Το 2024, δεκαπέντε γυναικοκτονίες στιγμάτισαν την ελληνική κοινωνία, προκαλώντας οργή και θλίψη για την απώλεια των θυμάτων ενώ, τα ερωτήματα παραμένουν. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, πάνω από 123 γυναικοκτονίες διεπράχθησαν στην Ελλάδα, ενώ μία ακόμη έγινε με την έλευση του νέου έτους.
Οι αριθμοί αναφορικά με το φαινόμενο των γυναικοκτονιών, της τελευταίας τετραετίας μαρτυρούν την πραγματικότητα στην Ελλάδα: Το 2020 σημειώθηκαν 19, το 2021 31, το 2022 26, το 2023 15 και το 2024 15.
Τα ερωτήματα ωστόσο παραμένουν ενώ η Πολιτεία επιμένει να μην δέχεται τον όρο σε αλλά να περιορίζεται στην ανθρωποκτονία.
Όπως δήλωσε στη ‘δ’ η κα Μαρία Γκασούκα, καθηγήτρια Λαογραφίας και Φύλου του Πανεπιστημίου Αιγαίου και πρώην αντιπρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης – διευθύντρια του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης:
«Σε κάθε γυναικοκτονία, πρέπει να λέμε το όνομα της κάθε γυναίκας. Το 2025, η 40χρονη Ευγενία έπεσε θύμα γυναικοκτονίας, τσακισμένη από τον δολοφόνο της με έναν φρικώδη τρόπο. Είναι πράγματι τρομακτικό και ακόμη πιο τρομακτική, είναι η άρνηση από την Πολιτεία να αναγνωρίσει το πρόβλημα και να το ονοματίσει. Είναι γυναικοκτονία και όχι ανθρωποκτονία. Είναι δύσκολο να καταλάβουν την διαφορά;
Μόλις χτες, ολοκληρώθηκε η διαβούλευση του νέου νομοσχεδίου για την ενδοοικογενειακή βία.
Σε αυτή τη διαβούλευση, ο υπουργός κ. Φλωρίδης δεν δέχτηκε να συζητήσει με τις γυναικείες οργανώσεις και να ακούσει τις θέσεις τους. Έστω, να κάνει μία προσπάθεια να τις αφουγκραστεί. Πού ήταν αυτή η περίφημη Γενική Γραμματεία Ισότητας του ‘Υπουργείου Οικογένειας’ και γιατί δεν θέλησε ο υπουργός να συζητήσει το θέμα;
Οι γυναικείες οργανώσεις έχουν άποψη, με βάση την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Υπάρχουν 42 οργανώσεις, συνδικάτα, κινήματα κ.λπ. (Πρωτοβουλία κατά των Γυναικοκτονιών) που έχουν σαφείς θέσεις επί του θέματος και μάλιστα συμμετέχουν σε αυτά, ειδικοί για τα νομικά ζητήματα.
Αυτό που δεν καταλαβαίνω ακόμη, είναι η εμμονή της Πολιτείας, να μην κατονομάζει το έγκλημα ως ‘γυναικοκτονία’. Δεν είναι όλα τα εγκλήματα, ανθρωποκτονίες.
Κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν; Βεβαίως, και κάθε δολοφονία γυναίκας, δεν αποτελεί γυναικοκτονία. Αλλά συγκεκριμένα εγκλήματα με τέτοια φύση, είναι ξεκάθαρα.
Όταν δηλαδή είσαι γυναίκα και δεν υποτάσσεσαι στα πατριαρχικά πρότυπα. Είναι συνεπώς σεξιστικό, ρατσιστικό έγκλημα και πρέπει ως τέτοιο, να περιγραφεί. Κι από την άλλη, είναι ένα εργαλείο επιβολής πατριαρχικής πολιτικής. Καθίστε καλά, γιατί θα σας σκοτώσω… Πόσα ακόμη θύματα πρέπει να θρηνήσουμε, για να αποφασίσει η Πολιτεία στην Ελλάδα, για να νομοθετήσει;»
Σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα περιστατικά γυναικοκτονιών σε παγκόσμιο επίπεδο (αν και υπάρχουν υπόνοιες πως δεν είναι ακριβή λόγω του ό,τι πάρα πολλά εγκλήματα μένουν στο σκοτάδι και δεν καταγράφονται επίσημα) τα θύματα ξεπερνούν τον αριθμό των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, τον χρόνο (!).
«Μόνον η Ινδία, δηλώνει 5000 θύματα γυναικοκτονιών τον χρόνο –κάτι που δεν είναι σαφές και μάλλον, όχι πραγματικό. Εάν σε όλο τον κόσμο, έχουμε ένα εκατομμύριο γυναίκες νεκρές λόγω του φύλου τους, είναι εξωπραγματικό. Είναι τρομακτικό. Λαμβάνει διαστάσεις γενοκτονίας.
Συνεπώς, η Πολιτεία οφείλει να αναγνωρίσει τον όρο και να λάβει μέτρα αντιμετώπισης γι’ αυτό. Εάν συνεχιστεί αυτό, θα είναι σα να χρησιμοποιεί το έγκλημα, την ανθρωποκτονία ως εργαλείο επιβολής πολιτικής που λέει ότι η πατριαρχία θα ζει, θα βασιλεύει και θα κυριαρχεί. Αυτό, πρέπει να αλλάξει!» -καταλήγει η κα Γκασούκα.
Σημειώνεται πάντως, ότι και στις χώρες της Ευρώπης δεν αλλάζουν πολλά, αφού προτιμούν να χρησιμοποιούν τον όρο ‘ανθρωποκτονία’ και όχι ‘γυναικοκτονία’.
Τι λέει η καθηγήτρια Μαρία Γκασούκα για τις γυναικοκτονίες
