• Η υπ’ αριθμ. 424/2025 απόφαση του Ε’ Ποινικού Τμήματος κάνει δεκτές τις αντιρρήσεις του αναιρεσείοντος
Η απόφαση υπ’ αριθμ. 424/2025 του Αρείου Πάγου αποτελεί σημείο αναφοράς στη νομολογία για την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών ποινικών αποφάσεων.
Το Ε’ Ποινικό Τμήμα του Αρείου Πάγου έκανε δεκτή την αίτηση αναίρεσης που είχε καταθέσει ένας 53χρονος υπήκοος Αλβανίας, αναιρώντας την υπ’ αριθμ. 224/2024 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ρόδου, η οποία είχε διατάξει την εκτέλεση ποινής φυλάκισης τριών ετών και έξι μηνών στην Ελλάδα, βάσει καταδικαστικής απόφασης που είχε εκδοθεί στην Αλβανία.
Η υπόθεση ξεκίνησε όταν, με απόφαση του Πρωτοδικείου της Δικαστικής Περιφέρειας των Αγίων Σαράντα στις 19 Μαρτίου 2018 (απόφαση υπ’ αριθμ. 23-2018-424/49), επικυρωθείσα από το Εφετείο Αργυροκάστρου στις 8 Μαΐου 2018 (απόφαση υπ’ αριθμ. 20-2018-403/59), επιβλήθηκε στον καταδικασθέντα ποινή φυλάκισης τριών ετών και έξι μηνών. Το ελληνικό κράτος αναγνώρισε την εκτέλεση αυτής της απόφασης μέσω της υπ’ αριθμ. 4/2023 διάταξης του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσπρωτίας, η οποία έκρινε ότι η καταδικαστική απόφαση της Αλβανίας μπορούσε να εκτελεστεί στην Ελλάδα.
Ωστόσο, ο καταδικασθείς προσέφυγε κατά της εκτέλεσης της ποινής, επικαλούμενος ότι είχε ήδη παραγραφεί με βάση το αλβανικό δίκαιο, το οποίο προβλέπει ότι ποινές φυλάκισης έως πέντε ετών δεν εκτελούνται εάν έχουν παρέλθει πέντε χρόνια από την ημερομηνία κατά την οποία η απόφαση κατέστη αμετάκλητη.
Ο καταδικασθείς υπέβαλε αίτηση ανάκλησης της εκτέλεσης της ποινής του στις 14 Ιουλίου 2023, η οποία απορρίφθηκε από την Αντεισαγγελέα Πρωτοδικών Ηγουμενίτσας με το σκεπτικό ότι ο χρόνος παραγραφής δεν είχε παρέλθει ακόμη. Στη συνέχεια, προσέφυγε εκ νέου στις 25 Ιανουαρίου 2024, καταθέτοντας αντιρρήσεις κατά της εκτέλεσης της ποινής, οι οποίες επίσης απορρίφθηκαν από την Εισαγγελία Θεσπρωτίας.
Η δικαστική του περιπέτεια συνεχίστηκε στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ρόδου, το οποίο με την απόφαση 224/2024 επιβεβαίωσε την εκτέλεση της ποινής, απορρίπτοντας τον ισχυρισμό της παραγραφής.
Ωστόσο, ο αναιρεσείων δεν σταμάτησε τη νομική του μάχη και προσέφυγε στον Άρειο Πάγο, ο οποίος τελικά δικαίωσε τους ισχυρισμούς του, αναιρώντας την απόφαση του Πλημμελειοδικείου Ρόδου.
Το Ε’ Ποινικό Τμήμα του Αρείου Πάγου, εξετάζοντας την υπόθεση, έκρινε ότι η ποινή είχε ήδη παραγραφεί κατά τον χρόνο σύλληψης του αναιρεσείοντος στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η απόφαση κατέστη αμετάκλητη στις 5 Αυγούστου 2018, πράγμα που σημαίνει ότι η πενταετής περίοδος παραγραφής είχε λήξει στις 5 Αυγούστου 2023. Επομένως, η εκτέλεση της ποινής που διατάχθηκε μεταγενέστερα ήταν νομικά αβάσιμη.
Ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι η απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ρόδου εσφαλμένα υπέθεσε ότι η εκτέλεση της ποινής είχε ξεκινήσει με την έκδοση της εισαγγελικής διάταξης και όχι από τη στιγμή της πραγματικής σύλληψης του καταδικασθέντος. Στην πραγματικότητα, η σύλληψη πραγματοποιήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2024, αρκετούς μήνες μετά την παραγραφή της ποινής.
Η απόφαση του Αρείου Πάγου στηρίχθηκε στις ακόλουθες νομικές βάσεις:
Παραγραφή ποινής κατά το αλβανικό δίκαιο: Σύμφωνα με το άρθρο 68 του Αλβανικού Ποινικού Κώδικα, η εκτέλεση ποινής φυλάκισης έως πέντε ετών παραγράφεται μετά από πέντε χρόνια από το αμετάκλητο της απόφασης.
Διεθνής σύμβαση Ελλάδας-Αλβανίας: Ο Ν. 2313/1995, που αφορά στην αμοιβαία εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων, ορίζει ότι η μεταφορά εκτέλεσης δεν λαμβάνει χώρα αν η ποινή έχει παραγραφεί σε μία από τις δύο χώρες.
Λάθος υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών: Το Πλημμελειοδικείο Ρόδου εσφαλμένα θεώρησε ότι η παραγραφή δεν είχε συντελεστεί επειδή δεν υπολόγισε σωστά την ημερομηνία έναρξης της εκτέλεσης της ποινής.
Η απόφαση του Αρείου Πάγου αποτελεί σημαντικό προηγούμενο για παρόμοιες υποθέσεις που αφορούν την αναγνώριση και εκτέλεση αλλοδαπών ποινικών αποφάσεων στην Ελλάδα.
Το κύριο ζήτημα που αναδείχθηκε είναι ότι η παραγραφή μιας ποινής αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο του ποινικού δικαίου και πρέπει να εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από τα ελληνικά δικαστήρια πριν την εκτέλεση αλλοδαπών αποφάσεων.
Tην υπόθεση χειρίστηκε ο δικηγόρος κ. Δημήτρης Βερβέρης.
