Η Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ κατέληξε στην απόφαση να προχωρήσει σε συνέδριο Δημοκρατικής Συμπαράταξης, ενώ η πρόταση του Πολιτικού Συμβουλίου ήταν ιδρυτικό συνέδριο της Δημοκρατικής Παράταξης. Αυτό σημαίνει ότι το ΠΑΣΟΚ θα διατηρήσει την αυτοτέλειά του και θα επιφυλαχθεί έως ότου δει τις θέσεις των άλλων κομμάτων που θα συμμετάσχουν στη Συμπαράταξη. Σημειωτέον ότι αυτή ήταν εξαρχής και η θέση του βουλευτή Δωδεκανήσου καθηγητή Δημήτρη Κρεμαστινού.
Στην ομιλία του στην Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ ο καθηγητής Δημήτρης Κρεμαστινός έθιξε τα εξής θέματα:
1. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει πρωτίστως να προχωρήσει σε ένα συνέδριο το οποίο θα ξεκαθαρίσει τι κοινά σημεία έχει με τα άλλα κόμματα που θα συμμετάσχουν στη Δημοκρατική Παράταξη αλλά και τι διαφορές το χωρίζουν στο απραγματοποίητο των θέσεων και του προγράμματος των άλλων κομμάτων. Να διευκρινιστεί εάν θα πρόκειται για μια προεκλογική σύμπραξη ή για τη δημιουργία ενός νέου σοσιαλδημοκρατικού κόμματος.
2. Το ΠΑΣΟΚ θα πρέπει να καλέσει τα μέλη και τους οπαδούς του σε διάλογο, με συγκεκριμένες προτάσεις, για το είδος της ανάπτυξης που πρέπει να επιδιωχθεί άμεσα (δηλ. ευρωπαϊκού τύπου και όχι τριτοκοσμικού τύπου ανάπτυξη που εισηγούνται οι δανειστές) και για την πηγή εξεύρεσης των πόρων για την ανασυγκρότηση του κοινωνικού κράτους, την υγεία και την παιδεία, σε περίοδο μεγάλης οικονομικής κρίσης. Εξυπακούεται ότι οι προτάσεις αυτές θα πρέπει να είναι υλοποιήσιμες και συγκεκριμένες και όχι γενικόλογες και ομιχλώδεις, όπως συμβαίνει στα προγράμματα όλων των κομμάτων προεκλογικά.
Αναλυτικότερα, ο κ. Κρεμαστινός τόνισε:
«Σήμερα, η Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ καλείται να αποφασίσει κατά πόσον θα οδηγηθούμε σε ένα ιδρυτικό συνέδριο της δημοκρατικής παράταξης, μετά από εισήγηση του Πολιτικού Συμβουλίου.
Το πρώτο ερώτημα όμως που θα πρέπει η Κεντρική Επιτροπή να απαντήσει, είναι το γιατί υπήρξε η ιστορική ανάγκη να γεννηθεί το ΠΑΣΟΚ. Δηλαδή, το πρώτο σοσιαλιστικό κόμμα που έφερε στην εξουσία τη δημοκρατική παράταξη.
Ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ, μαζί με τους συνεργάτες του, οι οποίοι την εποχή εκείνη δεν ήταν τα γνωστά πολιτικά ονόματα, αποφάσισαν την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ με τη διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη.
Ερώτημα προς απάντηση: Γιατί ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν δέχθηκε την προεδρία της ΕΔΗΚ, η οποία ήταν ουσιαστικά ο κορμός της δημοκρατικής παράταξης και είχε τότε ποσοστό περί το 30%;
Διότι απλούστατα είχε την εμπειρία της Ένωσης Κέντρου, η οποία ήταν ουσιαστικά η συνένωση όλων των μικρών κομμάτων και κομματιδίων της δημοκρατικής παράταξης της εποχής εκείνης υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου, ο οποίος ήταν και πατέρας του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ. Γνώριζε λοιπόν καλύτερα από τον καθένα, ότι όλοι αυτοί οι αρχηγοί και αρχηγίσκοι της εποχής εκείνης ενδιαφερόντουσαν μόνο για την προσωπική τους πολιτική επιβίωση και την κατάληψη ενός υπουργικού θώκου. Οι καθημερινές διαφωνίες και οι έριδες μεταξύ τους δημιουργούσαν ένα διαλυτικό κλίμα στην Ένωση Κέντρου όταν το κόμμα αυτό κυβερνούσε τον τόπο. Η κατάληξη; Η κατάληξη ήταν η αποστασία. Τα γεγονότα της εποχής εκείνης τραυμάτισαν ψυχικά και καίρια τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος δεν ήθελε καν να ακούσει για συμπράξεις με στελέχη της ΕΔΗΚ μετά τη μεταπολίτευση.
Ποιο ήταν το τέλος της ΕΔΗΚ; Η ΕΔΗΚ που περιλάμβανε όλα τα στελέχη της δημοκρατικής παράταξης της εποχής εκείνης αυτοδιαλύθηκε, ενώ το ΠΑΣΟΚ ανδρώθηκε σαν ενιαίο σοσιαλιστικό κόμμα με συγκεκριμένο πρόγραμμα και ανήλθε στην εξουσία. Έφερε σημαντικές τομές στην πολιτική ζωή του τόπου, ίδρυσε το κοινωνικό κράτος, αναμόρφωσε την παιδεία και κυρίως έκανε ανακατανομή του εθνικού εισοδήματος υπέρ των οικονομικά αδυνάτων και πέτυχε την εθνική συμφιλίωση, την οποία τόσο πολύ είχε ανάγκη ο τόπος για να προκόψει.
Όμως, όπως με όλα τα κόμματα που έχουν κυβερνήσει ακόμα και σε ολιγαρχικά καθεστώτα παρουσιάζουν αδυναμίες, λάθη και αμαρτίες, έτσι συνέβη και με το ΠΑΣΟΚ.
Σήμερα, αντί να γίνει αυτοκριτική και αναγνώριση των λαθών – για να μη χρησιμοποιήσω τη λέξη αυτοκάθαρση – προσπαθούμε να κινηθούμε όχι προς τα εμπρός αλλά προς τα πίσω. Να διαπράξουμε δηλαδή τα λάθη που διέπραξαν οι επίγονοι του Ελευθέριου Βενιζέλου και τελικά οδηγήθηκαν σε μια πολυδιασπασμένη δημοκρατική παράταξη. Το ΠΑΣΟΚ ήταν αυτό που τα τελευταία 30 χρόνια εξέφρασε την δημοκρατική παράταξη, με πολυσυλλεκτικό και δημοκρατικό τρόπο, με αντιπροσώπευση όλων των τάσεων, από την κεντροαριστερά μέχρι τις παρυφές της κεντροδεξιάς, του παλιού λεγομένου Κέντρου. Δεν πρέπει, κατά συνέπεια, να διαπράξουμε το λάθος που διέπραξαν τα τότε δημοκρατικά κόμματα της μετά Ελευθέριο Βενιζέλο εποχής.
Προσωπικά πιστεύω πως η ανασυγκρότηση της παράταξης πρέπει να γίνει άμεσα. Να διοριστούν νομαρχιακές επιτροπές από παλιά και νέα στελέχη που να έχουν ευρεία αποδοχή και κύρος, οι οποίες θα δημιουργήσουν τους πρώτους πυρήνες, που θα οδηγήσουν μέχρι το φθινόπωρο σε εσωκομματικές εκλογές και εν συνεχεία σε γνήσιο αντιπροσωπευτικό συνέδριο. Στελέχη με τα χαρακτηριστικά που ανέφερα, θα πρέπει να προτείνουν τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής και ιδιαίτερα οι βουλευτές και οι δήμαρχοι που εκλέχτηκαν με τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ και οι οποίοι έχουν άμεση καθημερινή επαφή με τις τοπικές κοινωνίες.
Προτείνω δηλαδή να πράξουμε ό,τι έπραξε μετά το 1974 ο Ανδρέας Παπανδρέου όταν ίδρυσε το ΠΑΣΟΚ. Αυτό πρέπει να επαναλάβουμε και σήμερα. Για την επανίδρυση ενός κόμματος το οποίο εάν για οποιονδήποτε λόγο ορισμένοι δεν θέλουν να λέγεται ΠΑΣΟΚ, μπορούν να το ονομάσουν Ελληνικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, ονομασία δηλαδή ανάλογη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος που υπάρχει στο Ευρωκοινοβούλιο και στο οποίο ανήκουμε.
Έτσι και ανανέωση μπορεί να γίνει και η ιστορία της δημοκρατικής παράταξης να συνεχιστεί. Δεν θα πρέπει κανένας να ξεχνά σε αυτόν τον χώρο ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν αυτός που εκ του μηδενός δημιούργησε το σοσιαλιστικό κόμμα σε αυτή τη χώρα, το έφερε στην εξουσία με 48% και το παρέδωσε σε μας πάλι με ποσοστό 48%, για να το κατεβάσουμε τελικά στο 8%.
Κανένας πολιτικός σε αυτή τη χώρα, μηδέ του Ελευθερίου Βενιζέλου εξαιρουμένου, δεν κατάφερε να τον ‘αποχαιρετήσει’ ο λαός με το ίδιο ποσοστό που τον έφερε στην εξουσία. Παρά τα ανθρώπινα λάθη του, η ελληνική ιστορία θα αναγνωρίσει στον Ανδρέα Παπανδρέου ότι κατάφερε να συγκινήσει και να ταυτιστεί με την ψυχή του ελληνικού λαού μέχρι σήμερα. Γι΄αυτό πιστεύω ότι το κόμμα του, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ, πρέπει να ακολουθήσει τα πολιτικά του βήματα αν θέλει να επιβιώσει.
Τώρα, εάν θέλουμε συμμαχίες ή συνεργασίες, μόνον ένα ισχυρό και δημοκρατικά δομημένο σύγχρονο σοσιαλιστικό κόμμα, θα μπορεί να είναι ένας αξιόπιστος συνομιλητής με άλλα συγγενή κόμματα και όχι με άτομα που ηγούνται ανύπαρκτων κοινοβουλευτικά κομμάτων. Τα άτομα, εάν δεν διαφοροποιούνται ιδεολογικά, έχουν ασφαλώς θέση σε ένα ενιαίο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, το οποίο θα αποτελέσει την πεμπτουσία της Δημοκρατικής Παράταξης.»
