Υπεγράφη η Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ Υπουργείου Πολιτισμού, Δήμου Λέρου και Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου για το έργο της Αποκατάστασης του Ιστορικού κτιρίου ‘Ξενοδοχείο Λέρος’ στο Λακκί της Λέρου
Ο Περιφερειάρχης Γιώργος Χατζημάρκος στην παρουσίαση του προγράμματος Ανάδειξης της Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομικής Φυσιογνωμίας των Οικισμών Λακκί και Λέπιδα της Λέρου , παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη , στην οποία ανήκει και η πρωτοβουλία υλοποίησης του σχετικού έργου
Στην παρουσίαση του ερευνητικού προγράμματος για την Ανάδειξη της Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομικής Φυσιογνωμίας των Οικισμών Λακκί και Λέπιδα της Λέρου, η οποία πραγματοποιήθηκε χθες το απόγευμα στο Αμφιθέατρο της Εθνικής Πινακοθήκης παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, παρέστη ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος.
Της εκδήλωσης, στην οποία παρέστησαν επίσης , ο Δήμαρχος Λέρου Μιχάλης Κόλιας, οι Βουλευτές Δωδεκανήσου Γιάννης Παππάς και Βασίλης Υψηλάντης, ο Εκτελεστικός Γραμματέας της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, Νίκος Παπασταματίου και ο Αντιδήμαρχος Λέρου Δημήτρης Καστής, προηγήθηκε η υπογραφή της Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, του Δήμου Λέρου και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου για το έργο : “Αποκατάσταση του Ιστορικού κτιρίου ‘Ξενοδοχείο Λέρος’ στο Λακκί της Λέρου”. Το έργο χρηματοδοτεί το Υπουργείο Πολιτισμού με 2,19 εκ. ευρώ από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ειδικότερα, όσον αφορά το ερευνητικό πρόγραμμα για την ανάδειξη της Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομικής Φυσιογνωμίας των Οικισμών Λακκί και Λέπιδα της Λέρου, σε συνέχεια της περιοδείας και των αυτοψιών που διενεργήθηκαν στη Λέρο από υπηρεσιακό κλιμάκιο του ΥΠΠΟΑ υπό την Λίνα Μενδώνη, τον Σεπτέμβριο 2020, δρομολογήθηκε και ολοκληρώθηκε ο χαρακτηρισμός ως ιστορικού τόπου των οικισμών Λέπιδα και Λακκί, ως εξαιρετικά παραδείγματα της ιταλικής ορθολογικής και φασιστικής αρχιτεκτονικής. Αμέσως συγκροτήθηκε Ειδική Επιστημονική Επιτροπή με σκοπό την ανάδειξη της αρχιτεκτονικής και πολεοδομικής φυσιογνωμίας των οικισμών και τη σύνταξη ενός Στρατηγικού Σχεδίου για την καταγραφή των κτηρίων και το ιδιοκτησιακό καθεστώς.
Ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος, δήλωσε σχετικά:
«Το ερευνητικό πρόγραμμα “Ανάδειξη της Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομικής Φυσιογνωμίας των Οικισμών Λακκί και Λέπιδα της Λέρου”, υλοποιήθηκε από τη συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και έρχεται σε μια χρονική συγκυρία που ξεκίνησαν
τα Ε.Π.Σ. στα νησιά μας, που σημαίνει ότι αυτή η μελέτη δεν θα μείνει σε κάποιο ράφι, θα αξιοποιηθεί.
Της εκδήλωσης, προηγήθηκε η υπογραφή της Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, του Δήμου Λέρου και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου για το έργο : “Αποκατάσταση του Ιστορικού κτιρίου ‘Ξενοδοχείο Λέρος’ στο Λακκί της Λέρου”. Το έργο χρηματοδοτεί το Υπουργείο Πολιτισμού με 2,19 εκ. Ευρώ από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
“Πόσα χρόνια περίμενε η Λέρος την υλοποίηση αυτού του έργου, είκοσι χρόνια ή παραπάνω;” ρώτησα τον Δήμαρχο Λέρου πριν την εκδήλωση και η απάντηση του ήταν αφοπλιστική : “Γιατί λες είκοσι χρόνια, από την Ενσωμάτωση του 1948 περίμενε η Λέρος αυτό το έργο” ήταν η απάντηση του κ. Δημάρχου.
Ευχαριστώ την Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη για όλη την αγάπη και το πάθος που βάζει σε αυτό που υπηρετεί και που είναι η κινητήριος δύναμη που φέρνει υπέροχα αποτελέσματα, στην πιο δύσκολη μεταπολιτευτική περίοδο, σε όλα τα νησιά μας».
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ανέθεσε τη σύνταξη του Στρατηγικού Σχεδίου στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο -το οποίο συνεργάστηκε και με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας- στο πλαίσιο της ευρύτερης πολιτικής του για την ανάδειξη του ιστορικού τουρισμού και της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας περιοχών της πατρίδας μας, που αποτέλεσαν πεδία μαχών των δύο Παγκοσμίων Πολέμων, στη βάση μιας βιώσιμης διαχείρισης και προοπτικής. Η Λέρος, η οποία επιπλέον των ανωτέρω διαθέτει μια εντελώς μοναδική για τα ελληνικά δεδομένα αρχιτεκτονική φυσιογνωμία, αποτελεί ιδανικό τόπο για την πιλοτική εφαρμογή αυτής της πολιτικής.
Για την εκπόνηση του Στρατηγικού Σχεδίου, στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος, υπό τη διεύθυνση του καθ. Παναγιώτη Τουρνικιώτη και συνεργάτες την καθ. Ελένη Μαΐστρου, τον καθ. του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Βασίλη Κολώνα και την Αρμόδια Γενική Διευθύντρια του ΥΠΠΟΑ Αμαλία Ανδρουλιδάκη, μελετήθηκαν η γεωγραφική, πολιτισμική και οικονομική παράδοση του νησιού, και η ιδιαίτερη σύνδεση με τη γη και τις δραστηριότητες καλλιέργειας και αλιείας. Μελετήθηκε το πλούσιο απόθεμα σε κτιριακές εγκαταστάσεις από την εποχή της ιταλικής κατοχής -τη δεκαετία του 1930-μέρος των οποίων, στα χρόνια του Εμφυλίου, χρησιμοποιήθηκαν για να στεγάσουν τις Βασιλικές Σχολές και μια αποικία ψυχικά ασθενών, ενώ αργότερα χρησιμοποιήθηκαν και ως στρατόπεδα εξορίας, ενώ έγινε και καταγραφή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος τους. Αποτυπώθηκε η ιστορική, αρχιτεκτονική και λειτουργική φυσιογνωμία των οικισμών, αποτυπώθηκαν τα χαρακτηριστικά του δημόσιου χώρου και τα σημεία πολιτιστικού ενδιαφέροντος στον ευρύτερο χώρο των οικισμών, τεκμηριώθηκε ο κτιριακός πλούτος τους με χαρτογραφική απεικόνιση των χαρακτηριστικών των οικισμών, καταγράφηκε ο προτεινόμενος βαθμός προστασίας και κατατέθηκαν προτάσεις και κατευθύνσεις οργάνωσης, προστασίας και ανάπλασης, αναδιάταξης και αναβάθμισης του δημόσιου χώρου, βελτίωσης της κινητικότητας και της προσβασιμότητας.
Το Στρατηγικό Σχέδιο μελετά τις δυνατότητες αξιοποίησης των εγκαταλελειμμένων κτηριακών συνόλων εγκαταστάσεων στα Λέπιδα, καθώς η κατάσταση τους επιτρέπει την αποκατάσταση και επαναλειτουργία τους. Ανάμεσα στις προτάσεις είναι η ανάπτυξη ενός σύγχρονου μοντέλου ειδικού τουρισμού στη βάση της ιστορικής σύνδεσης του νησιού με τις ψυχικές ασθένειες, που να περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός σύγχρονου «Ασκληπιείου» για τη θεραπεία του σώματος και του νου και την καλλιέργεια του «ευ ζην», καθώς και του μεσογειακού τρόπου ζωής. Σε σχέση με την ενεργοποίηση του πρωτογενούς τομέα μπορεί να εξεταστεί η σύνδεσή του με την πρακτική εκπαίδευση μέσα από τη λειτουργία Σχολή Μαθητείας στο πρότυπο ενός Bauhaus σύγχρονης εποχής που να συνδυάζει την εκπαίδευση με τις καλές τέχνες και την ευζωία, στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέο Bauhaus», το οποίο έχει υιοθετήσει η ΕΕ.
