Ο Dr Βασίλης Καρυδάκης, χειρουργός Μαστού, πριν από 10 χρόνια άφησε πίσω του τη Ρόδο, την οικογένεια, τους φίλους και τη θέση διευθυντή στο Νοσοκομείο, για να συνεχίσει την καριέρα του στο εξωτερικό.
Στη συνέντευξή του σήμερα στη «δημοκρατική», μιλά για αυτή τη διαδρομή των 10 ετών στο εξωτερικό, για το πόσο δύσκολα έλαβε αυτή την απόφαση η οποία όμως, όπως λέει, ήταν επιστημονικά επιτακτική.
Σήμερα, εργάζεται ως Consultant Breast Oncoplastic Surgeon στο NHS UK όμως στη σκέψη του υπάρχει πάντα η προοπτική της επιστροφής στη Ρόδο όταν οι συνθήκες θα το επιτρέψουν.
Όπως επισημαίνει, παρακολουθεί τις εξελίξεις στο Νοσοκομείο της Ρόδου, κι αυτό που διαπιστώνει είναι εγκατάλειψη και απογοήτευση και μια κατάσταση χειρότερη από αυτή που άφησε φεύγοντας.
Χαρακτηρίζει εξαιρετικά σημαντική για τους Δωδεκανήσιους τη λειτουργία του Ακτινοθεραπευτικού Κέντρου στο Νοσοκομείο της Ρόδου, χωρίς να παραλείπει να υπογραμμίζει και την ανάγκη της επαρκούς στελέχωσής του με το απαραίτητο εξειδικευμένο προσωπικό και αναφέρεται στις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού.
• Κύριε Καρυδάκη, πριν από περίπου 10 χρόνια αποφασίσατε να αφήσετε πίσω τη Ρόδο και τη θέση σας στο Περιφερειακό Νοσοκομείο «Ανδρέας Παπανδρέου» και να μετακομίσετε στην Αγγλία. Πόσο δύσκολη ήταν αυτή η απόφαση;
Κυρία Φώτη, θέλω να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δίνετε να επικοινωνήσω με τους πολλούς αναγνώστες σας και την αγαπημένη μου Ρόδο.
Ήταν δύσκολη απόφαση, να αφήσω μια μόνιμη θέση διευθυντού στο Εθνικό Σύστημα Υγείας σε ένα μεγάλο Περιφερειακό Νοσοκομείο αλλά από την άλλη, για μένα ήταν επιστημονικά επιτακτική για να ακολουθήσω τις μεγάλες αλλαγές στην εξειδίκευσή μου στη Χειρουργική Ογκολογία και Ογκοπλαστική του Μαστού σε ένα από τα μεγαλύτερα Κέντρα στο Λονδίνο.
Ηταν πιο δύσκολο όμως να αφήσω τη Ρόδο, ένα απ΄τα πιο όμορφα μέρη στον κόσμο για να ζεις και το σπίτι μου που είναι στη Ρόδο.
• Σήμερα πού σας βρίσκουμε;
Στο Λονδίνο, εργάζομαι ως Consultant Breast Oncoplastic Surgeon στο NHS UK.
• Τι έχει μεσολαβήσει σε αυτά τα 10 χρόνια επαγγελματικής πορείας στο εξωτερικό;
Μεσολάβησε ένα διάστημα τεσσάρων ετών που εργάστηκα και έζησα στη Σαουδική Αραβία, όπου είχα μια πολύ σημαντική πρόταση να αναπτύξω και να οργανώσω τη Μονάδα Μαστού σε ένα από τα μεγαλύτερα Ιδιωτικά Νοσοκομεία, το οποίο και πέτυχα.
Όταν αυτό ολοκληρώθηκε και παρόλο που το συμβόλαιό μου ανανεώθηκε με καλύτερους όρους -οι Σαουδάραβες είναι γενναιόδωροι- αποφάσισα να επιστρέψω στην Αγγλία, στην επιστημονικά Premier League, όπως συνηθίζω να λέω, μην υπολογίζοντας τον οικονομικό παράγοντα αλλά σίγουρα με ένα άλλο -εκτός από το επιστημονικό- σημαντικό κίνητρο, το ό,τι η κόρη μου ζει και δουλεύει στο Λονδίνο.
• Παρακολουθείτε τις εξελίξεις στο Νοσοκομείο της Ρόδου;
Ναι τις παρακολουθώ, κυρίως μέσω των φίλων συναδέλφων και αυτό που διαπιστώνω είναι εγκατάλειψη και απογοήτευση.
Προφανώς είναι χειρότερη η κατάσταση από τότε που έφυγα παρ’ όλο που υπάρχουν ακόμα εξαιρετικοί συνάδελφοι οι οποίοι αυτοθυσιάζονται για να λειτουργεί το Νοσοκομείο.
Ειδικά για τον Χειρουργικό τομέα είναι αυτονόητο ότι χρειάζονται πολλοί περισσότεροι αναισθησιολόγοι για να γίνονται τα χειρουργεία σε τακτική βάση, σε επείγουσα βάση και στο τέλος σε απογευματινή βάση όπως ονειρεύεται ο υπουργός Υγείας…
Χωρίς αναισθησιολόγους και φυσικά αντίστοιχα επαρκές παραϊατρικό προσωπικό απαγορεύεται να λειτουργήσει για την ασφάλεια των ασθενών, τη δίκαιη διαχείριση των ασθενών και την οριακή αντοχή του προσωπικού.
Εδώ στην Αγγλία υπάρχει ιδιωτικό κομμάτι στο Σύστημα Υγείας, αλλά πρώτα λειτουργεί πλήρως και με ασφάλεια το κρατικό κομμάτι.
Για το προσωπικό οι συνθήκες, τα ωράρια και οι απολαβές είναι καλές και το κυριότερο ασφαλείς και όχι εξοντωτικές. Και εδώ υπάρχουν τεράστιες λίστες αναμονής για τα χειρουργεία, ειδικά λόγω συσσώρευσης περιστατικών μετά την πανδημία, δίκαια παράπονα για το Σύστημα Υγείας αλλά οι λύσεις δεν είναι στην πλάτη του προσωπικού.
Επίσης η πρωτοβάθμια περίθαλψη εδώ, με τους GPs, κατά τη γνώμη μου και κατά τη γνώμη των ασθενών δεν είναι η καλύτερη δυνατή και πραγματικά για απλά προβλήματα, δυνητικά όμως σημαντικά, τις περισσότερες φορές δεν δίνεται καμμία λύση εκτός από ευγενική συμπεριφορά, απλή συμπωματική αγωγή και «ξαναέλα».
Η πρόσβαση στο Νοσοκομείο είναι δύσκολη γιατί γίνεται μόνο μέσω του GP.
Η δευτεροβάθμια και ειδικά η τριτοβάθμια περίθαλψη την οποία υπηρετώ εγώ, είναι σε υψηλό επίπεδο γιατί για τον καρκίνο για παράδειγμα έχουν βάλει αυστηρούς στόχους και προθεσμίες που οι Άγγλοι τηρούν.
• Τι είναι αυτό που σας λείπει περισσότερο και τι είναι εκείνο που δεν σας λείπει καθόλου;
Μου λείπουν οι πολλοί καλοί φίλοι, οι θερμές και όχι τυπικές σχέσεις. Μου λείπει επίσης η πραγματικά προσωπική σχέση με τους ασθενείς που θα αναγνωρίσουν ότι τους έκανες καλά, θα πουν παντού τα καλά τους λόγια και θα σε αγκαλιάσουν όταν σε δουν…
Αυτό το έχω ζήσει πολλές φορές όταν επισκέπτομαι τη Ρόδο με ασθενείς που έχω χειρουργήσει και είκοσι χρόνια πριν και πραγματικά αυτό δεν συγκρίνεται με τίποτα. Φυσικά μου λείπει η ομορφιά, ο ήλιος, η θάλασσα της Ρόδου και βεβαίως το σπίτι μου.
Τι δεν μου λείπει… Δεν μου λείπουν κάποιες μέρες και βράδια στο Νοσοκομείο της Ρόδου, σε εφημερία, να ερχόμαστε σε σύγκρουση με αγαπημένους συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων (Ορθοπεδικούς, Νευροχειρουργούς) για τους πολυτραυματίες, που λόγω τουρισμού είναι πολλοί, καθαρά από την πίεση να προσφέρουμε όλοι το καλύτερο στον σε βαριά και κρίσιμη κατάσταση ασθενή μας… Σίγουρα όμως τα πράγματα είναι χειρότερα τώρα.
• Υπάρχουν σκέψεις να επιστρέψετε στο νησί;
Πάντα υπάρχουν σκέψεις επιστροφής… Από την μέρα που έφυγα. Στον ιδιωτικό τομέα να προσφέρω τις υπηρεσίες μου και την εμπειρία μου στον τομέα μου, σε υψηλό επίπεδο. Φυσικά όταν υπάρξουν οι κατάλληλες αναγκαίες και ικανές συνθήκες.
• Σε ό,τι αφορά στον καρκίνο του μαστού, υπάρχουν στα τελευταία χρόνια επιστημονικές εξελίξεις για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή του μιας και αφορά στον πιο συχνό καρκίνο στον γυναικείο πληθυσμό;
Υπάρχουν πολλές επιστημονικές εξελίξεις στη διάγνωση, στη θεραπεία και γενικά στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Είναι πολύ συχνός καρκίνος αλλά όταν αντιμετωπιστεί σωστά από την αρχή, επαναλαμβάνω σωστά, στις περισσότερες περιπτώσεις έχει πάρα πολύ καλή πρόγνωση και σε πάρα πολλές περιπτώσεις υπάρχει ίαση. Πρώτο βήμα παραμένει η έγκαιρη διάγνωση σε πρώιμο στάδιο. Επομένως όλες οι γυναίκες μόλις αρχίζει η αναπαραγωγική ηλικία πρέπει να αυτοεξετάζονται, με το παραμικρό εύρημα ή ανησυχία να πηγαίνουν για κλινική εξέταση σε ειδικό γιατρό, επαναλαμβάνω σε ειδικό, να κάνουν, ανάλογα με την ηλικία φυσικά, Ψηφιακή Μαστογραφία ή/και Υπερηχογράφημα και όποια άλλη εξέταση χρειάζεται, πχ Μαγνητική Μαστογραφία. Μερικές γυναίκες θα χρειαστούν βιοψία αν υπάρχει ύποπτο εύρημα.
Η βιοψία πρέπει να γίνει με συγκεκριμένο σωστό τρόπο από εξειδικευμένο ακτινολόγο, να μελετηθεί από παθολογοανατόμο που έχει εμπειρία και τα μέσα να δώσει την ιστολογική απάντηση καλοήθειας ή κακοήθειας και όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και τα ακριβή στοιχεία του καρκίνου, γιατί αυτό θα καθορίσει την εξειδικευμένη θεραπεία.
Θέλω να τονίσω ότι η ιστολογική εξέταση δεν πρέπει να γίνεται με χειρουργική επέμβαση αλλά προεγχειρητικά ώστε τα βήματα της θεραπείας να αποφασιστούν απ΄το Ογκολογικό Συμβούλιο (χειρουργός Μαστού, ακτινολόγος, παθολογοανατόμος, ογκολόγος). Η μεγάλη πρόοδος είναι ότι η κάθε περίπτωση καρκίνου μαστού έχει πια μοριακή ταυτότητα, δηλαδή έχουμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε συγκεκριμένη στοχευμένη θεραπεία στη συγκεκριμένη ασθενή.
Κάποιες ασθενείς για παράδειγμα πρέπει να κάνουν πρώτα χημειοθεραπεία και μετά χειρουργείο για να έχουν καλύτερη πρόγνωση. Στη Χειρουργική του καρκίνου του μαστού, επίσης έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος και έχει αλλάξει. Κάνουμε πια μικρότερες επεμβάσεις στο μαστό και στη μασχάλη, αλλά και στην περίπτωση που χρειάζεται να αφαιρεθεί μεγάλο τμήμα του μαστού με τις ογκοπλαστικές μεθόδους μπορούμε να προσφέρουμε πολύ καλό αισθητικό-κοσμητικό αποτέλεσμα και η ασθενής να έχει τον ίδιο μαστό με πριν την επέμβαση και να είναι και σ’αυτό ικανοποιημένη, φυσικά με προτεραιότητα το ογκολογικό αποτέλεσμα.
Στις περιπτώσεις που πρέπει η ασθενής μας να υποβληθεί σε μαστεκτομή, η πρόοδος είναι ότι τώρα μπορούμε να αφαιρέσουμε όλο το μαστό κρατώντας το δέρμα ή/και τη θηλή και να κάνουμε πλαστική αποκατάσταση με μόσχευμα (δέρμα, λίπος, μυ) απ’ την ασθενή ή με εμφύτευμα σιλικόνης. Η μαστεκτομή πρέπει να γίνεται σε μερικές ασθενείς για τη θεραπεία καρκίνου αλλά τώρα πια την κάνουμε και μάλιστα αμφοτερόπλευρα (δηλ και στους δύο μαστούς) και σε μη ασθενείς γυναίκες, που έχουν μεταλλάξεις στα γονίδιά τους, άρα πολύ μεγάλη πιθανότητα να αναπτύξουν στη ζωή τους καρκίνο μαστού, όταν το θέλουν οι ίδιες φυσικά. Οι περισσότερες απ’ τις γυναίκες αυτές επιθυμούν και έχουν άμεση αποκατάσταση του μαστού στην ίδια επέμβαση. Όλες αυτές οι επεμβάσεις ογκοπλαστικής και Αποκατάστασης του Μαστού πρέπει να διενεργούνται από εξειδικευμένους Ογκοπλαστικούς χειρουργούς Μαστού.
• Από ποια ηλικία θα πρέπει οι γυναίκες να κάνουν προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο του μαστού;
Προληπτικό έλεγχο με αυτοεξέταση πρέπει να κάνει η κάθε γυναίκα. Για κάθε ανησυχία της πρέπει να εξεταστεί από χειρουργό Μαστού σε κάθε ηλικία. Προληπτική μαστογραφία από τα 40 ή νωρίτερα αν υπάρχει βαρύ κληρονομικό ιστορικό ή παθολογικά γονίδια. Είναι καλό που στην Ελλάδα υπάρχει πρόγραμμα προληπτικής μαστογραφίας αρχίζοντας απ’ τα 40. Στην Αγγλία αρχίζει στα 50. Ο προληπτικός έλεγχος αυξάνει την πρώιμη και έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού που όπως προανέφερα και θέλω να το ξανατονίσω, με σωστή χειρουργική και όποια άλλη θεραπεία χρειαστεί, έχει άριστη πρόγνωση και ίαση.
• Εχουν γίνει σημαντικά βήματα στον τομέα της πρόληψης, έχει γίνει αντιληπτό πόσο σημαντική είναι;
Ναι, γιατί υπάρχει καλύτερη πληροφόρηση, κρατικό πρόγραμμα πρόληψης, περισσότερες γυναίκες πια αποφασίζουν να κάνουν έλεγχο, υπάρχουν καλύτερα μηχανήματα ψηφιακής μαστογραφίας και εξειδικευμένοι χειρουργοί Μαστού.
• Τέλος, τι θα συμβουλεύατε τις γυναίκες αλλά και τις μητέρες κοριτσιών σε ό,τι αφορά στον καρκίνο του μαστού;
Το πιο σημαντικό είναι όλες οι γυναίκες, στην κατάλληλη ηλικία να θελήσουν και να κάνουν προληπτική μαστογραφία και να συνεχίσουν να το κάνουν κάθε χρόνο. Φυσικά να δείξουν και στις κόρες τους πόσο εύκολο και ανώδυνο είναι. Στο τέλος θα ήθελα να προσθέσω ότι εκτός από την εξέλιξη της χειρουργικής θεραπείας, που είναι ο τομέας μου, υπάρχουν μεγάλες αλλαγές και στη χημειοθεραπεία, όπου χάρις στην ανοσοϊστοχημεία και τη μοριακή βιολογία, τα φάρμακα πια είναι πιο στοχευμένα για την κάθε γυναίκα και τον τύπο του καρκίνου που έχει, αλλά και στην ακτινοθεραπεία με την τεχνολογική εξέλιξη των μηχανημάτων και τη βελτίωση των τεχνικών θεραπείας. Και επειδή το Νοσοκομείο μας περιμένει το Ακτινοθεραπευτικό Τμήμα, θέλω να πω ότι είναι πολύ σημαντικό για τους συμπατριώτες μας από τα Δωδεκάνησα, μακάρι να πραγματοποιηθεί γρήγορα αλλά για να λειτουργήσει είναι πιο σημαντικό να έχει προσωπικό, γιατρούς ακτινοθεραπευτές, τεχνικούς, νοσοκόμους, ειδικό φυσικής ιατρικής.
