Αισιόδοξος για το νέο έτος εμφανίζεται σε συνέντευξή του στην «δημοκρατική» ο γενικός γραμματέας της ΕΣΕΕ κ. Νίκος Μπόνης, σε ό,τι αφορά στο εμπόριο. Όπως αναφέρει μεταξύ άλλων, τα προβλήματα παραμένουν στο λιανεμπόριο, με πρώτη την ακρίβεια και το υψηλό κόστος στην ενέργεια, που επηρεάζει σημαντικά τις εμπορικές επιχειρήσεις. Επιπλέον, μιλάει για την αύξηση της ζήτησης μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου και αναφέρεται στις τάσεις στο Λιανικό Εμπόριο, καθώς και στη σημασία του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων.
• Κύριε Μπόνη, το 2022 ήταν μια χρονιά με προκλήσεις. Από την μία είδαμε το τέλος των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας του κορωνοϊού, την εκτόξευση της τουριστικής κίνησης, αλλά και την πολυεπίπεδη κρίση (ενέργεια, πληθωρισμός, προϊόντα κ.λπ.) Τι περιμένουμε το 2023; Μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι;
Φυσικά μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για το 2023. Τα προβλήματα που επέτειναν οι διαδοχικές κρίσεις όπως η όξυνση των ανισοτήτων μεταξύ μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων θα είναι το μεγαλύτερο στοίχημα όχι μόνο του εμπορικού κόσμου αλλά και της οικονομίας μας συνολικά, όχι μόνο για το 2023 αλλά για ολόκληρη την δεκαετία. Αν το οικονομικό περιβάλλον οδηγεί τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να συρρικνώνονται συνεχώς, θα υποθηκεύεται η συνολική ανταγωνιστική ισχύς της χώρας, θα κινδυνεύουν θέσεις εργασίας και οι πιο ευάλωτες επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα επιβίωσης. Κι αυτό διότι, εν μέσω της μεγάλης αύξησης του λειτουργικού κόστους και της μειωμένης αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, οι εμπορικές ΜμΕ θα πρέπει να αντεπεξέλθουν στη διπλή πρόκληση του ψηφιακού και πράσινου μετασχηματισμού. Καλούνται δηλαδή να πετύχουν έναν «άθλο» χωρίς στην πράξη να έχουν στη διάθεσή τους περισσότερα χρηματοδοτικά εργαλεία από ό,τι στο παρελθόν. Δυστυχώς, τόσο το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όσο και το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 είτε υποχρηματοδοτούν, είτε σχεδόν αποκλείουν τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα ουσιαστικά να προσδίδει στις μεγαλύτερες ένα ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Φυσικά, το γενικότερο κλίμα στην ελληνική οικονομία αναμένεται ότι θα ωφεληθεί από την εισροή τόσων μεγάλων κεφαλαίων και την μόχλευση επενδύσεων, ωστόσο οι λιγότερο ωφελημένες θα είναι οι επιχειρήσεις που έχουν και τη μεγαλύτερη ανάγκη. Θα πρέπει λοιπόν το 2023 να εξαντλήσουμε κάθε περιθώριο τόσο για την δυνατότητα ανακατεύθυνσης των πόρων στα εν λόγω προγράμματα, όσο για το σχεδιασμό ενός αναπτυξιακού μοντέλου, όπου οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα βρίσκονται στο επίκεντρο αφενός συνεργειών από τους επί μέρους κλάδους της οικονομίας που θα ενισχύουν τα πλεονεκτήματα καθενός εξ΄αυτών, αφετέρου της συστηματικής στήριξης από την Πολιτεία με ένα πλέγμα μέτρων που θα ελαφρύνουν φορολογικά και άλλα βάρη των ΜμΕ, αφετέρου με δράσεις προώθησης της εξωστρέφειας και της καινοτομίας. Ειδικά ο ψηφιακός μετασχηματισμός, που για το λιανεμπόριο είναι όρος επιβίωσης, πρέπει να υποστηριχθεί με ένα ευρύ Πρόγραμμα αναβάθμισης των ψηφιακών δεξιοτήτων των ιδιοκτητών και των εργαζομένων στις εμπορικές ΜμΕ. Μόνο έτσι μπορούμε να ελπίζουμε σε μία σχετικά σύντομη αύξηση του βαθμού ψηφιακής ωριμότητας των μικρομεσαίων εμπορικών επιχειρήσεων. Η ΕΣΕΕ είναι πάντα έτοιμη να συνδράμει την Πολιτεία και σε αυτό το έργο.
• Οι επιχειρήσεις είναι αντιμέτωπες με την ενεργειακή ακρίβεια, καταγράφοντας αυξήσεις στο λειτουργικό κόστος. Τι μπορεί να γίνει στο εξής;
Από ό,τι φαίνεται η ενεργειακή κρίση θα συνεχίσει να επηρεάζει σημαντικά στο επόμενο διάστημα τις επιχειρήσεις όλης της χώρας, και φυσικά και τις εμπορικές, παρότι δεν είναι εντάσεως ενέργειας. Πρωτογενώς το πρόβλημα δημιουργείται με την αύξηση του λειτουργικού κόστους και δευτερογενώς με τη μείωση των εσόδων από πωλήσεις, καθώς τα νοικοκυριά που πλήττονται από το αυξημένο κόστος ενέργειας και τροφίμων έχουν μειώσει σημαντικά τις αγορές τους σε είδη που δεν είναι πρώτης ανάγκης. Αυτές οι δυσμενείς τάσεις αναδεικνύονται ανάγλυφα και στην τελευταία έρευνα του ΙΝΕΜΥ – ΕΣΕΕ μετά την Black Friday, καθώς 8 στις 10 επιχειρήσεις δήλωσαν ότι επηρεάστηκαν πολύ/ πάρα πολύ από τις ανατιμήσεις στις τιμές της ενέργειας, ενώ σε αντίστοιχη μέτρηση των θερινών εκπτώσεων, μόλις τρεις μήνες πριν, στον ίδιο υψηλό βαθμό είχαν επηρεαστεί 7 στις 10. Μάλιστα σχεδόν οι μισές επιχειρήσεις καταγράφουν αυξήσεις στο λειτουργικό κόστους έως 20%, ποσοστό που μπορεί να υπολείπεται των αυξήσεων άλλων κλάδων, αλλά δεν αφήνει περιθώρια ιδιαίτερης αισιοδοξίας για τον κλάδο, παρά την κρατική υποστήριξη που έχει εκφρασθεί και με την επιδότηση του ενεργειακού κόστους. Προσθέτοντας σε αυτά την αύξηση του κόστους νέου δανεισμού και εξυπηρέτησης των ανειλημμένων υποχρεώσεων την οποία συνεπάγεται η συνεχής άνοδος των επιτοκίων, αντιλαμβάνεται κανείς πως οι συνθήκες θα εξακολουθήσουν να είναι δύσκολες στο επόμενο διάστημα για τη μικρομεσαία εμπορική επιχείρηση.
• Ποιες είναι οι τάσεις στο Λιανικό Εμπόριο; Ποια είναι η σημασία του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων, οι προκλήσεις και προοπτικές που διαμορφώνονται στο επιχειρηματικό περιβάλλον;
Η έκρηξη του e-commerce λόγω των περιορισμών στις μετακινήσεις των καταναλωτών και στη λειτουργία των καταστημάτων λόγω του COVID 19, εισήγαγε απότομα χιλιάδες ελληνικές μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις στις καινοτομίες της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Παρόλη όμως την προσπάθεια πολλών συναδέλφων να μείνουν πάνω στο «κύμα» των εξελίξεων, ο κλάδος συνολικά έχει κάνει μόνο μικρά βήματα στην πορεία προς την ανάκτηση ενός ικανοποιητικού βαθμού ψηφιακής ωριμότητας. Χωρίς αμφιβολία, σοβαρό προβάδισμα έχουν οι συγκριτικά λίγες, ισχυρές εγχώριες και πολυεθνικές εταιρίες που είχαν επενδύσει από πριν στον ψηφιακό τους μετασχηματισμό και κατέχουν κεφάλαια και τεχνογνωσία για να συνεχίσουν. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι το παγκόσμιο «mega – trend» που αλλάζει ταχύτατα τις καταναλωτικές συνήθειες, τη μορφή και τη λειτουργία των εμπορικών επιχειρήσεων. Η κυρίαρχη τάση είναι η «σύζευξη» φυσικού και ηλεκτρονικού καταστήματος που θα αξιοποιεί «έξυπνα» τα νέα ψηφιακά εργαλεία και τις εφαρμογές που ταιριάζουν στο δικό τους αγοραστικό κοινό και στα προϊόντα που εμπορεύονται. Επιπλέον όμως, υπάρχει η πιεστική ανάγκη εναρμόνισης του λιανεμπορίου με την νέα νομοθεσία, τη σχετιζόμενη με τη διασύνδεσή των επιχειρήσεων με τις νέες, ψηφιακά αναβαθμισμένες, δημόσιες υπηρεσίες. Βλέπουμε πως, μετά την υποχρέωση διασύνδεσης με την πλατφόρμα myData της ΑΑΔΕ, έχει ήδη ξεκινήσει η προπαρασκευαστική φάση εφαρμογής και στο λιανεμπόριο της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας και του Ψηφιακού Ωραρίου μέσω του Ergani 2, για τα οποία προϋπόθεση αποτελεί η ολοκλήρωση της απογραφής. Είναι πολλές οι απαιτήσεις που, με τις απειλές και προστίμων, σωρεύονται για τη ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων. Είναι απαραίτητη αφενός η βέλτιστη δυνατή ενημέρωση των ΜμΕ από τις υπηρεσίες των συναρμόδιων υπουργείων, αφετέρου μια μεγαλύτερη ευελιξία στις χρονικές προθεσμίες για την υλοποίηση της προσαρμογής στους στις προβλεπόμενες διατάξεις.
• Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία, το ηλεκτρονικό εμπόριο το 2022 έκανε τζίρο πάνω από 20 δις ευρώ. Αλλάζουν άρδην οι συνήθειες και τα δεδομένα των καταναλωτών;
Από το 2016 και μετά παρατηρείται σε όλη την Ευρώπη μία μεγάλη αύξηση στον αριθμό των ηλεκτρονικών καταστημάτων, η οποία έγινε εκρηκτική την πρώτη περίοδο της πανδημίας, και συνεχίζει σε γενικές γραμμές να έχει αυξητικούς ρυθμούς έως και σήμερα. Το ηλεκτρονικό εμπόριο αντιπροσωπεύει πλέον το 15% των εμπορικών πωλήσεων στην Ε.Ε και η μεγέθυνση αυτή θα συνεχιστεί. Σίγουρα φέτος ήταν αναμενόμενο να καταγραφεί ένας σημαντικός αριθμός πωλήσεων στο φυσικό κατάστημα, όπως και έγινε και αυτό είναι καλοδεχούμενο για τον διαρκώς πληττόμενο εμπορικό κόσμο, καθώς και αναμενόμενο μετά την άρση των περιορισμών της πανδημίας. Έτσι, ενώ σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο λιανικό εμπόριο για το πρώτο εννεάμηνο του 2022 παρουσιάζει μεγέθυνση γύρω στο 10,5 %, οι πωλήσεις εκτός καταστημάτων εμφανίζουν πτώση πάνω από το 13%. Ωστόσο, η περαιτέρω ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου είναι δεδομένη καθώς υποστηρίζεται από τις ψηφιακές τεχνολογίες της 4ης βιομηχανικής επανάστασης που διεισδύουν σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας των επιχειρήσεων και των καταναλωτών.
Η ΕΣΕΕ επιδιώκει την ισορροπημένη ανάπτυξη του εμπορίου με φυσικές και ηλεκτρονικές πωλήσεις, ώστε να αποτελέσουν δύο αλληλοσυμπληρούμενα κανάλια εσόδων και βελτίωσης της αγοραστικής εμπειρίας, Εδώ και χρόνια προωθούμε συνολικά το ψηφιακό μετασχηματισμό του λιανεμπορίου μέσα από το διεθνές μας Συνέδριο Future of Retail και με συνεχείς παρεμβάσεις προς την Πολιτεία. Το 2023 θα είναι μια χρονιά που θα ενισχύσουμε περαιτέρω τις δράσεις ενημέρωσης των μελών μας σε όλη τη χώρα.
Νίκος Μπόνης: «Είμαστε αισιόδοξοι για το 2023…»
