Θεόδωρος Νταλλαρής: Ο μικρός λαχειοπώλης από τη Ρόδο που σήμερα διαπρέπει στο εξωτερικό ως κορυφαίος καθηγητής Κτηνιατρικής

• «Στα 12 μου χρόνια άρχισα να πουλάω λαχεία μετά από το σχολείο για να βοηθήσω το εισόδημα της οικογένειας» • «Δούλευα στο Κυνοκομείο του Δήμου Ρόδου, από το οποίο ακόμα μου χρωστάνε μισθούς, και παράλληλα ως security στο Αεροδρόμιο, έκανα νυκτερινές βάρδιες στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου ως φύλακας και όταν είχα ρεπό εργαζόμουν και ως σερβιτόρος» • «Τίποτα δεν σου χαρίζεται στο εξωτερικό. Πρέπει να παλέψεις σκληρά αλλά το σύστημα είναι δίκαιο, αν το αξίζεις κάτι θα το πάρεις» • «Το σκεπτικό μου λοιπόν ήταν να τελειώσω την Κτηνιατρική, να μάθω κάτι παραπάνω για τις αγελάδες, για τα βοοειδή για να βοηθήσω τους γονείς μου»

Ο Θεόδωρος Νταλλαρής, κορυφαίος καθηγητής Κτηνιατρικής αναγνωρισμένος παγκοσμίως, που στα 8 του χρόνια άρχισε να δουλεύει για το χαρτζιλίκι του και στα 12 του ήταν ένας «υπερήφανος λαχειοπώλης» όπως δηλώνει στη συνέντευξή του στη «δ», δεν μπορούσε να φανταστεί την πορεία της ζωής του και τη διεθνή καριέρα που ανοιγόταν μπροστά του.
Δούλεψε σκληρά και ως παιδί και ως φοιτητής αλλά και ως ενήλικας, πριν αποφασίσει να εγκαταλείψει τη Ρόδο με την οικογένειά του για μια καλύτερη ζωή στο εξωτερικό,
Όταν πήρε την απόφαση να αφήσει πίσω τη Ρόδο έκανε τρεις δουλειές για να τα βγάλει πέρα και σήμερα πλέον, ως διακεκριμένος καθηγητής έρχεται μόνο για διακοπές με τη σύζυγο και τα παιδιά του.
Στη συνέντευξή του στη «δ», διηγείται την πορεία της ζωής του και πώς ο μικρός λαχειοπώλης, αφού σπούδασε και γύρισε στη Ρόδο, δούλευε παράλληλα στο Κυνοκομείο -απ΄όπου ακόμα του χρωστάνε μισθούς- ως security στο Αεροδρόμιο, ως νυχτοφύλακας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και στα ρεπό ως σερβιτόρος, σήμερα δίνει διαλέξεις σε όλο τον κόσμο ως European specialist στην ειδικότητα της αναπαραγωγής των ζώων.

• Κύριε Νταλλαρή, να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη από την τοποθέτησή σας ως καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα, εξέλιξη για την οποία ενημερωθήκατε ενόσω βρίσκεστε διακοπές στη Ρόδο!
Ναι, πράγματι. Να σκεφτείτε ότι το Τμήμα μου και οι συνάδελφοί μου δεν το ξέρουν ακόμα, ενημερώθηκαν η προϊσταμένη μου και η διευθύντρια του Τμήματος. Είχα κάνει την αίτηση για την θέση το Μάρτιο πολύ πριν έρθω για τις οικογενειακές διακοπές μας στη Ρόδο. Όλες οι αιτήσεις για τη θέση εξετάσθηκαν από 2 εξωτερικούς καθηγητές. Ο ένας καθηγητής ήταν από το πανεπιστήμιο Κτηνιατρικής της Σκωτίας και ο άλλος από τη Γαλλία. Υπήρχαν υποψήφιοι και από άλλα πανεπιστήμια εκτός Σουηδίας. Συγκρίνοντας όλα τα βιογραφικά τα οποία κατατέθηκαν από όλους τους ενδιαφερόμενους κατέληξαν ότι ήμουν ο μόνος που πληρούσα όλες τις προϋποθέσεις. Αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα και είναι πολύ τιμητικό για μένα.
• Πριν πόσα χρόνια φύγατε από τη Ρόδο για τη Σουηδία;
Έφυγα από τη Ρόδο την 1η Αυγούστου του 2011 και μάλιστα έπιασα δουλειά την επόμενη κιόλας ημέρα που έφτασα. Από την Ελλάδα δεν έφυγα άνεργος, έφυγα έχοντας τρεις δουλειές και έχοντας ήδη βρει δουλειά στη Σουηδία.

• Πώς πήρατε την απόφαση, έχοντας τρεις δουλειές εδώ, να πάτε στη Σουηδία;
Είναι ακριβώς αυτό που λέτε. Δούλευα σε τρεις δουλειές. Το πρωί δούλευα στο Κυνοκομείο του Δήμου Ρόδου, από το οποίο δεν ήξερα καν πότε θα πάρω τον μισθό μου και για να είμαι ειλικρινής ακόμα μου χρωστάνε μισθούς και ξέρω ότι δεν θα τους πάρω ποτέ. Για να μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα, γιατί είχαμε κι ένα μωρό, δούλευα παράλληλα security στο Αεροδρόμιο, έκανα νυκτερινές βάρδιες στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου ως φύλακας -και έλεγα στον εαυτό μου ότι κάποια στιγμή θα πάω να δουλέψω στο Πανεπιστήμιο- και όταν είχα ρεπό από τις τρεις αυτές δουλειές, εργαζόμουν ως σερβιτόρος.
• Στη ζωή σας, δεν τη φοβηθήκατε τη δουλειά πάντως. Γνωρίζω ότι έχετε ξεκινήσει να εργάζεστε από πολύ μικρός.
Ναι, βέβαια. Από 8 χρονών πήγαινα και βοηθούσα στου Γιαλλουράκη στο Έλλη και έπαιρνα κάποιο χαρτζιλίκι, καθαρίζοντας το πρωί τα τραπέζια. Στα 12 μου χρόνια άρχισα να πουλάω λαχεία μετά από το σχολείο για να βοηθήσω το εισόδημα της οικογένειας. Έγινα περήφανος λαχειοπώλης, έκανα τις καλύτερες πωλήσεις!
Πολύ οργανωμένος, κάθε μέρα είχα διαφορετικό πόστο. Ξεκινούσα από τα Μηχανουργεία του Κόβα και έκανα καθημερινά πολλά χιλιόμετρα με τα πόδια. Και τα σαββατοκύριακα, δούλευα όλη μέρα. Δεν το έχω μετανιώσει ποτέ. Αυτό με βοήθησε να γίνω πολύ κοινωνικός, να γνωρίζω καινούργιους ανθρώπους, να τολμάω, να χτυπάω πόρτες, να μπαίνω στα μαγαζιά, να μιλάω με τον κόσμο…

• Μέχρι ποια ηλικία;
Μέχρι και τα 15.
• Και μετά;
Μετά άρχισα να δουλεύω στα εστιατόρια ως σερβιτόρος.
Ο Γιώργος ο θείος μου, μου πρότεινε να γίνω βοηθός σερβιτόρου και η πρώτη μου δουλειά ήταν στο Nobel με τον κύριο Νίκο. Αργότερα συνεργάστηκα και με τον κύριο Μιχάλη Κουμπιάδη στα Κούπια.
• Παράλληλα πηγαίνατε και στο σχολείο.
Ναι, πήγαινα στο Βενετόκλειο.
• Και η Κτηνιατρική πώς προκύπτει;
Οι γονείς μου είχαν αγελάδες. Και πονούσε το νησί, δεν είχε κτηνίατρο.
Το σκεπτικό μου λοιπόν ήταν να τελειώσω την Κτηνιατρική, να μάθω κάτι παραπάνω για τις αγελάδες για τα βοοειδή για να βοηθήσω τους γονείς μου. Βέβαια, δεν έγιναν ακριβώς έτσι όπως τα είχα σκεφτεί διότι όταν τελείωσα την Κτηνιατρική, οι γονείς μου αντιμετώπιζαν διάφορα προβλήματα υγείας και δεν υπήρχε πλέον η κτηνοτροφική μονάδα.

Υπήρχε κτηνίατρος αλλά όχι μονάδα!
• Εργαζόσασταν και στη διάρκεια των σπουδών σας;
Ναι, βέβαια. Δούλευα όσο ήμουν φοιτητής. Τα καλοκαίρια εργαζόμουν ως σερβιτόρος στη Ρόδο και μάζευα χρήματα για τις σπουδές μου στο Βελιγράδι. Ένα καλοκαίρι στη Ρόδο γνώρισα και τη σημερινή σύζυγό μου, η οποία είναι γεννημένη στη Βοσνία αλλά έχει μεγαλώσει στη Σουηδία.
• Έτσι προέκυψε και η προοπτική της Σουηδίας λοιπόν.
Ναι. Όταν τέλειωσα τις σπουδές μου, έκανα και τη στρατιωτική μου θητεία -υπηρέτησα ως δόκιμος αξιωματικός- και μετά αποφασίσαμε να παντρευτούμε.
Ζήσαμε στη Ρόδο τέσσερα χρόνια και τότε είχα κάνει και την αναγνώριση πτυχίου στο ΔΙΚΑΤΣΑ. Προσπάθησα, το πάλεψα πάρα πολύ να μείνω στη Ρόδο, ειλικρινά αλλά τα πράγματα δεν ήρθαν όπως τα θέλαμε. Δεν έχω ούτε πολιτικά μέσα, ούτε γνωστούς, ούτε τίποτα. Είμαι απλώς ένας κοινωνικός άνθρωπος. Δεν ανοίχτηκε καμία πόρτα για να κάνω τη δουλειά που αγαπώ και να αφοσιωθώ στην επιστήμη μου. Δεν έβλεπα κανένα μέλλον… Οικονομικά, με τις τρεις δουλειές που έκανα δεν είχαμε θέμα όμως δεν είχαμε ελπιδοφόρο μέλλον. Οπότε, αποφασίσαμε να φύγουμε στο εξωτερικό και επιλέξαμε τη Σουηδία όπου είχε μεγαλώσει η σύζυγός μου και είχε και συγγενείς εκεί. Έψαξα, βρήκα δουλειά αρχικά ως βοηθός ερευνητή και πήγα στην Αφρική για δύο χρόνια. Ήμουν στο Πανεπιστήμιο της Καμπάλα στην Ουγκάντα. Ήταν ένα ερευνητικό πρόγραμμα με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Εξωτερικών της Σουηδίας για την ανάπτυξη τρίτων χωρών. Η συνεισφορά μου στο πρόγραμμα ανάμεσα στις δύο χώρες εκτιμήθηκε πάρα πολύ και μου άνοιξε το δρόμο για το μέλλον. Μετά το τέλος του προγράμματος ανοίχτηκε μια θέση για υποψήφιο διδάκτορα στο τμήμα Αναπαραγωγής, στην Ουψάλα. Έκανα τα χαρτιά μου, παρουσιάζοντας το βιογραφικό μου και τις συστατικές επιστολές και πήρα τη θέση. Το διδακτορικό το ξεκίνησα τον Ιανουάριο του 2013 και το ολοκλήρωσα τον Απρίλιο του 2018. Τον Απρίλιο του 2018 τιμήθηκα με τη θέση του διδάκτορα στην Αναπαραγωγή από το πανεπιστήμιο κτηνιατρικής στην Ουψάλα. Από τον Αύγουστο του 2018 εργάζομαι ως κλινικός κτηνίατρος στα παραγωγικά ζώα και άλογα ενώ παράλληλα είμαι ο θεματικός υπεύθυνος του μαθήματος της Μαιευτικής στο τμήμα της Αναπαραγωγής.

• Τώρα βέβαια μετά τις διακοπές σας στη Ρόδο θα επιστρέψετε ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο.
Ναι! Παράλληλα με τη διδασκαλία και το κλινικό έργο έχω και ερευνητικό έργο με χρηματοδοτήσεις για ερευνητικά προγράμματα -αυτή τη στιγμή έχω τέσσερις χρηματοδοτήσεις μία από τις οποίες είναι από την Ευρωπαϊκή Ένωση- έχω επίσης συνεργασία επάνω στην έρευνα με το Πανεπιστήμιο Ιλινόις στην Αμερική όπου έδωσα μια διάλεξη φέτος τον Απρίλιο. Χρηματοδοτώ ένα ερευνητικό πρόγραμμα στο Βέλγιο κι έχω άλλο ένα ερευνητικό πρόγραμμα με το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, όπως επίσης έχω άλλα δύο ερευνητικά προγράμματα με εξωτερικές χρηματοδοτήσεις τα οποία «τρέχω» στη Σουηδία. Οπότε το επόμενο στάδιο, αυτό του καθηγητή, μου δίνει το δικαίωμα να αναπτύξω το δικό μου ερευνητικό πρόγραμμα και να αναζητήσω υποψήφιους διδάκτορες. Να βοηθήσω κι άλλους να μάθουν το αντικείμενο, να εκπαιδεύσω άλλους διδάκτορες. Το ερευνητικό μου πρόγραμμα επικεντρώνεται στην αναπαραγωγή με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τη μείωση χρήσης των αντιβιοτικών.
• Κύριε Νταλλαρή, κάνοντας μια αναδρομή από την ηλικία των 8 ετών που βοηθούσατε στο καθάρισμα των τραπεζιών στο Ελλη και ως λαχειοπώλης ετών 12, μέχρι σήμερα που στα 46 σας χρόνια είστε ένας αναγνωρισμένος παγκοσμίως καθηγητής κτηνιατρικής – από τους νεότερους σε αυτό το αντικείμενο- είχατε σκεφτεί ποτέ αυτή την πορεία, αυτή την εξέλιξη;
Δεν είχα ποτέ όνειρο να γίνω καθηγητής… Δεν ξέρω, όλα ήρθαν έτσι που με οδήγησαν εδώ που είμαι σήμερα. Αλλά χαίρομαι πάρα πολύ που τόλμησα, που δεν συμβιβάστηκα. Που δεν με έσπασαν όλες οι αντιξοότητες, ο αγώνας. Δεν ήταν εύκολη διαδρομή, ήταν πολύ δύσκολη. Αλλά πιστεύω ότι αυτό που μου δίνει δύναμη είναι ότι ζω το όνειρό μου, κάνω αυτό που μου αρέσει. Είμαι πάρα πολύ υπερήφανος που μπορώ και βοηθάω άλλους και μοιραζόμαστε τον ενθουσιασμό μας, την αγάπη μας για το ίδιο αντικείμενο. Είμαι πάρα πολύ ενθουσιασμένος σε αυτό που κάνω και θέλω να κάνω τη διαφορά, θέλω να βοηθήσω κι εγώ στην εξέλιξη αυτής της επιστήμης. Πιστεύω στην υστεροφημία! Έχω τιμηθεί από τους φοιτητές ως ο καλύτερος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κτηνιατρικής. Υπάρχουν συνάδελφοι στο Τμήμα που δεν έχουν λάβει ποτέ αυτή την τιμητική διάκριση. Εκεί που είμαι, νιώθω ότι με εκτιμούν, τίποτα δεν σου χαρίζεται στο εξωτερικό. Πρέπει να παλέψεις σκληρά αλλά το σύστημα είναι δίκαιο, αν το αξίζεις κάτι θα το πάρεις.
• Ενώ εδώ όχι;
Με πικραίνει αυτό που θα πω, αλλά εδώ δεν το έχω ζήσει. Μπορεί και να συμβαίνει αλλά εγώ δεν το έχω ζήσει. Το αγαπώ όμως το νησί μου. Φέρνω τα παιδιά μου κάθε χρόνο για να το αγαπήσουν και εκείνα. Κάθε χρόνο πηγαίνουμε στη Σύμη γιατί η μαμά μου είναι Συμιακιά. Κι εγώ όταν ήμουν μικρός με πήγαινε κάθε χρόνο στη Σύμη.
• Πόσων χρονών είναι τα παιδιά σας;
Ο μεγάλος μου είναι 16, ο μικρός είναι 10. Θέλω να αγαπήσουν τη Ρόδο, θέλω να αγαπήσουν την Ελλάδα, δεν θέλω να την ξεχάσουν γιατί ο μπαμπάς τους είναι από ΄δω. Η μαμά τους γνώρισε τον μπαμπά τους εδώ στη Ρόδο κι έτσι όποτε μας δίνεται η ευκαιρία ερχόμαστε. Κάνω πάρα πολλά ταξίδια λόγω της θέσης μου. Πηγαίνω σε διάφορα συνέδρια και κάνω διαλέξεις. Τον Οκτώβριο θα παρουσιάσουμε τέσσερις εργασίες στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Αναπαραγωγής (ESDAR). Μετά με έχουν καλέσει να μιλήσω στο Πανεπιστήμιο της Σερβίας απ’ όπου και αποφοίτησα. Από το Νοέμβριο τoυ 2023 είμαι και επίσημα European specialist στην ειδικότητα της αναπαραγωγής των ζώων από το EBVS (European Board of Veterinary Specialisation) και απόφοιτος από το Ευρωπαϊκό κολέγιο Αναπαραγωγής (ECAR) με την υπο-ειδικότητα Ruminant Reproduction and Herd Health. Στην Ελλάδα είναι μόνο ένας με αυτή την ειδικότητα. Στη Σουηδία είμαι ο δεύτερος.
• Πρόταση από ελληνικά πανεπιστήμια να επιστρέψετε για να εργαστείτε εδώ, είχατε;
Ναι, βέβαια. Μου έχουν κάνει πρόταση από Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα αλλά αρνήθηκα γιατί νιώθω ότι θα προδώσω όσους με πίστεψαν και με στήριξαν όταν ήμουν ένας άνθρωπος που δούλευα τρεις δουλειές χωρίς μεγάλες περγαμηνές. Αυτοί οι άνθρωποι στη Σουηδία με στήριξαν από την πρώτη ημέρα χωρίς τότε να ξέρω καν σουηδικά. Και τώρα με τη βοήθειά τους έχω φτάσει εδώ που είμαι σήμερα. Δεν πιστεύω ότι είναι δίκαιο να τους αφήσω τώρα που με χρειάζονται. Είμαι η επόμενη γενιά πάνω στην ειδικότητα αυτή.

• Γνωρίζετε το πολύ σημαντικό ζήτημα που έχει ανακύψει στη Ρόδο με τα ελάφια και τη διαχείριση του πληθυσμού τους. Θα μπορούσατε να συνδράμετε, αν σας ζητηθεί;
Φυσικά το γνωρίζω. Σε ό,τι αφορά τα ελάφια βεβαίως θα ήθελα να βοηθήσω τον τόπο μου, μέσα από την καρδιά μου. Είχα μια Ροδίτισσα φοιτήτρια στη Σουηδία και κάναμε μαζί το μεταπτυχιακό της πάνω στα ελάφια της Ρόδου. Έχει δημοσιευθεί η εργασία της και μάλιστα έχει πάρει το δεύτερο βραβείο στο 17ο συνέδριο Άγριων ζώων στις Βαλτικές χώρες το 2022 (17th Nordic Congress of Wildlife Research).
• Θεωρείτε ότι είναι διαχειρίσιμο το θέμα του υπερπληθυσμού των ελαφιών στη Ρόδο;
Δεν θα χρησιμοποιήσω τη λέξη υπερπληθυσμός, θα προτιμήσω να μιλήσω για το πρόβλημα των ελαφιών και βεβαίως να σας πω ότι όλα τα ζητήματα είναι διαχειρίσιμα. Απλά χρειάζεται οργάνωση και ανθρώπους με γνώση. Τότε με τις φωτιές ήταν φανερό ότι υπάρχει η θέληση -κι αυτό είναι θετικό-. Απαιτείται οργάνωση. Αλλά αν μου ζητηθεί, φυσικά και θα βοηθήσω γιατί όχι;
• Θέλω να μου περιγράψετε τα συναισθήματά σας όταν έρχεστε στη Ρόδο.
‘Ερχομαι πάντα με μεγάλη χαρά στη Ρόδο. Όμως δεν σας κρύβω ότι στενοχωριέμαι κάποιες φορές γιατί βλέπω τον τόπο μου να μαραζώνει… Βλέπω πράγματα που με στενοχωρούν. Έχω ταξιδέψει σε όλη την Ευρώπη και σε πολλές χώρες στον κόσμο και βλέπω πώς είναι αλλού.
Έχουμε ένα διαμάντι, ένα νησί θησαυρό. Δεν μπορούμε να αντιληφθούμε την αξία του. Βέβαια οφείλω να πω ότι φέτος μετά από τόσα χρόνια έχουν γίνει κάποιες κινήσεις κι αυτό με χαροποιεί. Αλλά αιμορραγούμε… Χρειαζόμαστε ανθρώπους με ενθουσιασμό, αφοσιωμένους να βοηθήσουν, να κάνουν ενέργειες ώστε να αναδειχθεί το νησί, να αναδειχθεί ο πλούτος, οι ομορφιές του.
• Πιο πολύ τι σας λείπει από τη Ρόδο;
Η θάλασσα, ο μπλε ουρανός, οι παραλίες, τα δάση μας, οι Πεταλούδες, οι ομορφιές της Ρόδου μου λείπουν…