Η ζωή, ο κόσμος, εμείς οι ίδιοι, αποτελούμε έναν γρίφο. Άλλοτε αυτός ο γρίφος είναι εύκολος, άλλοτε δυσνόητος. Ενώ τις περισσότερες φορές μένει άλυτος…Για τον Πανταζή Χούλη, τον Καστελλοριζιό Γριφολόγο – Μαθηματικό, όπως χαρακτηριστικά αποκαλεί τον εαυτό του, οι Γρίφοι είναι τρόπος ζωής. Έχει δημιουργήσει μια τεράστια συλλογή, με περίπου 4.000 διαφορετικούς τρισδιάστατους γρίφους. Όνειρο του, να γεμίσει όλα τα σχολεία με τρισδιάστατα αντικείμενα που διδάσκουν από μαθηματικά και φυσική, έως ιστορία και γεωγραφία. Το μάθημα να γίνει παιχνίδι, και όλα τα παιδιά να μη θέλουν να χάσουν ούτε ένα λεπτό από το σχολείο…
Ο Πανταζής Χούλης Γεννήθηκε το 1970 στο Περθ της Δυτικής Αυστραλίας. Οι γονείς του είχαν παντρευτεί στη Ρόδο το 1969. Ο πατέρας του Καστελλοριζιός και η μητέρα του από το Σουφλί. «Ο πατέρας μου είχε μείνει πολλά χρόνια στην Αυστραλία, όπου έκανε περιουσία και κέρδισε πολλούς τίτλους σε ποδόσφαιρο και υδατοσφαίριση. Λόγω νοσταλγίας όμως, επιστρέψαμε όλοι μαζί το 1977 στο Καστελλόριζο, μαζί με τον αδελφό και την αδελφή μου. Ήμουν μόλις εξίμισι χρονών. Δυστυχώς ο πατέρας μου, καταστράφηκε οικονομικά, από ένα κράτος που πολεμούσε κάθε βιομηχανική προσπάθεια». Μας λέει ο Πανταζής και συνεχίζει. «Τότε το Καστελλόριζο είχε μόνο 70 κατοίκους, και ήταν μία όαση ηρεμίας. Ο μικρός σταθμός της ΔΕΗ έκανε ότι μπορούσε για να μας δίνει ρεύμα (αν και η εναλλαγή τάσης είχε καταστρέψει πολλές συσκευές!). Ενώ κάθε πρωί σε ξυπνούσε με «ευγενικό τρόπο» το μικρό καΐκι κάποιου ψαρά που πήγαινε να ρίξει παραγάδι».
Η ζωή στο Καστελλόριζο…Η μεγαλοπρεπής Σχολή, το ποδόσφαιρο στην αυλή του σχολείου με τα ψηφιδωτά, η ορθογραφία, οι διακοπές και τα δύσβατα μονοπάτια του νησιού… «Στο σχολείο μας, τη Σαντραπεία Σχολή, έκανα μόνο την Α’ Δημοτικού. Μια μεγαλοπρεπής Σχολή, δίπλα ακριβώς στο ναό του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης. Η αυλή μας, ήταν γεμάτη ψηφιδωτά, και παίζαμε ακόμα και ποδόσφαιρο. Θα είμασταν τέσσερα παιδιά στην τάξη μου, όχι όλοι της ίδιας ηλικίας. Μάλιστα θυμάμαι ότι τότε έβγαζα νέα δόντια και κατάπια ένα παλιό!».
«Υπήρξε πάντως κι ένα γεγονός που μου χάραξε τη ζωή. Ενώ στο προσχολικό πρόγραμμα της Αυστραλίας είχα κερδίσει πολλά βραβεία, στο Καστελλόριζο έλαβα ένα σοκαριστικό και στρογγυλότατο μηδέν στην ορθογραφία. Από τότε έγινα αυστηρός με τον εαυτό μου, κάνοντας σίγουρο, πως δε θα μου διέφευγε ποτέ ξανά οποιοδήποτε λάθος όταν έγραφα ελληνικά…»
Σήμερα, σαράντα χρόνια μετά, στο σχολείο έχει συνολικά 40 μαθητές και το δημοτικό περίπου 16.
Η εσωτερική μετανάστευση…Λόγω έλλειψης πολλών αναγκαίων αγαθών, ειδικά δασκάλων στο σχολείο, πολλοί Καστελλοριζιοί αναγκαστήκαν να πάνε στη Ρόδο. «Στη Ρόδο τελείωσα όλες τις υπόλοιπες τάξεις, μέχρι το Λύκειο. Αλλά πάντα, κάθε Πάσχα, το περισσότερο καλοκαίρι (αν όχι ολόκληρο), καθώς και Χριστούγεννα, γιορτή Αγίου Κωνσταντίνου, εκλογές, κτλ., βρισκόμουν στο Καστελλόριζο και έτρεχα παντού. Ήταν σχεδόν αδύνατο να με βρει κάποιος όταν ήμουν εκεί. Μέχρι σήμερα έχω πάει σε πολλά μέρη πάνω στο βουνό, που λίγοι έχουν πάει (αν έχουν πάει). Και πάντα μου αρέσει να συγκεντρώνω μια παρέα και να τους ξεναγώ στα δύσβατα ή μη σημεία του νησιού».
Στις Γενικές Εξετάσεις, ο Πανταζής δεν πέρασε με την πρώτη. Αλλά όταν ξαναέδωσε πέρασε σε Σχολή της αρεσκείας του. Πρώτα πήγε στην Ηλεκτρονικών Μηχανικών στα Χανιά, αλλά στη συνέχεια τον κέρδισε το Μαθηματικό και τελικά οι γρίφοι, με αποτέλεσμα να έχει επινοήσει 700 περίπου γρίφους και να θεωρείται ένας από τους πιο γνωστούς γριφολόγους στον κόσμο.
Τι είναι όμως οι γρίφοι και πώς συνδέονται με τα Μαθηματικά; Οι γρίφοι έχουν σχέση με τη λογική. Όλα είναι θέμα στρατηγικής και υπομονής… «Όταν ήμουν μικρός υπήρχαν δύο τηλεοπτικά κανάλια, η ΕΡΤ και η ΥΕΝΕΔ. Είχε μια εκπομπή σαν τηλεπαιχνίδι με το μαγικό τετράγωνο. Αυτό το 3 επί 3 τετράγωνο, όπου τοποθετούμε τους αριθμούς από το 1 έως το 9 ώστε τα οριζόντια, κάθετα και διαγώνια αθροίσματα να είναι ίσα. Μπόρεσα να το λύσω σχετικά εύκολα και με διαφορετικούς τρόπους… Ήταν η πρώτη φορά που συναντήθηκα με τους γρίφους. Ουσιαστικά όλοι οι γρίφοι, ακόμα κι αν δεν έχουν άμεση σχέση με τα μαθηματικά, έχουν σχέση με λογική. Οπότε, ήταν πάντα θέμα στρατηγικής και υπομονής».
Ο πρώτος γρίφος στον κόσμο ήταν το Οστομάχιον , «η Μάχη των Οστών», του Αρχιμήδη. Είναι ο αρχαιότερος καταγεγραμμένος γρίφος της ανθρωπότητας. «Δυστυχώς, ενώ αυτό το γνωρίζουν πολλοί ξένοι, εμείς στην Ελλάδα το αγνοούμε. Ο γρίφος αυτός αποτελείται από 14 κομμάτια μέσα σε ένα τετραγωνικό πλαίσιο. Σκοπός είναι η αναδιάταξη των κομματιών μέσα στο ίδιο τετράγωνο. Πρόσφατα βρέθηκε (με τη βοήθεια υπολογιστών) πως υπάρχουν 536 τρόποι. Βέβαια, υπάρχουν και άλλοι πολλοί γρίφοι, που είναι ελληνικοί από την αρχαιότητα, ενώ άλλοι έχουν ονόματα που παραπέμπουν στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλοί γρίφοι με ονόματα όπως το Κουτί της Πανδώρας, Λαβύρινθος, Γόρδιος Δεσμός, Δούρειος Ίππος, κ.α.. Ακόμη και τα αινίγματα (όπως αυτό της Σφίγγας), τα παράδοξα (Επιμενίδη, Αριστοτέλη, κτλ.), αλληγορίες (Σπηλιά του Πλάτωνα), διάσημα προβλήματα (βοεικόν, τετραγωνισμός κύκλου) και άλλες πολλές φιλοσοφικές σκέψεις, θεωρούνται γρίφοι».
Συλλογή με 4.000 διαφορετικούς τρισδιάστατους γρίφους… «Έχω τεράστια συλλογή, περίπου 4.000 διαφορετικούς τρισδιάστατους γρίφους. Από αυτούς, περίπου το 15% με 20% είναι δικές μου εφευρέσεις, τελικά μοντέλα ή και πρωτότυπα. Ο δύο πιο πρόσφατοι γρίφοι είναι το «Βυζάντιο» (Νοέμβριος 2016, ένας γρίφος που για να λυθεί απαιτεί και πολύ… πίστη!), και η «Εντροπία» (Δεκέμβριος 2016, ένας γρίφος που αποτελείται από μικρότερα άτομα και πρέπει να τα βάλουμε σε… τάξη). Ο κάθε γρίφος είναι διαφορετικός, και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Υπάρχουν γρίφοι που λύνονται με πολλούς τρόπους, και αυτό πολλές φορές εξαρτάται και από την ευρηματικότητα του λύτη».
Ο πιο αποτελεσματικός και διασκεδαστικός τρόπος μάθησης είναι χρησιμοποιώντας τρισδιάστατα αντικείμενα… «Όταν μιλάμε, επικοινωνούμε με μονοδιάστατα φωνητικά σήματα. Όταν διαβάζουμε ή γράφουμε, χρησιμοποιούμε τη δισδιάστατη γραφή. Αλλά είμαστε τρισδιάστατα πλάσματα που ζουν μέσα σε ένα τρισδιάστατο κόσμο. Οπότε ο καλύτερος, ο πιο αποτελεσματικός, και πιο διασκεδαστικός τρόπος εκμάθησης, είναι χρησιμοποιώντας τρισδιάστατα αντικείμενα».
Το σχολείο σήμερα εγκλωβίζει τη μάθηση και τη φαντασία του μαθητή. «Είναι αλήθεια, πως η μεγάλη πλειοψηφία δασκάλων, δεν αγαπά αυτό που διδάσκει. Και πως μπορεί κάποιος που δεν αγαπά ένα μάθημα να εμπνεύσει ένα μαθητή;».
Ο Πανταζής έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, έζησε πολλά χρόνια στη Δυτική Αυστραλία, όπου τελείωσε Μάστερ-Διδακτορικό και έπειτα έμεινε άλλα έξι χρόνια ως καθηγητής… η Ελλάδα είναι για τον Πανταζή η ομορφότερη χώρα στον Κόσμο όλο. Αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους γρίφους του και δε θα μπορούσε να ζήσει μακριά από τη μεγάλη του αγάπη…το Καστελλόριζο. «Η ομορφότερη χώρα είναι (με τεράστια διαφορά) η Ελλάδα. Δεν μπορώ να διανοηθώ να βρίσκομαι μόνιμα οπουδήποτε αλλού. Θα υπέφερα! Κι αν δεν είναι η Ελλάδα μας η μεγαλύτερη πηγή έμπνευσης, ποια άλλη χώρα θα μπορούσε να είναι; Μα καμία άλλη. Δεν είναι τυχαίο που και ο πρώτος γρίφος (το Οστομάχιο) είναι ελληνικός. Όμορφα τα μαθηματικά, δε λέω, αλλά ακόμα πιο όμορφοι οι γρίφοι. Κι όμορφη χώρα η Αυστραλία, αλλά χωρίς ψυχή (ίσως αν πάνε πολλοί Έλληνες να αλλάξει αυτό). Πάντα έψαχνα τρόπο να επιστρέψω στην Ελλάδα και ευτυχώς τα κατάφερα…»
Ο Πανταζής είναι θερμός υποστηρικτής του Καστελλόριζου με δύο λάμδα. Έχει δημιουργήσει σελίδα στο Fb, Το Καστελλόριζο γράφεται με δύο λάμδα όπως η Ελλάδα , και τις ιστοσελίδες, www.kastellorizo.net , www.castellorizo.net, και www.megisti.net που οδηγούν όλα στην ίδια κεντρική ιστοσελίδα. «Είναι πέρα από τη λογική να υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός βιβλίων του νησιού που να γράφει σωστά το όνομα (με δύο λάμδα), και ξαφνικά, μια χούφτα άσχετοι (που όμως γράφουν λεξικά, είναι δημοσιογράφοι, κ.α.) να προσπαθούν να το αλλοιώσουν. Η λέξη Καστελλόριζο (πάντα σύμφωνα με το βιβλίο-βίβλος του Χατζηφώτη) είναι οχτώ αιώνων και κατά το ήμισυ ελληνική: Καστέλλο και (βουνο-)ριζο. Αυτά θα έπρεπε να τα ξέρουν οι «σοφοί» γλωσσολόγοι ή τουλάχιστον να διαβάσουν το άλλο βιβλίο (1970) του Ιωάννη Θωμόπουλου (του Ιδρυτή της Ονοματολογικής Εταιρείας) αφιερωμένο στα τοπωνύμια του νησιού μας. Υπάρχουν βέβαια και άλλα ονόματα (η ονομασία Μεγίστη είναι η πιο σημαντική από όλες, αλλά κάθε ονομασία έχει τη σημαντικότητα της). Μας πολεμούν όλοι αυτοί, διότι ακόμα κι όταν τους το λέμε, επιμένουν στις εγωιστικές επιλογές τους. Βέβαια δεν τους ξέρουν καλά τους ακρίτες (και το πείσμα τους), και μια μέρα όλα αυτά που κάνουν θα αποκαλυφθούν στο ευρύτερο κοινό και θα εκτεθούν ανεπανόρθωτα. Είναι θέμα χρόνου…».
Το Καστελλόριζο, είναι ένας μικρός επίγειος παράδεισός…Ένα μικρό νησί στα Δωδεκάνησα με τεράστια ιστορία και πολιτισμική κληρονομιά… «Το Καστελλόριζο έχει να επιδείξει τεράστια πολιτιστική ιστορία. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα, αλλά θα τονίσω πως στο μουσείο του νησιού υπάρχει περιοδικό με αινίγματα του 19ου αιώνα! Το θέμα είναι να επαναφέρουμε την ποιότητα της παιδείας που θα έπρεπε να υπάρχει στο νησί. Εξαιτίας πολέμων χάσαμε τουλάχιστον δύο γενεές, και τώρα χρειάζονται τουλάχιστον άλλες δύο για να αντιστραφεί η κατάσταση. Όμως κάπου πρέπει να υπάρξει μια νέα αρχή, που να διδάσκει το ότι προηγείται ο ψυχικός και νοητικός πλούτος, πέρα από τον ματαιόδοξο πλούτο των χρημάτων. Δυστυχώς στην Ελλάδα, οι περισσότεροι σύγχρονοι πολιτικοί (που κατά τη γνώμη μου δε βοήθησαν ποτέ την παιδεία), καλλιέργησαν τη διαφθορά και την απληστία, ενώ ταυτόχρονα έφεραν έναν ολόκληρο λαό στη σημερινή απαράδεκτη κατάσταση. Πιστεύω πως η Ελλάδα με τις βάσεις που έχει σαν έθνος, θα έπρεπε να είναι μία από τις ισχυρότερες χώρες στον κόσμο. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία…».
Τα όνειρα και η «προσωπική Ιθάκη»…Να γίνει το μάθημα Παιχνίδι. «…Ιθάκη, Οδυσσέας. Υπέροχα ονόματα που ηχούν τόσο γλυκά στα αυτιά του κάθε Έλληνα. Όλοι λίγο-πολύ ζούμε μια Οδύσσεια, κι εμένα άρχισε τη στιγμή που γεννήθηκα, και θα τελειώσει την μέρα που θα πεθάνω (αν πεθάνω βέβαια, να μην ξεχνάμε πως με λένε Πανταζή!). Στο μέλλον σκοπεύω να γεμίσω όλα τα σχολεία με τρισδιάστατα αντικείμενα που διδάσκουν από μαθηματικά και φυσική, έως ιστορία και γεωγραφία. Το μάθημα να γίνει παιχνίδι, και όλα τα παιδιά να μη θέλουν να χάσουν ούτε ένα λεπτό από το σχολείο. Ελπίζω να μπορέσω να βοηθήσω την πατρίδα μου σε αυτόν τον τομέα, και να αποδείξω έμπρακτα, πως τα μαθηματικά δεν είναι το πιο δύσκολο μάθημα, αλλά το πιο εύκολο! Διότι το 99% των γρίφων έχει σχέση με τα μαθηματικά. Άρα έχουμε αρκετά πολεμοφόδια μαζικής δημιουργίας».
Η μεγαλύτερη επιτυχία είναι να ανακαλύψεις το ταλέντο σου…Όλοι έχουμε ένα, αυτό θα μας οδηγήσει στην Ιθάκη μας … «Ο καθένας έχει ένα ταλέντο που πρέπει να το βρει, και αυτό δεν είναι εύκολο. Εγώ πιστεύω πως βρήκα αυτό που αγαπάω». Μας λέει με καμάρι ο Πανταζής και μας δίνει δύο – τρεις συμβουλές : «Συμβουλή νούμερο (1). Ποτέ, μα ποτέ να μη το βάζουμε κάτω, ώστε να πετύχουμε έναν φιλότιμο, εφικτό και ηθικό στόχο. Συμβουλή νούμερο (2). Είμαστε όλοι πλούσιοι από τη στιγμή που αρχίζουμε να εκτιμάμε το τι έχουμε. (ας πάνε κάποιοι σε άλλες χώρες να δουν τις συνθήκες, κι έτσι μόνο θα κατανοήσουν τον παράδεισο που έχουμε εδώ στην Ελλάδα), και συμβουλή νούμερο (3). Να μην υπάρχει ο όρος «βαριέμαι» στο λεξιλόγιο τους. Το να λέω πως βαριέμαι, είναι η χειρότερη δικαιολογία ενός τεμπέλη με πεπερασμένη διάρκεια ζωής για να μην είναι δημιουργικός σε ένα σύμπαν με άπειρες δυνατότητες. Ουσιαστικά, δεν υπάρχει αρκετός χρόνος σε μια μόνο ζωή, ας τον εκμεταλλευτούμε λοιπόν σωστά…».
Σήμερα ο Πανταζής Χούλης είναι συνιδρυτής και υπεύθυνος έρευνας και ανάπτυξης της εταιρείας MaxxBrain.
Πηγή humanstories.gr
