«Η Ελλάδα δεν έχει αξιοποιήσει ακόμη όσο πρέπει όλα τα πλεονεκτήματα που της παρέχει το Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας. Σημειώθηκε πρόοδος αλλά πρέπει να γίνουν ακόμη αρκετά πράγματα».
Αυτό υπογράμμισε ο αναπληρωτής πρύτανης Διεθνών Σχέσεων και ευρωπαϊκών προγραμμάτων του Παντείου και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων κ. Στέλιος Περράκης στο συνέδριο που διεξήχθη στο ξενοδοχείο Rodos Palace και ήταν αφιερωμένο στη μνήμη του Ντόρη Χαλκιόπουλου.
Στο συνέδριο, στο οποίο μετείχαν 70 καθηγητές Διεθνολόγοι από όλη την Ελλάδα, αναπτύχθηκαν ιδιαιτέρως σημαντικά θέματα που σχετίζονταν με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, την υφαλοκρηπίδα, τις ΑΟΖ, την υπόθεση του Καστελορίζου και την εξόρυξη των υδρογονανθράκων.
Δυσαρέσκεια μεγάλη προκάλεσε η άποψη την οποία εξέφρασε ο πρώην βουλευτής κ. Αριστοτέλης Παυλίδης για τον τρόπο που αντιμετώπισε πριν από είκοσι χρόνια η «Πολιτική Άνοιξη» το θέμα της συνθήκης για το Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας.
«Επιλέξαμε για συμβολικούς λόγους τη Ρόδο και το Καστελόριζο για τη διεξαγωγή του συνεδρίου . Εδώ σε αυτό τον ευαίσθητο χώρο της πατρίδας μας υπάρχουν σημαντικά ζητήματα που άπτονται του Δικαίου της θάλασσας. Υπάρχουν πολλές αμφισβητήσεις για το καθεστώς του Καστελορίζου. Συζητήσαμε όλες τις πτυχές του θέματος. Το συγκεκριμένο νησί είναι σε κρίσιμο σημείο δηλαδή σε ζώνες που περιλαμβάνονται στο Διεθνές Δίκαιο. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει αν οριοθετηθούν ζώνες με την Τουρκία. Η Μεγίστη ανήκει στα Δωδεκάνησα δεν είναι ξεκομμένη από το υπόλοιπο νησιωτικό σύμπλεγμα και έχει όλα τα δικαιώματα που προκύπτουν από το δίκαιο. Κάθε φορά που η γειτονική χώρα κινείται πρέπει να λαμβάνει απαντήσεις από την Ελλάδα», δήλωσε στη «δ» ο κ. Στέλιος Περράκης.
Σε ερώτηση σχετικά με την υφαλοκρηπίδα, που αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης στο συνέδριο, ο αντιπρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου δήλωσε:
«Η Ελλάδα εδώ και 40 χρόνια μέσω του Διεθνούς Δικαστηρίου διεκδικεί διευθέτηση της διαφοράς για την υφαλοκρηπίδα. Αυτό δεν έχει καταστεί ακόμη δυνατό. Ο λόγος είναι απλός. Η γειτονική χώρα Τουρκία προτιμά τις διαπραγματεύσεις δηλαδή μια πολιτική διευθέτηση της διαφοράς και όχι την προσφυγή στα διεθνή δικαστήρια. Αυτή η διαδικασία θεωρώ πως δεν αποδίδει. Έχουν περάσει τόσα χρόνια με διαπραγματεύσεις. Έγιναν βελτιώσεις αλλά δεν έχουν επιλυθεί οι διαφορές. Θεωρώ αδιανόητο να έχουμε σώρευση επί 40 έτη τόσων τριβών και διενέξεων για το καθεστώς του Αιγαίου που αμφισβητεί η Τουρκία. Εκτιμώ πως επιδιώκεται ανατροπή του καθεστώτος του Αιγαίου, όπως αυτό ορίστηκε από την Συνθήκη της Λωζάνης το 1923».
Ο κ. Περράκης αναφέρθηκε σε όσα δεν έχει κάνει μέχρι τώρα η χώρα μας για να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματα που της δίνει το Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας.
«Και πριν από είκοσι χρόνια, δηλαδή το 1994, λίγο πριν υιοθετηθεί η συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας είχα διοργανώσει στη Ρόδο συνέδριο. Τότε 45 διεθνολόγοι είχαμε συζητήσει για το θέμα αυτό σε σχέση με το Αιγαίο. Είναι λοιπόν η δεύτερη σημειολογική κίνηση που κάναμε τώρα. Επιχειρήσαμε δηλαδή ένα αναστοχασμό για τα βήματα που έγιναν και τα προβλήματα που ακόμη υπάρχουν. Σημειώθηκε πρόοδος αλλά η ελληνική πολιτεία δεν έχει κλείσει πολλά θέματα. Τα αφήνει ανοικτά. Για παράδειγμα δεν έχουμε κηρύξει συνορεύουσα ζώνη ειδικά τώρα που υπάρχουν προβλήματα με την μετανάστευση. Θα ενισχύονταν έτσι η παρουσία του κράτους. Αυτό δείχνει μη εφαρμογή του δικαίου θαλάσσης. Ακολουθούνται οι βασικές αρχές αλλά η χώρα δεν έχει εκμεταλλευτεί όλες τις δυνατότητες. Δεν έχουν κλείσει οι κόλποι με άνοιγμα 24 ναυτικά μίλια . Δεν υιοθετήθηκαν γραμμές βάσης. Είναι κάποια πράγματα που θα πρέπει να γίνονται από κάθε κράτος. Δεν αξιοποιήσαμε τα πλεονεκτήματα μας. Να θυμίσουμε πως δεν επεκτείναμε τα χωρικά ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια και αυτό παρασύρει πολλά», τόνισε ο κ Περράκης .
Για τις ΑΟΖ ο κ. Περράκης δήλωσε πως η Ελλάδα θα πρέπει να προχωρήσει σε συμφωνίες με τις χώρες που γειτνιάζει δηλαδή με την Τουρκία, την Ιταλία και άλλες.
«Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε στις ΑΟΖ αν δεν έρθουμε σε συμφωνίες με τη Τουρκία, την Ιταλία, τη Λιβύη, την Αίγυπτο. Το παράδειγμα της Κύπρου δείχνει πως όταν μια πολιτεία έχει τη διάθεση μπορεί να προχωρήσει στις κινήσεις που πρέπει», τόνισε ο αντιπρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου.
«Αποφασίσαμε να διεξαχθεί στο συνέδριο στη Ρόδο για να καλυφθούν τα θέματα που ανέκυψαν από τότε που τέθηκε σε ισχύ η σύμβαση για το Δίκαιο της θάλασσας. Η Ελλάδα προσδοκά από αυτή πάρα πολλά. Επιχειρήσαμε να εξετάσουμε τα προβλήματα τα οποία απασχολούν τη χώρα και να δώσουμε μια καθαρή εικόνα για το δίκαιο της χώρας. Προέχει να δούμε σε τι βαθμό μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις θαλάσσιες ζώνες. Έγινε λόγος για οριοθετήσεις και πράγματα που έπρεπε να γίνουν. Η Ελλάδα δεν έχει ορίσει θαλάσσιες ζώνες. Δεν άνοιξε το θέμα της αιγιαλίτιδας ζώνης και της συνορεύουσας ζώνης. Δεν έχει τεθεί το θέμα της δημιουργίας ευθειών γραμμών βάσης που είναι σημαντικές για την Ελλάδα. Η χώρα μας δεν αξιοποίησε άλλες ρυθμίσεις του δικαίου. Σύγχυση υπάρχει για την οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Αυτή δεν έχει να κάνει μόνο με την εξόρυξη των υδρογονανθράκων. Η νομολογία του διεθνούς δικαστηρίου επηρεάζει το θέμα των οριοθετήσεων. Το θέμα εκκρεμεί γιατί δεν έχουμε κάνει οριοθέτηση με την Τουρκία και τη Λιβύη. Μόνο με την Ιταλία έχουμε κάνει παλαιότερα. Υπάρχει και μια ανεπικύρωτη συμφωνία με την Αλβανία», δήλωσε στη «δ» ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου κ. Π. Λιάκουρας.
«Η Ελλάδα μπορεί να διεκδικήσει τα δικαιώματα που της δίνει το Διεθνές Δίκαιο. Χρειάζεται θάρρος και μια σοβαρή ενασχόληση των ιθυνόντων με τα συγκεκριμένα ζητήματα. Τελευταίως, στη συνεδρίαση του ΝΑΤΟ κάποιος αξιωματικός εκφώνησε τον υπουργό Εξωτερικών της ΦΥΡΟΜ με το όνομα «Μακεδονία». Κανείς δεν διαμαρτυρήθηκε. Πολλές φορές άλλα πρέπει να γίνουν και τελικά άλλα προκύπτουν», δήλωσε ο πρώην διαπραγματευτής κ. Μ. Γούναρης.
«Σε όλη την περιοχή ευθύνης της μέχρι και Νοτίως της Κρήτης η Ελλάδα διεξάγει έρευνες για υδρογονάνθρακες. Είναι σίγουρο πως θα υπάρξουν στο μέλλον πρόβλήματα σε περιοχές που διεκδικεί και η Ελλάδα και η Τουρκία. Για αυτό προτείνουμε να προσφύγουμε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για να λυθεί το θέμα», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών αρμόδιος για θέματα μεταναστευτικής πολιτικής και Ιθαγένειας και επίκουρος καθηγητής του διεθνούς δικαίου και της εξωτερικής πολιτικής στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου, κ. Άγγελος Συρίγος.
Σε ερώτηση σχετικά με τις επικρίσεις του κ. Αριστοτέλη Παυλίδη για τη στάση που τήρησε το 1995 κατά την κύρωση της Συνθήκης για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας το κόμμα «Πολιτική Άνοιξη», ο κ. Άγγελος Συρίγος δήλωσε:
«Ο κ. Αριστοτέλης Παυλίδης αναφέρθηκε σε ένα περιστατικό που είχε συμβεί κατά την κύρωση της Συνθήκης για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας από τη Βουλή, το Μάιο του 1995. Είναι γεγονός ότι στην τελική ψηφοφορία η «Πολιτική Ανοιξη» απείχε. Ο πρώην υπουργός και βουλευτής της ΝΔ άφησε να εννοηθεί πως ήταν ένα είδος εθνικής μειοδοσίας η απομάκρυνση του συγκεκριμένου κόμματος. Μελετώντας τα πρακτικά διαπίστωσα πως η ΠΟΛΑΝ είχε συνυπογράψει μαζί με τη ΝΔ την εισηγητική έκθεση για την κύρωση. Διαφώνησε με το άρθρο 2 το οποίο όριζε πως η αύξηση των χωρικών υδάτων θα πρέπει να γίνει στο μέλλον. Η «Πολιτική Άνοιξη» αξίωνε να προχωρήσει η χώρα σε τακτό χρονικό διάστημα στην αύξηση των χωρικών υδάτων».
Σε ερώτηση αν η τοποθέτηση του κ. Παυλίδη ενόχλησε τον πρωθυπουργό, που το 1995 ηγείτο της «Πολιτικής Άνοιξης» ο κ. Συρίγος δήλωσε:
«Δεν θα ενδιέφερε τον πρωθυπουργό η άποψη που εξέφρασε ένας πρώην βουλευτής σε συνέδριο. Μπορεί να υπάρχουν και πικρίες. Δεν είναι κάτι τόσο σημαντικό».
«Είναι ιδιαίτερα σημειολογικό, το γεγονός ότι το Συνέδριο αυτό διεξάγεται στη Ρόδο, εδώ που χτυπά η καρδιά του Αιγαίου. Εδώ στη Ρόδο, το σταυροδρόμι των πολιτισμών της Μεσογείου. Η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας τέθηκε σε ισχύ το Νοέμβριο του 1994. Αποτελεί ένα νομικό πλαίσιο, η μελέτη και η εφαρμογή του οποίου, συνδέεται όχι μόνο με την προστασία και διαχείριση των εθνικών μας δικαιωμάτων αλλά και τη διαμόρφωση της γεωπολιτικής στρατηγικής μας. Στη Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας του 1994 υπάρχουν, άλλωστε, σαφείς και συγκεκριμένες αναφορές στην ΑΟΖ.Στα άρθρα 56 και 57 καθορίζονται τα δικαιώματα, οι υποχρεώσεις και οι αρμοδιότητες του παράκτιου κράτους για την ΑΟΖ, η έκταση της οποίας φτάνει μέχρι τα 200 μίλια από την ακτογραμμή. Αφορά στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, όχι μόνο στο βυθό και στο υπέδαφος αλλά και στα υπερκείμενα ύδατα. Ιδιαίτερα σημαντικό, είναι ότι αναγνωρίζεται ΑΟΖ και στα νησιά, σύμφωνα με το άρθρο 121, με τα ίδια χαρακτηριστικά που ισχύουν και για τις ηπειρωτικές περιοχές. Είναι σαφές ότι αυτό το νομικό πλαίσιο δεν έχει μόνο εφαρμογή στις διεθνείς σχέσεις και στην άμυνα της χώρας. Σχετίζεται και με το ίδιο το αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας, μέσα από την ανακήρυξη και εκμετάλλευση ΑΟΖ», δήλωσε ο βουλευτής της ΝΔ κ. Μάνος Κόνσολας.
Η Τουρκία αμφισβητεί το καθεστώς του Αιγαίου – Προτείνεται η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης
