Εντός του 2025 αναμένεται η σύσταση του ιδιωτικού Φορέα Επαναμίσθωσης Ακινήτων για ευάλωτους δανειολήπτες. Η σύσταση του Φορέα αποτελεί μεταμνημονιακή υποχρέωση της χώρας και εντάσσεται στο πλαίσιο εξυγίανσης του ιδιωτικού χρέους όπως, προβλέπεται από τον πτωχευτικό νόμο του 2020.
Συγκεκριμένα, με βάση τα σχέδια του Υπουργείου Οικονομικών, στον Φορέα θα υπάγονται οι πρώτες κατοικίες οφειλετών που έχουν χαρακτηριστεί ως ευάλωτοι. Ο Φορέας θα αποκτά το εκάστοτε ακίνητο μέσω πλειστηριασμού στο 70% της εμπορικής του αξίας. Οι ιδιοκτήτες του ακινήτου θα έχουν το δικαίωμα να μείνουν στην εκάστοτε κατοικία για διάστημα δώδεκα ετών, πληρώνοντας ενοίκιο, για το οποίο προβλέπεται σχετική επιδότηση από 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως, ποσό το οποίο ωστόσο οι servicers ακινήτων έχουν ζητήσει να αυξηθεί. Έπειτα, μετά τη δωδεκαετία, ο δανειολήπτης θα έχει το δικαίωμα να προχωρήσει σε επαναγορά του ακινήτου, εφόσον έχει μέχρι τότε αποκτήσει την οικονομική δυνατότητα. Σημειώνεται ότι ο Φορέας θα είναι ιδιωτικός πάροχος και θα προκύψει έπειτα από την ολοκλήρωση διεθνούς διαγωνισμού.
Από αναβολή σε αναβολή
Υπενθυμίζεται ότι δεν πρόκειται για την πρώτη προσπάθεια σύστασης του φορέα. Αρχικά είχε προβλεφθεί για την πρώτη τετραετία της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Ωστόσο το σχέδιο σύστασης είχε να ξεπεράσει αρκετά εμπόδια, καθώς υπήρχαν ασάφειες που έπρεπε να διευκρινιστούν. Για παράδειγμα για την περίπτωση ύπαρξης παρατυπιών ή ζημιών στο ακίνητο, δεν είχε διευκρινιστεί επαρκώς αν την ευθύνη ρύθμισης/αποκατάστασης θα καλούνταν να αναλάβει ο οφειλέτης ή ο φορέας.
Επιπλέον τα κριτήρια για να χαρακτηρισθεί ένας οφειλέτης ως ευάλωτος (προϋπόθεση ένταξης στο πρόγραμμα) θεωρούνταν αρκετά περιοριστικά. Ως εκ τούτου, λόγω των δυσκολιών του εγχειρήματος, δεν προέκυψε ισχυρό ενδιαφέρον από την πλευρά ευάλωτων δανειοληπτών. Παρά το γεγονός ότι την άνοιξη του 2022 είχαν ψηφιστεί μεταβατικές διατάξεις από την κυβέρνηση, που θα ίσχυαν για τους ευάλωτους οφειλέτες μέχρι τη σύσταση του Ιδιωτικού φορέα, το σχέδιο δεν προχώρησε τότε. Εξάλλου κατά την πρώτη της τετραετία, η κυβέρνηση και η Γ.Γ. Ιδιωτικού χρέους είχαν δώσει προτεραιότητα στη λειτουργία του εξωδικαστικού μηχανισμού.
Πλέον, σύμφωνα με δημοσίευμα των Νέων του Σαββάτου (1/12), το ΥΠΕΘΟ επιδιώκει να έχει κλείσει το ζήτημα σύστασης μέχρι τα τέλη Απριλίου.
Τροποποιήσεις με σκοπό τη βελτίωση του πλαισίου
Πλέον το ΥΠΕΘΟ έχει πάρει βελτιωτικά μέτρα για τις συνθήκες σύστασης του Φορέα, ώστε να καταστεί ελκυστικότερο επενδυτικό πρότζεκτ για τους εκάστοτε παρόχους. Συγκεκριμένα, θα πραγματοποιείται υποχρεωτική αυτοψία εμπειρογνώμονα στο ακίνητα ώστε να υπάρχει πλήρη διαφάνεια για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το ακίνητο. Επίσης, εξομοιώνεται η φορολόγηση του Φορέα με το φορολογικό καθεστώς των εταιρειών που επενδύουν σε ακίνητα που παράγουν εισόδημα.
Επιπλέον, η υποχρεωτική συμμετοχή των τραπεζών θεωρείται δυνατό χαρτί. Ο Υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης είχε δηλώσει ότι θα διέθεταν 100 εκατ. ευρώ για την υλοποίηση του εγχειρήματος. Παράλληλα, το ΥΠΕΘΟ τρέχει σχετική καμπάνια ενημέρωσης στους ευάλωτους δανειολήπτες και μένει να φανεί αν ο Φορέας θα προσελκύσει το ενδιαφέρον τους.
Ανοιχτά ερωτήματα
Ωστόσο έχουν ακουστεί και σκεπτικές φωνές απέναντι στο εγχείρημα, καθώς θεωρείται ότι το πρόβλημα απλώς «μεταφέρεται» κατά δώδεκα έτη και ότι τότε οι ευάλωτοι οφειλέτες, που θα είναι τότε προχωρημένες ηλικίας, δεν θα έχουν τότε τη δυνατότητα να αδειάσουν το ακίνητο εφόσον δεν είναι σε θέση να προχωρήσουν σε επαναγορά. Επιπλέον, με τις τιμές ακινήτων, αλλά και του κόστους ζωής γενικότερα, να ανεβαίνουν, η επαναγορά της πρώτης κατοικίας ενδέχεται να μην είναι η ευκολότερη υπόθεση για έναν ευάλωτο οφειλέτη του σήμερα.
Γιατί προκρίθηκε η σύσταση ιδιωτικού Φορέα αντί δημόσιου
Καθώς υπήρχαν αρκετά εμπόδια στη σύσταση του Ιδιωτικού Φορέα, επί υπουργίας Σταϊκούρα είχε πέσει στο τραπέζι η δημιουργία ενός Φορέα με δημόσια κεφάλαια, όμοιο με το μοντέλο της Κύπρου ώστε να δοθεί μία κοινωνική διάσταση στο εγχείρημα.
Συγκεκριμένα, το αντίστοιχο πρόγραμμα στην Κύπρο έχει διάρκεια 14 ετών, με δικαίωμα επαναγοράς στα 5, με τους οφειλέτες μεγαλύτερων ηλικιών να έχουν το δικαίωμα να παραμείνουν στο ακίνητο εφ’ όρου ζωής, πληρώνοντας ουσιαστικά ενοίκιο αντί για δόση.
Η δημιουργία δημόσιου φορέα στην Ελλάδα μπορεί να έδινε ενδεχομένως μία παραπάνω ευελιξία στη διαχείριση του θέματος, ωστόσο η λύση αυτή δεν προχώρησε, καθώς θα σήμαινε ότι το χρέος των οφειλετών θα περνούσε στο δημόσιο, ενώ και η Κομισιόν έφερνε αντιρρήσεις.
Γιώργος Ραυτόπουλος
Πηγή: Reporter.gr
