• «Επιβάλλεται η ενίσχυση των υποδομών της χώρας, των λιμανιών, των δρόμων, των αεροδρομίων»
«Για τον τουρισμό είναι η ώρα των κρίσιμων αποφάσεων που θα προσδιορίσουν την κατεύθυνσή του ανά προορισμό για τα επόμενα χρόνια. Αυτή είναι η συζήτηση που πρέπει να κάνουμε με το βλέμμα στραμμένο όχι στις επιτυχίες του παρελθόντος αλλά στις επιτυχίες του μέλλοντος», δηλώνει σε συνέντευξη που παραχώρησε στη «δ» ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΞΕΕ) και της HOTREC (Association of Hotels, Restaurants, Bars & Cafés in Europe), Αλέξανδρος Βασιλικός.
Αναφερόμενος στις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Τουρισμός, ο κ. Βασιλικός επισημαίνει την ανάγκη ενίσχυσης των υποδομών της χώρας των λιμανιών, των δρόμων, των αεροδρομίων. Η δεύτερη πρόκληση αφορά στην βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη. Το περιβάλλον και ο φυσικός μας πλούτος πρέπει να τύχουν αποτελεσματικής διαχείρισης. Γι’ αυτό και το ΞΕΕ, όπως δηλώνει ο κ. Βασιλικός, σε συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού, επεξεργάζεται αυτό το διάστημα ένα νέο σύστημα κατάταξης των ξενοδοχείων με βάση τις αρχές της βιωσιμότητας.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
• Μόλις χθες έγινε ένα πολύ ενδιαφέρον σεμινάριο για την επικοινωνιακή διαχείριση κρίσεων σε τουριστικούς προορισμούς με τη συμβολή του ΞΕΕ, της ΠΟΞ και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Ποιος είναι ο στόχος της πρωτοβουλίας;
Όσο δύσκολα χτίζεται η φήμη ενός τουριστικού προορισμού, τόσο εύκολα μπορεί να δεχθεί ισχυρό πλήγμα, αν δεν πάει καλά η διαχείριση μιας πιθανής κρίσης. Ζούμε στην εποχή των κρίσεων και οφείλουμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο έτοιμοι για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους, σε όλα τα επίπεδα. Σκοπός του Σεμιναρίου είναι η εκπαίδευση των αρμόδιων στελεχών στην Επικοινωνιακή Διαχείριση μιας πιθανής κρίσης στον προορισμό και η ανάδειξη τόσο της ανάγκης ύπαρξης συγκεκριμένων υποδομών και διαδικασιών επικοινωνίας, όσο και της κομβικής σημασίας που έχει ο συντονισμός των μηνυμάτων που εκπέμπουν κατά τη διάρκεια μιας κρίσης όλοι οι εμπλεκόμενοι για τη θωράκιση της φήμης του προορισμού. Η καινοτομία του συγκεκριμένου διαδραστικού σεμιναρίου, με τη συμμετοχή καταξιωμένων επαγγελματιών του χώρου της επικοινωνίας, έγκειται στο ότι χρησιμοποιεί τη δύναμη της εικόνας για την προσομοίωση των πραγματικών συνθηκών της κρίσης, μεγιστοποιώντας έτσι τα εκπαιδευτικά οφέλη για τους συμμετέχοντες. Το οπτικοακουστικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε, παρήχθη ειδικά για τους σκοπούς αυτής της εκπαίδευσης κατ’ εντολή της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, με χορηγία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος. Στη συνέχεια το υλικό αυτό αποτέλεσε δωρεά στην Ένωση Περιφερειών Ελλάδος, ώστε κάθε Περιφέρεια να το αξιοποιήσει όσο καλύτερα μπορεί και χαιρόμαστε που η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι για άλλη μια φορά πρωτοπόρος.
• Η Κλιματική Κρίση αποτέλεσε και το αντικείμενο του Φόρουμ της Ρόδου που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Απριλίου με την παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Ποιος ήταν ο αντίκτυπος της Διακήρυξης που υπεγράφη;
Η Κλιματική Κρίση είναι εδώ και μας δοκιμάζει όλους. Ασφαλώς και τον τουρισμό. Η HOTREC πήρε την πρωτοβουλία αυτής της μεγάλης πανευρωπαϊκής συνάντησης με όλους τους εκπροσώπους των κορυφαίων ευρωπαϊκών Ενώσεων του τουρισμού και την υπογραφή της Κοινής Διακήρυξης της Ρόδου. Δείξαμε πως ο ιδιωτικός τομέας είναι πρωτοπόρος στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων και εκφράσαμε η βούληση για μια ολοκληρωμένη κοινή ευρωπαϊκή απάντηση στην παγκόσμια πρόκληση του κλίματος. Προκλήσεις τέτοιου μεγέθους όπως η Κλιματική Απειλή δεν έχουν εθνικά σύνορα και ξεπερνάνε το παραδοσιακό μοντέλο παγκόσμιας διακυβέρνησης μέσω των διεθνών οργανισμών. Δεν μπορούν να δοθούν λύσεις χωρίς τη συνεργασία επιχειρήσεων και Κράτους. Κι αυτό ακριβώς είναι το σημαντικό μήνυμα αυτής της Διακήρυξης. Ασφαλώς δεν ήταν τυχαίο που αυτή η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο που δοκιμάστηκε από τη μεγάλη πυρκαγιά το περσινό καλοκαίρι και ανταπεξήλθε υποδειγματικά. Θέλω και από εδώ να ευχαριστήσω τον περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιώργο Χατζημάρκο, ο οποίος από την πρώτη στιγμή αγκάλιασε και στήριξε αυτή την πρωτοβουλία, αποδεικνύοντας μέσα και από αυτή τη συνεργασία πως όταν ενώνουμε δυνάμεις το αποτέλεσμα είναι πάντα θετικό.
• Ποια θα λέγατε ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για τον τουρισμό και τον ξενοδοχειακό κλάδο; Ποιες οι βασικές προτεραιότητες του ΞΕΕ (ως θεσμοθετημένος Σύμβουλος της Πολιτείας σε θέματα Τουρισμού αλλά και ο συνδετικός κρίκος των ξενοδοχείων της χώρας);
Η μεγάλη πρόκληση είναι να δώσουμε τις σωστές απαντήσεις στα μεγάλα ζητούμενα πως θα μας πάνε μπροστά. Στην κορυφή είναι η ενίσχυση των υποδομών της χώρας. Λιμάνια, δρόμοι, αεροδρόμια είναι αναπόσπαστο κομμάτι της τουριστικής εμπειρίας αλλά έχουν και καθοριστική σημασία για τους πολίτες της χώρας. Ειδικά για μια κατ’ εξοχήν νησιωτική χώρα όπως η Ελλάδα οι υποδομές αυτές πέρα από την αυτονόητη σημασία τους για τον τουρισμό συνιστούν παράγοντα τοπικής ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής. Η δεύτερη πρόκληση αφορά στην βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη. Το περιβάλλον και ο φυσικός μας πλούτος πρέπει να τύχουν αποτελεσματικής διαχείρισης με όρους βιωσιμότητας και σε ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων, από τη μη χρήση πλαστικών μέχρι τα συστήματα αποκομιδής των απορριμμάτων και την ανακύκλωση. Το σημαντικό είναι πως έχει συνειδητοποιηθεί απ’ όλους πως πρέπει να δράσουμε σήμερα για να εξασφαλίσουμε ένα βιώσιμο αύριο. Το αποδεικνύει και η μεγάλη πρωτοβουλία του “The Rhodes Co-Lab” με στόχο να αναδειχθεί η Ρόδος στον πρώτο βιώσιμο τουριστικό προορισμό παγκοσμίως και να αποτελέσει παγκόσμιο πρότυπο βιωσιμότητας. Αυτή η συνειδητοποίηση καθοδηγεί και τα βήματα του ξενοδοχειακού κλάδου μέσω της τεχνολογικής και ενεργειακής αναβάθμισης και μάλιστα το ΞΕΕ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού, επεξεργάζεται αυτό το διάστημα ένα νέο σύστημα κατάταξης των ξενοδοχείων με βάση τις αρχές της βιωσιμότητας και είμαστε βέβαιοι πως θα φέρει θετικά αποτελέσματα. Γι’ αυτό και έχουμε τονίσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω της HOTREC την ανάγκη να υπάρχει ειδική χρηματοδοτική γραμμή για τον τουρισμό αλλά και να θεσπιστεί η θέση Επιτρόπου Τουρισμού. Πόροι και πολιτικές είναι τα προαπαιτούμενα για να κινηθούμε γρήγορα προς τον βιώσιμο τουρισμό, χωρίς να μένει κανένας πίσω.
• Η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού στον τουρισμό αποτελεί προφανώς παγκόσμιο φαινόμενο. Πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά το ζήτημα στη χώρα μας;
Υπάρχουν δύο σοβαρές αναγκαιότητες. Η πρώτη είναι πως πρέπει να καταλάβουμε όλοι πως ο τουρισμός δίνει αξία στη χώρα μας και δεν είναι μια δουλειά δεύτερης διαλογής.
Είναι καιρός πλέον να ξεπεράσουμε το σύνδρομο των γκαρσονιών της Ευρώπης και να δώσουμε διεξόδους απασχόλησης εκεί που πραγματικά διαθέτουμε συγκριτικό πλεονέκτημα και παράγεται εθνικός πλούτος. Η δεύτερη αναγκαιότητα είναι να συνειδητοποιηθεί ότι ο τουρισμός περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα επαγγελμάτων που όχι μόνον δεν είναι ευκαιριακά, αλλά προσφέρουν το σταθερό έδαφος για μια πραγματικά επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία. Αντίθετα πρέπει να συνειδητοποιηθεί, ειδικά από τις νέες γενιές, πως ο τουρισμός περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα επαγγελμάτων που όχι μόνον δεν είναι ευκαιριακά αλλά προσφέρουν τη σταθερή βάση για μια πραγματικά επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία. Σε αυτή την κατεύθυνση αναπτύχθηκε η πετυχημένη πρωτοβουλία του ΞΕΕ να δημιουργήσει το πρόγραμμα «Φιλοξενία μου» που θα διδάσκεται πλέον για τρίτη χρονιά στα δημοτικά σχολεία στο πλαίσιο των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων, με σκοπό να έρθουν τα παιδιά σε μια πρώτη επαφή με την έννοια της Φιλοξενίας. Ήδη το πρόγραμμα αυτό έχει κερδίσει το ενδιαφέρον και από άλλους Ευρωπαίους συναδέλφους μας, οι οποίοι θέλουν να το προωθήσουν και στο δικό τους εκπαιδευτικό σύστημα. Επιπλέον, συνεχίζουμε με πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού για τους μαθητές και τις μαθήτριες του Λυκείου, το οποίο και θα ξεκινήσει από την επόμενη σχολική χρονιά.
• Κλείνοντας, πόσο ανταγωνιστικό και ανθεκτικό θα λέγατε ότι είναι το ελληνικό τουριστικό προϊόν; Ποια βήματα πρέπει να γίνουν τα επόμενα χρόνια για την ενίσχυση και την περαιτέρω ενδυνάμωσή του;
Πρέπει να κάνουμε ένα νοητικό ταξίδι στο μέλλον και να απαντήσουμε. Τι θέλουμε να είναι – ας πάρουμε σαν παράδειγμα τη Ρόδο και τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου – σε 20 χρόνια; Θέλουμε να είναι απλά προορισμοί που θα ανοίγουν τον Απρίλη και θα κλείνουν τον Οκτώβρη ή θέλουμε να είναι και τόποι που θα έχουν προσελκύσει ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο είτε για μόνιμη εγκατάσταση, είτε για πολύμηνη παραμονή. Σε ένα ευρύ φάσμα κοινών και ηλικιών. Από νεαρούς “digital nomads” μέχρι συνταξιούχους. Αλλά μαζί θα πρέπει να αποφασίσουμε και ποιες είναι οι υποδομές που πρέπει να υπάρχουν για να συμβεί κάτι τέτοιο. Από τις μεταφορικές συνδέσεις και τις ψηφιακές ταχύτητες μέχρι τις δομές υγείας και τη διαχείριση της καθημερινότητας. Για τον τουρισμό είναι η ώρα των κρίσιμων αποφάσεων που θα προσδιορίσουν την κατεύθυνσή του ανά προορισμό για τα επόμενα χρόνια. Αυτή είναι η συζήτηση που πρέπει να κάνουμε με το βλέμμα στραμμένο όχι στις επιτυχίες του παρελθόντος αλλά στις επιτυχίες του μέλλοντος. Τα κριτήρια της επιτυχίας αλλάζουν από ποσοτικά σε ποιοτικά. Αυτό σημαίνει ισόρροπη ανάπτυξη, διαφύλαξη της αυθεντικότητας, προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και της παράδοσης, ανάδειξη των τοπικών προϊόντων και της σημασίας τους στη μεσογειακή διατροφή μέσα από τον γαστρονομικό πλούτο μας. Αυτό προϋποθέτει μια ολοκληρωμένη και συνεκτική στρατηγική για κάθε προορισμό. Με ποιοτικούς όρους και με σαφείς στόχους βιωσιμότητας έτσι ώστε να διαμορφώσουμε μια εμπειρία φιλοξενίας διαφοροποιημένη, με ταυτότητα και με υψηλή προστιθέμενη αξία στην παγκόσμια αγορά. Η φιλοξενία δεν είναι απλά η αγορά κάποιου προϊόντος, είναι μια εμπειρία. Σε αυτή τη σύγχρονη τάση, πρέπει κάθε προορισμός – με σχέδιο, επενδύσεις και πολλή δουλειά – να δώσει τη δική του απάντηση.
