Ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, Λάζαρος Κυρίζογλου βρέθηκε στη Ρόδο, και επισκέφθηκε τις περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές. Εξέφρασε τη συμπαράσταση της ΚΕΔΕ στο Δήμο Ρόδου και στο δήμαρχο Αντώνη Καμπουράκη και παραχώρησε συνέντευξη στη «δ», αναφέροντας ότι η εφαρμοζόμενη στρατηγική για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών έχει αποτύχει, γεγονός που αποδεικνύεται από το το μέγεθος των καταστροφών που ζούμε.
Ο κ. Κυρίζογλου τονίζει ότι οι δήμοι δεν έχουν απολύτως καμία αρμοδιότητα να σβήνουν δασικές πυρκαγιές και ότι η ΚΕΔΕ δεν θα επιτρέψει κάθε προσπάθεια «στοχοποίησής» τους. Επισημαίνει ότι θα πρέπει να αναβαθμιστεί η δασική υπηρεσία, να στελεχωθεί επαρκώς, να εξοπλιστεί κατάλληλα προκειμένου να μπορεί να αντεπεξέλθει με επάρκεια στα καθήκοντά της.
Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Λάζαρου Κυρίζογλου, προέδρου της ΚΕΔΕ:
• Κύριε Κυρίζογλου, επειδή πολλά έχουν ειπωθεί τον τελευταίο καιρό…, έχουν οι δήμοι την ευθύνη να σβήνουν δασικές πυρκαγιές;
Προσωπικά, διετέλεσα νομάρχης Ευβοίας την περίοδο 1991-1993, σε έναν εξόχως πυρόπληκτο νομό. Έχω βιωματική εμπειρία από την περίοδο αντιμετώπισης των πυρκαγιών και του τι συνέβη έκτοτε και μέχρι σήμερα. Οι δήμοι με τα κονδύλια που λαμβάνουν από το κράτος, έχουν την υποχρέωση να καθαρίζουν χόρτα κ.λπ. στις εντός σχεδίου περιοχές των πόλεων και των οικισμών τους. Για τον καθαρισμό των ρεμάτων, η αρμοδιότητα ανήκει στις περιφέρειες. Για όλες τις υπόλοιπες εκτάσεις, έχει τη δικαιοδοσία η δασική υπηρεσία.
Άλλωστε η σχετική νομοθετική ρύθμιση (ΚΥΑ υπ’ αριθμ. 181752/2052) αναφέρει ρητά ότι “η ευθύνη για τον επιχειρησιακό σχεδιασμό της καταστολής των πυρκαγιών καθώς και την παροχή συνδρομής για τη διάσωση ατόμων και υλικών αγαθών που απειλούνται από αυτές, έχει ως μέρος της αποστολής του το πυροσβεστικό σώμα.
Ο συντονισμός όλων των δυνάμεων πυρόσβεσης και όλων των άλλων αρχών, υπηρεσιών και φορέων, ανήκει στον επικεφαλής των πυροσβεστικών δυνάμεων, όχι στον δήμαρχο ή στον περιφερειάρχη. Ο σχεδιασμός, η εισήγηση και υλοποίηση μέτρων, έργων και δράσεων πρόληψης των δασικών πυρκαγιών, είναι ευθύνη των δασικών υπηρεσιών”.
Κατά συνέπεια, όσοι είτε από άγνοια, είτε σκοπίμως ως προς το ζήτημα της χωρικής αρμοδιότητας, επιρρίπτουν ευθύνες στους δήμους, το κάνουν άδικα και προκαλούν γενικότερα ζημία λόγω της παραπληροφόρησης. Εμείς ως ΚΕΔΕ, δεν θα αφήσουμε ανυπεράσπιστο κανέναν δήμαρχο όταν αδικείται.
• Θα λέγατε πως έχουν στοχοποιηθεί οι δήμοι, εσκεμμένα ή μη; Υπήρξε προσπάθεια απόδοσης ευθυνών που δεν τους αναλογούν;
Αν θέλει η δασική υπηρεσία, η Πυροσβεστική, το κεντρικό Κράτος εν ολίγοις, να αποσείσει τις δικές του ευθύνες, τότε αυτό δεν αποτελεί μία μορφή στοχοποίησης; Και θα σας πω το εξής… Το 2022, οι 332 δήμοι της χώρας χρηματοδοτήθηκαν συνολικά με το ποσό των 17.400.000 ευρώ για δράσεις αντιπυρικής προστασίας. Το 2023 χρηματοδοτήθηκαν με το ποσό των 25 εκατ. ευρώ. Ο Δήμος Ρόδου έλαβε 280.000 ευρώ φέτος. Μιλάμε για ένα δήμο, ένα μεγάλο νησί με συνολική έκταση 1408 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Είναι 140 φορές μεγαλύτερος σε έκταση από το δικό μου δήμο, το δήμο Αμπελοκήπων Μενεμένης.
Δεν είναι …σιδερένιο πουκάμισο η αντιμετώπιση των πυρκαγιών και οι εργασίες που πρέπει να γίνουν προληπτικά, ώστε να το φορέσουν όλοι, και η Ρόδος και ο Δήμος Αμπελοκήπων Μενεμένης.
Μπορώ μάλιστα να σας δώσω ένα ακόμη παράδειγμα… Ο δήμος Αγρινίου έχει έκταση 1.247 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Είναι μεγαλύτερος από τον νομό Πρεβέζης με 150 έως 160 οικισμούς και χωριά. Μπορεί με τα χρήματα που παίρνει από το κράτος να καθαρίσει τα χόρτα σε όλους αυτούς τους οικισμούς;
Προφανώς όχι, καθώς δεν επαρκούν τα χρήματα που δίδονται για όλους τους δήμους. Απόδειξη τούτου, είναι το γεγονός ότι ο Δήμος Ρόδου και συγκεκριμένα ο δήμαρχος κ. Αντώνης Καμπουράκης με νόμιμες αποφάσεις του δημοτικού του συμβουλίου δεν αρκέστηκε στα 280.000 ευρώ που έλαβε το 2023 από το κράτος, αλλά δαπάνησε επιπλέον, από ίδιους πόρους του δήμου 1.157.363 ευρώ με διαδικασίες νομιμότατες. Και μάλιστα οι εργασίες αυτές εκτελέστηκαν πριν την έναρξη των πυρκαγιών.
Και απαντώντας και στο προηγούμενο ερώτημα, έχω να πω το εξής, οι φωτιές που είχαμε, έχουμε και θα έχουμε πάντοτε. ιδιαίτερα αυτές των τελευταίων ημερών, ξεκίνησαν όλες, πριν εξελιχθούν σε πυρκαγιές, από δασικές εκτάσεις. Η φωτιά λ.χ. στη θέση Πέτα στα Καλύβια της Αττικής ξεκίνησε από αμιγώς δασική περιοχή.
Η φωτιά στα Δερβενοχώρια στην Τανάγρα Βοιωτίας ξεκίνησε επίσης από δασική περιοχή, το ίδιο και στο Λουτράκι της Κορινθίας. Στη Ρόδο οι φωτιές ξεκίνησαν από τα κορφοβούνια, από δασικές και δυσπρόσιτες περιοχές.
Δεν είδα καμία φωτιά να ξεκινά από την πλατεία Συντάγματος και να φτάνει στα Δερβενοχώρια, στο Λουτράκι και στα Καλύβια Αττικής. Ούτε οι φωτιές στη Βόρειο Ελλάδα ξεκίνησαν από την Πλατεία Αριστοτέλους και έφτασαν μέχρι τη Χαλκιδική σε τρία σημεία σε δασικές αμιγώς περιοχές.
Το ίδιο ισχύει και για τη Ρόδο. Δεν ξεκίνησε η φωτιά από το Μανδράκι για να φτάσει στα κορφοβούνια. Επιτέλους πρέπει να σταματήσει η παραπληροφόρηση. Έλεος!
• Θα λέγατε πώς η ισχύουσα στρατηγική για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών θα έπρεπε να αναθεωρηθεί;
Το 1993 επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη συστάθηκε μία διακομματική κοινοβουλευτική επιτροπή η οποία κατέθεσε για το ζήτημα που με ρωτάτε ένα ομόφωνο πόρισμα… Προέβη στη σύσταση της Γενικής Γραμματείας Δασών, αναβαθμίζοντας τη δασική Υπηρεσία με πρώτο γενικό γραμματέα Δασών τον Δημήτρη Κατσούδα.
Εν συνεχεία, το 1998 επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Σημίτη με υπουργό Γεωργίας τον Στέφανο Τζουμάκα -τον υποψήφιο πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ τώρα -μεταφέρθηκε η αρμοδιότητα της πυρόσβεσης των δασικών πυρκαγιών από την Δασική Υπηρεσία στην Πυροσβεστική. Εγκαταλείφθηκε από τότε στην τύχη της η δασική υπηρεσία, υποστελεχώθηκε, αποδεκατίστηκε, απαξιώθηκε από πλευράς εξοπλισμού και έκτοτε -μιλώντας πάντα αντικειμενικά- ποια είναι τα αποτελέσματα; Μιλάμε για πάνω από 200 νεκρούς και καμένους ανθρώπους πάνω από 3000 κατοικίες καμένες, δεκάδες χιλιάδες ζώα καμένα, χιλιάδες στρέμματα δασών καμένα, χιλιάδες εκτάσεις δασών που αναδασώθηκαν και ξανακάηκαν… Γεννάται λοιπόν το ερώτημα… Γιατί συνέβησαν όλα αυτά στα τελευταία 25 χρόνια;
Λέμε ότι υπάρχει κλιματική αλλαγή… Έχουμε παρατεταμένης διάρκειας καύσωνες. Άλλαξαν οι καιρικές συνθήκες προς το χειρότερο. Και έχουμε και τα αποτελέσματα που προανέφερα λόγω της αλλαγής της στρατηγικής από το 1998. Αν με ρωτάτε λοιπόν τι πρέπει να αλλάξει, σας απαντώ ότι είναι λάθος η εφαρμοζόμενη στρατηγική, όχι επειδή το λέω εγώ, αλλά εκ του αποτελέσματος. Και όποιος δεν βλέπει τα αποτελέσματα, τότε κάτι δεν πάει καλά.
Και χωρίς να θέλω να γίνω μάντης κακών για το μέλλον, αν δεν αλλάξουμε στρατηγική θα έχουμε δυσάρεστες συνέπειες. Πρέπει λοιπόν να ξαναμπούμε στα δάση. Πρέπει με κάθε τρόπο τα δάση να αστυνομεύονται, να στελεχωθεί κατάλληλα η δασική υπηρεσία και να εξοπλιστεί. Και σε μία τέτοια δασική υπηρεσία -σταδιακά πηγαίνοντας και όχι αμέσως- να αναθέσουμε την πυρόσβεση στα δάση. Η πυροσβεστική υπηρεσία θα έχει την ευθύνη για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών στις κατοικημένες περιοχές, ενώ την ευθύνη και τη διεύθυνση του αντιπυρικού αγώνα θα τον έχει μία τέτοια δασική υπηρεσία που προανέφερα.
Επιπλέον, πρέπει να ενθαρρυνθούν ρητινοκαλλιεργητές, μελισσοκόμοι, υλοτόμοι έτσι ώστε να υπάρχει στα δάση ζωή. Πρέπει να γίνονται οι κατάλληλοι καθαρισμοί στα δάση, οι συντηρήσεις των δασικών δρόμων, ώστε να είναι προσπελάσιμες οι περιοχές όπου εκδηλώνονται πυρκαγιές. Πρέπει δε να συντηρηθούν οι αντιπυρικές ζώνες και να ανοίξουν και άλλες ζώνες, εάν δεν θέλουμε να χάνουμε χιλιάδες εκτάσεις δασικές. Εκεί όπου εκδηλώθηκε στη Ρόδο η πυρκαγιά σε δύσβατη και δυσπρόσιτη περιοχή δεν υπήρχαν ούτε δασόδρομοι, ούτε αντιπυρικές ζώνες. Γι’ αυτό και πρέπει να αλλάξει η εφαρμοζόμενη στρατηγική για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Δεν είναι η κατάλληλη και το έχει αποδείξει το μέγεθος των καταστροφών που ζούμε.
• Θα μπορούσε η Τοπική Αυτοδιοίκηση να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο;
Σε μία τέτοια οργάνωση μπορούμε να βάλουμε και τη λεγόμενη παλλαϊκή άμυνα. Να συμπεριλάβουμε πέρα από τη δασική υπηρεσία με τα καθήκοντα που προανέφερα, την Τ.Α. που μπορεί να κινητοποιήσει ευκολότερα τις τοπικές δυνάμεις. Είδαμε π.χ. ότι στις πρόσφατες πυρκαγιές στη Ρόδο κινητοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία οι εθελοντές.
Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στον Δήμο Ρόδου, στον δήμαρχο κ. Καμπουράκη και σε όλους τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς γιατί κατάφεραν να μετακινήσουν 20.000 ανθρώπους μέσα στο κατακαλόκαιρο, κάτω από δύσκολες συνθήκες, να εκκενώσουν ολόκληρες περιοχές, να μη μείνει κανείς πυρόπληκτος χωρίς κλίνη να κοιμηθεί, να μη μείνει κανείς χωρίς φαγητό. Και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό επίτευγμα κυρίως του Δήμου Ρόδου και του δημάρχου.
Μόνο στο Ρόδος Παλάς παρασκευάζονταν από την πρώτη μέρα της εκκένωσης 2.600 μερίδες φαγητού. Και επιπλέον οι δασοκομάντος, οι πυροσβέστες και οι εμπλεκόμενοι στον αντιπυρικό αγώνα βρήκαν στο Ρόδος Παλάς φιλόξενη αγκαλιά μαζί με τους πυρόπληκτους τουρίστες. Όλος ο κόσμος, κάθε ξένος τουρίστας εξέφραζε την ευαρέσκειά του. Τα διεθνή ΜΜΕ, αναφέρονταν στην επιτυχία της επιχείρησης εκκένωσης και φιλοξενίας φιλοξενώντας δηλώσεις των τουριστών.
• Όπως ανέφερε ο δήμαρχος Ρόδου, κ. Αντώνης Καμπουράκης, υπάρχουν τεκμηριωμένες υπόνοιες για εμπρησμό. Βρίσκεται σε εξέλιξη η διερεύνηση των συμβάντων… Πιστεύετε ότι θα καταλήξει σε συγκεκριμένο συμπέρασμα;
Βεβαίως, πρέπει η έρευνα να συνεχιστεί και να καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα. Εάν εξαιρέσουμε τις φωτιές που προκαλούνται από πυλώνες υψηλής τάσης της ΔΕΗ ή από κάποιο κεραυνό, η συντριπτική πλειοψηφία τους προέρχεται από τον άνθρωπο. Χέρι ανθρώπινο βάζει τις φωτιές, είτε από αμέλεια, είτε από δόλο. Δεν νοείται π.χ. στην Κάρυστο εκεί όπου έπεσαν οι δύο ήρωες πιλότοι κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους, ο Περικλής Στεφανίδης και ο Χρηστός Μπουλάς, να ανάψουν συγχρόνως τρεις φωτιές σε απόσταση έξι έως επτά χιλιομέτρων η μία από την άλλη και μάλιστα σε μία περιοχή όπου δεν υπάρχουν πεύκα. Αλλά και οι τελευταίες φωτιές στην Χαλκιδική άναψαν σε τρία διαφορετικά σημεία σε τρεις διαφορετικούς οικισμούς και περιοχές με μεγάλη απόσταση μεταξύ τους.
Άρα οι αρμόδιες αρχές, η αστυνομία, η ΠΥΡ, η δασική υπηρεσία θα πρέπει να προχωρήσουν στη διερεύνηση αυτών των περιπτώσεων.
• Ποια θα πρέπει να είναι λοιπόν η επόμενη μέρα μετά τις πυρκαγιές; Σε ποιους τομείς πρέπει να δοθεί έμφαση;
Η φύση έχει τεράστια δύναμη και όσο και αν προσπαθεί ο άνθρωπος να αναιρέσει, να την καθυποτάξει, στο τέλος δεν τα καταφέρνει. Από μόνη της η φύση θα αναγεννήσει τις καμένες περιοχές, αρκεί να γίνουν έγκαιρα οι παρεμβάσεις, αντιπλημμυρικά έργα με κορμοδέματα κοκ έτσι ώστε να συγκρατηθούν τα νερά της βροχής και να μην παρατηρηθεί το φαινόμενο να ξεπλυθούν οι περιοχές από έντονες βροχοπτώσεις παρασύροντας και το πολύτιμο χώμα πάνω στο οποίο θα έχουμε την αναζωογόνηση του δάσους. Επιπλέον, ο παράγων άνθρωπος με συστηματικές αναδασώσεις μπορεί να βοηθήσει τη φύση ακόμη περισσότερο και όχι με μία μόνο ποικιλία δέντρων, όχι μόνο με πεύκα αλλά και άλλες ποικιλίες ώστε να μπορούν να αναχαιτίζονται φωτιές και πυρκαγιές. Σε αυτή την προσπάθεια, εμείς ως ΚΕΔΕ θα σταθούμε στον πλευρό του Δήμου Ρόδου και στον κ. Καμπουράκη. Θα επισκεφθούμε τις πληγείσες περιοχές και θα δούμε εκ του σύνεγγυς τι έχει συμβεί.
