Αποφασισμένη να εξορθολογίσει το πλαίσιο αλλά και τους όρους εκτέλεσης των συμβάσεων δημόσιας υπηρεσίας της ακτοπλοΐας, των λεγομένων άγονων γραμμών, εμφανίζεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ναυτιλίας. Την ίδια ώρα, η αντιπαράθεση μεταξύ των ακτοπλοϊκών εταιρειών αλλά και ορισμένων ακτοπλοϊκών με το ίδιο το υπουργείο κλιμακώνεται ενόψει του διαγωνισμού για τις νέες συμβάσεις άγονων γραμμών.
Στην καρδιά του προβλήματος βρίσκονται δύο ζητήματα: κατ’ αρχήν ένας αριθμός άγονων γραμμών, κυρίως καλοκαιρινών, που σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις έχουν σημαντικό οικονομικό αντικείμενο και έτσι κάθε άλλο παρά άγονες είναι, και δεύτερον, η ηλικία των πλοίων που οι εταιρείες διαθέτουν για την εξυπηρέτηση των δημόσιων συμβάσεων. Επιπλέον, ζήτημα αποτελεί και η διάρκεια των συμβάσεων αυτών. Στην πραγματικότητα τίθεται πλέον επιτακτικά το ερώτημα κατά πόσον το δημόσιο χρήμα πρέπει να πηγαίνει σε πλοία ηλικίας 30, 40 ακόμα και 50 ετών, τη στιγμή που ο κλάδος πρέπει να προχωρήσει σε εκσυγχρονισμό μειώνοντας τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα προκειμένου να συμμορφωθεί με τις εθνικές και ευρωπαϊκές προθεσμίες.
Το ζήτημα της ηλικίας των πλοίων είναι ανοιχτό: η προκήρυξη των διαγωνισμών που έγινε στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς εξίσωνε πλοία διαφορετικών ηλικιών με αποτέλεσμα η Zante Ferries να καταθέσει προσφυγή στην Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων υποστηρίζοντας ότι η συγκεκριμένη κατηγοριοποίηση δεν διαχωρίζει πλοία με ηλικία για παράδειγμα 35 ετών με άλλα 50 ή και ακόμα παλαιότερα. Ετσι, ο διαγωνισμός της σεζόν για τις άγονες, που αρχικά είχε προσδιοριστεί για τον Δεκέμβριο, αναβλήθηκε δύο ακόμα φορές και έφτασε στις 29 Ιανουαρίου, και θα πάρει τώρα νέα προθεσμία αλλά και νέους όρους συμμετοχής και ειδικότερα για το κριτήριο της ηλικίας. Ο διαγωνισμός αφορά 73 άγονες γραμμές με μέγιστο προϋπολογισμό έως και 154,17 εκατ. με ΦΠΑ.
Η εξίσωση πλοίων διαφορετικών ηλικιών φέρνει προσφυγές και εμποδίζει την ολοκλήρωση του διαγωνισμού για τις 73 άγονες γραμμές.
Εν τω μεταξύ, όμως, οι συμβατικές υποχρεώσεις έχουν λήξει από τον Οκτώβριο και παρά το γεγονός ότι εθιμικά οι ακτοπλοϊκές συνεχίζουν να εξυπηρετούν τις γραμμές που έχουν αναλάβει μέχρι την ανάδειξη νέου αναδόχου, η ακτοπλοϊκή SeaJets αρνήθηκε να συνεχίσει πέραν της καταληκτικής ημερομηνίας των συμβάσεων να εξυπηρετεί τη γραμμή Λαύριο – Αη Στράτης – Λήμνος – Καβάλα και μια ενδοκυκλαδική. Ως αποτέλεσμα το υπουργείο προχώρησε σε απευθείας ανάθεση της εξυπηρέτησης των συγκεκριμένων γραμμών στις Hellenic Seaways και Aegean Sea Lines που εκλήθησαν να στηρίξουν το δίκτυο την κρίσιμη περίοδο του χειμώνα και μέχρι να γίνουν οι νέοι διαγωνισμοί.
Οι δύο παραπάνω εξελίξεις, δηλαδή η προσφυγή που έγινε δεκτή για τις ηλικίες των πλοίων και η κατά απόκλιση από την εθιμική πρακτική αποχώρηση αναδόχου από την εξυπηρέτηση γραμμών, έχουν δημιουργήσει κλίμα έντασης τόσο μεταξύ των ακτοπλόων όσο και με τις αρμόδιες διευθύνσεις του υπουργείου Ναυτιλίας. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου είναι πλέον αποφασισμένη να προβεί στον εξορθολογισμό όλου του πλαισίου των συμβάσεων δημόσιας υπηρεσίας. Τόσο για το ποιες γραμμές είναι πραγματικά άγονες και πρέπει να χρηματοδοτούνται, όσο και για τη διάρκεια των συμβάσεων. Και αυτό, διότι όσες από αυτές μετατραπούν σε μακροπρόθεσμες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εξασφάλιση για τραπεζική χρηματοδότηση προκειμένου να γίνουν αναβαθμίσεις πλοίων ή ακόμα και νέες ναυπηγήσεις και να αναβαθμιστούν οι παρεχόμενες στους νησιώτες και τους ταξιδιώτες εν γένει υπηρεσίες.
Σημειώνεται ότι η μέση ηλικία των πλοίων του ελληνικού ακτοπλοϊκού στόλου πέρυσι ήταν στα επίπεδα των 31,3 ετών, έχοντας αυξηθεί κατά 10,5 έτη περίπου σε σχέση με τα μέσα της δεκαετίας του 2000. Ελάχιστες εταιρείες ελέγχουν στόλους με σημαντικά νεότερο προφίλ.
Πηγή kathimerini.gr
Ηλίας Μπέλλος
