Η πρωταθλήτρια παρατριάθλου Κατερίνα Σαράντη με πολλές διακρίσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, κατάφερε να αναδείξει με τον αποκλεισμό της από τον Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας, την πραγματική κατάσταση που επικρατεί σε ό,τι αφορά την συμπερίληψη των αναπήρων στον Αθλητισμό.
Στη συνέντευξή της στη «δημοκρατική», μιλά για την ενασχόλησή της με τον αθλητισμό και γιατί χρειάστηκε 17 χρόνια για να ανακαλύψει ότι μπορεί και η ίδια να ασχοληθεί, πώς έφτασε να καλύψει το χαμένο έδαφος και να είναι σήμερα πρωταθλήτρια παρατριάθλου, μιλά για την επιστροφή της στη Ρόδο, την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα σε σχέση με την αντιμετώπιση των ανάπηρων αθλητών και μοιράζεται μαζί μας τα όνειρα και τους στόχους της.
• Κατερίνα, να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη από τον Μαραθώνιο της Αθήνας και που παρά την κινητοποίηση, και τη δημόσια διαμαρτυρία σας, εσύ κι οι άλλοι συναθλητές σου που επρόκειτο να λάβετε μέρος με χειρήλατα, τελικά αποκλειστήκατε, αλλά αναδείξατε το ευρύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν αθλητές με αναπηρία στην Ελλάδα, αυτό της μη συμπερίληψης τελικά στην πράξη.
Ο Μαραθώνιος της Αθήνας, δεν είναι ένα απλό αθλητικό γεγονός, είναι ο Αυθεντικός Μαραθώνιος, καλλιεργεί συνειδήσεις. Πιστεύω ακράδαντα, πως ένα γεγονός σαν αυτό, οφείλει να αποτελεί πρότυπο αληθούς συμπερίληψης, και όχι κατά περίπτωση. Εάν δεν προβάλεις τον αθλητή με το χειρήλατο και το αγωνιστικό αμαξίδιο, η αντίληψη του κόσμου για το τι σημαίνει αθλητισμός για έναν ανάπηρο, είναι αλλοιωμένη. Με τη διαμαρτυρία μας, έγινε γνωστή η απαγόρευση η οποία προϋπήρχε προ του 2019 στον Αυθεντικό Μαραθώνιο. Η δικαιολογία που χρησιμοποιήθηκε κι έμεινε ως επιχείρημα στην κοινή γνώμη είναι ότι καλώς δεν μας επέτρεψαν να συμμετέχουμε, διότι είναι επικίνδυνο γιατί τα χειρήλατα πιάνουν ταχύτητα 30km/h, κάτι το οποίο είναι αβάσιμο κυρίως διότι, επίσης απαγορεύουν τα αγωνιστικά αμαξίδια που αναπτύσσουν ταχύτητα κατ’αντιστοιχία με αυτή του δρομέα.
• Επικίνδυνο για ποιους;
Για τους άλλους δρομείς.
• Όταν υπέβαλες την αίτηση συμμετοχής, είχες κάποια σχετική ενημέρωση;
Οχι, καμία. Υποστηρίζουν ότι υπήρχε αυτός ο όρος στην προκήρυξη του αγώνα. Η αλήθεια είναι ότι δεν κατάφερα να τον βρω, παρά μόνο όταν μου τον έστειλαν σε mail. Ας υποθέσουμε ότι υπήρχε αυτός ο κανονισμός στην προκήρυξη, που και πάλι δεν είναι σωστό να αποκλείεις μια συγκεκριμένη μερίδα αθλητών, κι ας υποθέσουμε ότι εγώ έκανα κάποιο λάθος. Κάναμε λάθος και οι τρεις συμμετέχοντες; Δηλαδή εάν κάτι δεν πήγε καλά με μια αίτηση, να το δεχτώ, αλλά και με τις αιτήσεις των τριών; Εμείς μιλάμε μεταξύ μας, επομένως θα ενημέρωνε ο ένας τον άλλον, αν προέκυπτε πρόβλημα. Ούτε το προσωπικό ήταν σωστά προετοιμασμένο, με αποτέλεσμα να μην μας ενημερώσουν για την επαναφορά της απαγόρευσης. Από πλευράς μου, τον Σεπτέμβριο έγραψα σε mail ότι η συμμετοχή μου, θα είναι με χειρήλατο, όμως μέχρι την τελευταία στιγμή ήταν ασαφές το τοπίο ως προς τη συμμετοχή μας.
• Παρόλα αυτά πήγατε σε ένδειξη διαμαρτυρίας, παρότι δεν σας επετράπη συμμετοχή.
Ναι, πήγαμε. Το κλίμα απέναντί μας, μπορώ να πω ότι ήταν εχθρικό, εφόσον η υπόθεση έλαβε μεγάλες διαστάσεις. Το ενθαρρυντικό ήταν ότι επικοινώνησε μαζί μου, πάρα πολύς κόσμος για να μου εκφράσουν τη συμπαράστασή τους στη διαμαρτυρία μας και μάλιστα είχαμε ιδιαίτερη υποστήριξη από ομάδες Duo, τα αγωνιστικά αμαξίδια που σπρώχνει μη ανάπηρο άτομο.
• Ελαβε, όπως είπες, μεγάλες διαστάσεις και εντέλει άνοιξε συζήτηση για την συμπερίληψη στον αθλητισμό και θα ήθελα να μου πεις τι γίνεται στην Ελλάδα.
Θα χωρίσω το κεφάλαιο αυτό σε δύο μέρη, όπως κάνω και στην αθλητική μου πορεία. Το ένα μέρος, αφορά στους δρομικούς, λαϊκούς αγώνες όπως τους ονομάζουμε, στους οποίους οι ανάπηροι αθλητές μέχρι σήμερα συμμετέχουμε κυρίως γιατί είμαστε μέρος του συνόλου, όπως επίσης μας λείπουν αγώνες. Η συμμετοχή σε αγώνες με μη ανάπηρους αθλητές είναι αυτό που ονομάζουμε συμπερίληψη. Σε αυτούς τους αγώνες, μέχρι σήμερα, δεν πηγαίνουμε επειδή θα πάρουμε κάποιο μετάλλιο ή πρόκριση στην παραολυμπιάδα, αλλά είναι ευκαιρία για συνεκπαίδευση και προσθήκη αγωνιστικής εμπειρίας. Οι λαϊκοί αγώνες σηματοδοτούν κάτι πάρα πολύ σημαντικό, θα έλεγα ότι είναι κι ένας δείκτης για το τι συμβαίνει στη χώρα μας ως προς την αναπηρία. Κι αν ακόμα παλεύουμε για το δικαίωμα συμμετοχής μας, ας μη συζητήσουμε για τις συνθήκες. Το δεύτερο κομμάτι, είναι το καθαρά αθλητικό, το αγωνιστικό, εκεί που δίνουμε το 1.000% του εαυτού μας. Εκεί τα πράγματα είναι πιο ανεπτυγμένα, όμως υπάρχουν κάποια αθλήματα που εξακολουθούν στην Ελλάδα να είναι αποκλεισμένα ή ανύπαρκτα. Μια τελευταία σημείωση, ανάπηροι αθλητές δεν είναι οι παραολυμπιονίκες, είναι κάτι πολύ παραπάνω, και το ερώτημά μου είναι κατά πόσο έχουν πρόσβαση στον παραολυμπιακό αθλητισμό τα ανάπηρα παιδιά.
• Οπως;
Η κωπηλασία. Υπάρχουν κι άλλα, όμως αυτό το παράδειγμα το γνωρίζω εκ πείρας, διότι υπήρξα αθλήτρια κωπηλασίας.
• Εσύ είσαι αθλήτρια παρατριάθλου.
Ναι, επίσημα το άθλημά μου είναι το παρατρίαθλο. Ξεκίνησα με κλασική κολύμβηση, μετά έκανα ξιφασκία με αμαξίδιο, κωπηλασία και παραποδηλασία. Τον τελευταίο χρόνο ασχολούμαι αποκλειστικά με το παρατρίαθλο, εφόσον από το 2021 ξεκίνησε επισήμως στην Ελλάδα.
• Εσύ πώς ξεκίνησες την ενασχόλησή σου με τον αθλητισμό;
Ξεκίνησα τυχαία. Οταν ήμουν 17 ετών, είχε οργανωθεί αποστολή από τον τότε Δήμο Καλλιθέας στη Φινλανδία, μέσω ενός ευρωπαϊκού προγράμματος ανταλλαγής νέων που αφορούσε αθλητές και ανάπηρα άτομα. Εκεί επισκεφθήκαμε μια αθλητική ακαδημία, όπου άρχισα να έρχομαι σε επαφή με την άθληση και με παρότρυναν να ασχοληθώ.
• Για τον πρωταθλητισμό πάντως που κάνεις σήμερα, ξεκίνησες σε μεγάλη ηλικία να ασχολείσαι και κατάφερες να καλύψεις αρκετό χαμένο έδαφος.
Στα 17 μου δεν ήξερα να κολυμπάω… Στη Φινλανδία έμαθα ότι μπορώ κι εγώ να ασχοληθώ με τον αθλητισμό και τον πρωταθλητισμό. Καθυστέρησα τόσο, καθώς από τη βρεφική ηλικία έως την ενηλικίωση, δόθηκε όλη η ενέργεια στην χειρουργική αποκατάσταση της βλάβης.
• Εσύ γεννήθηκες με αναπηρία;
Ναι.
• Οπότε τα σχολικά σου χρόνια τα πέρασες μεταξύ μαθημάτων και νοσοκομείων.
Εκανα άπειρες χειρουργικές επεμβάσεις έως την ενηλικίωσή μου. Ελειπα μήνες από το σχολείο καθ’ όλη σχεδόν την μαθητική μου πορεία. Οπότε, ούτε λόγος ένταξής μου στον αθλητισμό… Συν του ό,τι δεν ήταν ευρέως γνωστός ο παραολυμπιακός αθλητισμός, πόσω μάλλον σε ένα χωριό της Ρόδου. Δεν είχα την πληροφόρηση, ούτε τα ερεθίσματα, έως το ταξίδι στη Φινλανδία. Στη συνέχεια με αφορμή αυτό, ήρθα σε επαφή με τον Αθλητικό Σύλλογο Αναπήρων στη Ρόδο και σιγά σιγά ξεκίνησα να κολυμπάω. Στους πρώτους μου αγώνες ήμουν ήδη 19 ετών, όταν πια βρέθηκα στο Ηράκλειο για σπουδές. Βέβαια ούτε εκεί ήταν ιδανικά, έκανα πολύ μεγάλο αγωνιστικό κενό. Στο κολύμπι φαινόταν πως δεν είχα ελπίδες για εκτός συνόρων αγώνες, οπότε θα έπρεπε να βρεθώ σε μέρος που να μπορώ να δοκιμαστώ σε άλλα αθλήματα. Μόλις βρήκα ιδανική συνθήκη, μετακόμισα στην Αθήνα, για να γνωρίσω τον άγνωστο κόσμο της αναπηρίας, όπως λένε και κάποιοι φίλοι, και να δοκιμάσω αθλήματα.
• Οπότε εκεί αρχίζεις να πειραματίζεσαι με το τι σου ταιριάζει, τι σου αρέσει… Εχει περάσει κι άλλος χρόνος, οπότε μιλάμε πια για μετά τα 20 σου χρόνια.
Ναι βέβαια. Μετά τα 28 ξαναξεκίνησα πρωταθλητισμό.
• Οπότε από εκεί ξεκινάει ουσιαστικά η συνεχόμενη πορεία σου στον πρωταθλητισμό.
Ναι. Με πολλά “σταμάτα-ξεκίνα” και εμπόδια. Κύριο εμπόδιο, τα ιατρογενή προβλήματα, απόρροια των επεμβάσεων, όπως επίσης η τόσο εκτενής ιατρική παρέμβαση, περιέπλεξε σοβαρά την ένταξη μου στο παραολυμπιακό αθλητισμό. Το συμπέρασμα από τη δική μου πορεία είναι ότι για ένα ανάπηρο παιδί δεν αξίζει να τρέχει στα χειρουργεία, να πασχίζει να γίνει “κανονικό” ή να επιμένει να εξαλείψει τη βλάβη από τη στιγμή που αυτό δεν μπορεί να συμβεί. Σκοπός είναι να γίνει αποδεκτή η συνθήκη, να λάβει κατάλληλη αποκατάσταση και εκπαίδευση κι έπειτα να εντοπιστούν τα ταλέντα του παιδιού, ώστε να αρχίσει να τα καλλιεργεί, όπως κάθε άλλο παιδί και να μη χάνει χρόνο όπως εγώ.
• Τον οποίον βέβαια χρόνο εσύ λόγω της επιμονής σου και της αγάπης σου για τον αθλητισμό όταν τον ανακάλυψες, τον κάλυψες επιτυχώς δίνοντας το 110% του εαυτού σου.
Οταν μπήκα στο νερό και ανακάλυψα το κολύμπι, ήταν σαν να ανακάλυψα την απόλυτη ευτυχία…
• Παρότι γεννήθηκες και μεγάλωσες στη Ρόδο.
Ναι, αυτό είναι όντως παράδοξο! Οπως παράδοξο είναι ότι από τότε μέχρι και σήμερα, δεν έχουμε ένα δημοτικό οργανωμένο κολυμβητήριο ολυμπιακών διαστάσεων, που να λειτουργεί όλο το χρόνο.
• Αρα, επιστρέφουμε πάλι σε αυτό που λέγαμε πριν για τα ερεθίσματα, για την πληροφόρηση, για το ό,τι τα παιδιά με αναπηρία δεν έχουν ή μάλλον τότε δεν είχαν εικόνες.
Τώρα υπάρχει το ίντερνετ και όλες οι πληροφορίες διαχέονται μέσα από εκεί. Είναι πολύ εύκολο να έρθεις σε επαφή με οποιονδήποτε άλλο ανάπηρο στον κόσμο, να δεις τα αθλήματα, να βρεις πληροφορίες για το πώς θα μπορέσεις να ασχοληθείς και να το διεκδικήσεις.
• Εσύ αυτά τα ανακάλυψες μόνη σου.
Ναι, ήμουν πολύ ανήσυχη γενικότερα. Οταν ήρθε το ίντερνετ στη Ρόδο, κατευθείαν άρχισα να ψάχνω, είχα πολύ μεγάλη ανάγκη να επικοινωνήσω με άλλα ανάπηρα άτομα με παρόμοια βλάβη και να δω πώς είναι οι ζωές τους.
• Εσύ λοιπόν είναι μια δεκαετία τώρα που κάνεις πρωταθλητισμό σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Ναι, τον τελευταίο χρόνο ειδικά μού δόθηκε η ευκαιρία να κάνω σοβαρά παρατρίαθλο, να ενταχθώ στον εθνικό σχεδιασμό, ειδικά μετά την απόκτηση του διεθνούς classification, τον περασμένο Μάιο, μπορώ να προχωρήσω με σιγουριά.
• Εσύ πλέον έχεις επιστρέψει στη Ρόδο.
Ναι. Ηρθα με σκοπό να μείνω στη Ρόδο, προς το παρόν αυτό είναι το πλάνο μου.
• Πώς είναι τα πράγματα με την επιστροφή σου;
Δεν είναι εύκολη η προσαρμογή και η επιστροφή. Μού πήρε αρκετό χρόνο, κι ακόμα προσπαθώ. Μου λείπει πολύ η ομάδα μου στην Αθήνα, μου λείπει να κάνω προπόνηση με τους συναθλητές μου και να έχω από κοντά την καθοδήγηση του προπονητή μου. Ακόμα δεν βγαίνω έξω για προπόνηση. Τώρα ξεκινάω σιγά σιγά τις προπονήσεις σε εξωτερικούς χώρους στη Ρόδο. Δεν είναι εύκολο να βγει κανείς έξω με το αγωνιστικό αμαξίδιο και με το χειρήλατο, πρώτον γιατί δεν υπάρχουν οι υποδομές, τα πεζοδρόμια δεν είναι προσβάσιμα, υπάρχει πληθώρα εμποδίων και έλλειψη ραμπών. Κατά δεύτερον, με το χειρήλατο είμαι σε παράλληλη με το έδαφος θέση, δεν έχω καλή ορατότητα, ούτε τα οχήματα μπορούν να με δουν. Συχνά, θα πρέπει να προηγείται ένα μηχανάκι ή ένα ποδήλατο.
• Εχεις πει ότι η αναπηρία είναι ακριβό σπορ και υποθέτω αυτό το λες και κυριολεκτικά και μεταφορικά. Οι αθλητές με αναπηρία έχετε κάποια υποστήριξη για τα αμαξίδιά σας, για τον εξοπλισμό σας, τους συνοδούς σας…
Εγώ ήμουν από τους τυχερούς που βρέθηκα σε ένα σωματείο που μου διέθεσε τον βασικό εξοπλισμό για να ξεκινήσω και να γίνω τριαθλήτρια. Το σωματείο αυτό είναι το ΑμεΑ Καστελλάνοι. Μάλιστα μου επέτρεψαν να φέρω κομμάτι του εξοπλισμού αυτού στη Ρόδο, γι’ αυτό και μπόρεσα να επιστρέψω στο νησί, εφόσον η επιστροφή δεν θα σηματοδοτούσε το τέλος της αθλητικής μου πορείας. Ομως, ο εξοπλισμός που παρέχει το σωματείο είναι ο βασικός για να κάνει κανείς μια αρχή. Αυτός ο εξοπλισμός κοστίζει από ένα σημείο και έπειτα, στην εξέλιξή μου. Οπως και έγινε τον περασμένο Μάιο στον αγώνα στην Πολωνία, όπου ήταν οφθαλμοφανές ότι το αγωνιστικό αμαξίδιο που είχα, έπρεπε να αντικατασταθεί. Αν δεν αγόραζα δικό μου, ήξερα ότι έπρεπε να σταματήσω. Οπότε, για τους επόμενους 6 μήνες μέχρι να τα καταφέρω, ναι μεν προπονούμουν αλλά όχι στο μάξιμουμ, εφόσον μου έλειπε βασικός εξοπλισμός.
• Ο επόμενος αθλητικός στόχος που έχεις θέσει ποιος είναι;
Είναι οι επίσημοι αγώνες της World Triathlon για το 2023. Καλό είναι να έχω συμμετοχή σε όσο το δυνατόν περισσότερους διεθνείς αγώνες, ώστε να έχω ελπίδες να μαζέψω βαθμολογία για τους Παραολυμπιακούς στο Παρίσι το 2024. Παράλληλα, στόχος μου είναι το half ironman, είτε για τις 16 Ιουλίου στην Αγγλία, είτε τον Οκτώβριο στην Αθήνα, είναι το προσωπικό μου challenging. Το τρίαθλο είναι ένα άθλημα με ευρύ φάσμα επιλογών. Αυτό για μένα σημαίνει ότι, ναι μεν κυνηγάω την πρόκριση στην παραολυμπιάδα, όμως δεν μένω εκεί, υπάρχουν πολλά άλλα, όπως τα ironman. Άπιαστο όνειρο ζωής είναι μια μέρα να κάνω το full ironman, αυτό περιλαμβάνει συνεχόμενα σε μια μέρα 4 χιλιόμετρα κολύμπι, 180 χλμ. ποδήλατο και 42 χλμ. τρέξιμο με αμαξίδιο! Ανυπομονώ να ζήσω την εμπειρία. Βέβαια δε ξεχνάω τη συμμετοχή μας στον Μαραθώνιο της Αθήνας, όπου με την απαγόρευση πλέον μετατρέπεται σε ακτιβιστικό στόχο, αφορά στα δικαιώματά μας, την ισότιμή συμμετοχή μας. Κι ας μη ξεχνάμε τον τόπο μας, τη συμμετοχή στον Μαραθώνιο της Ρόδου… Πραγματικά είμαι πολύ χαρούμενη, που στον Μαραθώνιο της Ρόδου συμμετέχει τόσος κόσμος. Είναι μια γιορτή, παρακινεί τον κόσμο να αθληθεί, που υπό άλλες συνθήκες δεν θα είχε το ερέθισμα να το κάνει. Θέλω, λοιπόν, να συμμετέχω σε όσο το δυνατόν περισσότερους λαϊκούς αγώνες μπορώ στη χώρα μου, με σκοπό η συμπερίληψη των αναπήρων να γίνει ουσιαστική, να γίνει πράξη και γιατί έχω ανάγκη να βρίσκομαι μέσα στο κοινωνικό σύνολο, και όχι σε ένα υποσύνολο.
