Ογενικός γραμματέας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης, κ. Γιώργος Βούτσινος, μιλά στη «δ» για την πρόσφατή του επίσκεψη στη Ρόδο και για τις επαφές που είχε με τους τοπικούς φορείς. Αναφέρεται στο ρόλο της επαγγελματικής εκπαίδευσης και στην ένταξη εξειδικευμένων αντικειμένων στο Πρότυπο ΕΠΑΛ Ρόδου τα οποία θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες της τοπικής αγοράς εργασίας με έμφαση στον τουρισμό.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
• Κύριε Βούτσινε, θα ήθελα να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη από την πρόσφατη επίσκεψή σας στη Ρόδο και τις επαφές που είχατε στο νησί…
Είχα ένα κύκλο γόνιμων και εποικοδομητικών επαφών στη Ρόδο ξεκινώντας από τα γραφεία της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου. Παρουσία του προϊστάμενου κ. Γιάννη Παπαδομαρκάκη συνάντησα τους διευθυντές των ΕΠΑΛ και του ΙΕΚ. Υπήρξε μία ελεύθερη και εκτεταμένη συζήτηση για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και τις όποιες ανάγκες που υπάρχουν. Παρουσίασα τις νέες προοπτικές που προσφέρει το νέο νομοθετικό πλαίσιο για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και τέθηκαν διάφορα άλλα θέματα, την επίλυση των οποίων ξεκίνησα να εξετάζω αμέσως μετά την επιστροφή μου στην Αθήνα.
Πέραν της συνάντησης με τους υπηρεσιακούς παράγοντες, είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω με τον πρόεδρο της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου, κ. Μανώλη Μαρκόπουλο από τον οποίο ενημερώθηκα εκτενέστερα για την έλλειψη προσωπικού στον κλάδο της φιλοξενίας κατά τη διάρκεια της φετινής τουριστικής περιόδου.
Ήταν πραγματικά χρήσιμη η συνάντησή μας με τον κ. Μαρκόπουλο καθώς οι κοινωνικοί εταίροι γνωρίζουν τις ανάγκες της τοπικής αγοράς εργασίας και μέσα από το διάλογο μαζί τους, μπορείς να αποκωδικοποιήσεις και να αξιοποιήσεις τα συμπεράσματα, προκειμένου να προχωρήσεις στην ενίσχυση του ωρολογίου προγράμματος και στην ένταξη ειδικών αντικειμένων επαγγελματικής κατάρτισης.
Ολοκληρώθηκε ο κύκλος επαφών μου στη Ρόδο στο Δημαρχείο όπου συνάντησα τον δήμαρχο κύριο Αντώνη Καμπουράκη, τον αναπληρωτή δημάρχου και αντιδήμαρχο Παιδείας κ. Καρίκη και άλλα στελέχη της δημοτικής αρχής. Όπως είπα και στον κ. Καμπουράκη, η Ρόδος δεν είναι ένας μεγάλος δήμος αλλά ούτε και μικρός. Είναι ένας ξεχωριστός δήμος.
Διέγνωσα ένα εξαιρετικά συνεργατικό κλίμα και ειλικρινή διάθεση για την προώθηση της εκπαίδευσης, της επαγγελματικής κατάρτισης αλλά και των πολιτικών Νεολαίας. Αποφασίσαμε μάλιστα με το δήμαρχο να γίνει μία ειδική εκδήλωση στη Ρόδο στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Νεολαίας που διανύουμε. Θα υπάρχει συνεχής επικοινωνία και συνεργασία με το δήμο Ρόδου για όλα τα θέματα που μπορούμε να προωθήσουμε από κοινού.
• Πρόκειται να προστεθούν στα επαγγελματικά λύκεια της Ρόδου ειδικότητες που συνδέονται με τον τουρισμό;
Στο πρότυπο ΕΠΑΛ Ρόδου επειδή η νομοθεσία το επιτρέπει, ενισχύοντας την ευελιξία, έχουμε τη δυνατότητα να διαμορφώσουμε και τροποποιήσουμε το υφιστάμενο πρόγραμμα σπουδών, σύμφωνα με τις ανάγκες της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας.
Είναι στις προθέσεις μας να δημιουργήσουμε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα που να απαντά στις ανάγκες της τοπικής αγοράς εργασίας (επιχειρήσεις τουρισμού, ξενοδοχεία κλπ). Στόχος είναι να εξοικειώνονται με αυτά τα προσοδοφόρα – τελικά-επαγγέλματα οι μαθητές και να αποφευχθούν μελλοντικά τα μεγάλα κενά εργαζόμενων στον κλάδο του Τουρισμού.
• Ποια είναι η θέση της επαγγελματικής κατάρτισης σήμερα στην ελληνική κοινωνία; Επικρατούν προκαταλήψεις;
Υπάρχουν όντως προκαταλήψεις γύρω από την επαγγελματική εκπαίδευση στην Ελλάδα. Είναι θέμα νοοτροπίας. Στα ΙΕΚ το 25% των καταρτιζόμενων είναι πτυχιούχοι των ΑΕΙ. Αυτό νομίζω ότι τα λέει όλα. Αποδεικνύει ποια είναι η νοοτροπία που μας διακατέχει με αποτέλεσμα και χρόνος να χάνεται και έξοδα να κάνουν οι οικογένειες για να σπουδάσουν τα παιδιά τους και στο τέλος να μην υπάρχει αντίκρυσμα στην αγορά εργασίας
• Τι απαντάτε όμως σε όλους όσοι πιστεύουν ότι η επαγγελματική εκπαίδευση/κατάρτιση στην Ελλάδα δεν έχει αντίκρυσμα στην αγορά εργασίας, ότι δεν εξασφαλίζει την επαγγελματική αποκατάσταση;
Όταν η επαγγελματική εκπαίδευση ακουμπά τις ανάγκες της τοπικής και εθνικής οικονομίας, εξασφαλίζει οπωσδήποτε και θέσεις εργασίας και επαγγελματική αποκατάσταση και εξέλιξη και ένα αρκετά ικανοποιητικό εισόδημα. Εκείνο που μέχρι πρόσφατα ταλαιπωρούσε την επαγγελματική εκπαίδευση και επομένως λειτουργούσε εις βάρος της αποτελεσματικότητάς της και της ελκυστικότητάς της, ήταν το γεγονός ότι οι ειδικότητες και τα προγράμματα που προσφέρονταν, δεν είχαν σχέση με την αγορά εργασίας… Εκείνο που πετύχαμε με τη μεταρρύθμιση με τον νέο νόμο από το Δεκέμβριο 2020 για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση ήταν να αξιολογήσουμε τη ζήτηση και τις ανάγκες που υπάρχουν στην αγορά εργασίας.
Συμμετείχαν στο σχεδιασμό αλλά και στην εφαρμογή οι κοινωνικοί εταίροι, οι εργαζόμενοι, οι εργοδότες και οι εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης Α και Β Βαθμού έτσι ώστε να αποτυπωθούν οι πρωτογενείς ανάγκες που μόνο αυτοί γνωρίζουν. Δεν γίνεται να σχεδιάζονται οι ανάγκες επαγγελματικής εκπαίδευσης, όπως όλα αυτά τα χρόνια μέσα στους τέσσερις τοίχους του Υπουργείου Παιδείας. Τολμήσαμε λοιπόν την αλλαγή από την οποία προσδοκούμε να αλλάξει όλο το τοπίο…
• Ποιος είναι ο ρόλος της Δια Βίου Μάθησης και Εκπαίδευσης στη σημερινή εποχή; χαρακτηρίζεται από τη συνεχή τεχνολογική ανάπτυξη;
Η δια βίου μάθηση είναι απαραίτητη για τον κάθε άνθρωπο όποιες σπουδές και αν έχει κάνει, όποια κατάρτιση και εάν έχει. Είναι τόσο ραγδαίες οι τεχνολογικές και επιστημονικές εξελίξεις που είναι αδύνατο για ένα επιστήμονα ή επαγγελματία να μπορεί να τις παρακολουθήσει και επομένως να είναι αποτελεσματικός στη δουλειά του χωρίς τη δια βίου μάθηση. Η αγορά εργασίας αλλάζει με μεγάλη ταχύτητα και είναι αναγκαία η προσαρμογή καθενός στις ολοένα μεταβαλλόμενες συνθήκες.
• Ποιες θα λέγατε ότι ήταν τα τελευταία χρόνια οι σημαντικότερες τομές του Υπουργείου Παιδείας στο εκπαιδευτικό σύστημα;
Αυτή την περίοδο έγιναν από το Υπουργείο Παιδείας πολλές σοβαρές τομές σε όλα τα επίπεδα. Εκτός από τη μεταρρύθμιση στην Επαγγελματική Εκπαίδευση, Κατάρτιση και Δια Βίου Μάθηση, έγινε μία τεράστια προσπάθεια από την υπουργό Παιδείας για τις διεθνείς συνεργασίες με κορυφαία πανεπιστήμια του εξωτερικού. Πρωτοβουλία πρωτοποριακή όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για άλλες χώρες με προηγμένα εκπαιδευτικά συστήματα. Η ώσμωση με τα ξένα πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Μ. Βρετανίας – κατά κύριο λόγο -δίνει ώθηση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση την οποία θα δούμε βεβαίως στην πορεία του χρόνου.
Στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση οι καινοτομίες ξεκίνησαν από την εισαγωγή του μαθήματος των Αγγλικών στο νηπιαγωγείο ή των εργαστηρίων δεξιοτήτων στα γυμνάσια και στα δημοτικά. Αλλαγές οι οποίες αφήνουν ένα αποτύπωμα που σταδιακά θα γίνεται όλο και πιο ευδιάκριτο.
• Έχει περιοριστεί το φαινόμενο του brain drain, της μετανάστευσης νέων Ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό;
Αυτό που ζήσαμε τα προηγούμενα χρόνια και την εποχή της οικονομικής κρίσης, η φυγή των νέων πτυχιούχων στο εξωτερικό, έχει σταματήσει πλέον. Αυτή τη στιγμή παρατηρείται επάνοδος των νέων Ελλήνων επιστημόνων οι οποίοι βλέπουν να αλλάζουν πολλά πράγματα λόγω των επενδύσεων που συνεχώς αυξάνονται στη χώρα… Πλέον η Ελλάδα ελκύει επιστήμονες και επαγγελματίες καθώς υπάρχουν νέες θέσεις εργασίας…
• Κλείνοντας, θα ήθελα να σας ρωτήσω ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι της Γενικής Γραμματείας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης;
Οι επόμενες δράσεις έχουν να κάνουν με το νόμο 4763/2020 για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, έναν ολιστικά μεταρρυθμιστικό νόμο με πολλές ευκαιρίες και ευελιξίες που δεν μπορούν να φανούν από την πρώτη μέρα.
Το μεγαλύτερο …απόκτημά μας είναι ότι έχουμε αλλάξει τις σχέσεις μας ως Υπουργείο Παιδείας με τους κοινωνικούς εταίρους. Υπάρχει αγαστή συνεργασία για την προώθηση της επαγγελματικής εκπαίδευσης.
