Μέτρα, παρεμβάσεις και δράσεις για την αναβάθμιση του ελληνικού τουρισμού, με κορυφαία προτεραιότητα ωστόσο την προστασία του περιβάλλοντος και του χαρακτήρα των προορισμών, περιγράφει ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας, μιλώντας στην «Κ». Εξηγεί πώς σχεδιάζει να πετύχει τη διεύρυνση της τουριστικής περιόδου, αποκαλύπτει τις πρώτες συμφωνίες με αμερικανικές αεροπορικές για επιμήκυνση των πτητικών προγραμμάτων τους στην Ελλάδα, συμφωνία για το άνοιγμα των αεροπορικών συνδέσεων με τη βρετανική αγορά από τις αρχές του επόμενου έτους και την εντατικοποίηση της διεθνούς προβολής με βάση τις νέες προτεραιότητες.
Μιλάει ακόμη για την ανάπτυξη νέων προορισμών και την ενίσχυση των ταξιδιών city break, και απαριθμεί εργαλεία με τα οποία θα αντιμετωπίσει τον υπερτουρισμό που απειλεί συγκεκριμένους προορισμούς –και τα οποία θα περιλαμβάνουν κίνητρα και αντικίνητρα– ενώ αναφέρεται στις επενδύσεις και τις άλλες παρεμβάσεις που θα απαιτηθούν. Αποκαλύπτει επίσης την ύπαρξη συζητήσεων με διεθνείς ομίλους, όπως η Accor, για τη δημιουργία ενός κέντρου τουριστικής εκπαίδευσης διεθνούς εμβέλειας. Τονίζει, δε, επανειλημμένως, πως πλέον το θέμα της βιωσιμότητας αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού, που επιδιώκει την ανάδειξη της χώρας σε παγκόσμιο πρωταθλητή του κλάδου την επόμενη ημέρα του παγκόσμιου τουρισμού. Για φέτος εκτιμά πως ο ελληνικός τουρισμός θα ανακτήσει περισσότερο από το 50% της δραστηριότητας του 2019 με έσοδα ενδεχομένως της τάξης των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ.
– Ποια είναι η εκτίμησή σας, την παρούσα χρονική στιγμή, για την εξέλιξη της φετινής τουριστικής χρονιάς;
– H φετινή χρονιά μάς επιφύλαξε μια θετική έκπληξη: Με αρχικό, αλλά και φιλόδοξο όπως εκτιμούσαμε, στόχο το 50% του 2019, όλα καταδεικνύουν ότι θα τον ξεπεράσουμε. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις τον Ιούλιο έφτασαν τα 2,27 δισ. ευρώ, αριθμός που αντιστοιχεί στο 61,4% των εισπράξεων του Ιουλίου του 2019, όταν τα τουριστικά έσοδα ανήλθαν σε 3,7 δισ. ευρώ. Οι αφίξεις επισκεπτών από το εξωτερικό παρουσίασαν αύξηση κατά 240,2% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2020. Τα στοιχεία του Αυγούστου αλλά και του Σεπτεμβρίου θα βελτιώσουν περαιτέρω τη συνολική εικόνα.
– Δηλαδή, τι έσοδα αναμένουμε φέτος από τις ταξιδιωτικές εισπράξεις;
– Οι παράγοντες της αγοράς κάνουν λόγο για εισπράξεις πέρα των προβλεπομένων, περίπου 10 δισεκατομμύρια. Η ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας έδωσε την αποφασιστική ώθηση στην ανάπτυξη και αυτό πρέπει να το πιστωθούν οι άνθρωποι του τουριστικού κλάδου, οι επιχειρηματίες σε κάθε τομέα, οι εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι και όλοι οι εμπλεκόμενοι στο τουριστικό αυτό υπερπροϊόν που λέγεται «ελληνικός τουρισμός».
– Θα συνεχίσουμε, λοιπόν, με το σημερινό μοντέλο ή θα στοχεύσουμε εντέλει σε ποιοτική αναβάθμιση του εισερχόμενου τουρισμού;
– Οι ποιοτικοί δείκτες έχουν ήδη βελτιωθεί, γεγονός που μας ικανοποιεί ιδιαίτερα, καθώς πέρα από τον αριθμό των επισκεπτών, η ποιοτική άνοδος ήταν και παραμένει στόχος. Με βάση αυτά τα δεδομένα και εφόσον αφήσουμε πίσω την πανδημία, ο στόχος για το 2022 είναι να προσφέρουμε μια μοναδική τουριστική εμπειρία. Αυτό δεν θα αποτυπωθεί μόνο ποσοτικά αλλά και ποιοτικά, στο τουριστικό ΑΕΠ, στις νέες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν στον κλάδο, στους νέους επισκέπτες, που στόχος μας είναι να επιστρέψουν, αλλά και στην επιμήκυνση της περιόδου.
– H Ελλάδα είναι προορισμός πρώτης επιλογής για ολοένα και περισσότερους ξένους ταξιδιώτες. Πώς μπορεί η χώρα να διατηρήσει αυτό το momentum και να χτίσει περαιτέρω;
– Πράγματι, βλέπουμε ότι πέρα από τις παραδοσιακές αγορές μας, νέες αγορές εντάσσονται στη δεξαμενή των επισκεπτών που για τις διακοπές τους επιλέγουν Ελλάδα, όπως οι χώρες του Περσικού Κόλπου και το Ισραήλ. Για να διατηρηθεί και να ενισχυθεί αυτή η τάση της ολοένα και πιο διευρυμένης αγοράς, πρέπει να στηριχτούμε σε δύο πυλώνες: Πρώτον, στη διαφύλαξη και στην ενίσχυση της ποιότητας του προσφερόμενου τουριστικού μας προϊόντος, ιδιαίτερα όπου υπάρχουν ζητήματα έντονης εποχικότητας και αντοχής των υποδομών μας, και δεύτερον, στην ανάδειξη των διαφορετικών εμπειριών και διαφορετικών προορισμών που προσφέρει η Ελλάδα προς τους δυνητικούς επισκέπτες της. Πάνω απ’ όλα, ο πλούτος της χώρας, από την πολιτιστική της κληρονομιά έως την απαράμιλλη φυσική ομορφιά της, πρέπει να διαφυλαχθεί στο πλαίσιο των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης, ενώ παράλληλα οι λιγότερο γνωστοί στους ξένους, πλην εξίσου ελκυστικοί, προορισμοί μας πρέπει να αναδειχθούν και να ενταχθούν σταδιακά στις επιλογές τους.
– Καταγράφεται ήδη μια αύξηση των εισπράξεων μεγαλύτερη από αυτή των αφίξεων, γεγονός που παραπέμπει σε ποιοτικότερο τουρισμό. Μπορεί η Ελλάδα να κρατήσει και να βελτιώσει περαιτέρω αυτό το προφίλ;
– Οπως σας ανέφερα προηγουμένως, η βελτίωση των ποιοτικών δεικτών είναι, επιτρέψτε μου να πω, πιο σημαντική από τον απόλυτο αριθμό αφίξεων. Πρέπει να ξεπεράσουμε τη μονοδιάστατη οπτική των εκατομμυρίων αφίξεων και να συνεκτιμούμε τους δείκτες. Φέτος αυξήθηκε πάνω από 20% η μέση δαπάνη των ξένων επισκεπτών· πλέον κάθε επισκέπτης δαπανά παραπάνω από 600 ευρώ. Ακόμη και αν οφείλεται και στη συγκυρία, αυτός ο δείκτης πρέπει να παραμείνει ανοδικός. Οπως ανοδικός πρέπει να είναι και ο δείκτης των ημερών διαμονής, αλλά και η μείωση της εποχικότητας.
– Αυτή τη μείωση της εποχικότητας, όμως, πώς θα την πετύχουμε;
– Οπως γνωρίζετε, εδώ και χρόνια, επιδιώκουμε την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, επίσης κρίσιμο στοιχείο της εξίσωσης. Τώρα όμως εντείνουμε τις προσπάθειες αυτές. Να σας πω ένα παράδειγμα: στις επαφές μας με αμερικανικούς παράγοντες, διασφαλίσαμε οι πτήσεις προς την Ελλάδα να παραμείνουν ενεργές μέχρι τουλάχιστον το τέλος της φετινής σεζόν. Δεν σταματάμε εδώ και προσπαθούμε για περαιτέρω επιμήκυνση. Παράλληλα. σε συζήτησή μας με τον CEO της Jet2, κορυφαίου tour operator για την αγορά της Μεγάλης Βρετανίας, συμφωνήσαμε να ανοίξουν νωρίς την άνοιξη οι πτήσεις προς τους ελληνικούς προορισμούς και για πρώτη φορά σε αυτούς να συμπεριλαμβάνεται και η Αθήνα. Και θα συνεχίσουμε σε αυτή την κατεύθυνση με όλους τους στρατηγικούς συνεργάτες, παλαιούς και νέους.
– Και πώς θα γεμίσουμε αυτές τις πτήσεις; Και αν τις γεμίσουμε, θα έχουμε τις ξενοδοχειακές μονάδες που χρειάζονται για την εκτός καλοκαιρινής σεζόν φιλοξενία ανοιχτές;
– Προς τούτο σχεδιάζουμε να ανακατανείμουμε τον διαφημιστικό προϋπολογισμό μας μέσω του ΕΟΤ, έτσι ώστε να καλύπτονται οι φθινοπωρινοί και χειμερινοί μήνες, και με στόχο να προσελκύσουμε επισκέπτες και στους ορεινούς και άλλους χειμερινούς προορισμούς μας, να ενισχύσουμε τις ξενοδοχειακές μονάδες δωδεκάμηνης λειτουργίας. Ταυτόχρονα, να ενδυναμώσουμε τον city break τουρισμό για τα ξενοδοχεία των μεγάλων αστικών κέντρων, τα οποία κακά τα ψέματα έχουν υποφέρει περισσότερο από τις επιπτώσεις της πανδημίας.
Νέο μοντέλο και κίνητρα για να μπει φρένο σε φαινόμενα υπερτουρισμού
– Τόσο εσείς, όσο βέβαια και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, έχετε αναφερθεί στην ανάγκη για ένα νέο μοντέλο τουρισμού, που θα διέπεται από τις αρχές της βιωσιμότητας και της προστασίας του χαρακτήρα των προορισμών, αλλά και της διάχυσης των οικονομικών ωφελημάτων σε περισσότερες περιφέρειες και για μεγαλύτερη χρονική διάρκεια του έτους. Πώς σκοπεύετε να το πετύχετε αυτό;
– Να ξεκινήσω από το δεύτερο σκέλος της ερώτησης. Σας είπα ήδη ότι στρατηγικά η περαιτέρω ανάπτυξη του τουρισμού πρέπει να βασιστεί και στη διεύρυνση των προορισμών. Αλλά δεν θα τους ανακαλύψει μόνος του ο δυνητικός επισκέπτης, ούτε θα αναζητάει κρυμμένους «θησαυρούς». Αυτή είναι δική μας υποχρέωση και για να επιτύχουμε τον στόχο απαιτείται ένας συνεκτικός τρόπος παρουσίασης και προβολής. Μεμονωμένα και αποσπασματικά υπάρχουν ήδη οι πληροφορίες, αλλά αυτό δεν αρκεί. Θέλουμε να φτιάξουμε ένα δίκτυο που θα ενημερώνει τους παράγοντες της αγοράς στο εξωτερικό για το τι θα συμβεί στο πλαίσιο των πολλών δράσεων θεματικού τουρισμού που γίνονται στην Ελλάδα. Αλλά και ως προς τη γεωγραφική στόχευση δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην ηπειρωτική Ελλάδα, όπως και στα λιγότερο γνωστά νησιά μας, στη βάση όμως της διατήρησης της αυθεντικότητας και της διαφοροποίησης των εμπειριών που προσφέρουν στον ταξιδιώτη. Αυτά, σε συνδυασμό με την ανάδειξη των εναλλακτικών μορφών τουρισμού –οι οποίες, σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουν πολλοί φέρνουν υψηλή προστιθέμενη αξία σε όλο το φάσμα της ελληνικής οικονομίας– είναι βασικά μας εργαλεία. Ως προς το θέμα της βιωσιμότητας αποτελεί προτεραιότητα και της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος δίνει έμφαση στην ανάπτυξη μιας στρατηγικής που θέτει τη βιοποικιλότητα στο επίκεντρο και του τουριστικού σχεδιασμού. Είμαι πολύ ικανοποιημένος διότι διαπιστώνω ότι και θεσμικοί φορείς όπως το ΞΕΕ, που εκπονεί ένα σχέδιο πιστοποίησης των ξενοδοχείων με βάση τη βιωσιμότητα, όσο και ο ΣΕΤΕ κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση.
– Πολλά μέρη δεν χρειάζονται περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη, αλλά λιγότερη και πιο λελογισμένη. Ο υπερτουρισμός έχει χτυπήσει ήδη την πόρτα δεκάδων προορισμών και μάλιστα τείνει να καταστρέψει κάποιους. Εχουμε γίνει case study σε ευρωπαϊκό επίπεδο για το πως απειλούνται νησιά από τους δεκάδες χιλιάδες ημερήσιους επισκέπτες της κρουαζιέρας και όχι μόνο. Πώς θα αντιμετωπίσει η χώρα τέτοια φαινόμενα;
– Το παράδειγμα της Σαντορίνης στην Ελλάδα και το παράδειγμα της Βενετίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι κλασικά των προβλημάτων που μπορεί να δημιουργήσουν φαινόμενα υπερτουρισμού, ιδιαίτερα σε περιόδους αιχμής. Σύντομα θα είμαστε σε θέση να παρουσιάσουμε ένα πρόγραμμα κινήτρων και αντικινήτρων επ’ αυτού, που θα υπηρετεί την προστασία από τέτοια φαινόμενα. Αλλά επειδή αναφερθήκατε στην κρουαζιέρα, να σας πω ότι στο πλαίσιο της ΔΕΘ είχα την ευκαιρία να δω το λιμάνι και να συζητήσω εκτενώς το project Θεσσαλονίκη – home port και hub. Και τα οφέλη δεν θα είναι μόνο η μεγάλη αναπτυξιακή ώθηση στην ίδια την πόλη, αλλά θα ενισχύσει σημαντικά την τουριστική δυναμική στην ευρύτερη περιοχή. Ο συνδυασμός του νέου διεθνούς αερολιμένα με την κρουαζιέρα θα αλλάξει τον χάρτη.
– Ναι, αλλά μπορεί η Ελλάδα να εισπράξει ουσιώδη προστιθέμενη αξία από την κρουαζιέρα;
– Σύμφωνα με έρευνα της διαΝΕΟσις, η Ελλάδα θα μπορούσε να εισπράττει από την κρουαζιέρα 1,3 δισ. ευρώ. Αλλά αν και αποτελούμε τον 4ο δημοφιλέστερο προορισμό στην κρουαζιέρα, βρισκόμαστε στην 8η θέση των χωρών σε έσοδα από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, με βάση βέβαια τα προ πανδημίας δεδομένα. Τότε, η Ισπανία και η Ιταλία εισέπρατταν και συνεχίζουν να εισπράττουν παραπάνω από τα διπλά χρήματα από κάθε επισκέπτη κρουαζιέρας απ’ ό,τι η Ελλάδα. Αυτό πρέπει να αλλάξει προς το συμφέρον όλων. Τώρα είναι η ευκαιρία με νέες υποδομές, διασύνδεση με σύγχρονα αεροδρόμια και μια τουριστική εμπειρία που θα ενσωματώνει όλες τις μορφές τουρισμού. Το πλεονέκτημα της Ελλάδας είναι οι πολλές και διαφορετικές επιλογές που έχει ο κάθε επισκέπτης ανάλογα με τις προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντά του.
– Δεδομένου ότι αναλαμβάνετε στο δεύτερο μισό της θητείας της κυβέρνησης, εκτιμάτε πως έχετε επαρκή χρόνο για να υλοποιήσετε τις πολιτικές σας;
– Η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού, έχει πει ο Μπίσμαρκ. Μέσα στους 18 μήνες της πανδημίας, όμως, υλοποιήσαμε μεταρρυθμίσεις, ενισχύσαμε το Εθνικό Σύστημα Υγείας, σχεδιάσαμε ένα άρτιο εμβολιαστικό πρόγραμμα, πολιτικές δηλαδή που σε άλλες εποχές θα απαιτούνταν δεκαετίες για την ολοκλήρωσή τους. Αποδείξαμε ότι μπορούμε να τρέξουμε γρήγορα και με σταθερά βήματα μπροστά. Αυτό θα κάνουμε και τώρα.
Ακαδημία τουρισμού από την Accor
– Σκέφτεστε στρατηγικές συμμαχίες με μεγάλους ξένους ομίλους, όπως η TUI ή η Accor, από τις οποίες θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, να αναβαθμίσουμε την τουριστική εκπαίδευση ή και να προσελκύσουμε περισσότερες επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας σε τουριστικές υποδομές;
– Είναι κρίσιμο σημείο της εκπαίδευσης του reskilling και upskilling στον τουριστικό τομέα και αποτελεί προτεραιότητά μας. Με δεδομένο ότι άμεσα ή έμμεσα περίπου ένα στα τέσσερα ευρώ προέρχεται από τον τουρισμό και με τις επενδύσεις που πραγματοποιούνται ή θα πραγματοποιηθούν το προσεχές χρονικό διάστημα, θα δημιουργηθεί η ανάγκη για πολλές θέσεις εργασίας. Σημαντικό ποσοστό αυτών αφορά θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης, άρα και καλά αμειβόμενες. Στο πλαίσιο αυτό, ήδη διεξάγονται διερευνητικές επαφές με σημαντικούς φορείς από το εξωτερικό – ήδη υπάρχει μία επί της αρχής πρόθεση της Accor, ενός από τους μεγαλύτερους ξενοδοχειακούς ομίλους στον κόσμο, για τη δημιουργία ενός κέντρου τουριστικής εκπαίδευσης διεθνούς εμβέλειας στην Ελλάδα.
Πηγή kathimerini.gr
Ηλίας Μπέλλος
