• Αθώος ο δήμαρχος Σύμης κ. Λευτέρης Παπακαλοδούκας για τρεις κατηγορίες και ένοχος για τη μη ανάκληση της άδειας λειτουργίας καταστήματος το έτος 2020 με ελαφρυντικά
Μετά από τρίτη συνεχιζόμενη διακοπή, συνεδρίαση και πολύωρη ακροαματική διαδικασία ενώπιον του Μονομελούς Εφετείου Δωδεκανήσου, το σύνολο των αιρετών δημοτικών συμβούλων, τόσο της συμπολίτευσης της παράταξης του δημάρχου Σύμης, κ. Λευτέρη Παπακαλοδούκα, όσο και της αντιπολίτευσης, όπως και ο ίδιος ο δήμαρχος προσωπικά κρίθηκαν αθώοι παράβασης καθήκοντος.
Η κατηγορία αφορούσε κανονιστικές αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Σύμης για την παραχώρηση κοινόχρηστων χώρων επί αιγιαλού και παραλίας ή δημοτικών οδών στον παραδοσιακό οικισμό και ιστορικό τόπο της Σύμης, αφού μεταξύ άλλων δεν διαπιστώθηκε οποιοδήποτε όφελος τοπικών επιχειρήσεων ή οποιουδήποτε άλλου επιμέρους επιχειρηματία εις βάρος του Ελληνικού Δημοσίου ή του δήμου Σύμης, ούτε η εκ δόλου πρόθεσή τους για το παραπάνω αδίκημα.
Ειδικά δε ως προς τον δήμαρχο Σύμης κ. Παπακαλοδούκα, το δικαστήριο τον έκρινε αθώο επιπρόσθετα τόσο ως προς τη συμμόρφωσή του για τις απαραίτητες ενέργειες του Δήμου Σύμης σε συνεργασία με άλλους καθ’ ύλην αρμόδιους φορείς για ζητήματα επί αιγιαλού και παραλίας και επί Κοινοχρήστων οδών, όπως είναι η Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου, η Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Ρόδου και οι αστυνομικές Αρχές, αλλά και ως προς τη μη ανάκληση των παραπάνω κανονιστικών αποφάσεων, αφού όπως αποδείχθηκε δεν τύχαιναν της εκ του νόμου αρμοδιότητας και ευθύνης του.
Γεγονός, που όπως καταδείχθηκε από την υπεράσπισή του, είχε κριθεί και από προηγούμενο έλεγχο της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, όπως είχε γνωστοποιηθεί και στην ανεξάρτητη Αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη, αλλά και στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, η οποία στο ενδιάμεσο το 2021 είχε εγκρίνει τη νομιμότητα νέας κανονιστικής απόφασης ως προς την προστασία και τη διαχείριση των Κοινόχρηστων Χώρων του Δήμου Σύμης.
Ωστόσο, κρίθηκε ένοχος μόνο ως προς τη μη ανάκληση άδειας λειτουργίας επιμέρους καταστήματος το έτος 2020.
Επ’ αυτής της κατηγορίας η ποινή (κατ’ ελάχιστον 9 μηνών φυλάκιση, σε σχέση με το δικαίωμά του να ασκήσει Έφεση) που του επιβλήθηκε έχει τριετή ανασταλτικό χαρακτήρα, με τον ίδιο να έχει δικαίωμα να ασκήσει εφεση δια των πληρεξουσίων δικηγόρων του, όπως και ήδη δηλώθηκε.
Στη συγκεκριμένη απόφαση καταδείχθηκε το δαιδαλώδες πλαίσιο των αρμοδιοτήτων και της ευθύνης που υπάρχει από κάθε επιμέρους αρμόδια υπηρεσία, όπως είναι ο οικείος Δήμος, η Αρχαιολογική Υπηρεσία από πλευράς του Υπουργείου Πολιτισμού και η Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου από πλευράς του Υπουργείου Οικονομικών σε περιοχές που βρίσκονται είτε εντός ζώνης αιγιαλού και παραλίας είτε σε περιοχές αμιγώς κοινόχρηστων χώρων οδών και πλατειών με σειρά από αντιφάσεις και αναντιστοιχίες σε σχέση με το εφαρμοστέο νομοθετικό πλαίσιο.
Η υπόθεση αφορούσε συγκεκριμένα στην παραχώρηση κοινόχρηστου χώρου σε επιχειρηματία το 2019, παρά την ύπαρξη αυθαίρετων κατασκευών σε ιστορικό τόπο, χωρίς την απαιτούμενη έγκριση της αρμόδιας αρχαιολογικής υπηρεσίας.
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ο δήμαρχος και οκτώ ακόμη δημοτικοί σύμβουλοι, κατά τη συνεδρίαση της 22ας Ιουλίου 2019, ενέκριναν την παραχώρηση 227 τετραγωνικών μέτρων κοινόχρηστου χώρου στον «Γυαλό» της Σύμης, μπροστά από καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος ιδιοκτησίας επιχειρηματία.
Ωστόσο, ήδη από τις 18 Μαρτίου 2019, το Τμήμα Προστασίας Νεωτέρων Μνημείων είχε εκδώσει σήμα διακοπής εργασιών, λόγω αυθαίρετων κατασκευών στην περιοχή, χωρίς άδεια από την αρμόδια αρχαιολογική υπηρεσία.
Παρά την ειδοποίηση, το δημοτικό συμβούλιο προχώρησε στην απόφαση παραχώρησης του χώρου, χωρίς να έχει εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού, όπως απαιτείται από τον Νόμο 3028/2002 για την προστασία των μνημείων και των ιστορικών τόπων.
Ο οικισμός της Σύμης είναι χαρακτηρισμένος ως ιστορικός τόπος και διατηρητέο μνημείο, σύμφωνα με αποφάσεις του 1971 και του 2012, γεγονός που επιβάλλει αυστηρούς όρους στη διαχείριση των κοινοχρήστων χώρων.
Το 2020, το δημοτικό συμβούλιο ενέκρινε νέα παραχώρηση 253,75 τετραγωνικών μέτρων στον ίδιο επιχειρηματία, παρά τα έγγραφα των υπηρεσιών που επιβεβαίωναν τη μη νομιμοποίηση των κατασκευών.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση του κατηγορητηρίου, με εννέα μέλη του δημοτικού συμβουλίου να κατηγορούνται ότι έλαβαν αποφάσεις που δεν ήταν σύμφωνες με την ισχύουσα νομοθεσία περί προστασίας μνημείων.
Οι θέσεις της υπεράσπισης
Οι συνήγοροι υπεράσπισης τόνισαν ότι οι αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου ήταν κανονιστικές και δεν απέδωσαν ατομικές άδειες παραχώρησης κοινόχρηστου χώρου. Ο Δήμος Σύμης δεν διευκόλυνε κάποιον συγκεκριμένο επιχειρηματία, αλλά επέβαλε οικονομικές κυρώσεις για την αυθαίρετη χρήση των χώρων αυτών. Οι αποφάσεις που αποδίδονται ως παραβάσεις καθήκοντος ακυρώθηκαν για τυπικούς λόγους από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου και δεν εφαρμόστηκαν ποτέ στην πράξη, άρα δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί αδίκημα.
Η νέα απόφαση του 2021, που αντικατέστησε τις προηγούμενες, έλαβε έγκριση από την αρχαιολογική υπηρεσία, αν και αυτή διατύπωσε επιπλέον προτάσεις που υπερέβαιναν τις αρμοδιότητές της. Οι εκτάσεις που παραχωρήθηκαν δεν ανήκαν στον αιγιαλό και την παραλία, αλλά σε δημοτικό δρόμο, ιδιοκτησίας του Δήμου Σύμης, όπως προκύπτει από κτηματολογικές εγγραφές. Ακόμη κι αν θεωρηθεί ότι οι εκτάσεις εμπίπτουν σε ζώνη αιγιαλού, ο πρόσφατος Νόμος 5092/2024 εισάγει νέο πλαίσιο επαναχάραξης των ορίων του αιγιαλού και απαιτεί νέο προσδιορισμό των κοινόχρηστων εκτάσεων.
Ο δήμαρχος και οι δημοτικοί σύμβουλοι δεν είχαν αρμοδιότητα να αποφανθούν για την αυθαίρετη φύση των κατασκευών, καθώς αυτή η ευθύνη ανήκει στην Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Ρόδου. Το κατηγορητήριο συγχέει την έννοια του «ιστορικού τόπου» με εκείνη του «ακίνητου μνημείου» και δεν διευκρινίζει πώς προκύπτει η ευθύνη του Δήμου και των δημοτικών συμβούλων. Δεν αποδεικνύεται πρόθεση παράβασης καθήκοντος ούτε ζημία του Δημοσίου, καθώς οι ρυθμίσεις για τη διαχείριση κοινοχρήστων χώρων εφαρμόστηκαν ισότιμα σε όλες τις τοπικές επιχειρήσεις.
Η Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου έχει ήδη προχωρήσει στις δικές της ενέργειες για αυθαίρετες κατασκευές όπου αυτό κρίθηκε απαραίτητο, γεγονός που καταδεικνύει ότι η αρμοδιότητα δεν ανήκε στον Δήμο Σύμης. Οι αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου ελήφθησαν στο πλαίσιο των νομικών και διοικητικών περιορισμών, χωρίς πρόθεση παραβίασης της νομοθεσίας.
Ως συνήγοροι υπεράσπισης των κατηγορουμένων παρέστησαν:
-Για τον δήμαρχο και τους 14 δημοτικούς συμβούλους ο επίκουρος καθηγητής συνταγματικού και διοικητικού δικαίου κ. Μιχαήλ Παπαγεωργίου και ο κ. Θεοδωρος Παπαγεωργίου.
-Για τους δημοτικούς συμβούλους της μειοψηφίας/αντιπολίτευσης ο κ. Κωνσταντίνος Μπαϊρακτάρης.
-Για τον πρώην επικεφαλής της μειοψηφίας ο κ. Κωνσταντίνος Ταμπάκης.
