Η γνωστή Ροδίτισσα αγωνίστρια του Πολυτεχνείου, ομότιμη καθηγήτρια του ΕΜΠ, μέλος της διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ και μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων καταθέτει τις ακόλουθες προτάσεις για την θέσπιση της κοινωνικής και πολιτικής συμμετοχής των νέων.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Οι σημερινοί νέοι βρίσκονται σε προβληματική κατάσταση ως προς την κοινωνική τους ένταξη από άποψη απασχόλησης και δημιουργίας, ενώ παράλληλα η μόνη διασφάλιση στη πολιτική τους συμμετοχή συνδέεται με τη κομματική τους ένταξη.
Το αποτέλεσμα είναι η συχνή κοινωνική και πολιτική τους περιθωριοποίηση.
Συνεπώς, είναι απαραίτητο να αναληφθούν πρωτοβουλίες από τον Πρωθυπουργό και την Βουλή για την θέσπιση της κοινωνικής και πολιτικής συμμετοχής των νέων, που θα πρέπει να συνοδεύονται από μέτρα και πολιτικές για την υλοποίηση τους.
Η διαδικασία της θέσπισης πρέπει να είναι μια διαδικασία διαλόγου και σύγκλισης των κομμάτων της Βουλής, μετά από πρόσκληση των αρμόδιων οργάνων της Βουλής για την διαμόρφωση του σχετικού νομοσχεδίου, το οποίο τουλάχιστον προγραμματικά θα πρέπει να εξαγγελθεί μέσα στο 2023.
Η διαδικασία έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, ώστε να ανταποκριθεί εν προκειμένω στο πνεύμα της ενότητας και της κοινής δράσης των πολιτικών δυνάμεων όπως αναδείχθηκε στον Αντιδικτατορικό Αγώνα στην εξέγερση του Πολυτεχνείου του 1973.
ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Τα βασικά θέματα που θα πρέπει να ρυθμίζει η θέσπιση αυτή είναι:
1. Η ενεργός συμμετοχή των νέων και η υποστήριξη πρωτοβουλιών τους για την κοινωνική τους ένταξη.
1.1 Στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι. Θα μπορούσαν να προβλεφθούν στην κατεύθυνση αυτή, χρηματοδοτικά εργαλεία για την κάλυψη της ίδιας συμμετοχής πρότυπων επιχειρηματικών σχεδίων σε καινοτόμα πεδία (πράσινη μετάβαση, ψηφιακή μετάβαση, αντιμετώπιση κλιματικής κρίσης κ.α.) και στους 3 τομείς της οικονομίας (πρωτογενή, δευτερογενή, τριτογενή).
Τις προτάσεις θα πρέπει να υποβάλουν ομάδες νέων και να εγκριθούν από τον φορέα αυτό (Holding) σε συνάρτηση και με την αξιολόγηση του προφίλ της ομάδας ώστε να υλοποιηθεί πιλοτικά και γρήγορα ένα πακέτο επενδύσεων σε όλη την Ελλάδα και σε όλο το φάσμα δραστηριοτήτων ως άνω, με τρόπο που να δημιουργήσει ισχυρά κίνητρα στους νέους να πετύχουν στις νέες αυτές δραστηριότητες.
Στη περίπτωση επιτυχούς επιχειρηματικής δραστηριότητας και κερδοφορίας θα μπορούσαν σε 3 ή 5 χρόνια να εξαγοράσουν από την Holding που τους χρηματοδοτεί -phase out- τις ανάλογες μετοχές και να γίνουν οι ίδιοι κύριοι των επιχειρήσεων τους.
1.2 Στο σχεδιασμό και υλοποίηση τοπικά της αειφόρου ανάπτυξης. Προτείνεται να προβλέπεται συμμετοχή των νέων στα σχέδια αειφόρου ανάπτυξης που πρέπει να διαμορφωθούν σε απομονωμένες περιοχές, δήμους, επαρχίες, περιφέρειες ανάλογα τις ιδιομορφίες τους. Μπορούν να προβλεφθούν σχέδια εκπαίδευσης, κατάρτισης και υποστήριξης πρωτοβουλιών των νέων, παράλληλα, ώστε να απασχοληθούν στο τόπο τους και να παραμείνουν εκεί. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να υπάρχει συμβουλευτική επιτροπή με τη συμμετοχή των νέων, που θα συμβουλεύει τόσο την ομάδα μελέτης του σχεδίου αειφόρου ανάπτυξης, του τοπικού πολεοδομικού σχεδίου κ.α., όσο και τους φορείς υλοποίησης όλων των βαθμίδων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) για την φάση της εφαρμογής.
Οι επιτροπές αυτές θα πρέπει να μετέχουν σαν συμβουλευτικές επιτροπές σε Δημοτικά, Περιφερειακά Συμβούλια και άλλα Θεσμικά Όργανα, για να παρακολουθούν την υλοποίηση των σχεδίων ανάπτυξης, την έγκριση χρηματοδοτήσεων έργων κ.α. και να μπορούν να διασφαλίζουν τον ρόλο και την μελλοντική απασχόληση των νέων στις διαδικασίες και τα έργα αυτά.
1.3 Στην εκπαιδευτική υποστήριξη. Τα συμβούλια νέων της περιφέρειας θα μπορούσαν να προτείνουν προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης κατά περίπτωση και κατά περιοχή, σε συνεργασία με το Κέντρο Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ), με τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Κ.Ε.Κ.) και με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.). Επίσης τα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ) και τα Πανεπιστήμια θα μπορούσαν να συνεργαστούν με τους Ο.Τ.Α.
1.4 Στην διεθνοποίηση. Η διαδικτύωση με πανεπιστήμια και σχετικές δραστηριότητες σε όλο τον κόσμο – Ανοιχτά Διεθνή και Διεπιστημονικά Εργαστήρια Αειφόρου Ανάπτυξης- θα μπορούσαν να φέρουν σε επιλεγμένες περιοχές νέους ανθρώπους από όλο τον κόσμο να παρακολουθήσουν τις σχετικές δραστηριότητες, επιμορφώσεις και άλλα κα να δράσουν πολλαπλασιαστικά, ενισχυτικά στην τοπική οικονομία.
2. Υποστήριξη των νέων για τη συμμετοχή τους σε πολιτιστικές δραστηριότητες ως δημιουργών πολιτισμού και ως ασχολούμενων με την αναζωογόνηση παραδοσιακών τεχνών και τεχνικών αλλά και την αναβίωση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
2.1 Θα μπορούσαν να προβλεφθούν κοινές δράσεις των Ανωτάτων Σχολών Καλών Τεχνών με την Τοπική Αυτοδιοίκηση με τα Οργανωμένα Τοπικά και Κεντρικά Φεστιβάλ, την Εθνική Πινακοθήκη, τα Μέγαρα Μουσικής σε μουσικά, εικαστικά θέματα και άλλες μορφές καλλιτεχνικής δημιουργίας και έκφρασης ώστε να εκπαιδευτούν οι νέοι και να υποστηριχθούνε πιλοτικά προγράμματα πειραματικής πολιτιστικής δημιουργίας, σε επιλεγμένες περιοχές της χώρας και στα αστικά κέντρα.
2.2 Η διαδικτύωση με πανεπιστήμια και σχετικές δραστηριότητες σε όλο τον κόσμο – κέντρα πειραματικής έκφρασης και δημιουργίας- θα μπορούσαν να φέρουν σε επιλεγμένες περιοχές νέους ανθρώπους από όλο τον κόσμο να παρακολουθήσουν τις σχετικές δραστηριότητες, επιμορφώσεις άλλα και να δράσουν πολλαπλασιαστικά, ενισχυτικά στην τοπική οικονομία.
2.3 Υποστήριξη των νέων για τη συμμετοχή τους σε πολιτιστικές δραστηριότητες για την αναβίωση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Σε επίπεδο εκπαίδευσης θα πρέπει να προγραμματιστούν στο πλαίσιο Σεμιναρίων Επαγγελματικής Κατάρτισης και Επιμόρφωσης, σεμινάρια παραδοσιακής λιθοξοΐας και δόμησης τοιχοποιίας, εκπαίδευση σε παραδοσιακές τέχνες και τεχνικές αργυροχρυσοχοΐας, κεραμικής, καλαθοπλεχτικής, χειροτεχνίας κ.α. αλλά και σχολές παραδοσιακής γαστρονομίας, εκπαίδευση σε τοπικούς χορούς και παραδοσιακές μουσικές, έτσι ώστε να συνδεθούν με θέσεις εργασίας στα τοπικά προγράμματα ανάπτυξης.
Με βάση τα δεδομένα αυτά θα μπορούσαν να υπάρχουν στα τοπικά συμβούλια νέων και ομάδες σχετικές με τον πολιτισμό και τις ως άνω δραστηριότητες.
3. Πολιτική συμμετοχή νέων.
Η συμμετοχή των νέων στα πολιτικά, είναι οργανωμένη μέσα από τις κομματικές δομές στις νεολαίες των κομμάτων. Αυτή η οργάνωση δεν διασφαλίζει την συμμετοχή στις πολιτικές διαδικασίες εκλογής και διοίκησης σε όλους τους θεσμούς της διοίκησης (ΟΤΑ, Βουλή, Κυβέρνηση, Κρατικός Μηχανισμός), όπως δείχνουν τα αποτελέσματα εκ των πραγμάτων.
Θα μπορούσε κανείς να πει ότι εφόσον δημιουργηθούν επίπεδα συμμετοχής των νέων στις ως άνω διαδικασίες με συμβουλευτικές επιτροπές, επιτροπές πρωτοβουλιών κ.α., θα υπάρξουν δεξαμενές για να υποστηριχθεί με ποσόστωση η συμμετοχή των νέων σε όλα τα ψηφοδέλτια, όλων των κομμάτων, σε όλες τις διαδικασίες και όλες τις βαθμίδες στο θεσμό της Δημοκρατίας.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα διοχετεύονται νέοι όχι μόνο από τις κομματικές διαδικασίες, αλλά και νέοι από τα μέτωπα της κοινωνίας, της οικονομίας και του πολιτισμού, οι οποίοι θα διακρίνονται για την πρωτοβουλία και την συμμετοχή τους, και επομένως μαζί με την ηλικιακή ομάδα που θα συμβάλει στην ανανέωση, θα ενισχύεται και η συμμετοχή νέων με αυτόνομη πολιτική δράση, πρωτοβουλία και παρουσία, και θα ανανεώνεται και η πολιτική σκηνή. Βεβαίως θα μπορούσαν να έχουν συμμετοχή και στους κορυφαίους θεσμούς όπως στη Βουλή και έχει ήδη γίνει, καθώς υπάρχει η Βουλή των νέων, ή να δημιουργηθούν πρωτοβουλίες και συμβουλευτικές επιτροπές νέων στις διάφορες θεματικές επιτροπές της Βουλής.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Εν κατακλείδι, με αυτήν τη θέσπιση, οι νέοι μέσα από την εμπειρία τους και την συμμετοχή τους στα κοινά θα έχουν κίνητρα ώστε όχι μόνο να μην απέχουν αλλά να μετέχουν ενεργά στη πολιτική ζωή του τόπου, να την ανανεώσουν ηλικιακά και να την αναγεννήσουν πολιτικά.
