Για την Γιάννη Οικονόμο η μουσική είναι οικογενειακή υπόθεση και από νήπιο, όταν ακόμα έπαιρνε μια ψάθινη σκούπα παραμάσχαλα προσποιούμενος τον λαουτιέρη, είχε ήδη δείξει τα βήματα που θα ακολουθήσει.
Μουσικός τέταρτης γενιάς, εγγονός του αείμνηστου πρωτομερακλή της Καρπάθου Γιώργου Πρεάρη, ήδη από τα 15 του χρόνια ασχολείται συστηματικά με την παραδοσιακή μουσική και επαγγελματικά στα τελευταία 20 χρόνια.
Στη συνέντευξή του σήμερα στη «δημοκρατική», μιλά για το «κληρονομικό χάρισμα», την απόφασή του να κάνει την αγάπη του για την παραδοσιακή μουσική επάγγελμα, την μεγάλη αγκαλιά που ανοίγει η Ομογένεια σε κάθε του εμφάνιση στο εξωτερικό αλλά και την προσπάθεια των νέων ανθρώπων να διατηρήσουν ζωντανά τα ήθη και τα έθιμα των νησιών μας, τόσο εντός, όσο και εκτός της Ελλάδας.
• Γιάννη, πότε ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με την παραδοσιακή μουσική;
Ξεκίνησα από πολύ μικρός από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Από νήπιο περιφερόμουνα στα σοκάκια της Ολύμπου στην Κάρπαθο με μια ψάθινη σκούπα παραμάσχαλα προσποιούμενος τον λαουτιέρη! Συστηματικά δε από τα δεκαπέντε μου, και επαγγελματικά την τελευταία εικοσαετία.
• Γιατί επέλεξες το λαούτο;
Στην αρχή δοκίμασα τη λύρα ως αυτόνομο μουσικό όργανο. Όμως έχοντας ακούσματα του λαούτου από μικρός από τους τρεις θείους μου, αλλά προπάντων από τον παππού μου, αφοσιώθηκα σε αυτό! Μπορεί δηλαδή να το ονομάσω και κληρονομικό χάρισμα!
• Πόσο καταλυτική ήταν η επιρροή στη διαδρομή σου, του αείμνηστου παππού σου Γιώργου Πρεάρη;
Η επιρροή του αείμνηστου πρωτομερακλή της Καρπάθου, παππού μου Γιώργη Πρεάρη, ήταν καταλυτική και καθοριστική! Περνούσα ατελείωτες ώρες μαζί του και ακολουθούσα πιστά τις συμβουλές και τις υποδείξεις του. Αυτός μου αγόρασε και το πρώτο μου λαούτο. Εκτίμησε την ακουστική μου ικανότητα να ακούω τον όποιο μουσικό ήχο και να τον αναπαραγάγω με το λαούτο! Τόσο δε ο ίδιος, όσο και εγώ, ήμασταν αυτοδίδακτοι! Είχα την τύχη να κληρονομήσω, εκτός από την ικανότητά του στη μουσική, και τον τρόπο που τραγουδούσε. Είμαστε δε η τέταρτη γενεά, μαζί με τον εξάδελφό μου Γιώργο Ε. Πρεάρη απόφοιτο του μουσικού σχολείου Ρόδου, που ασχολούμαστε με το όργανο αυτό και την παραδοσιακή μουσική γενικότερα.
• Υπηρετείς επαγγελματικά το παραδοσιακό τραγούδι από το 1999, ξεκινώντας σε μια περίοδο που στα κέντρα διασκέδασης και στα clubs, η παραδοσιακή μουσική μπορούμε να πούμε ότι δεν ήταν στις προτιμήσεις των θαμώνων. Πώς έλαβες αυτή την απόφαση;
Γεννήθηκα κυριολεκτικά μέσα στη παραδοσιακή μουσική. Στην Όλυμπο της Καρπάθου και στην οικογένεια Πρεάρη, και η ενασχόλησή μου με αυτού του είδους τη μουσική ήταν για μένα μονόδρομος! Γνωρίζοντας λοιπόν το είδος και εξελίσσοντάς το καταφέραμε, μαζί και με άλλα παιδιά της ηλικίας μου, να εισαγάγουμε αυτό το είδος της μουσικής στα κέντρα διασκέδασης και στα clubs. Καθιερώσαμε βραδιές νησιώτικης, κρητικής και γενικότερα παραδοσιακής μουσικής μαζί με τα άλλα είδη μουσικής! Πήραμε δηλαδή «το βουνό στον Μωάμεθ»!
• Στο πέρασμα των χρόνων έχει αλλάξει αυτό; Η παραδοσιακή μουσική είναι επιλογή και των νέων ανθρώπων;
Βεβαίως. Η παραδοσιακή μουσική, όπως και άλλα είδη μουσικής, εξελίσσεται, κυρίως με την εξέλιξη και της τεχνολογίας. Και αυτό είναι ένα επίτευγμα πολλών συναδέλφων μου. Καταφέραμε όχι μόνο να μας ακούν οι νέοι αλλά και άλλοι νέοι, μετά από εμάς, να ασχοληθούν με την παραδοσιακή μουσική.
• Στο διάστημα αυτό έχεις κάνει πολλές περιοδείες στο εξωτερικό καλεσμένος από ομογενείς. Μίλησέ μας για την εμπειρία και τη σχέση της Ομογένειας με την Παράδοση.
Είχα τη τύχη να συνεργαστώ με πολλούς καταξιωμένους συναδέλφους μουσικούς. Από την μια άκρη της χώρας μας στην άλλη. Η Ομογένεια διψάει για ό,τι είναι ελληνικό γενικά. Αγκαλιάζουν και στηρίζουν εμάς που διανύουμε χιλιάδες χιλιόμετρα για να βρεθούμε κοντά τους. Η δουλειά μας τους είναι γνωστή μέσα από το διαδίκτυο. Έχοντας δείγματα του τι πρεσβεύει ο καθένας μας στο είδος του, ξέρουν και επιλέγουν και πάντα είναι κοντά μας. Συμμετέχουν ξέφρενα σε παραδοσιακά γλέντια και χορούς και με τη συμμετοχή μας αισθάνονται την πατρίδα μας πιο κοντά τους. Αυτή την αίσθηση αποκόμισα όλα αυτά τα χρόνια!
• Πού έχεις συναντήσει το πιο θερμό κοινό, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό;
Από τις ΗΠΑ έχω τις καλύτερες αναμνήσεις. Τα εκεί σωματεία μας κρατάνε ζωντανή την παράδοσή μας. Ποτέ δεν ξέχασαν τις ρίζες τους και θεωρούν τιμή τους να επισκεπτόμαστε τα σπίτια τους ή να κάνουν τους γάμους τους με την συμμετοχή μουσικών από την πατρίδα. Σε πόλεις όπως η Βαλτιμόρη και η Νέα Υόρκη υπάρχουν πολιτιστικοί σύλλογοι ακόμα και με ιδιόκτητα κτήρια. Βασική τους προτεραιότητα η διατήρηση των ηθών και των εθίμων μας και γενικά των παραδόσεών μας!
• Υπάρχει ενδιαφέρον για να ασχοληθούν τα νέα παιδιά με το παραδοσιακό τραγούδι και την παραδοσιακή μουσική;
Ναι, όπως είπα, οι νέοι δεν είναι αρνητικοί με την παραδοσιακή μουσική. Εδώ στη Ρόδο τα πολλά παροικιακά σωματεία μας αλλά και το μουσικό σχολείο της πόλης μας συνέβαλαν σ’ αυτό. Κάθε πολιτιστικός σύλλογος διαθέτει χορευτική ομάδα αλλά και μουσικούς.
Νέα παιδιά στην πλειονότητά τους! Μπορώ να πω ότι είμαι αισιόδοξος για την συνέχεια και τις επόμενες γενιές όσον αφορά στην παραδοσιακή μουσική του τόπου μας. Παρά τα πολλά ερεθίσματα που δέχονται οι νέοι μας μέσα από το διαδίκτυο, αρκετοί βρίσκουν τον χρόνο να ασχοληθούν και με αυτό το είδος!
• Πόσο επηρέασε τον κλάδο η περίοδος της πανδημίας και ποια κατάσταση επικρατεί σήμερα, που φαίνεται ότι σταδιακά επανέρχεται η κανονικότητα;
Η πανδημία επηρέασε όλους μας και προπάντων τον κλάδο της διασκέδασης. Όσοι ζούσαν αποκλειστικά από επαγγέλματα του κλάδου αντιμετώπισαν ακόμα και θέμα επιβίωσης! Καθένας από εμάς με τον δικό του τρόπο προσπάθησε να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες. Προσωπικά «αυτοεξορίστηκα» στην γενέτειρά μου, την Όλυμπο, για μήνες! Είχα την δυνατότητα και από την πανδημία να προφυλαχτώ λόγω της απομόνωσης, αλλά και να διασκεδάσουμε τον κόσμο μέσα από διαδικτυακές μουσικές παραστάσεις! Ολιγομελείς ομάδες 2-3 ατόμων είχαμε την ευκαιρία να διασκεδάσουμε τον κόσμο μέσα από το διαδίκτυο ή να γράψουμε και δείγματα από την δουλειά μας. Τώρα φαίνονται να ομαλοποιούνται τα πράγματα. Πετάξαμε τις μάσκες και η πανδημία φαίνεται να αντιμετωπίζεται με εμβόλια και φάρμακα. Ο κόσμος άρχισε να διασκεδάζει σε μια προσπάθεια να αναπληρώσει ό,τι στερήθηκε τα τρία χρόνια της πανδημίας. Και αυτό φαίνεται από την πληρότητα των χώρων που παίζουμε.
• Πώς θα χαρακτήριζες τον εαυτό σου;
Θεωρώ τον εαυτό μου, εκτός από έναν εμπειροτέχνη μουσικό, και διασκεδαστή, την ψυχή της παρέας, όπως με αποκαλούν οι φίλοι μου. Είχα την τύχη να μεγαλώσω σε συνθήκες που να μπορώ να κάνω αυτό που πραγματικά θέλω. Ο πατέρας μου, ο σημερινός γυμνασιάρχης του Καζουλλείου, Νίκος Οικονόμος, με ενθάρρυνε προς τούτο. Αυτοδίδακτος και πεισματάρης αλλά σεβόμενος πάντα την παράδοσή μας και τους άγραφους νόμους της, ανέπτυξα την δική μου φιλοσοφία! Το χρήμα, για μένα, έρχεται σε δεύτερη μοίρα, όπως και σε δεύτερη μοίρα το είχε και ο αείμνηστος παππούς μου! Προέχει η διασκέδαση του κόσμου μέσα σε κόσμια και ανθρώπινα πλαίσια. Ο οργανοπαίχτης, για μένα, πρέπει να μοιράζει κέφι στους γύρω του. Το να παίζεις ένα όργανο και να είσαι συνοφρυωμένος απωθείς τους συνανθρώπους μας που επέλεξαν εσένα να διασκεδάσουν ξοδεύοντας παράλληλα και τα χρήματά τους!
Να είσαι δοτικός με τους ανθρώπους, να χορέψεις μαζί τους, να δέχεσαι το ποτό τους, να φαίνεσαι ένα με αυτούς, ένα με κάθε παρέα! Ο καθένας που έρχεται σε σένα για να διασκεδάσει έχει τους δικούς του λόγους. Κάποιοι λόγοι τον φέρνουν κοντά σου όταν θα μπορούσε να είχε πάει σε άλλα στέκια! Αυτό πρέπει να εκτιμά ο καθένας μας και να διασκεδάζει τον κόσμο. Μια σου κίνηση, ένα νεύμα σου, μια σου ατάκα από μικροφώνου, ένα «εις υγείαν» σου, μπορεί να ξεσηκώσει τον κόσμο! Η διασκέδαση δεν έχει ώρα λήξης. Πρέπει να παίζεις και να διασκεδάζεις τον κόσμο όσο υπάρχει κέφι, όσο είναι σηκωμένες οι παρέες στην πίστα. Εξ άλλου το κέφι συνήθως απογειώνεται τα ξημερώματα, όταν χαράζει η αυγή!
• Τι ετοιμάζεις στο άμεσο μέλλον;
Περιοδείες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Δωδεκάνησα, Κυκλάδες, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, αλλά και η Κύπρος , είναι οι προορισμοί του Μαρτίου. Αλλά και η όμορφη Ρόδος μας με έδρα το φιλόξενο στέκι «ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ» στην πλατεία Ιαλυσού, του κουμπάρου μου Στέργου Μάργαρη! Το Πάσχα θα βρισκόμαστε στην Κάρπαθο καλεσμένοι σε βαπτίσεις και γάμους! Μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως κάνουμε όλοι, ενημερώνω τους φίλους μου και έχει τον χρόνο ο καθένας να προγραμματίσει και να εμπιστευτεί την διασκέδασή του μαζί μας!
• Κλείνοντας, τι θα ήθελες να πεις στον κόσμο που διαβάζει την συνέντευξη;
Πρώτα από όλα να ευχαριστήσω όλους τους συμπατριώτες μας, και εδώ και στο εξωτερικό που διαβάζουν αυτές τις γραμμές, για την εμπιστοσύνη που δείχνουν στο πρόσωπό μου όλα αυτά τα χρόνια. Υπόσχομαι ότι θα παραμείνω πάντα αυτός που ξέρουν τόσα χρόνια. Η ψυχή της παρέας! Ευχαριστώ τους επιχειρηματίες που εμπιστεύονται τα μαγαζιά τους στα χέρια μας για να κρατήσουν τον κόσμο, υποσχόμενος ότι θα κάνουμε πάντα το καλύτερο, όπως πάντα, τόσο εγώ όσο και οι συνεργάτες που επιλέγω! Τέλος, να ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου για την άψογη συνεργασία μας όλα αυτά τα χρόνια, να διασκεδάζουμε τους συνανθρώπους μας! Καλή πατρίδα στους ομογενείς μας και Καλή Σαρακοστή σε όλους όπου κι αν βρίσκονται.
