Με αφορμή την κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή, από τον υπουργό Δικαιοσύνης, κ. Γιώργο Φλωρίδη για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας, η κα Φωτεινή Σιάνου, ένα από τα κορυφαία στελέχη του φεμινιστικού κινήματος, τέως πρόεδρος της Επιτροπής Γυναικών της Συνομοσπονδίας των Ευρωπαϊκών Συνδικάτων ακτιβίστρια για την ειρήνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ισότητα των φύλων στα τελευταία 40 χρόνια, μίλησε αποκλειστικά στην “δ” για το φεμινιστικό κίνημα, για τους αγώνες των γυναικών στη σημερινή εποχή σχετικά με την κατάκτηση των δικαιωμάτων τους αλλά και για τον όρο “γυναικοκτονία” τον οποίον, δεν δέχτηκε ο υπουργός να συμπεριλάβει στον νέο νόμο που επίκειται να ψηφιστεί στη Βουλή αλλά ούτε και η ελληνική κυβέρνηση στα τελευταία χρόνια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αγώνας ξεκίνησε μετά την δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη, που σόκαρε το πανελλήνιο και κινητοποίησε τις γυναικείες οργανώσεις, μαζί με οικογένειες που τα παιδιά τους έπεσαν θύματα βίας.
• Κυρία Σιάνου, το φεμινιστικό κίνημα αν και έχει μία πολύ μακρά πορεία και στη χώρα μας, δεν βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Υπερπροβάλλονται τα αιτήματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, η woke ατζέντα κ.λπ. ενώ τα δικαιώματα των γυναικών που καταπατούνται καθημερινά, δεν έχουν την πρώτη θέση στην επικαιρότητα και στα ΜΜΕ. Θα ήθελα το σχόλιό σας.
Νομίζω ότι περάσαμε μία φάση που ο πολύς κόσμος, θεώρησε ότι αφού έχουν κατακτηθεί από το γυναικείο κίνημα τόσοι πολλοί νόμοι και θετικά μέτρα για την ισότητα των φύλων, ότι δεν υπάρχει λόγος ύπαρξης του φεμινιστικού κινήματος. Αυτό είναι ένα πάρα πολύ μεγάλο λάθος, γιατί το βλέπουμε κάθε μέρα.
Το βλέπουμε στα περιστατικά της ενδοοικογενειακής βίας, στη βία κατά των γυναικών, στις γυναικοκτονίες –και μάλιστα σε εποχές τόσο δύσκολες όπως η σημερινή, παρατηρούμε ότι δεν έχουμε τελειώσει με την ισότητα των φύλων.
Η ισότητα των φύλων, είναι σαν την Δημοκρατία: θέλει επαγρύπνηση, θέλει αγωνιστικότητα, θέλει να παρατηρούμε, να συμμετέχουμε, γιατί αυτό που θεωρείται κατάκτηση χτες, μπορεί να μην υπάρχει σήμερα. Σε μία εποχή σαν τη σημερινή, που είναι τόσο σκοτεινά τα σύννεφα πάνω από το κεφάλι μας, το φεμινιστικό κίνημα υπάρχει, είναι δυνατό και πρέπει να συνεχίσει να δυναμώνει. Να σας αναφέρω, ότι εμείς δεν σταματήσαμε ποτέ τους αγώνες! Ούτε μία μέρα.
Σας λέω χαρακτηριστικά ότι έχουμε την Πρωτοβουλία κατά των Γυναικοκτονιών, όπου συμμετέχουν 34 συλλογικότητες –γυναικείες οργανώσεις, τμήματα γυναικών από συνδικάτα, είναι επιτροπές ισότητας δήμων κ.λπ. Επίσης έχουμε την “Ομπρέλα” – Επιτροπή Γυναικών, για το οικογενειακό δίκαιο και τη συναινετική συνεπιμέλεια (όπου είναι άλλες συλλογικότητες). Συνεπώς, δεν σταματάμε τον αγώνα.
• Το νέο νομοσχέδιο που κατέθεσε στην Βουλή ο υπουργός Δικαιοσύνης, κ. Γ.Φλωρίδης κατά της ενδοοικογενειακής βίας, διαπιστώνεται ότι έχει κενά. Πού εντοπίζονται αυτά;
Το κατέθεσε χωρίς να προηγηθεί κανένας διάλογος με τις γυναικείες οργανώσεις, τη στιγμή που όποια διεθνή σύμβαση κι αν εξετάσουμε, απαιτείται η διαβούλευση. Να αναφερθώ στην περίφημη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης* στην οποία αναφέρεται ρητά ότι είναι αναγκαίο να γίνεται διάλογος με τις γυναικείες οργανώσεις.
Η ισότητα δοκιμάζεται καθημερινά, στην ελληνική πραγματικότητα, στα δικαστήρια, στους εργασιακούς χώρους. Ωστόσο, ο κ. Φλωρίδης δεν μας κάλεσε ποτέ σε διάλογο εδώ κι ένα χρόνο, αλλά ούτε και ο κ. Τσιάρας, ο προκάτοχός του.
Το νομοσχέδιο, το ανέβασε στις 24 Δεκεμβρίου 2024 κι έδωσε προθεσμία έως τις 7 Ιανουαρίου 2025, μέσα στις γιορτές, για διαβούλευση (!) Σε αυτό το χρονικό περιθώριο δεν υπήρχε χρόνος για διάλογο.
Εμείς, έχουμε πολύ σημαντικές διαφωνίες γι’ αυτό το νομοσχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει, και πολύ σοβαρά μέτρα. Ωστόσο, χωρίς σχέδιο εφαρμογής και πόρους, θα είναι ανεφάρμοστα.
Θα μείνουμε, πάλι στα λόγια. Κι αυτό γιατί, η Ελλάδα επικύρωσε τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, χωρίς τους εφαρμοστικούς νόμους και τις σχετικές εγκυκλίους που πρέπει να εκδοθούν. Μείναμε στα λόγια και στην πράξη, δεν έχει εφαρμοστεί τίποτα από τις επείγουσες συστάσεις που έχει κάνει η Επιτροπή Ελέγχου της Σύμβασης.
Συνεπώς, μπορεί στα ΜΜΕ να μην προβάλλεται το φεμινιστικό κίνημα, αλλά εμείς, είμαστε εδώ. Είμαστε στους αγώνες, διοργανώνουμε συνεχώς ημερίδες, συνέδρια, συσκέψεις, διαμαρτυρίες. Η τελευταία μεγάλη κινητοποίηση, έγινε στην Αθήνα την 25η Νοεμβρίου, την Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών του ΟΗΕ όπου συμμετείχαν οργανώσεις από όλη την Ελλάδα και πραγματοποιήθηκαν εκατοντάδες δράσεις, σε όλη την χώρα και σε σχολεία.
• Διαπιστώνεται, ωστόσο, ότι υπάρχει ένα κενό στο ζήτημα της γυναικοκτονίας, καθώς ο όρος δεν έχει γίνει αποδεκτός από το υπουργείο Δικαιοσύνης. Γιατί επιμένει να μην υιοθετεί αυτόν τον όρο η ελληνική κυβέρνηση;
Πράγματι, δεν το έχουν δεχτεί μέχρι σήμερα και δεν περιλαμβάνεται ο όρος στο νέο νομοσχέδιο. Από την στιγμή που συγκροτήσαμε την Πρωτοβουλία κατά των Γυναικοκτονιών, πριν από τρία χρόνια -μετά την άγρια δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη στη Ρόδο- κάναμε πολλές προσπάθειες, κινητοποιήσεις και συγκεντρώσεις, όπου συμμετείχαν και οικογένειες με παιδιά που έπεσαν θύματα γυναικοκτονιών. Αυτό που ζητάμε είναι ότι πρέπει να περάσει ο όρος “γυναικοκτονία” γιατί υπάρχει διαφορά.
Μας απαντούν συνεχώς, ότι περιλαμβάνεται στον όρο “ανθρωποκτονία” αλλά αυτό, δεν είναι σωστό. Σαφώς και είναι ανθρωποκτονία, αλλά αυτού του είδους τα εγκλήματα, οι γυναικοκτονίες, γίνονται επειδή είναι θύματα φύλου από τον σύντροφο, τον σύζυγο κ.λπ. που θεωρεί ότι έχει την εξουσία και το δικαίωμα ζωής, πάνω στην γυναίκα. Και βλέπετε ότι σε πολλές περιπτώσεις, μόλις μία γυναίκα δεν αντέξει άλλο την βία ή την καταπίεση, γίνεται το έγκλημα. Αυτό είναι γυναικοκτονία.
Εάν καταφέρουμε να περάσει στον Ποινικό μας Κώδικα, θα είναι ένα πολιτισμικό άλμα και θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε μεγάλη δράση, καθώς θα έχουμε τα εργαλεία να βοηθήσουμε τα παιδιά των γυναικών που έπεσαν θύματα γυναικοκτονιών. Να σας θυμίσω ότι σε μία περίπτωση, ο σύζυγος δολοφόνησε τη γυναίκα του, ενώ, είχαν επιβληθεί ήδη περιοριστικά μέτρα. Τα δύο παιδιά της έμειναν ορφανά και κανείς δεν ασχολήθηκε με το τι απέγιναν. Είναι πολλές οι παράμετροι.
• Σε αυτή την εποχή όμως, υπάρχει η δυνατότητα προβολής του θέματος. Δηλαδή, σε άλλες εποχές, τέτοιες περιπτώσεις δεν έβγαιναν στη δημοσιότητα, θάβονταν, κυριολεκτικά.
Υπάρχει όμως μία διαφορά, στο πώς παρουσιάζεται το θέμα από τα ΜΜΕ. Έχουμε καταφέρει σε μεγάλο βαθμό (χωρίς 100% επιτυχία, ακόμη) να έχει περάσει στην κοινή γνώμη ο όρος “γυναικοκτονία” και όχι ανθρωποκτονία. Αυτό για εμάς, είναι μία επιτυχία, καθώς η κυβέρνηση δεν ήθελε ούτε να ακούγεται αυτός ο όρος…
Επιπλέον, καταφέραμε να αναδείξουμε ότι οι γυναικοκτονίες δεν γίνονται επειδή φταίει η γυναίκα: οικογενειακό δράμα, την σκότωσε γιατί την αγαπούσε, τα περίφημα εγκλήματα τιμής μίας άλλης εποχής που μπορούσαν να τα κουκουλώσουν και να μην τιμωρείται κανένας! Δεν είναι έτσι!
Θα είμαι αισιόδοξη και θα αγωνίζομαι για να δυναμώσει το φεμινιστικό κίνημα. Όμως, χρειάζεται συμμετοχή, επαγρύπνηση και συνεχή αγώνα…
* Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. Υπογράφτηκε το 2011, στην Κωνσταντινούπολη, γι’ αυτό και είναι γνωστή και ως Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Σκοπός της είναι η παρεμπόδιση και η καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και η προστασία των θυμάτων θέτοντας παράλληλα τέλος στην ατιμωρησία των δραστών. Η Σύμβαση τέθηκε σε ισχύ την 1η Αυγούστου 2014. Μέχρι τον Μάρτιο του 2019 είχε υπογραφεί από 46 χώρες (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Τουρκία ήταν η πρώτη χώρα που κύρωσε τη Σύμβαση, τον Μάρτιο του 2012, ενώ εννέα χρονια αργότερα, τον Μάρτιο του 2021, ανακοίνωσε την απόσυρσή της από τη σύμβαση.
Φωτεινή Σιάνου: «Δεν έχουμε τελειώσει με την ισότητα των φύλων – Θέλει επαγρύπνηση και αγώνες»
