«Η προτεραιότητα είναι μία. Ουσιαστική στήριξη του επιχειρείν γιατί αυτό επιτάσσει το εθνικό συμφέρον».
Αυτό υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στην ‘δημοκρατική’ ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και επίτιμος διδάκτορας ΠΑ.ΠΕΙ., κ. Γιάννης Χατζηθεοδοσίου.
Στον απόηχο του πολύ πρόσφατου εκλογικού αποτελέσματος, σχολιάζει τις εξελίξεις, τις προσδοκίες του επιχειρηματικού κόσμου στην Ελλάδα, μέσα σε ένα ήδη δύσκολο περιβάλλον που το επηρεάζει η ακρίβεια και ο πληθωρισμός.
• Μετά από δύο εκλογικές αναμετρήσεις, η χώρα έχει πλέον κυβέρνηση. Μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι ότι η οικονομία επιστρέφει σε μία κανονικότητα;
Αποτελεί αναγκαιότητα η επιστροφή σε μία κανονικότητα και σίγουρα η ανάδειξη νέας κυβέρνησης βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση. Δεν υπάρχει πλέον η ανασφάλεια που μπορεί να προκύπτει από μία υπηρεσιακή κυβέρνηση, οι υπουργοί έχουν αναλάβει τα χαρτοφυλάκιά τους, ενώ είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι δεν απαιτείται και κάποιος ιδιαίτερος χρόνος προσαρμογής αφού ουσιαστικά συνεχίζουμε από εκεί που είχαμε σταματήσει με την προηγούμενη κυβέρνηση. Μπορεί να πρόκειται για μία νέα αρχή, με ένα νέο πρόγραμμα προς εφαρμογή, όμως μην ξεχνάμε ότι για δεύτερη τετραετία θα έχουμε κυβέρνηση από το ίδιο κόμμα. Άρα υπάρχει μία συνέχεια.
Για όλους τους ανθρώπους της αγοράς ήταν σημαντικό να προκύψει νέο κυβερνητικό σχήμα, καθώς παραδοσιακά, σε κάθε προεκλογική περίοδο, η αγορά έμπαινε σε μία διαδικασία «παγώματος». Αν δεν υπάρχει μία σταθερή κυβέρνηση, με ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα προς υλοποίηση, «φρενάρονται» και επενδυτικές επιδιώξεις. Ο κάθε υποψήφιος επενδυτής θέλει να γνωρίζει με κάθε λεπτομέρεια τι επικρατεί στο οικονομικό περιβάλλον που επιθυμεί να επενδύσει. Για παράδειγμα, θέλει να ξέρει τι φορολογικό σύστημα θα ισχύσει, με ποιους θα συνομιλεί, πού στοχεύει η κάθε κυβέρνηση. Οπότε με το αποτέλεσμα των εκλογών της 25ης Ιουνίου έκλεισε μία σημαντική εκκρεμότητα και η νέα κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να εφαρμόσει το πρόγραμμά της που είχε ανακοινώσει προεκλογικά. Για εμάς, στο Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, το ιδανικό θα ήταν αυτή η επιστροφή στην κανονικότητα να συνδυαστεί με μία στροφή πολιτικής σε ό,τι αφορά στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, η οποία αποδεδειγμένα χρειάζεται την έμπρακτη στήριξη της Πολιτείας σε αυτή την κρίσιμη περίοδο.
• Ο πληθωρισμός και η ακρίβεια παραμένουν τα μεγάλα προβλήματα για την ομαλή πορεία της αγοράς και της οικονομίας. Τι θα πρέπει να κοιτάξει η νέα κυβέρνηση κατά την εκτίμησή σας;
Η κατάσταση με την ακρίβεια είναι εξαιρετικά δύσκολη, τόσο για τα νοικοκυριά που πιέζονται ασφυκτικά όσο και για τις επιχειρήσεις –και κυρίως τις μικρομεσαίες- οι οποίες εξαρτώνται άμεσα από την αγοραστική δυνατότητα των πολιτών. Σε μία εποχή που το επιχειρείν έχει επιβαρυνθεί σε σημαντικό βαθμό από το αυξημένο λειτουργικό κόστος και βλέποντας ταυτόχρονα τους τζίρους στην αγορά να μειώνονται καθώς οι καταναλωτές δεν έχουν διαθέσιμο εισόδημα για αγορές πέραν των απολύτως αναγκαίων, κρίνουμε ως επιτακτική ανάγκη τη λήψη μέτρων στήριξης από την νέα κυβέρνηση.
Ως Επιμελητήριο είχαμε προτείνει από την πρώτη στιγμή που το κύμα της ακρίβειας έπληξε την αγορά, τη μείωση των έμμεσων φόρων. Ειδικά ο ΦΠΑ σε βασικά αγαθά εκτιμούμε ότι θα μπορούσε να έχει πέσει από το 13% στο 6%, εδώ και καιρό. Η πρότασή μας δεν υιοθετήθηκε από το οικονομικό επιτελείο, καθώς επικράτησε η άποψη ότι θα υπήρχε απώλεια εσόδων από τα κρατικά ταμεία, έσοδα που χρησιμεύουν στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής. Η λύση που υπάρχει και που μπορεί να επιτρέψει τελικά την εφαρμογή της μείωσης του ΦΠΑ, ενδεχομένως και του ΕΦΚ στα καύσιμα, σχετίζεται άμεσα με την πάταξη της φοροδιαφυγής. Εάν καταφέρει να ελεγχθεί αυτή η παραβατική συμπεριφορά, τότε εκτιμώ ότι μπορεί να βρεθούν τα έσοδα που απαιτούνται ως αντιστάθμισμα σε μία πιθανή μείωση των έμμεσων φόρων.
Όσο για το αν τελικά η όποια μείωση του ΦΠΑ φτάσει στον τελικό καταναλωτή –κάτι που είχε αμφισβητήσει η προηγούμενη κυβέρνηση- είμαι σίγουρος ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί. Εφόσον οι ελεγκτικοί μηχανισμοί κάνουν αυτό που πρέπει, τότε πολύ δύσκολα κάποιος δεν θα χαμηλώσει τις τιμές.
Ανεξάρτητα όμως της σύνδεσης της φοροδιαφυγής με το ύψος του ΦΠΑ, υπάρχουν και άλλοι σοβαροί λόγοι που επιβάλλουν τον εντοπισμό όσων φοροδιαφεύγουν. Όπως έχουμε επισημάνει, φοροδιαφυγή, λαθρεμπόριο και παρεμπόριο προκαλούν σοβαρές στρεβλώσεις στην αγορά καθώς εντείνεται ο αθέμιτος ανταγωνισμός, κάτι που προφανώς λειτουργεί σε βάρος των συνεπών φορολογουμένων και των ΜμΕ. Όταν κάποιος εξασφαλίζει κεφάλαια κίνησης επειδή δεν αποδίδει τους φόρους που πρέπει, μοιραία βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη σχέση συγκριτικά με όσους καταβάλλουν κανονικά τους φόρους τους και στερούνται πόρων για τη λειτουργία ή τον εκσυγχρονισμό της επιχείρησής τους. Ζητάμε λοιπόν την εφαρμογή της ισονομίας και της δίκαιης φορολογικής μεταχείρισης όλων, ώστε να μην υπάρχουν οι αποστάσεις που παρατηρούνται σήμερα.
• Οι φορείς που στηρίζουν την επιχειρηματικότητα, όπως τα Επιμελητήρια της χώρας, θα κληθούν να διαδραματίσουν σοβαρό ρόλο στην νέα αυτή πορεία. Ποιες θα είναι οι προτεραιότητες που πρέπει να τεθούν;
Η προτεραιότητα είναι μία. Ουσιαστική στήριξη του επιχειρείν γιατί αυτό επιτάσσει το εθνικό συμφέρον. Σε αυτό το πλαίσιο μπορούν να γίνουν πολλές βελτιωτικές κινήσεις σε μία σειρά από θέματα, προκειμένου να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις να ξεπεράσουν τον σκόπελο της εποχής, να συνεχίσουν να λειτουργούν αλλά εφόσον υπάρχουν οι προϋποθέσεις, να τους δώσουμε την ευκαιρία και να αναπτυχθούν.
Μία τέτοια κίνηση που ζητάει όλη η αγορά, είναι η επίλυση του προβλήματος των συσσωρευμένων οφειλών. Λίγο πριν από τις εκλογές, το οικονομικό επιτελείο είχε ανακοινώσει μία νέα ρύθμιση των 36 ή 72 δόσεων αλλά και τη δυνατότητα αναβίωσης των 120 για όσους είχαν τεθεί εκτός της παλιάς ρύθμισης. Η εφαρμογή όμως απέδειξε ότι οι νέες ρυθμίσεις αφορούσαν ελάχιστους, συγκριτικά με τον αριθμό των οφειλετών που θέλουν να τακτοποιήσουν τις οφειλές τους αλλά δεν μπορούν. Ο λόγος είναι ότι οι ισχύουσες προϋποθέσεις δεν δίνουν τη δυνατότητα υπαγωγής στην πλειονότητα των οφειλετών. Μόνο μία νέα ρύθμιση που θα αφορά όμως στο σύνολο των χρεών προς το δημόσιο και που θα δίνει την ευκαιρία αποπληρωμής σε πολλές δόσεις, μπορεί να δώσει απάντηση στο πρόβλημα. Εφόσον εφαρμοστεί αυτό, τότε και τα κρατικά ταμεία θα έχουν έσοδα, αλλά και οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες θα μπορούν να ανταποκρίνονται ευκολότερα στις υποχρεώσεις τους χωρίς να αισθάνονται την ασφυκτική πίεση που υφίστανται σήμερα.
Ένα άλλο μεγάλο θέμα που απασχολεί σύσσωμη την επιχειρηματική κοινότητα, είναι αυτό της έλλειψης ρευστότητας.
Είναι γνωστό ότι για τη συντριπτική πλειονότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων οι «στρόφιγγες» των τραπεζών είναι κλειστές. Από τις περίπου 850.000 επιχειρήσεις, μόλις οι 50.000 έχουν πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό.
Λόγω αδυναμίας κάλυψης των τραπεζικών κριτηρίων χρηματοδότησης, εκατοντάδες χιλιάδες μικρές, πολύ μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις της χώρας βρίσκονται εκτός του βασικού σχεδιασμού αξιοποίησης του Ταμείου Ανάκαμψης. Περιορισμένη είναι και η πρόσβαση στο ΕΣΠΑ, με τις υφιστάμενες προϋποθέσεις ένταξης. Είναι απολύτως αναγκαίο για το σήμερα και το αύριο των μικρομεσαίων, να υπάρξει άμεσα ανασχεδιασμός των προγραμμάτων, ώστε να διασφαλιστεί η συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων επιχειρήσεων.
Χρειάζεται να τροποποιηθούν τα κριτήρια συμμετοχής για τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, να ελαχιστοποιηθεί το γραφειοκρατικό κόστος και βεβαίως να κινητοποιηθούν θετικά και οι τράπεζες.
Λύσεις υπάρχουν. Το Επιμελητήριό μας έχει πραγματοποιήσει εξειδικευμένη μελέτη, που αναδεικνύει τα προβλήματα πρόσβασης, αλλά και συγκεκριμένους τρόπους για την αύξηση των μικρομεσαίων, που μπορούν να επωφεληθούν. Αυτό που χρειάζεται, είναι πολιτική απόφαση. Η δημιουργία των κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων και η πρόσβαση όσο το δυνατόν περισσότερων επιχειρήσεων σε κεφάλαια, μπορεί να καθορίσει το μέλλον του επιχειρείν στη χώρα μας. Εμείς ως Επιμελητήριο δεν θα σταματήσουμε να εργαζόμαστε για να αλλάξουν τα σημερινά δεδομένα που έχουν φέρει σε τόσο δύσκολη θέση επιχειρήσεις και επαγγελματίες.
Ειδική μέριμνα πρέπει να υπάρξει και για την προστασία της πρώτης κατοικίας, για όσους αποδεδειγμένα δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα αυξημένα βάρη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα επιτόκια δανεισμού έχουν φτάσει σε πολύ μεγάλο ύψος, οπότε υπάρχει μεγαλύτερη δυσκολία στην καταβολή τους. Το θέμα είναι ευαίσθητο καθώς αφορά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας και μάλιστα το πιο ευάλωτο. Οπότε απαιτούνται λεπτοί χειρισμοί και κυρίως αποδοτικοί. Με αποσπασματικά μέτρα δεν θα δούμε θετικά αποτελέσματα. Η θέση μας είναι ξεκάθαρη. Οι στρατηγικοί κακοπληρωτές να εντοπίζονται και να έχουν τις προβλεπόμενες συνέπειες αλλά οι πραγματικά ευάλωτοι να στηρίζονται.
Το μήνυμα που στέλνουμε ως Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, είναι ότι η ανάπτυξη της οικονομίας μας περνά και μέσα από την εξέλιξη και την πρόοδο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η στήριξη προς αυτές σημαίνει στήριξη της χώρας. Και κάθε μέρα που περνάει είναι κρίσιμη καθώς αρκετές ΜμΕ βρίσκονται σήμερα στο χείλος του γκρεμού. Τι θέλουμε να κάνουμε ως κράτος; Να απλώσουμε ένα δίχτυ προστασίας ή να τις αφήσουμε απροστάτευτες με το ρίσκο να πέσουν στο κενό; Εμείς ως Ε.Ε.Α. δεσμευόμαστε ότι θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για την πρώτη επιλογή.
