• Από την έντονη λειψυδρία του 2016 μέχρι το φαινόμενο-σοκ του Δεκεμβρίου 2024, η Ρόδος βίωσε τα τελευταία 12 χρόνια ακραίες διακυμάνσεις στα ύψη βροχόπτωσης • Οι δύο πρώτοι μήνες του 2025 καταγράφουν ήδη αξιοσημείωτες αποκλίσεις
Από την έντονη λειψυδρία του 2016 μέχρι το φαινόμενο-σοκ του Δεκεμβρίου 2024, η Ρόδος βίωσε τα τελευταία 12 χρόνια ακραίες διακυμάνσεις στα ύψη βροχόπτωσης.
Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών που είναι εγκαταστημένοι στο νησί, καταγράφουν με ακρίβεια κάθε μήνα και επιβεβαιώνουν το αυξανόμενο αποτύπωμα της κλιματικής κρίσης στη Ρόδο.
Η ένταση και συχνότητα των φαινομένων μεταβάλλεται σημαντικά από έτος σε έτος, με μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ ετών και μεταξύ ίδιων μηνών διαφορετικών ετών.
Σύμφωνα με την επεξεργασία των ετήσιων καταγραφών (2013–2024), η πιο βροχερή χρονιά ήταν το 2019 με 1.206,3 mm. Ακολούθησε το 2024, που παρά τη ξηρασία μέχρι τον Οκτώβριο (μόλις 351,4 mm), “σώθηκε” χάρη στην καταρρακτώδη κακοκαιρία Bora, φτάνοντας συνολικά τα 1.142,6 mm.
Η τρίτη πιο βροχερή χρονιά ήταν το 2022 με 808 mm, με κύριους μήνες Ιανουάριο (258,4 mm) και Φεβρουάριο (185,8 mm). Το 2020 σημείωσε 714,3 mm και το 2021, παρά την ξηρή αρχή (275,2 mm μέχρι Οκτώβριο), έκλεισε στους 728,4 mm λόγω των έντονων βροχοπτώσεων Νοεμβρίου (139,2 mm) και Δεκεμβρίου (314 mm).
Αντιθέτως, το πιο ξηρό έτος ήταν το 2016, με 313,4 mm, ακολουθούμενο από το 2013 με 537,7 mm και το 2015 με 568,2 mm. Εντυπωσιακή είναι η μεταβολή ανάμεσα στο 2016 και το 2019, με διαφορά σχεδόν 900 mm μεταξύ τους, και ακόμα περισσότερο μεταξύ των χειμερινών μηνών: τον Ιανουάριο 2016 έπεσαν 73,4 mm, ενώ τον Ιανουάριο 2019 καταγράφηκαν 348,4 mm.
Ο Δεκέμβριος 2024 καταγράφεται ως ο πιο βροχερός μήνας της τελευταίας 12ετίας και ενδεχομένως της σύγχρονης ιστορίας του νησιού. Με 576,2 mm βροχής, ξεπέρασε κατά τουλάχιστον 200 mm τον επόμενο πιο βροχερό μήνα (Ιανουάριος 2019).
Μόνο την 1η Δεκεμβρίου καταγράφηκαν 160 mm, ενώ τις πρώτες 7 ημέρες ξεπέρασαν τα 322 mm.
Η δεύτερη πιο έντονη ημερήσια βροχόπτωση σημειώθηκε στις 7 Δεκεμβρίου με 101,8 mm, ενώ στις 6 του μήνα σημειώθηκαν επιπλέον 33,4 mm. Δηλαδή πάνω από το 56% του μηνιαίου συνόλου έπεσε σε λιγότερο από μία εβδομάδα. Όλα αυτά εξηγούν απόλυτα το γιατί προκλήθηκαν μαζικές πλημμύρες, ζημιές σε οικίες, υποδομές και επιχειρήσεις.
Η κακοκαιρία Bora δεν ήταν απλώς ένα έντονο καιρικό φαινόμενο, αλλά αποτέλεσε ορόσημο δείχνοντας την τρομακτική δύναμη του υετού όταν εκδηλώνεται με τόσο ακραίο τρόπο.
Οι πιο βροχεροί μήνες της περιόδου 2013-2024 είναι: Δεκέμβριος 2024 (576,2 mm), πρώτος και με διαφορά.
Ο Δεκέμβριος 2024 δεν ήταν απλώς βροχερός – ήταν ιστορικός. Μέσα σε λίγες ημέρες, και ειδικά στο πρώτο 7ήμερο του μήνα, καταγράφηκαν ενδεικτικά:
-1 Δεκεμβρίου: 160,0 mm
-6 Δεκεμβρίου: 33,4 mm
-7 Δεκεμβρίου: 101,8 mm
Συνολικά σε 7 ημέρες: τουλάχιστον 322,6 mm
Δηλαδή, πάνω από τη βροχόπτωση ολόκληρου του 2016, έπεσε σε μία εβδομάδα του 2024!
Το νερό αυτό δεν κατανέμεται ισόρροπα σε έναν μήνα, αλλά έπεσε μόλις μέσα σε λίγες ώρες!!
Ακολουθούν ο Ιανουάριος 2019 (348,4 mm), Νοέμβριος 2013 (418,4 mm), Δεκέμβριος 2021 (314,0 mm), Νοέμβριος 2022 (133,6 mm), Νοέμβριος 2021 (139,2 mm). Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Απρίλιος 2021 είχε μόλις 1,2 mm και ο Φεβρουάριος 2021 μόλις 15,2 mm.
Εξαιρετικά άνυδρες χρονιές ήταν το 2016, με σχεδόν όλους τους μήνες κάτω των 50 mm, καθώς και το 2013, όπου αν και ο Νοέμβριος έδωσε 418,4 mm, η συνολική επίδοση δεν ξεπέρασε τα 537,7 mm.
Το 2015 είχε σχετικά καλούς χειμερινούς μήνες, αλλά με Απρίλιο, Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο μηδενικούς, έκλεισε τελικά κάτω των 600 mm.
Σε αυτό το πλαίσιο, αξίζει να σημειωθεί πως οι δύο πρώτοι μήνες του 2025 καταγράφουν ήδη αξιοσημείωτες αποκλίσεις. Ο Ιανουάριος 2025 έδωσε συνολικά 205,2 mm βροχής, ποσότητα αρκετά υψηλή και η πέμπτη μεγαλύτερη τιμή Ιανουαρίου της 12ετίας.
Ξεπερνά τον Ιανουάριο 2016 (73,4 mm), τον Ιανουάριο 2020 (82,6 mm) και ακόμη και τον Ιανουάριο 2023 (143,8 mm), αν και υπολείπεται των Ιανουαρίων 2019 (348,4 mm), 2022 (258,4 mm) και 2015 (135,2 mm).
Ο Φεβρουάριος 2025 κινήθηκε πιο ήπια, με συνολικά 77,8 mm, κατατάσσοντάς τον χαμηλά συγκριτικά με τον μέσο όρο, ξεπερνώντας ωστόσο τις επιδόσεις του 2016 (20,4 mm), του 2021 (15,2 mm), αλλά και του 2014 (47,2 mm).
Η Ρόδος βρίσκεται μπροστά σε ένα νέο καθεστώς κλιματικής αστάθειας. Τα στοιχεία αποκαλύπτουν όχι μόνο μεταβλητότητα, αλλά και μια επικίνδυνα αυξανόμενη εξάρτηση σε ακραία φαινόμενα που είναι δύσκολα προβλέψιμα.
Να σημειωθεί ότι στη Ρόδο, με τη συνδρομή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και του Ινστιτούτου Περιβάλλοντος, είναι εγκατεστημένοι τέσσερις σταθμοί.
Ο ένας σταθμός μέτρησης βρίσκεται στην πόλη της Ρόδου, ο δεύτερος στον Εμπωνα, ο τρίτος στην Λίνδο και ο τέταρτος στην Κατταβιά.
Η εφαρμογή αναζήτησης δεδομένων χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα “Σταύρος Νιάρχος”. Τα στοιχεία που παρατίθενται στο ρεπορτάζ είναι με βάση τις μετρήσεις του σταθμού που είναι εγκατεστημένος στην πόλη της Ρόδου.
