Αντιμέτωποι με ένα νέο τοπίο στο Φόρο Προστιθέμενης Αξίας πρόκειται να βρεθούν οι φορολογούμενοι και οι επιχειρήσεις από το 2015. Η τρόικα θεωρεί απαραίτητη τη μεταρρύθμιση του καθεστώτος ΦΠΑ προκειμένου όχι μόνο να αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα αλλά και να δοθεί μια ώθηση στο επιχειρείν, ειδικά στο μικρομεσαίο, μέσω της απλοποίησης του συστήματος.
Στην πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αξιολόγηση της πορείας εφαρμογής του ελληνικού προγράμματος εκτιμάται ότι κάθε χρόνο το ελληνικό δημόσιο ταμείο χάνει έσοδα από τον ΦΠΑ ύψους περίπου 10 δισεκατομμυρίων ευρώ ή περίπου το 30% των ετήσιων εσόδων από το φόρο. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης.
Για να βελτιωθεί η εισπραξιμότητα του ΦΠΑ, η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει με την τρόικα να προχωρήσει σε ριζικές αλλαγές στη διάρθρωση και τον τρόπο εφαρμογής του φόρου. Η μελέτη για τις αλλαγές πρόκειται να ξεκινήσει τον Ιούνιο και το σχετικό νομοσχέδιο προβλέπεται να έρθει στη Βουλή τον Νοέμβριο. Οι αλλαγές πρόκειται να ισχύσουν από τον Ιανουάριο του 2015.
Για τη μεταρρύθμιση του συστήματος η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει:
-να προχωρήσει στη θέσπιση ενός ορίου τζίρου κάτω από το οποίο δεν θα είναι υποχρεωτική η υπαγωγή σε ΦΠΑ. Το όριο αυτό εξετάζεται να είναι έως 10.000 ευρώ
-να δημιουργήσει ειδική ομάδα καταπολέμησης της απάτης και κλοπής ΦΠΑ
-να προχωρήσει στην εκκαθάριση του μητρώου των υπόχρεων σε υποβολή περιοδικών δηλώσεων και καταβολή ΦΠΑ.
Αυτά, ωστόσο, δεν επαρκούν προκειμένου να αυξηθεί η συμμόρφωση της αγοράς με τον ΦΠΑ και να αυξηθούν οι εισπράξεις. Αν και δεν αναφέρονται στην έκθεση της Κομισιόν, η τρόικα έχει κάνει γνωστές τις θέσεις της για τις αλλαγές στον ΦΠΑ προκειμένου να διευρυνθεί η φορολογική βάση και να αυξηθούν τα έσοδα.
Οι αλλαγές αυτές είναι:
-η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ που ισχύουν στα νησιά. Πρόκειται για θέμα με μεγάλο πολιτικό κόστος. Αυτό που μπορεί να πέσει ως αντιπρόταση της κυβέρνησης στο τραπέζι είναι η κατάργηση της σχετικής απαλλαγής στα νησιά των Κυκλάδων (π.χ. Μύκονο, Πάρο) και η διατήρησή της στα ακριτικά νησιά (π.χ. Δωδεκάνησα)
-η κατάργηση του πολύ χαμηλού συντελεστή 6,5% που επιβάλλεται σε βιβλία, δημόσια θεάματα κλπ
-η θέσπιση ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ 17% ή 18%. Είναι η πρόταση που έχει τις λιγότερες πιθανότητες να πραγματοποιηθεί αν και η τρόικα την επιθυμεί ως μια από τις αλλαγές που μπορούν να απλοποιήσουν δραστικά το καθεστώς ΦΠΑ.
