«Η πανδημία έχει ταλανίσει τον κλάδο των τουριστικών γραφείων ο οποίος δεν έχει ανακάμψει. Συνεχίζουμε να ζητούμε την επίλυση των προβλημάτων του κλάδου, αρκεί να δίνονται ουσιαστικές λύσεις, ώστε να λειτουργήσουμε ελεύθερα και ανεξάρτητα, όπως συμβαίνει σε όλο τον κόσμο», δηλώνει σε συνέντευξή του προς την «δ» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Τουριστικών & Ταξιδιωτικών Γραφείων Ελλάδας, FedHATTA, Λύσανδρος Τσιλίδης.
Οι επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού το 2021, σύμφωνα με τον κ. Τσιλίδη ήταν σχετικά καλές σε σύγκριση με το 2020, παρέμειναν όμως μακριά από τα επίπεδα του 2019.
Το 2023 μπορεί η Ελλάδα να περιμένει πλήρη ανάκαμψη στον τουρισμό, παρόλο που οι διεθνείς φορείς μιλούν για το 2024, αναφέρει επίσης ο πρόεδρος της FedHATTA:
Αναλυτικά η συνέντευξη
• Κύριε Τσιλίδη, η τρέχουσα τουριστική περίοδος οδεύει προς το τέλος της. Πώς αποτιμάτε την μέχρι τώρα πορεία; Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες δυσκολίες ή οι επιτυχίες;
Μία από τις μεγαλύτερες δυσκολίες της εφετινής τουριστικής σεζόν ήταν η κατανόηση των πρωτοκόλλων για τον κορωνοϊό, τα οποία βγήκαν με σημαντική καθυστέρηση και δημιούργησαν αρνητική επικοινωνιακή βάση στον τουρισμό, ο οποίος παραδοσιακά λειτουργεί ετεροχρονισμένα. Οι συνεχείς αλλαγές και η «ακαταστασία» στα πρωτόκολλα, για παράδειγμα στις ξεναγήσεις στους αρχαιολογικούς χώρους, αλλά και οι κανονισμοί εισόδου στην Ελλάδα, που απέκλειαν ακόμα και εμβολιασμένους ταξιδιώτες από μακρινές αγορές, χωρίς ιδιαίτερο λόγο, την ώρα που άλλες ευρωπαϊκές χώρες τους υποδέχονταν κανονικά, ήταν τροχοπέδη στην διεξαγωγή του τουριστικού έργου.
Εάν συγκρίνουμε την εφετινή χρονιά με το 2020, οι επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού ήταν σχετικά καλές, όμως μακριά ακόμα από τα επίπεδα του 2019. Τη σεζόν του 2021, τα γραφεία ταξιδιών είχαν μειωμένη παραγωγικότητα κατά 80% μ.ο καθώς υπήρχαν καθυστερήσεις και ασάφειες στα πρωτόκολλα με αποτέλεσμα να μείνουν πίσω υπηρεσίες σύμφυτες με τον τουρισμό, όπως οι οργανωμένες ξεναγήσεις.
Επιπλέον, τα κρουαζιερόπλοια πραγματοποιούσαν εκδρομές κλειστού τύπου, αλλά και όλο το φάσμα των τουριστικών υπηρεσιών υπολειτούργησε, επομένως οι συνθήκες δεν ήταν ευνοϊκές για την εξυπηρέτηση των τουριστών.
Οι Έλληνες δεν ταξίδεψαν στο εξωτερικό και η αγορά αυτή άρχισε δειλά να κινείται περίπου στο 20% των μεγεθών του 2019.
Από την άλλη πλευρά, παρατηρήθηκε το φαινόμενο της υπερκινητικότητας του άναρχου τουρισμού, καθώς οι ταξιδιώτες εξαιτίας του κλίματος αβεβαιότητας που επικράτησε καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020 και στις αρχές του 2021, δεν προέβαιναν σε προκρατήσεις, όπως γινόταν παραδοσιακά στην περίοδο πριν το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης, και προτιμούσαν να κάνουν κρατήσεις την τελευταία στιγμή.
Οι προκρατήσεις αναμένεται να επιστρέψουν από το 2022, εφόσον τα υγειονομικά δεδομένα ομαλοποιηθούν, ώστε η παγκόσμια τουριστική αγορά να γνωρίζει τους κανόνες στα ταξίδια. Για παράδειγμα, γραφειοκρατικά προβλήματα και εμπόδια συνδεσιμότητας οδήγησαν ανοικτές αγορές όπως π.χ. η Ρωσία και οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, να μην είναι σε θέση να επιστρέψουν στην Ελλάδα τη σεζόν του 2021.
• Πάντως οι συνολικές εισπράξεις από τον Τουρισμό υπολογίζονται στα 10,1 δισ, ποσό που αντιστοιχεί στο 55% των αντίστοιχων εισπράξεων του 2019. Το ποσοστό της αύξησης ξεπερνά τις αρχικές μετριοπαθείς εκτιμήσεις. Είναι αρκετό για τη στήριξη του κλάδου;
Δεν κρίνω σκόπιμο να αναφερθώ αυτή τη στιγμή σε αριθμητικά μεγέθη για την εξέλιξη της αγοράς. Αφού ολοκληρωθεί η χρονιά, θα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τα πραγματικά έσοδα στον τουρισμό. Όταν πανηγυρίζουμε για τις αφίξεις του Ιουλίου και του Αυγούστου, θα πρέπει να συνειδητοποιούμε ότι οι υπόλοιποι μήνες ήταν χωρίς ουσιαστική τουριστική δραστηριότητα. Γι’ αυτό ας μην θεωρούμε ότι αυτή η εικόνα είναι και η πραγματική που θα δούμε στο σύνολο της χρονιάς.
Η στήριξη του κλάδου των ταξιδιωτικών γραφείων εγκαταλείφθηκε στην τύχη της, παρά τις κυβερνητικές δηλώσεις που είχαν μεγάλη συμπάθεια για αυτόν. Για παράδειγμα, το ποσοστό επανεκκίνησης που δόθηκε στον κλάδο (2,5%), λόγω της ιδιαιτερότητας του κλάδου μας ως προς το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ, δεν αποδίδει καρπούς.
Επιπλέον, ο κλάδος επιδίωξε την αναστολή στην απασχόληση μέχρι και τις 30 Δεκεμβρίου, και ζητεί την παράταση του προγράμματος ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ μέχρι το Μάρτιο του 2022 καθώς είναι από τους πλέον πληττόμενους.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι όπως στα ξενοδοχεία 12μηνης και εποχικής λειτουργίας εφαρμόζονται διαφορετικά καθεστώτα αμειβών, ανάλογα με τις ανάγκες λειτουργίας τους, για τους εργαζομένους τους, με όσους εργάζονται στα εποχικής να επιδοτούνται τους μήνες που δεν εργάζονται, έτσι και τα τουριστικά γραφεία, ως επιχειρήσεις 12μηνης λειτουργίας χρειάζονται ιδιαίτερη μεταχείριση για να στηριχθούν.
• Σε συνέντευξή σας τον περασμένο Φεβρουάριο, δηλώνατε πώς ο Τουρισμός δεν θα ανακάμψει πριν το 2023. Έχοντας πλέον συγκεκριμένη εικόνα για την πορεία των πραγμάτων φέτος, πιστεύετε πώς δεν θα επιστρέψει ή έστω πλησιάσει ο Τουρισμός σε προπανδημιακά επίπεδα το 2022;
Επαναλαμβάνω ότι δεν είναι απλώς μια πρόβλεψη, αλλά μια ρεαλιστική προσδοκία. Όλοι οι διεθνείς φορείς μιλούν για πλήρη ανάκαμψη το 2024, επομένως το 2023 μπορούμε να περιμένουμε ότι η Ελλάδα, με τα πλεονεκτήματά της ως κορυφαίος τουριστικός προορισμός στη Μεσόγειο, θα σημειώσει ουσιαστική ανάκαμψη στον τουρισμό, παρά τα προβλήματά της σε επίπεδο υποδομών.
Επιπλέον, τα συνέδρια και οι επαγγελματικές συναντήσεις αναμένεται να ανακάμψουν σταδιακά αλλά ουσιαστικά την ίδια χρονική περίοδο.
• Προορισμοί, όπως η Ρόδος και νησιά του Νοτίου Αιγαίου γενικότερα συγκαταλέγονται στους αδιαφιλονίκητους πρωταγωνιστές της φετινής σεζόν. Γνωρίζοντας καλά την περιοχή, που πιστεύετε ότι οφείλεται η πρωτιά της Ρόδου και του Ν. Αιγαίου ακόμη και σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε;
Ολόκληρο το Νότιο Αιγαίο έχει την τουριστική φιλοσοφία που έχει ξεκινήσει εδώ και πολλά χρόνια στη Ρόδο και στην Κω από την εποχή των Σκανδιναβών τουριστών.
Η Περιφέρεια εργάζεται συνεχώς στην κατεύθυνση του τουρισμού. Ασχολείται ενεργά με την προβολή, προβαίνει σε συνεργασίες με τουρ οπερέιτορς και τουριστικούς πράκτορες του εξωτερικού, πραγματοποιεί συναντήσεις με φορείς που παράγουν έργο, δημιουργεί έργα και υποδομές στην περιοχή και έχει στενές επαφές με τους παγκόσμιους συνδέσμους τουρισμού.
Η FedHATTA, με μέλος της την Ένωση τουριστικών πρακτόρων Ρόδου, έχει βάλει στόχο να συνεχίσει την πορεία αυτή και καταθέτει προτάσεις για τα προγράμματα του 2022.
Αυτή την περίοδο, που έχουμε ξεκινήσει προετοιμασίες για το συνέδριο της ένωσης γερμανών τουριστικών πρακτόρων και τουρ οπερέιτορ, DRV, στη Μεσσηνία, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου συμμετέχει ενεργά προβάλλοντας τον προορισμό και γνωρίζοντας πως ο ενεργός ρόλος στον τουρισμό είναι ο μόνος που μπορεί να φέρει αποτελέσματα. Η Περιφέρεια πρέπει να βγαίνει μπροστά και να στηρίζει τις επιχειρήσεις.
Είμαι πολύ περήφανος για αυτή την Περιφέρεια γιατί είμαι κι εγώ κομμάτι της λόγω της καταγωγής μου από το Καστελλόριζο.
• Κύριε Τσιλίδη, πόσο μεγάλες είναι οι …πληγές που άφησε η πανδημία στις τουριστικές επιχειρήσεις και δη στα τουριστικά γραφεία; Θα απαιτηθούν νέα μέτρα στήριξης από την Κεντρική Διοίκηση και ποια θα ήταν αυτά;
Η πανδημία έχει ταλανίσει τον κλάδο των τουριστικών γραφείων ο οποίος δεν έχει ανακάμψει. Η μικρή δραστηριότητα από μηδενική βάση, δεν σημαίνει ανάκαμψη.
Ως εκ τούτου, διεκδικούμε από την Πολιτεία μέτρα που αφορούν, μεταξύ άλλων, στο ποσοστό επανεκκίνησης του 2,5%, τα voucher, το επενδυτικό κομμάτι στα γραφεία ταξιδιών και την επανεκκίνηση του mydata.
Συνεχίζουμε να ζητούμε την επίλυση των προβλημάτων του κλάδου, αρκεί να δίνονται ουσιαστικές λύσεις. Στόχος μας είναι να μπορέσει να λειτουργήσει ο κλάδος μας ελεύθερα και ανεξάρτητα, όπως συμβαίνει σε όλο τον κόσμο.
• Θέλω να κλείσουμε με το μήνυμά σας για την παγκόσμια ημέρα τουρισμού. Δηλώσατε πώς πρέπει να μετατρέψουμε την πρόκληση σε ευκαιρία. Ποιες είναι λοιπόν οι σημαντικότερες προκλήσεις που θα βρει μπροστά της η ελληνική τουριστική βιομηχανία και με ποιο τρόπο μπορεί να τις διαχειριστεί αποτελεσματικότερα; Ποιες δράσεις και πρωτοβουλίες πρόκειται να αναλάβει η FedHATTA για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων;
Η νούμερο 1 πρόκληση για τον ελληνικό τουρισμό θα είναι η προσφορά όσο το δυνατόν καλύτερης ταξιδιωτικής εμπειρίας στους ταξιδιώτες οι οποίοι αποδεδειγμένα είναι διψασμένοι για ταξίδια και μοναδικές και ξέγνοιαστες εμπειρίες.
Άλλη πρόκληση είναι να μπορέσει η Ελλάδα να πείσει, με συντονισμένο τρόπο, ότι μπορεί να προσφέρει τις καλύτερες εμπειρίες διακοπών με ασφαλή τρόπο.
Είναι άμεση ανάγκη η Ελλάδα να ξεκαθαρίσει το τοπίο ως προς τη Ρωσική πλευρά, η οποία δημιουργεί έντονο προβληματισμό στην αγορά των τουρ οπερείτορ, των τουριστικών γραφείων και των ξενοδοχείων για το εάν οι επιχειρήσεις αυτές θα πρέπει να υπογράψουν συμβάσεις με ρωσικά τουριστικά γραφεία για την επιστροφή των Ρώσων τουριστών στη χώρα μας το 2022. Υπάρχει έντονη ανησυχία στο χώρο των επαγγελματιών του τουρισμού στο ζήτημα αυτό, καθώς πρόκειται για μια «γκρίζα ζώνη» που δεν μπορεί άλλο να δοκιμάζει τις αντοχές των επαγγελματιών και την ανησυχία και υπομονή των τουριστών.
Επίσης, η Ελλάδα χρειάζεται να ανοίξει άμεσα τα σύνορά της σε όλες τις αγορές του εξωτερικού γιατί συνεχίζει να χάνει πολύτιμα έσοδα υπέρ των ανταγωνιστών της, οι οποίοι υποδέχονται ελεύθερα ταξιδιώτες από μακρινές αγορές όπως η Λ. Αμερική, η Ινδία, η Ν. Αφρική. Πρέπει να ξεφύγουμε από τη λογική των «επικίνδυνων χωρών» και να μεταφερθούμε στη λογική των «επικίνδυνων ταξιδιωτών» και των πρωτοκόλλων. Είναι μία απαράδεκτη και λάθος πρακτική που πρέπει να αλλάξει προς όφελος του ελληνικού τουρισμού.
Ο δωδεκάμηνος τουρισμός παραμένει τώρα, περισσότερο από ποτέ, μεγάλο ζητούμενο για τον ελληνικό τουρισμό. Η FedHATTA έχει αναπτύξει την πλατφόρμα Δώδεκα, επιχειρώντας να προσφέρει ένα χρήσιμο εργαλείο στους επαγγελματίες του τουρισμού αλλά και τους ταξιδιώτες της Ελλάδας και του εξωτερικού να ανακαλύψουν τις καλύτερες γωνιές της Ελλάδας κάθε εποχή του χρόνου.
Η μεγαλύτερη πρόκληση στον οργανωμένο τουρισμό είναι η ανάπτυξη των συνεδρίων, των επαγγελματικών ταξιδίων, του θεματικού τουρισμού και του τουρισμού δραστηριοτήτων αλλά και του γιώτινγκ, αυτά τα πλωτά ξενοδοχεία, τα οποία ανεξαρτήτως μεγέθους μπορούν να προσφέρουν μοναδικές εμπειρίες στους ταξιδιώτες σε όλες τις παραλίες της χώρας. Είναι μια ιδιαίτερη μορφή τουρισμού, προσφέρει ασύγκριτες εμπειρίες διακοπών και έχει μεγάλη ζήτηση. Όμως υπάρχουν κι εδώ προβλήματα που δεν μας επιτρέπουν να αξιοποιήσουμε το γιώτινγκ.
Επιπλέον, μεγάλες προκλήσεις είναι, ο εκμοντερνισμός της τουριστικής μεταφοράς, με τον εκσυγχρονισμό των τουριστικών λεωφορείων. Σε αυτό το κομμάτι θα πρέπει να βρεθούν λύσεις που δεν βγάζουν εκτός υπηρεσίας λεωφορεία με συγκεκριμένο χρόνο ζωής και η απαλλαγή από την αγκύλωση των συναρμοδιοτήτων των Υπουργείων που προκαλούν δυσχέρεια στην επίλυση των προβλημάτων που εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία των τουριστικών γραφείων.
