Γυναίκα στη Ρόδο προσέφυγε 18 φορές με μήνυση και ασφαλιστικά μέτρα κατά του πρώην συζύγου της, αποφασισμένη να μην του επιτρέψει, ποτέ ξανά, να παρεισφρήσει στη ζωή της. Τελικά, μετά απ’ όλο αυτό τον αγώνα, η γυναίκα έχοντας τη σωστή καθοδήγηση κατάφερε να κρατήσει τον κακοποιητή μακριά της· για πάντα. Ο κακοποιητής όμως κυκλοφορεί ελεύθερος στους δρόμους και οι ειδικοί θεωρούν ότι ο βίαιος χαρακτήρας του θα βγει ξανά στην επιφάνεια, με την πρώτη ευκαιρία, στην επόμενή του σχέση. Το ίδιο ισχύει με όλους εκείνους τους άντρες – πρώην συζύγους κατά των οποίων έγινε καταγγελία για σωματική, ή άλλης μορφής κακοποίηση. Από το σημείο αυτό ξεκινά το κατά σειρά τρίτο και τελευταίο για φέτος ρεπορτάζ της «δημοκρατικής» στο πλαίσιο του αφιερώματος για την κακοποίηση κατά των γυναικών.
Ποια είναι η επόμενη μέρα για τους κακοποιητές; Ο Νόμος τους χαρακτηρίζει ως εγκληματίες, όμως οι πράξεις τους τιμωρούνται με φυλάκιση μόνο εάν το θύμα υποστεί βαριά σωματική βλάβη ή ακόμα χειρότερα εάν το θύμα δολοφονηθεί. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις οι μηνύσεις και τα ασφαλιστικά μέτρα απλώς περιορίζουν τον θύτη να μένει μακριά από το θύμα. Μάλιστα, είναι σύνηθες, ο θύτης να παραβιάζει την απόφαση της Δικαιοσύνης και να συνεχίζει την παρενόχληση της πρώην συντρόφου του, όπως έγινε στην περίπτωση του περιστατικού στην αρχή του ρεπορτάζ. Αντίστοιχες περιπτώσεις υπάρχουν δεκάδες στη Ρόδο, προφανώς και σε όλη την Ελλάδα.
Στη γραμμή Άμεσης Δράσης «100» οι αξιωματικοί της Ελληνικής Αστυνομίας στη Ρόδο γνωρίζουν καλά το τι συμβαίνει και έχουν να διηγηθούν ατελείωτες ιστορίες με τηλεφωνήματα αγωνίας. «…αυτή τη στιγμή βρίσκεται έξω από το σπίτι μου. Του έχω κάνει ασφαλιστικά μέτρα. Έχω κλειδώσει και φοβάμαι. Βοηθήστε με!». Σε αυτό το τηλεφώνημα (πραγματικό περιστατικό) ο Αξιωματικός Υπηρεσίας της ΕΛ.ΑΣ αμέσως έδωσε εντολή να ξεκινήσει αστυνομικός από το οικείο Αστυνομικό Τμήμα και να παρέμβει. Τέτοιου είδους αγωνιώδη τηλεφωνήματα προς το «100» γίνονται καθημερινά. Η υποστελέχωση δεν επιτρέπει στις αστυνομικές αρχές να επέμβουν σε όλα. Είναι αδύνατο. Ο Αξιωματικός Υπηρεσίας καλείται εκείνη τη στιγμή να αξιολογήσει τη σοβαρότητα της κάθε περίπτωσης και να ενεργήσει ανάλογα. Μια δουλειά τόσο δύσκολη, όσο και υπεύθυνη. Οι επιπτώσεις από μια λάθος απόφαση μπορεί να είναι ολέθριες τόσο για το εν δυνάμει θύμα, όσο και για τον Αξιωματικό Υπηρεσίας.
Λείπουν οι δομές για θύτες
«Ο βίαιος χαρακτήρας του θύτη θα παραμείνει βίαιος εάν δεν υπάρξει θεραπεία της ψυχικής του υγείας» εξήγησαν στη «δ» επιστημονικά στελέχη του Συμβουλευτικού Κέντρου Γυναικών Ρόδου.
Σήμερα στο νησί δεν υπάρχει δομή με συμβούλους ψυχικής υγείας, ψυχολόγους και ψυχίατρους στην οποία θα παραπέμπονται οι θύτες για υποχρεωτική συμβουλευτική διαχείρισης του βίαιου χαρακτήρα τους. Τέτοιου είδους δομές υπάρχουν σε όλο τον κόσμο και μάλιστα με αναλογία ένα κέντρο συμβουλευτικής ανδρών, για κάθε ένα κέντρο συμβουλευτικής κακοποιημένων γυναικών. Οι επιστήμονες προσεγγίζουν τον θύτη ως θύμα των αδυναμιών του και με γνώμονα αυτό τον οδηγούν στο να θελήσει ο ίδιος να ξεκινήσει την παρακολούθηση ομαδικών ή ατομικών συνεδριών. Στα Κέντρα αυτά οι συνεδρίες για τους θύτες παρέχονται δωρεάν.
Τέτοιου είδους δομές σε ολόκληρη την Ελλάδα υπάρχουν μόνο δύο. Η ανάγκη θέλει να υπάρχουν τουλάχιστον 200 τέτοιες δομές (τέσσερις ανά νομό). Η λειτουργία τους συνήθως χρηματοδοτείται από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο μέρος του λειτουργικού τους κόστους καλύπτεται από εθνικούς πόρους.
Σήμερα στη Ρόδο και γενικότερα στην Ελλάδα, εάν ένας θύτης στη φάση της μετάνοιας των κακοποιητικών του πράξεων, σε μια προσπάθεια να προλάβει τη μελλοντική επανάληψη του μοτίβου της βίαιης συμπεριφοράς του, θελήσει να ξεκινήσει τη διαχείριση της ψυχικής του υγείας, τότε θα πρέπει να απογυμνωθεί οικονομικά. Οι ομαδικές και οι ατομικές συνεδρίες κοστίζουν όσο ένα μεροκάματο και πρέπει να γίνουν πολλές. Ποιος θα βρει το κουράγιο και την αποφασιστικότητα να ξεκινήσει κάτι τέτοιο;
Η περίπτωση της Ρόδου αποτελεί πρότυπο επιχειρηματικής ανάπτυξης για ολόκληρη την Ευρώπη, ωστόσο η πρωτιά αυτή δεν βρίσκεται σε αντιστοιχία με τον τρόπο διαχείρισης των προσώπων (ανδρών ή γυναικών) που ασκούν σωματική, ψυχολογική ή λεκτική βία κατά των συνανθρώπων τους. Υπενθυμίζεται ότι στο νησί από τον περασμένο Σεπτέμβριο βρίσκεται σε ισχύ η λειτουργία του Δικτύου κατά όλων των μορφών βίας (ενδοοικογενειακή, έμφυλη κλπ). Το Δίκτυο στην πλήρη του ανάπτυξη θα λειτουργεί κατασταλτικά αποκαλύπτοντας τα κρυμμένα περιστατικά, όμως σε αυτή την περίπτωση η πρόληψη θα επιτευχθεί μόνο κατά το ήμισυ, διότι οι θύτες θα εξακολουθήσουν να παραμένουν χωρίς διαχείριση.
Λείπει η Νομική Συμβουλευτική κατά της βίας
«Οι μορφές κακοποίησης είναι πολλές και καθημερινές. Αυτό ίσχυε από πάντα, απλώς τώρα με τη διάσταση που πήρε το θέμα και την προβολή του από τα μέσα ενημέρωσης, έχουν παροτρυνθεί τα θύματα στο να μιλήσουν», δηλώθηκε προς τη «δ» από τους και τις ειδικούς της συμβουλευτικής ψυχικής υγείας.
Κακοποίηση στο σπίτι, έμφυλη βία, άσκηση ψυχολογικής βίας στο χώρο εργασίας, εκμετάλλευση, άσκηση παιδικής βίας. Το κάθε ένα από αυτά τα περιστατικά είναι σοβαρά και για τη διαχείρισή τους απαιτείται τόσο η συμβουλευτική ψυχικής υγείας, όσο και η νομική συμβουλευτική. Σε κανένα από τα Κέντρα αυτής της κατηγορίας που λειτουργούν σήμερα στη Ρόδο δεν παρέχεται νομική συμβουλευτική προς τα θύματα. Οι επιστήμονες και οι επιστημόνισσες των Κέντρων έχουν κατ’ επανάληψη ζητήσει με υπομνήματά τους τη στελέχωση των δομών τους με νομικούς συμβούλους. Ο ρόλος τους θα είναι να εξηγούν στα θύματα τα δικαιώματά τους, να απαντούν υπεύθυνα για το εάν είναι βάσιμος ο φόβος να χάσουν την επιμέλεια των παιδιών τους ή ακόμα και για να υπερασπιστούν ένα πρόσωπο έναντι του κακοποιητικού εργοδότη τους.
Ο νομικός σύμβουλος στα Κέντρα Συμβουλευτικής κατά της βίας αποτελεί σήμερα έναν από τους βασικούς κρίκους που λείπουν από τη μακριά αλυσίδα της διαχείρισης των περιστατικών βίας. Πρόκειται για ένα αίτημα ασύλληπτης σπουδαιότητας, το οποίο όμως επί χρόνια παραμένει στα συρτάρια των αρμοδίων. Ποιος θα είναι ο/η πολιτικός που θα το ικανοποιήσει;
«…βρίσκεται πάλι έξω από το σπίτι μου και περιμένει να βγω για να με χτυπήσει»
