Με τη σύμπραξη Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, θα ανακατασκευαστούν αναξιοποίητα κτίρια και θα ανεγερθούν κατοικίες σε οικόπεδα που ανήκουν στο κράτος. Ξεκινά άμεσα το πρόγραμμα που θα επιδοτεί τους ιδιοκτήτες των 900.000 κλειστών κατοικιών για να ανακαινίσουν τα σπίτια τους και να τα διαθέσουν προς ενοικίαση. Ποιοι μπορούν να λάβουν κρατική χρηματοδότηση για τις δαπάνες επισκευής των ακινήτων τους. Αναλυτικά οι όροι και οι προϋποθέσεις.
Της ΣΙΣΣΥΣ ΣΤΑΥΡΟΠΙΕΡΡΑΚΟΥ
Με το κόστος στέγασης να έχει εκτιναχθεί σε πρωτοφανή ύψη, αγγίζοντας το 40% με 50% του μέσου μηνιαίου μισθού, η κυβέρνηση, με μια σειρά από πρωτοβουλίες, επιδιώκει να δοθούν φθηνότερες επιλογές, κυρίως στους νέους, οι οποίοι αναγκάζονται να παραμένουν στην οικογενειακή εστία. Βασική στόχευση είναι να μπουν στην αγορά και να γίνουν λειτουργικά τα ακίνητα που οι ιδιοκτήτες τους κρατούν κλειστά για διάφορους λόγους. Στη χώρα μας καταγράφονται από τα υψηλότερα ποσοστά κλειστών ακινήτων τόσο στην Ε.Ε. όσο και στις χώρες του ΟΟΣΑ, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει τα υψηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης. Συγκεκριμένα, επτά στους δέκα Ελληνες έχουν στην κατοχή τους ακίνητο και έξι στους δέκα ιδιοκατοικούν. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, 750.000 ακίνητα δηλώνονται στην ΑΑΔΕ ως κενά ή κλειστά, ενώ, με βάση τα πρόσφατα στοιχεία από τις φορολογικές Αρχές, τα κλειστά και χωρίς ηλεκτροδότηση ακίνητα σε όλη τη χώρα μπορεί να φτάνουν και τις 900.000.
Με στόχο την αύξηση της προσφοράς ακινήτων στην αγορά και τη μείωση των υψηλών τιμών ενοικίασης, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αναμένεται να διαθέσει τα επόμενα χρόνια συνολικά 1,5 δισ. ευρώ σε σχετικά προγράμματα. Mετά από αρκετή καθυστέρηση, τις επόμενες ημέρες ενεργοποιείται το «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω», με προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα προβλέπει την επιδότηση της ανακαίνισης-επισκευής των κενών διαμερισμάτων και την επαναφορά τους στην αγορά με μακροχρόνια μίσθωση τουλάχιστον τριών ετών. Παράλληλα, λύση στο περιορισμένο απόθεμα ακινήτων θα δώσει η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, όπως, για παράδειγμα, μέσω του νέου προγράμματος κοινωνικής αντιπαροχής, που στοχεύει στην εύρεση προσιτής στέγης σε νέους ηλικίας 25-39 ετών. Η πρώτη φάση του προγράμματος που θα «τρέξει» το πρώτο εξάμηνο του 2024 προβλέπει την ανακατασκευή κλειστών κτιρίων του Δημοσίου, ώστε να παραχωρηθούν έναντι μικρού μισθώματος.
Ιδιωτικά ακίνητα
Eπιδοτήσεις έως 10.000 ευρώ, ή ως 40% των δαπανών, εφόσον δηλωθούν ηλεκτρονικά, θα μπορούν να λάβουν οι ιδιοκτήτες ακινήτου προκειμένου να φτιάξουν το παλιό τους σπίτι και να το αξιοποιήσουν είτε οι ίδιοι, καλύπτοντας τις στεγαστικές τους ανάγκες, είτε να το διαθέσουν προς ενοικίαση.
Στο πρόγραμμα μπορούν να συμμετέχουν ιδιοκτήτες ή επικαρπωτές ακινήτων για ένα ακίνητό τους (για κατοικία), εφόσον:
1. Διαθέτουν την κυριότητα ή την επικαρπία του ακινήτου κατά ποσοστό που υπερβαίνει το 50%.
2. Το ακίνητο έχει έκταση έως 100 τ.μ. και βρίσκεται σε οικιστική περιοχή.
3. Εχουν ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο, πραγματικό ή τεκμαρτό, εισόδημα που δεν υπερβαίνει τα 40.000 ευρώ και διαθέτουν ακίνητη περιουσία, η συνολική αξία της οποίας δεν υπερβαίνει το ποσό των 300.000 ευρώ.
4. Το ακίνητο δεν έχει δηλωθεί ως πρώτη κατοικία, δεν έχει δηλωθεί ως μισθωμένο και δηλώνεται ως κενό στο έντυπο Ε2 που συνοδεύει τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος των τριών τελευταίων ετών.
5. Οι δικαιούχοι δεν έχουν λάβει επιδότηση για πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας ή ανακαίνισης σε ακίνητο της ιδιοκτησίας τους τα τελευταία πέντε έτη και δεν έχουν ενταχθεί σε προγράμματα επιδοτούμενης ενεργειακής εξοικονόμησης για οποιοδήποτε ακίνητό τους.
Οι εντασσόμενοι στο πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» επιδοτούνται για την πραγματοποίηση δαπανών επισκευής και ανακαίνισης επί του ακινήτου τους, ύψους μέχρι 10.000 ευρώ, που περιλαμβάνουν τα απαιτούμενα υλικά και τις εργασίες. Η επιδότηση ανέρχεται στο 40% των πραγματοποιηθεισών δαπανών και χορηγείται υπό τις εξής προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά:
– Τα σχετικά τιμολόγια να εξοφλούνται ηλεκτρονικά.
– Μετά την ανακαίνιση να προχωρούν σε εκμίσθωση του ακινήτου με διάρκεια τουλάχιστον τριών ετών.
– Αποκλείονται όσοι έχουν ενταχθεί σε προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας ή ανακαίνισης για οποιοδήποτε ακίνητό τους τα τελευταία πέντε έτη.
Δημόσια κτίρια
Ενα πρόγραμμα που θα «τρέξει» το πρώτο εξάμηνο του 2024 αφορά την αξιοποίηση εκτάσεων μέσω ΣΔΙΤ, στο πλαίσιο της κοινωνικής αντιπαροχής για την εύρεση προσιτής στέγης για νέους 25-39 ετών. «Υπάρχουν οικόπεδα που ανήκουν στη ΔΥΠΑ και βρίσκονται στην Κηφισιά. Οι επενδυτές θα κρατούν ένα τμήμα του ακινήτου για δική τους αξιοποίηση και τα υπόλοιπα θα πηγαίνουν με κοινωνικά κριτήρια σε ανθρώπους που τα πληρούν. Εκεί θα έχει και ο ιδιώτης συμφέρον τα κτίρια να είναι υψηλού επιπέδου», τόνισε πρόσφατα ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, περιγράφοντας το πρόγραμμα. Στόχος είναι η ανέγερση κτιρίων σε αδόμητα ακίνητα χωρίς κόστος για το Δημόσιο, καθώς αυτό το αναλαμβάνει ο εκάστοτε ανάδοχος με αντάλλαγμα την εκμετάλλευση για ορισμένο χρονικό διάστημα του ακινήτου και με υποχρέωση την εκμίσθωση σε δικαιούχους έναντι προκαθορισμένου μισθώματος.
Στην πρώτη φάση του προγράμματος θα ανακατασκευαστούν κλειστά κτίρια του Δημοσίου και στη συνέχεια θα παραχωρηθούν έναντι μικρού μισθώματος σε νέους ή και νέα ζευγάρια. Στη δεύτερη φάση, θα «τρέξουν» εντός του 2024 οι διαγωνισμοί για να επιλεχθούν οι ανάδοχοι που θα αξιοποιήσουν αδόμητα οικόπεδα της ΔΥΠΑ, με στόχο το 2025 να έχει ολοκληρωθεί η ανέγερση των πρώτων κατοικιών από τους ιδιώτες κατασκευαστές.
Σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν εντοπιστεί 98 κατάλληλα οικόπεδα εντός σχεδίου, συνολικής επιφάνειας 627 στρεμμάτων, εκ των οποίων το 1/3 βρίσκεται στην Αττική. Υπάρχουν και εκτάσεις εκτός σχεδίου, όπως επίσης και αδιάθετες κατοικίες, διαμερίσματα, γραφεία. Πρόκειται για 11 στρέμματα στην Κηφισιά, 20 στην Παιανία, 40 στη Λάρισα, 28 στην Ξάνθη και 74 στον Βόλο, όπου και θα ανεγερθούν κοινωνικές κατοικίες. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί με σύμπραξη μεταξύ ΔΥΠΑ και κατασκευαστικών εταιρειών. Η ΔΥΠΑ θα διαθέσει οικόπεδα στα οποία οι ιδιώτες θα ανεγείρουν σπίτια και το 30% έως 60% από αυτά θα ενοικιαστεί σε νέους με χαμηλή τιμή, ενώ στη συνέχεια θα μπορούν να τα αγοράσουν. Η τιμή αγοράς θα είναι ελκυστική, καθώς θα συνυπολογιστούν και τα ενοίκια που κατέβαλαν όπως και τυχόν άλλες δαπάνες συντήρησης ή επισκευής. Ο στόχος είναι να επωφεληθούν 5.000 νέοι.
Υψηλό κόστος
Η Ελλάδα κατατάσσεται στη δυσμενέστερη θέση μεταξύ των χωρών της Ευρώπης σε ό,τι αφορά το κόστος στέγασης, όπως προκύπτει από την Εκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος. Το ποσοστό του εισοδήματος που ξοδεύουν οι Ελληνες για στέγαση είναι το υψηλότερο στην Ε.Ε. και έφτασε το 2022 στο 34,2% (ακολουθούν η Ολλανδία, η Δανία και η Γερμανία), όταν οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ξοδεύουν κατά μέσο όρο το 19,9%.
Παράλληλα, ο δείκτης υπερβολικής επιβάρυνσης λόγω κόστους στέγασης λαμβάνει για την Ελλάδα την υψηλότερη τιμή μεταξύ των χωρών της ζώνης του ευρώ, καθώς για το έτος 2022 το 27% του πληθυσμού της χώρας επωμίστηκε κόστος στέγασης που αναλογούσε σε ποσοστό άνω του 40% του διαθέσιμου εισοδήματός του, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στη ζώνη του ευρώ διαμορφώθηκε σε 9,4%. Μάλιστα, η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω ανόδου, παρά τη σημαντική αύξησή τους τα τελευταία χρόνια. Και τούτο διότι οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα απέχουν ακόμη από το ιστορικό υψηλό που είχε καταγραφεί πριν από τη δημοσιονομική κρίση του 2008.
Ερευνα της διαΝΕΟσις διαπιστώνει ότι, στην Ελλάδα, περίπου ένα στα τρία νοικοκυριά που ζει στις πόλεις πληρώνει περισσότερο από το 40% του εισοδήματός του για στέγαση – επίσης το πιο μεγάλο ποσοστό στην Ευρώπη. Να σημειωθεί ότι τρεις στους τέσσερις ενοικιαστές ηλικίας 18 έως 44 ετών δηλώνουν ότι το ενοίκιο που πληρώνουν τους προκαλεί άγχος.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ
Τι συμβαίνει στην Ευρώπη
Σύμφωνα με την έρευνα της διαΝΕΟσις:
– Μία στις πέντε κατοικίες στην Αυστρία είναι ενοικιαζόμενη κοινωνική κατοικία. Η Αυστρία είναι μία από τις μόλις έξι χώρες του ΟΟΣΑ στις οποίες, από το 2010 μέχρι το 2018, το ποσοστό τέτοιων κατοικιών αναλογικά με το σύνολο αυξήθηκε.
– 80% το ποσοστό των νοικοκυριών της Αυστρίας που δικαιούνται πρόσβαση σε ενοικιαζόμενες κοινωνικές κατοικίες.
– 14% του συνόλου των κατοικιών στη Γαλλία είναι ενοικιαζόμενες κοινωνικές κατοικίες. Από 5 εκατομμύρια κοινωνικές κατοικίες που λειτουργούν στη Γαλλία, τα 2 εκατομμύρια προστέθηκαν τα τελευταία 20 χρόνια. Σχεδόν τα μισά νοικοκυριά που ζουν στο ενοίκιο, ακόμα και στις κοινωνικές κατοικίες, δικαιούνται σημαντικό επίδομα ενοικίου.
– 20.000 ενεργειακά αποδοτικές κοινωνικές κατοικίες θα ανακαινιστούν και θα διατεθούν στην Ισπανία, χρηματοδοτημένες από το Ταμείο Ανάκαμψης. Πρόκειται για ακίνητα της Sareb, της κρατικής τράπεζας (bad bank) στην οποία κατέληξαν χιλιάδες ακίνητα που εκπλειστηριάστηκαν την προηγούμενη δεκαετία.
Πηγή: Realnews
