Το έγκλημα είχε «προαναγγελθεί» στις αρχές Σεπτεμβρίου: απειλή με οικιακό μαχαίρι από τον πρώην σύντροφό της. Ο δράστης συνελήφθη το ίδιο βράδυ, στο πλαίσιο του αυτοφώρου. Την επόμενη ημέρα κατασχέθηκαν και οι δύο κυνηγετικές του καραμπίνες. Η υπόθεση, όμως, δεν εκδικάστηκε άμεσα. Η 43χρονη Δώρα Ναστούλη φέρεται αρχικά να δέχθηκε το αίτημα της πλευράς του καταγγελλόμενου για ποινική συνδιαλλαγή. Δόθηκε αναβολή, επιβλήθηκαν περιοριστικοί όροι. Θεωρούσε, σύμφωνα με ανθρώπους που γνωρίζουν την υπόθεση, ότι θα μπορούσε να εκτονωθεί με αυτόν τον τρόπο η αφόρητη πίεση που της ασκούσε. Είχαν χωρίσει εδώ και περίπου 1,5 χρόνο, αλλά εκείνος την ήθελε ακόμη κτήμα του.
Η εξωδικαστική προσπάθεια τελικά δεν προχώρησε. Η όχληση ήταν διαρκής, όπως και οι απειλές για τη ζωή της. Ωσπου στις 11 Νοεμβρίου, λίγες ημέρες προτού εκδικαστεί η υπόθεση, ο 30χρονος οδηγός φορτηγών προμηθεύτηκε παράνομα άλλο όπλο και ζήτησε από την πρώην σύντροφό του να συναντηθούν. Υποτίθεται ότι θα μιλούσαν για το δικαστήριο, αλλά την πυροβόλησε, μέσα στο αυτοκίνητό της, σε κεντρικό δρόμο του Αγρινίου. Η Ναστούλη ήταν μητέρα τριών παιδιών, εκ των οποίων τα δύο ανήλικα.
Αγρίνιο: Τα μηνύματα και οι απειλές του 30χρονου γυναικοκτόνου προς τη Δώρα
Παρά τις ενέργειες που είχαν προηγηθεί σε αυτή την περίπτωση από τις αστυνομικές αρχές και τις επικοινωνίες που φέρεται να είχαν πραγματοποιήσει με τη 43χρονη στο διάστημα που μεσολάβησε για να διαπιστωθεί εάν διέτρεχε κίνδυνο, ακόμη μία γυναικοκτονία δεν απετράπη.
Την επόμενη ημέρα άλλη μία γυναίκα, 41 ετών, έχασε τη ζωή της έπειτα από πολυήμερη νοσηλεία στο ΚΑΤ. Υπέκυψε στα τραύματά της μετά τον ξυλοδαρμό που υπέστη στις 5 Νοεμβρίου από τον σύντροφό της έξω από ξενοδοχείο της Πάτρας.
Σε κάθε αναψηλάφηση αντίστοιχων συμβάντων των τελευταίων ετών φαίνεται ότι έστω και ένα γρανάζι του συστήματος προστασίας δεν λειτούργησε όπως θα έπρεπε για να αποτρέψει το έγκλημα. Σε κάποιες περιπτώσεις τα κενά είναι πιο εμφανή: λανθασμένη εκτίμηση κινδύνου και δολοφονία έξω από το Αστυνομικό Τμήμα, όπως συνέβη με την Κυριακή Γρίβα στους Αγίους Αναργύρους τον περασμένο Απρίλιο, ολιγωρία των Αρχών με αποτέλεσμα να μη συλλαμβάνεται ο δράστης, όπως έγινε στη Σαλαμίνα με τη Γεωργία Πούτου το 2023, αδυναμία συσχέτισης παλαιότερων υποθέσεων και βίαιου ιστορικού του δράστη, όπως στη Ρόδο με θύμα την Ντόρα Ζαχαριά το 2021. Σε άλλες περιπτώσεις, όπως πρόσφατα στο Αγρίνιο, τα κενά είναι πιο δυσδιάκριτα. Το αποτέλεσμα, όμως, παραμένει ίδιο, η λίστα των θυμάτων μεγαλώνει.
Μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται να τεθεί σε διαβούλευση νομοσχέδιο με ποινικές και δικονομικές διατάξεις για την ενδοοικογενειακή βία. Σκοπός είναι να έχουν ψηφιστεί μέχρι το τέλος του έτους. Εκεί θα προβλέπονται νέα μέτρα για την προφυλάκιση ή τον κατ’ οίκον περιορισμό όσων αντιμετωπίζουν αντίστοιχες κατηγορίες. Πρόθεση του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι να εξετάζονται ταχύτερα αυτές οι υποθέσεις και οι παρεμβάσεις που θα γίνουν να μειώσουν τον κίνδυνο τέλεσης νέων εγκλημάτων.
Οι διαρκείς αναβολές που δίνονται συνήθως σε αυτές τις δίκες είναι ένα από τα ζητήματα που προβληματίζει. Δικηγόρος με μακρά εμπειρία σε θέματα ενδοοικογενειακής βίας αναφέρει στην «Κ» ότι σε μία από τις υποθέσεις που χειρίζεται δίνονται συνεχείς αναβολές εδώ και 1,5 χρόνο. Το θύμα είχε δεχθεί σοβαρό χτύπημα στο κεφάλι, έγιναν όλα όσα προβλέπονται στο πλαίσιο του αυτοφώρου, αλλά ακόμη το περιστατικό δεν έχει εκδικαστεί.
Γυναικοκτονία στο Αγρίνιο: «Η Δώρα πρέπει να μας κάνει πιο μαχητικούς»
Εζησε ξανά την απώλεια
Για ειδικούς που ασχολούνται με ζητήματα έμφυλης βίας, αλλά και για ανθρώπους που έχουν βιώσει στην οικογένειά τους αντίστοιχη απώλεια, οι εξαγγελίες και οι νομοθετικές πρωτοβουλίες δεν αρκούν. Μόλις άκουσε την είδηση της γυναικοκτονίας στο Αγρίνιο, η Κατερίνα Κώτη ένιωσε ότι ζούσε ξανά την απώλεια του δικού της παιδιού. Ηταν Σεπτέμβριος του 2021 όταν η Ντόρα Ζαχαριά δολοφονήθηκε στη Ρόδο από τον πρώην σύντροφό της. Ηταν το 11ο θύμα εκείνης της χρονιάς. Και στις δύο περιπτώσεις οι δράστες ενήργησαν με πανομοιότυπο τρόπο: πυροβόλησαν τις ανυπεράσπιστες γυναίκες εξ επαφής, στα αυτοκίνητά τους. «Νόμιζα ότι το σύμπαν μας έπαιζε κάποιο παιχνίδι. Ηταν λες και το ζούσαμε ξανά. Είχαν πολλά κοινά, είχαν το ίδιο όνομα», λέει η κ. Κώτη.
«Ο δικαστικός μηχανισμός έχει αφεθεί να θεραπεύσει ένα κοινωνικό πρόβλημα, που δεν μπορεί να το ρυθμίσει από μόνος του, με όλες τις καθυστερήσεις και ελλείψεις που έχει, ούτε είναι αυτή η δουλειά του».
Για την ίδια κανένα μέτρο δεν θα λύσει, ούτε θα περιορίσει το πρόβλημα εάν εφαρμόζεται αποσπασματικά. «Ακούω για το κουμπί πανικού. Αλλά εάν κάποιος εμφανιστεί ξαφνικά μπροστά σου με όπλο, πώς θα σε προστατεύσει αυτό; Ακούω ότι πρέπει η γυναίκα να φεύγει από το σπίτι της. Γιατί να αλλάζει το δικό της περιβάλλον; Ο δράστης δεν θα τη βρει στη δουλειά της; Εάν έχει παιδιά, γιατί πρέπει εκείνα να στερηθούν το κρεβάτι τους; Είδαμε πώς λειτουργούν και τα περιοριστικά μέτρα. Θα πουν σε κάποιον ότι απαγορεύεται να πλησιάσει, αλλά στα 50 ή στα 100 μέτρα δεν μπορεί να σε βρει η σφαίρα;», επισημαίνει.
Και η Αννα Βουγιούκα, υπεύθυνη συνηγορίας στο Κέντρο Διοτίμα, τη μη κυβερνητική οργάνωση που εξειδικεύεται σε ζητήματα φύλου και ισότητας, τονίζει ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής δεν είναι «πανάκεια». «Δεν γλιτώνει μια γυναίκα μόνο με το κουμπί πανικού. Δεν είμαστε κατά αυτού του πλαισίου, αλλά δεν φθάνει κάθε μέτρο από μόνο του. Είναι μια σειρά από ενέργειες που πρέπει να γίνουν, μεταξύ αυτών και η συμβουλευτική υποστήριξη. Η ματιά μας συχνά εστιάζεται στο τι πρέπει να κάνει το θύμα, αλλά πρέπει να στρέψουμε το βλέμμα μας και στο τι πρέπει να κάνει ο θύτης. Είναι λάθος να ερμηνεύουμε την έμφυλη βία μόνο σαν μια ποινική ή διαδικαστική υπόθεση. Εχει σημασία να τη δούμε ως μια αποτυχία της κοινωνίας που δεν έχει αντιμετωπίσει τις έμφυλες ανισότητες», λέει.
Η δικηγόρος Κλειώ Παπαπαντολέων, η οποία έχει χειριστεί υποθέσεις ενδοοικογενειακής και έμφυλης βίας, τονίζει ότι δεν φθάνουν οι νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες για να λύσουν το ζήτημα. «Ο δικαστικός μηχανισμός έχει αφεθεί να θεραπεύσει ένα κοινωνικό πρόβλημα, που δεν μπορεί να το ρυθμίσει από μόνος του, με όλες τις καθυστερήσεις και ελλείψεις που έχει, ούτε είναι αυτή η δουλειά του», τονίζει.
Θεωρεί ότι αυτά τα μέτρα δεν είναι ικανά από μόνα τους να λειτουργήσουν αποτρεπτικά. «Χρειάζονται και άλλου είδους προσεγγίσεις σε προγενέστερο στάδιο, που απαιτούν σχεδιασμό και κοινωνική παρέμβαση», αναφέρει. «Πρέπει να γίνει μια χαρτογράφηση, να υπάρξουν στοιχεία, η πολιτεία να μελετήσει το πρόβλημα μαζί με φορείς, επιστήμονες, ειδικούς ψυχικής υγείας, εγκληματολόγους, δικηγόρους, δικαστές, και να γίνει μια συζήτηση σε βάθος. Μιλάμε κυρίως με όρους ποινικής καταστολής για ένα φαινόμενο που σαφώς υπερβαίνει τις δικαστικές αρχές».
Μητρώο δραστών
Με αφορμή τη δολοφονία της Ντόρας Ζαχαριά, ο δικηγόρος Ρόδου Μιχάλης Καντιδενός και ο περιφερειακός σύμβουλος Παναγιώτης Κουνάκης είχαν στείλει τον Σεπτέμβριο του 2021 μια επιστολή στον πρωθυπουργό. Είχαν επισημάνει τότε ότι εις βάρος του δράστη είχαν κατατεθεί δύο φορές ασφαλιστικά μέτρα και μηνύσεις από πρώην συντρόφους του για βίαιη συμπεριφορά, αλλά δεν υπήρξε διασύνδεση των περιστατικών ώστε να λειτουργήσουν πιο άμεσα τα αντανακλαστικά των αστυνομικών ή δικαστικών αρχών. Μάλιστα, ο δράστης είχε κατηγορηθεί στο παρελθόν από την πρώην σύζυγό του για αρπαγή υπό την απειλή όπλου.
Σε εκείνη την επιστολή ο κ. Καντιδενός λέει ότι ζητούσαν να δημιουργηθεί στην Ελλάδα ένα μητρώο δραστών και υπότροπων έμφυλης βίας, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες. Οπως εξηγεί ο ίδιος στην «Κ», αυτό θα ήταν ένα αρχείο καταγραφής πράξεων, διώξεων και καταδικαστικών αποφάσεων που θα μπορούσε να τηρηθεί υπό την ευθύνη της Εισαγγελίας σε κάθε αρμόδια αστυνομική διεύθυνση.
«Ενδεχομένως αυτό το μέτρο να λειτουργούσε αποτρεπτικά, εάν κάποιος γνωρίζει ότι έχει σημανθεί και βρίσκεται υπό επιτήρηση», αναφέρει ο κ. Καντιδενός. «Θα μπορούσε να περιλαμβάνει και εξέταση του δράστη ή καταγγελλόμενου από ψυχολόγο ή ψυχίατρο, ώστε να σταθμιστεί εάν χρειάζονται αυξημένα μέτρα ασφαλείας».
Επειτα από κάθε νέα γυναικοκτονία η κ. Κώτη επικοινωνεί με άλλες μητέρες που έχασαν τις κόρες τους. Προσπαθεί η μία να δώσει κουράγιο στην άλλη, να αντλήσουν δύναμη από το κοινό τους βίωμα. Ολα αυτά τα χρόνια επιχειρούν με δημόσιες τοποθετήσεις τους να ευαισθητοποιήσουν τους δημόσιους φορείς και την κοινή γνώμη για το ζήτημα. Κάθε τόσο, όμως, βλέπουν τη λίστα των θυμάτων να μεγαλώνει. Οταν μίλησε στην «Κ» η κ. Κώτη ετοιμαζόταν να μεταβεί στη Θεσσαλονίκη, μαζί με άλλες μητέρες θυμάτων, για μια εκδήλωση στη μνήμη της κόρης της.
«Εχουμε απογοητευθεί. Βλέπουμε νέα κορίτσια να χάνονται και αισθανόμαστε πως ό,τι κάνουμε δεν αποδίδει. Θα συνεχίσουμε να φωνάζουμε, όμως, και θα παραμείνουμε όλες οι μητέρες ενωμένες σαν μια γροθιά», τονίζει.
Τα θύματα
2021: 23
2022: 24
2023: 15
2024: 13
Πηγή: kathimerini.gr
