Στην κόψη του ξυραφιού βρίσκεται το μέτωπο Ισραήλ-Χεζμπολάχ, με τον Λίβανο να αντιμετωπίζει πλέον το ενδεχόμενο να συμπεριληφθεί στο σκηνικό του πολέμου, τόνισε στην εκπομπή NewsRoom ο Γαβριήλ Χαρίτος, επισκέπτης καθηγητής διεθνών σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου και ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ για ζητήματα Μέσης Ανατολής, επισημαίνοντας όμως ότι από χθες διάγουμε σε περίοδο αναμονής, που σχετίζεται αφ’ενός με τις εκκλήσεις τρίτων χωρών να απομακρυνθούν οι πολίτες τους από τον Λίβανο και αφ’ετέρου με τις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία στη Γάζα, οι οποίες φαίνεται πως συνεχίζονται ύστερα από τις επαφές που είχε χθες στη Ρώμη ο Διοικητής της Μοσάντ, Νταβίντ Μπαρνέα, με τους Αιγυπτίους και Καταρινούς διαπραγματευτές.
Ο καταλυτικός παράγοντας της Κοινότητας των Δρούζων
Αναφερόμενος στο πρόσφατο κτύπημα της Χεζμπολάχ με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 12 παιδιά, ο Γαβριήλ Χαρίτος επεσήμανε τη σημασία της ανθρωπογεωγραφίας της περιοής. Η κωμόπολη Μάτζνταλ Σαμς κατοικείται από την Κοινότητα των Δρούζων, μία ιδιαίτερη εθνοτική-θρησκευτική κοινότητα που διαβιεί στο Ισραήλ, στον Λίβανο και στη Συρία. Ο κ. Χαρίτος, επιχειρώντας μία σύντομη ιστορική αναδρομή, ανέφερε ότι οι Δρούζοι που κατοικούν στις τρεις αυτές χώρες διατηρούν ένα άτυπο σύστημα αμοιβαίου συντονισμού, μέσω των τοπικών Πατριαρχών , των λεγόμενων «Σεΐχηδων» των τοπικών δρουζικών πληθυσμών. Έτσι, παρότι όλες οι άλλες ισραηλινές πόλεις και κωμοπόλεις στην μεθόριο με τον Λίβανο έχουν ήδη εκκενωθεί από τον περασμένο Οκτώβριο, οι κάτοικοι του Μάτζνταλ Σαμς αρνήθηκαν να μετακινηθούν, προφανώς δείχνοντας εμπιστοσύνη σε διαβεβαιώσεις των «Πατριαρχών» της κοινότητας σε Ισραήλ και Λίβανο, ότι η Χεζμπολάχ δεν θα τους θέσει στο στόχαστρο των επιχειρήσεών της – διαβεβαίωση που επιβεβαιωνόταν μέχρι τώρα, επί δέκα σχεδόν μήνες που διαρκεί ο πόλεμος. Ωστόσο, με την προχθεσινή πολύνεκρη επίθεση της Χεζμπολάχ στη συγκεκριμένη κωμόπολη των 12.000 κατοίκων, φαίνεται πως έπαψε να ισχύει. Μάλιστα, ο Γαβριήλ Χαρίτος επεσήμανε ότι ο λόγος που μετέβη στην δρουζική κωμόπολη λίγες ώρες μετά την επίθεση ο εκπρόσωπος Τύπου του ισραηλινού στρατού, ήταν για να αναφέρει το ονοματεπώνυμο συγκεκριμένου διοικητή της Χεζμπολάχ στην περιοχή από την οποία εκτοξεύθηκε η ρουκέτα, προφανώς για να τονίσει στην τοπική κοινότητα των Δρούζων ότι δεν θα πρέπει στο εξής να δείχνουν εμπιστοσύνη σε έξωθεν διαβεβαιώσεις. Υπ’ αυτήν την έννοια, τόνισε ο κ. Χαρίτος, υπό τις παρούσες περίπλοκες συνθήκες, η Κοινότητα των Δρούζων αποκτούν καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις που αναμένονται στο μέτωπο Ισραήλ-Λιβάνου.
Επί ποδός πολέμου Ισραήλ και Λίβανος
Όπως ανέφερε ο κ. Χαρίτος, τον πρώτο και τελευταίο λόγο για τις επόμενες ισραηλινές κινήσεις έχουν από χθες ο Βενιαμίν Νετανιάχου και ο Υπουργός Άμυνας, Γιοάβ Γκάλαντ, ύστερα από την εξουσιοδότηση που έλαβαν από το διευρυμένο Υπουργικό Συμβούλιο, αρμόδιο για θέματα ασφάλειας και άμυνας. Ωστόσο, και παρότι δεν συνηθίζεται κάτι τέτοιο, κυβερνητικοί κύκλοι φέρονται να ενημέρωναν χθες τους ανταποκριτές ξένου Τύπου που βρίσκονται στο Ισραήλ, ότι οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις δεν θα προχωρήσουν σε μία γενικευμένη επίθεση στον Λίβανο και ότι θα περιοριστούν να πλήξουν «στρατηγικούς στόχους» της Χεζμπολάχ καθώς και όσους στόχους ανήκουν στο λιβανικό κράτος, που όμως εξυπηρετούν την δραστηριότητα της σιιτικής οργάνωσης. Από την άλλη,, ανέφερε ο κ. Χαρίτος, ότι η χθεσινή νύκτα ήταν εξαιρετικά ανήσυχη, καθότι εθεάθησαν ισραηλινά drone στην περιοχή του διεθνούς αεροδρομίου της Βηρυτού και ο λιβανικός εθνικός αερομεταφορέας μετέθεσε χρονικά τις χθεσινοβραδινές του πτήσεις προς την Βηρυτό για σήμερα το πρωί, αυξάνοντας με αυτόν τον τρόπο τις ανησυχίες για άμεση ανάληψη δράσης εκ μέρους των Ισραηλινών. Όπως εκτίμησε ο Γαβριήλ Χαρίτος, οι σημερινοί ισραηλινοί μεμονωμένοι βομβαρδισμοί κατά συγκεκριμένων στόχων στον Νότιο Λίβανο, ουσιαστικά εντάσσονται στο πλαίσιο μίας «χρονικής παράτασης» πριν την εκτεταμένη επιχείρηση στον Λίβανο, η οποία – όπως όλα δείχνουν τουλάχιστον, με βάση τα τρέχοντα δεδομένα – φαίνεται να είναι αναπόφευκτη. Σε αυτό το συμπέρασμα συντείνουν και οι προπαρασκευαστικές ενέργειες προετοιμασίας του ισραηλινού πληθυσμού. Συγκεκριμένα, ο Γαβριήλ Χαρίτος επεσήμανε ότι από προχθές αποκλείσθηκαν κάποιες υπεραστικές εθνικές οδοί στο βόρειο Ισραήλ προκειμένου να διευκολυνθεί η κίνηση στρατιωτικών δυνάμεων, το Υπουργείο Συγκοινωνιών εφαρμόζει σχέδιο που θα καταστήσει έτοιμα τα λιμάνια των νότιων μεσογειακών ακτών της χώρας να καλύψουν τα κενά που θα προκύψουν όταν το λιμάνι της Χάιφας θα πάψει να λειτουργεί, ενώ παράλληλα μεγάλη μερίδα του προσωπικού του Πανεπιστημίου της Χάιφας ήδη από σήμερα εργάζεται σε πλαίσιο τηλε-εργασίας από το σπίτι.
Σχολιάζοντας το γεγονός της συνέχισης των διαπραγματευτικών επαφών για την επίτευξη εκεχειρίας στη Γάζα, ο Γαβριήλ Χαρίτος υπενθύμισε προγενέστερη εκτίμησή του που είχε εκθέσει στις αρχές Ιουνίου στην εκπομπή NewsRoom, σύμφωνα με την οποία «όταν θα βλέπουμε το ‘κεφάλαιο της Γάζας’ να τείνει προς κάποια διευθέτηση, τότε βαθμιαία θα δούμε να διευρύνεται το βόρειο μέτωπο Ισραήλ-Λιβάνου». Τόνισε, ωστόσο, ότι ενώ τότε οι Ισραηλινοί είχαν θέσει στον εαυτό τους την 1η Σεπτεμβρίου 2024 ως «ημέρα ορόσημο» για την επιστροφή στην κανονικότητα στις ισραηλινές πόλεις στην μεθόριο με τον Λίβανο, που θα συνέπιπτε με την έναρξη του σχολικού έτους, αυτό το χρονικό ορόσημο ουσιαστικά έχει χαθεί, καθότι την περασμένη εβδομάδα ανακοινώθηκε ότι το άνοιγμα των σχολείων στον βορρά μετατίθεται για αργότερα – και οι 120.000 περίπου ισραηλινοί πολίτες θα συνεχίσουν να παραμένουν σε ξενώνες, κάτι που συμβαίνει από τον περσινό Οκτώβριο. Ως εκ τούτου, οι πιέσεις που δέχεται η ισραηλινή πολιτική και στρατιωτική ηγεσία ολοένα και αυξάνουν – δεδομένο που ουσιαστικά επισπεύδει τον χρόνο ανάληψης διευρυμένης δράσης κατά της Χεζμπολάχ, με ό,τι αυτό σημαίνει για τον Λίβανο και την γενικότερη ένταση στην περιοχή.
Οι «χρονικές συμπτώσεις» του πολέμου ανακοινώσεων Τουρκίας-Ισραήλ
Τέλος, αναφερόμενος στις χθεσινές εμπρηστικές δηλώσεις του Προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος υπονόησε ότι η χώρα του θα αναλάβει στρατιωτική δράση κατά του Ισραήλ (σ.σ. κατά το παράδειγμα της τουρκικής ανάμιξης στην Λιβύη και στο Ναγκόρνο Καραμπάχ), αλλά και στην οργισμένη ανταπάντηση που προήλθε από τον ισραηλινό Υπουργό Εξωτερικών, ο Γαβριήλ Χαρίτος επεσήμανε ότι υπάρχει μία λεπτομέρεια που θα πρέπει να ληφθεί υπ’όψιν όταν κατά καιρούς αναζωπυρώνεται ο , γνώριμος πια, πόλεμος δηλώσεων ανάμεσα σε Τουρκία και Ισραήλ.
Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε ο Γαβριήλ Χαρίτος, δεν είναι καθόλου τυχαίος ο χρόνος που επιλέγει κάθε φορά ο Τούρκος Πρόεδρος να προβαίνει σε έντονες φραστικές επιθέσεις κατά της ισραηλινής πολιτικής ηγεσίας – οι οποίες συνοδεύονται από απαντήσεις αναλόγου ύφους εκ μέρους των Ισραηλινών -. Στατιστικά μιλώντας, κάθε φορά που έρχεται στο προσκήνιο είτε η αξιοποίηση των υποθαλάσσιων φυσικών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου, είτε η σύνθεση της πολυεθνικής δύναμης που φέρεται να αναλαμβάνει την διοίκηση της μεταπολεμικής Γάζας, παρατηρείται ότι τότε ακριβώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ‘θυμάται’ να προβεί σε δηλώσεις κατά της κυβέρνησης Νετανιάχου και της περιφερειακής πολιτικής που εφαρμόζει. Ερμηνεύοντας αυτήν την ενδιαφέρουσα «στατιστική σύμπτωση», ο κ. Χαρίτος εξέφρασε το συμπέρασμα ότι προφανώς αυτή η «τουρκική οργή» σχετίζεται με τις αντιρρήσεις του Ισραήλ να αποδεχθεί μία καθ’ οιονδήποτε τρόπο παρουσία της Τουρκίας, τόσο στα ενεργειακά πρότζεκτ της Ανατολικής Μεσογείου, όσο και σε μία συμμετοχή/σύμπραξη της Τουρκίας στην Γάζα της «επόμενης μέρας» – δεδομένου ότι μία τέτοια παρουσία στην μεταπολεμική Γάζα έχει κατά καιρούς προταθεί, επισήμως και μη, από την οργάνωση Χαμάς.
Ωστόσο, ο Γαβριήλ Χαρίτος επεσήμανε μία εξαίρεση, την οποία χαρακτήρισε ως «την εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα». Συγκεκριμένα, παραμονές του επεισοδίου που σημειώθηκε μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στον θαλάσσιο χώρο πλησίον της Κάσου που σχετίζεται με την ηλεκτρική υποθαλάσσια διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, και τότε ο Τούρκος Πρόεδρος προέβη σε εμπρηστικές δηλώσεις κατά του Ισραήλ και της ηγεσίας του. Παρ’ όλα αυτά, παρουσίασε ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι συγκεκριμένες τουρκικές δηλώσεις δεν έτυχαν σχεδόν καμία προβολής ή αναφοράς στα ισραηλινά ΜΜΕ – γεγονός που αποδεικνύει για ακόμα μια φορά ότι το Ισραήλ δεν είναι καθόλου πρόθυμο να εμπλακεί ούτε καν σε φραστικό επίπεδο σε συγκυρία ευαίσθητη ως προς το πλέγμα των πολλών ελληνοτουρκικών διαφορών.
Πηγή ertnews.gr