Στη Ρόδο είμαστε όλοι μας εξαρτώμενοι από τη λειτουργία του Κτηματολογίου Ρόδου άμεσα ή έμμεσα, γιατί λειτουργεί ως μοχλός της οικονομικής και αειφόρου ανάπτυξης του τόπου μας.
Σχεδόν κάθε οικονομική δραστηριότητα στο νησί σχετίζεται με το Κτηματολόγιο Ρόδου. Από την προσκόμιση ενός πιστοποιητικού ιδιοκτησίας ή ενός τοπογραφικό σχεδιάγραμματος κ.ά. που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την έκδοση οικοδομικής αδείας, την εκταμίευση δανείου, την τροποποίηση της φορολογικής δήλωσης, το πρόγραμμα εξοικονομώ, την τακτοποίηση αυθαιρέτων, τις μεταβιβάσεις ακινήτων, τις κληρονομιές κ.ά. γενικά κάθε εμπράγματο δικαίωμα που σχετίζεται με την καθημερινή οικονομική ζωή.
Το Κτηματολόγιο της Ρόδου υπήρξε ένα άρτιο διπλογραφικό σύστημα μεταγραφών των δικαιωμάτων που αφορούν σε ακίνητα της Ρόδου που δομήθηκε από την εποχή της Ιταλοκρατίας βασιζόμενο όμως σε στοιχεία και συστήματα τήρησης βιβλίων που έχουν ίσως τις ρίζες τους ακόμα κι από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Τουρκοκρατίας ακόμα και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στο νησί.
Ένα «διαμάντι» διοικητικής οργάνωσης για την εποχή που η Ρόδος και τα Δωδεκάνησα ήταν υπό την Ιταλική κατοχή και που κατάφερε να διατηρηθεί με πολλούς κόπους μέχρι και σήμερα, συγχρονισμένο και συμβατό με τις ανάγκες της κάθε εποχής. Από την Ιταλοκρατία στην Αγγλική Διοίκηση μετά την Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου με τη μητέρα Ελλάδα, έως σήμερα την εποχή της τεχνολογικής ανάπτυξης και της Κοινωνίας της Πληροφορίας.
Η αλήθεια είναι ότι οι τομές που εισήχθησαν για τη διοικητική μεταρρύθμιση στη δημόσια διοίκηση από όλες τις κυβερνήσεις, απ’ το Κτηματολόγιο Ρόδου δεν πέρασαν ούτε για «δείγμα». Διαδικασίες εκσυγχρονισμού που άλλαξαν τα δεδομένα σε όλο τον δημόσιο τομέα ακόμα και στην εποχή του Κορωνοϊού και της Καραντίνας δεν εφαρμόσθηκαν στο Κτηματολόγιο Ρόδου διότι δεν υπέστη αναπροσαρμογές ούτε αλλαγές σε σχέση με τον εκσυγχρονισμό του.
Και δε μιλάμε φυσικά για τα μεγαλεπήβολα σχέδια κατάργησης ή μετάπτωσης ή ενσωμάτωσης με το Ελληνικό Κτηματολόγιο και τα χιλιάδες νομικά ζητήματα που θα προκύψουν γιατί νομικοί δεν είμαστε.. Μιλάμε για θέματα πρακτικά τα οποία θα μπορούσαν να διευκολύνουν την λειτουργία και τη καθημερινότητα των χιλιάδων συναλλασσομένων που εξυπηρετούνται εβδομαδιαίως από τους 20 υπαλλήλους του. Είμαστε όλοι έρμαια των ελλειπουσών κυβερνητικών αποφάσεων και νομοθετικών ρυθμίσεων σε κάθε τι που αποφασίζεται για εμάς χωρίς εμάς.. Απουσία ψηφιοποίησης των πληροφοριών ο έλεγχος στα Κτηματικά βιβλία μοιάζει αρκετά με το κυνήγι των ανεμόμυλων στο μυθιστόρημα «Δον Κιχώτης» του Μιγκέλ Ντε Θερβάντες..
Απουσιάζουν βέβαια από κάθε συζήτηση από τα απλά θέματα του εκσυγχρονισμού, από την έκδοση ηλεκτρονικών παραβόλων μέχρι τα περισσότερο σύνθετα όπως πχ η ψηφιοποίηση του ιστορικού ανενεργού αρχείου, όπως πχ των τόμων ελαιοδέντρων, των οθωμανικών βιβλίων και των παλαιών ιταλικών. Αυτά θα μπορούσαν να γίνουν αντικείμενο επιστημονικών μελετών και να εκτεθούν σε Συλλογές ως Πηγές για την διατήρηση της Ιστορικής μας Μνήμης. Να θυμίσουμε επίσης ότι η έμπνευση, η δομή και το όνομά του Ελληνικού Κτηματολογίου που έχει ξεκινήσει στην υπόλοιπη Ελλάδα έχουν στηριχτεί στο Κτηματολόγιο της Ρόδου. Το χαρτί, τα χειρόγραφα και τα βιβλία είναι υλικά φθαρτά και το πρωτογενές υλικό του Κτηματολογίου Ρόδου κινδυνεύει από την φυσική φθορά χρήσης των 101 χρόνων από την ίδρυσή του.
Τέλος, να θυμίσουμε ότι υπάρχουν ακόμα και εξώφυλλα φακέλων που τιτλοφορούνται «Βασίλειον της Ελλάδος» κι αυτό ίσως να ήταν μία κίνηση εκσυγχρονισμού της ανερομένης περιόδου, μιας και κάθε αλλαγή στη διοίκηση του κράτους θεωρείται μία μεγάλη δαπάνη που πληρώνει ο έλληνας φορολογούμενος. Πόσο επίκαιρο θα είναι πάντα το Κτηματολόγιο Ρόδου..
Ελένη Ν. Καραγιάννη Απ. Τμ. Μεσογειακών Σπουδών Αθλήτρια Τριάθλου
