Ο Rod και η Lucinda Heikell, συγγραφείς της «Βίβλου» της τουριστικής ιστιοπλοΐας στην Ελλάδα, «Greek Waters Pilot», πλέουν στα νερά του νοτιοανατολικού Αιγαίου.
Υπάρχει μια γωνιά στη νοτιοανατολική άκρη του Αιγαίου από την οποία δεν περνούν οι πιο δημοφιλείς θαλάσσιες διαδρομές της περιοχής. Ανάμεσα στο ανατολικότερο άκρο της Κρήτης και το νοτιοδυτικό άκρο της Ρόδου, η Χάλκη, η Τήλος, η Κάρπαθος και η Κάσος σχηματίζουν ένα μαγευτικό πέρασμα. Όμως το όνομά τους δεν θα το ακούσετε συχνά μεταξύ των προορισμών που αναφέρουν όσοι πλέουν σε αυτά τα νερά.
Πρωτοταξίδεψα στην περιοχή το 1980, κατευθυνόμενη βορειοανατολικά από την Κρήτη προς τη Ρόδο, ενώ έκανα έρευνα για το βιβλίο μας «Greek Waters Pilot». Ήταν άνοιξη και είχα ξεκινήσει νωρίς το πρωί από ένα άγριο, βραχώδες αγκυροβόλι κάτω από το Κάβο Σίδερο, στο βορειοανατολικό άκρο της Κρήτης. Το πέρασμα στον μεγάλο κόλπο του Χέλατρου στην Κάσο ήταν σχετικά εύκολο, με ελαφρείς ανέμους να πνέουν με βόρειες διευθύνσεις, πράγμα που σήμαινε ότι κινούμουν κόντρα στον άνεμο, αλλά με αρκετή ευκολία. Ήμουν ευτυχής που οι θεοί του ανέμου ήταν επιεικείς καθώς έπλεα στον κόλπο προκειμένου να ρίξω άγκυρα σε έναν πανέμορφο, αμμώδη βυθό.
Καθισμένη πίσω από το τιμόνι, έπινα το τσάι μου και χάζευα τους γκρεμούς γύρω από τον κόλπο. Χρειάστηκε να ξανακοιτάξω. Υπήρχε κόσμος στην κορυφή της πλαγιάς. Πήρα τα κιάλια για να δω καλύτερα και ανακάλυψα πως επρόκειτο για σκιάχτρα ή κάτι τέτοιο. Γιατί ήταν εκεί; Γιατί τόσο πολλά; Όσο περισσότερο κοιτούσα, τόσο πιο πολύ ταραζόμουν.
Μου πήρε λίγη ώρα να θυμηθώ κάτι που είχα διαβάσει για την τοπική ιστορία. Η Κάσος είχε δεχθεί επιδρομή των Αιγυπτίων το 1824 και οι περισσότεροι κάτοικοί της είχαν σκοτωθεί ή πιαστεί αιχμάλωτοι. Το νησί λεηλατήθηκε και η Χώρα του καταστράφηκε. Η Κάσος είχε δηλώσει την ανεξαρτησία της στην αρχή της Ελληνικής Επανάστασης και οι Αιγύπτιοι, που βοηθούσαν τους Τούρκους, αποφάσισαν να δώσουν στο νησί ένα μάθημα. Από τον πληθυσμό των 11.000 επιβίωσαν μόλις 100. Ίσως οι φιγούρες στην κορυφή της πλαγιάς υπήρχαν για να δίνουν την εντύπωση πως, αυτή τη φορά, οι κάτοικοι της Κάσου ήταν έτοιμοι και περίμεναν τους όποιους εισβολείς. Δεν κοιμήθηκα καλά εκείνο το βράδυ.
Πέρασα δύο εβδομάδες στα νερά της Κάσου και της Καρπάθου, χωρίς σχεδόν κανένα άλλο ιστιοφόρο στον ορίζοντα. Στα χρόνια που ακολούθησαν, επισκέφτηκα ξανά τα δύο αυτά νησιά και μπορώ να πω ότι είναι ασυνήθιστο να δεις περισσότερα από δύο ακόμη ιστιοπλοϊκά στην περιοχή. Στα δύο άκρα της διαδρομής, στην άκρη της Ρόδου και στο ανατολικό άκρο της Κρήτης, υπάρχουν ορισμένα σκάφη, αλλά όχι πολλά, με μοναδική εξαίρεση το κύριο λιμάνι της Ρόδου. Ένας από τους λόγους που μπορεί να συμβαίνει αυτό είναι γιατί πρόκειται για μια ανεμοδαρμένη γωνιά του Αιγαίου. Ωστόσο, με καλό σχεδιασμό και προσοχή στον καιρό, μπορεί κανείς να πλεύσει σ’ αυτή την περιοχή σχετικά εύκολα. Και αξίζει, γιατί είναι σαν να γυρίζει είκοσι χρόνια πίσω.
ΕΞΙ ΜΕΡΕΣ ΕΝ ΠΛΩ
Με σημείο εκκίνησης την Κω, τραβάμε ρότα για Κάλυμνο, Λέρο, Πάτμο, Αγαθονήσι και Λειψούς.
Ημέρα πρώτη
Από την Κω στην Κάλυμνο (15 ναυτικά μίλια)
Αφού βγείτε από τη μαρίνα της Κω, θα χρειαστεί να σχεδιάσετε μια πορεία προκειμένου να αποφύγετε τα ρηχά νερά ανοιχτά της Αμμόγλωσσας, στο βόρειο άκρο της Κω, προτού χαράξετε πορεία γύρω από την Ψέριμο. Το κύριο λιμάνι της Καλύμνου βρίσκεται στη νότια ακτή του νησιού και η Χώρα ξεχωρίζει χάρη στα σκαρφαλωμένα στον λόφο σπιτάκια. Η Κάλυμνος είναι γνωστή ως κέντρο της σπογγαλιείας στη Μεσόγειο, ενώ αποτελεί δημοφιλή αναρριχητικό προορισμό.
Ημέρα δεύτερη
Από την Κάλυμνο στη Λέρο (20 ν.μ.)
Είναι πιθανό να χρειαστεί να ορτσάρετε αν φυσάει μελτέμι. Αν ξεκινήσετε νωρίς, θα καλύψετε μερικά μίλια εύκολα προτού σηκωθεί πολύς αέρας. Η ανατολική ακτή της Καλύμνου είναι άγρια και ορεινή και τα νερά βαθαίνουν γρήγορα, οπότε δεν υπάρχει κίνδυνος κατά την πλοήγηση. Διασχίστε το στενό μεταξύ Καλύμνου και Λέρου και κατευθυνθείτε προς τον κόλπο στο Λακκί. Η μαρίνα στο Λακκί βρίσκεται στη δυτική άκρη του χωριού, ενώ η μαρίνα Λέρου βρίσκεται στη νοτιοανατολική γωνία του κόλπου.
Το Λακκί θα μπορούσε να είναι η αρ ντεκό πρωτεύουσα της Ελλάδας: Τα κτίρια γύρω από τον κόλπο χτίστηκαν κατά την περίοδο της ιταλικής κυριαρχίας, όταν η περιοχή αποτελούσε σημαντική ναυτική βάση. Είναι χτισμένα κατά μήκος μεγάλων λεωφόρων και υπάρχει μια υπέροχη σκεπαστή αγορά με στοές και μια κυκλική αυλή. Επίσης, ένας κινηματογράφος με μια πανέμορφη ημικυκλική πρόσοψη, το παλιό Ξενοδοχείο Λέρος και μεγάλες βίλες του κινήματος αρ ντεκό, διασκορπισμένες ανάμεσα σε πιο σύγχρονα οικοδομήματα.
Θα βρείτε πολλές ταβέρνες τόσο στο παραθαλάσσιο μέτωπο όσο και στη Χώ-ρα. Το εστιατόριο Λυχνάρι (τηλ. 22470-23143) διαθέτει έναν ευφάνταστο κατάλογο ελληνικής κουζίνας, αλλά θα πρέπει να έχετε κάνει κράτηση νωρίτερα. Το ίδιο ισχύει και για την ταβέρνα Πέτρινο (τηλ. 22470-24807) κοντά στο ταχυδρομείο, αλλά αξίζει. Ο ιδιοκτήτης είναι κρεοπώλης, οπότε ξέρει από καλό κρέας.
Ημέρα τρίτη
Από τη Λέρο στην Πάτμο (19 ν.μ.)
Και σε αυτή τη διαδρομή θα χρειαστεί να ταξιδέψετε ορτσάροντας, αλλά, αν ξεκινήσετε νωρίς, θα κερδίσετε μερικά εύκολα μίλια. Θα πρέπει να έχετε τον νου σας στις νησίδες και στους υφάλους προσεγγίζοντας την Πάτμο. Αφού μπείτε στο λιμάνι της Σκάλας, προσπεράστε τις αποβάθρες των κρουαζιερόπλοιων και των επιβατηγών πλοίων και φτάστε στη βορειοδυτική άκρη. Η Πάτμος αποτελεί το δεύτερο πνευματικό κέντρο της ελληνικής Ορθοδοξίας μετά το Άγιον Όρος. Η οχυρωμένη Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου βρίσκεται στον λόφο πίσω από τη Χώρα και είναι ανοιχτή για επισκέπτες. Από κάτω της βρίσκεται το Σπήλαιο της Αποκάλυψης, Μνημείο και αυτό, όπως η Μονή, Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Ημέρα τέταρτη
Από την Πάτμο στο Αγαθονήσι (21 ν.μ.)
Ακολουθώντας αυτή τη διαδρομή, θα περάσετε από τις νησίδες γύρω από τους Αρκιούς και, ανάλογα με την ένταση του μελτεμιού, μπορείτε να τις εξερευνήσετε, αλλά χρειάζεται μεγάλη προσοχή, καθώς ελάχιστοι χάρτες δείχνουν όλους τους πιθανούς κινδύνους και θα πρέπει να βασιστείτε και στα μάτια σας. Αγαπημένη μας στάση είναι στον κόλπο στην ανατολική πλευρά του Μαραθίου. Ρίξτε άγκυρα και βγείτε για φαγητό σε μία από τις ταβέρνες της ακρογιαλιάς.
Το Αγαθονήσι είναι πραγματικά ένα στολίδι, στέκει μόνο του ανοιχτά των ακτών της Τουρκίας, εξόριστο από τις ανεμοδαρμένες θάλασσες, και δεν αποτελεί πέρασμα για πουθενά. Οι ντόπιοι (περίπου 150 άτομα) ζουν από τη γεωργία και την αλιεία, ενώ βγάζουν και κάποια χρήματα από τους λίγους τουρίστες που έρχονται με σκάφη. Ο Άγιος Γεώργιος είναι το κύριο λιμάνι και παρέχει καλή προστασία από τα μελτέμια, αν και κατεβαίνουν ριπές από την κοιλάδα. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να ρίξετε άγκυρα και να δέσετε και στις δέστρες που θα βρείτε στο βραχώδες κομμάτι στην κορυφή του κόλπου. Αυτός ο κόλπος και το μικρό χωριουδάκι στις ακτές του είναι ιδιαίτερα μέρη, ξεχωριστά από κάθε άποψη από τα μεγαλύτερα νησιά. Δεν χρειάζεται να κάνετε τίποτα εδώ, εκτός από κολύμπι και ίσως μια βόλτα στο Μεγάλο Χωριό, τον μεγαλύτερο οικισμό του Αγαθονησίου, ανάμεσα στους λόφους πίσω από το λιμάνι.
Ημέρα πέμπτη
Από το Αγαθονήσι στους Λειψούς (21 ν.μ.)
Καλό θα ήταν να αποφύγετε τις νησίδες και τους υφάλους της βραχονησίδας Κουλούρα στο νοτιοανατολικό άκρο των Λειψών, καθώς δεν έχουν χαρτογραφηθεί και είναι δύσκολο εντοπιστούν. Από την άλλη, τα νερά γύρω από τις νησίδες και τους υφάλους στις βραχονησίδες Χάλαβρα, μόλις έξω από το λιμάνι των Λειψών, είναι μαγευτικά – θυμίζουν περισσότερο Μπαχάμες παρά Αιγαίο. Εάν ο καιρός είναι ήρεμος, αξίζει να κάνετε μια στάση για κολύμπι προτού φτάσετε στο λιμάνι των Λειψών, όπου υπάρχουν θέσεις ελλιμενισμού για ιστιοφόρα στην προβλήτα. Τα ουζερί γύρω από το λιμάνι είναι το ιδανικό μέρος για να ξεκινήσετε το απόγευμά σας, προτού περιηγηθείτε στον λόφο προς την εκκλησία, όπου θα βρείτε αρκετές καλές ταβέρνες.
Ημέρα έκτη
Από τους Λειψούς στην Κω (33 ν.μ.)
Υπό κανονικές συνθήκες, θα μπορείτε να ταξιδέψετε εύκολα με τον καιρό πρύμα. Αφού βγείτε από το λιμάνι των Λειψών, κατευθυνθείτε νοτιοανατολικά και περάστε τις ανατολικές ακτές της Λέρου και της Καλύμνου. Στο τελευταίο μέρος της διαδρομής θα πρέπει να έχετε τον νου σας για τα ρηχά ανοιχτά του βόρειου άκρου της Κω.
Από τη μαρίνα θα χρειαστεί να περπατήσετε για αρκετή ώρα στο γεμάτο ξενοδοχεία παραλιακό μέτωπο για να φτάσετε στην Παλιά Πόλη που ξεπροβάλλει από το παλιό λιμάνι. Το κάστρο έχτισαν το 1431 οι Ιωαννίτες ιππότες, στους οποίους είχε περιέλθει η Κως μέχρι το 1522, οπότε και τους έδιωξαν οι δυνάμεις του Σουλεϊμάν και το νησί πέρασε σε οθωμανική κατοχή. Τα κτίρια με τις κιονοστοιχίες χρονολογούνται από την περίοδο της ιταλικής κατοχής και με τις αρ ντεκό προσθήκες συνθέτουν ένα μεγαλειώδες σκηνικό. Διασκορπισμένα στην πόλη βρίσκονται απομεινάρια των προηγούμενων κατοίκων του νησιού. Μιναρέδες, ένα χαμάμ, μια συναγωγή, τα αρχαία ερείπια του Ασκληπιείου και, όσο απίστευτο κι αν ακούγεται, ο πλάτανος κάτω από τον οποίο λέγεται πως καθόταν ο Ιπποκράτης και δίδασκε στους μαθητές του.
ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ – ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ SAILING
Κλίμα
Οι σχετικά μικρές αποστάσεις μεταξύ προστατευμένων λιμανιών καθιστούν την περιοχή δημοφιλή για άτομα με ιστιοπλοϊκή εμπειρία, που νιώθουν ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν τα καλοκαιρινά μελτέμια. Ξεκινούν σποραδικά τον Ιούνιο, φυσούν πιο έντονα από τον Ιούλιο έως και τον Σεπτέμβριο και αποδυναμώνονται ξανά τον Οκτώβριο. Συνήθως η έντασή τους κυμαίνεται από 4 έως 6 μποφόρ και μπορεί να αγγίξει και τα 7 μποφόρ. Δεν φυσούν καθημερινά, αλλά μπορεί να πνέουν αδιάκοπα για μία εβδομάδα ή και περισσότερο. Οι ριπές στην υπήνεμη πλευρά των νησιών μπορεί να είναι αισθητά πιο έντονες από τον άνεμο που φυσά στην ανοιχτή θάλασσα. Την άνοιξη και το φθινόπωρο είναι συχνοί οι νοτιοανατολικοί άνεμοι στην περιοχή.
Πότε να πάτε
Η ιδανική εποχή είναι μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου. Κατά την υψηλή περίοδο, μπορείτε να περιμένετε ζεστές, ικανοποιητικές συνθήκες. Γενικά, οι καλές θερμοκρασίες κρατάνε μέχρι τον Οκτώβριο. Παρότι τα μικρότερα νησιά «κλείνουν» σε μεγάλο βαθμό στο τέλος της σεζόν, οι μεγαλύτερες πόλεις των Δωδεκανήσων παραμένουν έως έναν βαθμό ανοιχτές και κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Κύριες βάσεις ενοικίασης
Οι κύριες βάσεις ναύλωσης σκαφών βρίσκονται στην Κω και στη Ρόδο. Υπάρχει και μία στη Σάμο – που δεν ανήκει στα Δωδεκάνησα, αλλά βρίσκεται σε πολύ μικρή απόσταση από το Αγαθονήσι.
Πηγή kathimerini.gr
Κείμενο: Lucinda Heikell, Απόδοση: Νίνα Ζβε
