2,08 εκατομμύρια ευρώ στο κενό • Μία ενεργειακή σύμβαση-πρότυπο για «έξυπνες πόλεις» καταλήγει σε δικαστική διαμάχη. Η «σιγή» του Δήμου Ρόδου και η απαίτηση για αποζημίωση από τον τηλεπικοινωνιακό γίγαντα • Μία τετραετής συνεργασία για ενεργειακή εξοικονόμηση και τεχνολογική αναβάθμιση της Ρόδου μετατρέπεται σε πεδίο σφοδρής αντιπαράθεσης. Ποιες είναι οι ευθύνες του Δήμου, τι διεκδικεί ο ΟΤΕ και ποια τα θεσμικά ερωτήματα που εγείρονται.
Στα δικαστήρια οδηγούνται ο Δήμος Ρόδου και ο ΟΤΕ με την COSMOTE, μετά από πολυετή συνεργασία για ένα φιλόδοξο έργο ενεργειακής αναβάθμισης και έξυπνου φωτισμού, το οποίο αν και ολοκληρώθηκε, δεν πληρώθηκε ποτέ σύμφωνα με τους αναδόχους. Το διακύβευμα δεν είναι μόνο τα 2.086.523,49 ευρώ που διεκδικεί η εταιρεία, αλλά και η θεσμική αξιοπιστία δημόσιων συμβάσεων και της εφαρμογής τεχνολογιών smart cities στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Το 2019 ο Δήμος Ρόδου προχώρησε σε δημόσιο διαγωνισμό για ένα έργο που θα άλλαζε την εικόνα και τη λειτουργία του δημόσιου φωτισμού στο νησί. Η σύμβαση, αξίας εκατομμυρίων ευρώ, είχε ως αντικείμενο την ενεργειακή αναβάθμιση των συστημάτων ηλεκτροφωτισμού κοινόχρηστων χώρων, την εγκατάσταση υποδομών τηλεδιαχείρισης και τη λειτουργία εφαρμογών “Smart Cities”.
Η ανάθεση έγινε σε κοινοπραξία στην οποία συμμετείχαν οι εταιρείες ΟΤΕ Α.Ε., GLOBILED και ΣΤΗΡΙΞΙΣ ΤΕΧΝΙΚΗ. Το έργο περιελάμβανε την πλήρη αντικατάσταση λαμπτήρων, προβολέων και φωτιστικών σωμάτων, την εγκατάσταση αισθητήρων και λογισμικού για την παρακολούθηση της κατανάλωσης ενέργειας και την απομακρυσμένη διαχείριση των υποδομών.
Το 2022 η ΟΤΕ Α.Ε. (μέσω της COSMOTE) αναλαμβάνει πλήρως τη σύμβαση ως αποκλειστικός ανάδοχος, ύστερα από τροποποιητική συμφωνία. Η διάρκεια της σύμβασης είχε οριστεί σε 12 χρόνια, με ρητή πρόβλεψη ότι το οικονομικό όφελος του αναδόχου θα υπολογίζεται με βάση την εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται κάθε τρίμηνο.
Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ Η ΕΠΙΣΗΜΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ
Σύμφωνα με την ανάδοχο εταιρεία, η εκτέλεση των εργασιών ολοκληρώθηκε εντός των προβλεπόμενων χρονικών ορίων. Με έγγραφό της από τον Νοέμβριο του 2020, η COSMOTE γνωστοποίησε στον Δήμο Ρόδου την ολοκλήρωση του έργου και αιτήθηκε την παραλαβή του. Το 2021, η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου αποδέχεται με απόφασή της ότι η σύμβαση έχει ολοκληρωθεί και οι προβλεπόμενες υπηρεσίες έχουν παρασχεθεί.
Κατά τη διάρκεια του 2024, η εταιρεία υπέβαλε τέσσερις τριμηνιαίους λογαριασμούς, με λεπτομερή στοιχεία για την επιτευχθείσα ενεργειακή εξοικονόμηση, όπως προβλέπει η σύμβαση. Το συνολικό ποσό ανέρχεται σε 2.086.523,49 € (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ).
Η ΑΡΝΗΣΗ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
Η κρίση ξεσπά στις αρχές του 2025. Παρότι η Επιτροπή Παραλαβής και Παρακολούθησης Έργου (ΕΠΠΕ) όφειλε, εντός 15 ημερών από την υποβολή των λογαριασμών, να επαληθεύσει ή να τους τροποποιήσει, εξέδωσε το περιβόητο “Πρακτικό 2” στις 29 Ιανουαρίου 2025. Σε αυτό, ανακοινώνεται η απόφαση αναβολής αξιολόγησης των λογαριασμών λόγω “πολύ σοβαρών προβλημάτων” στην εκτέλεση του έργου – χωρίς όμως να παρατίθενται συγκεκριμένα στοιχεία ή τεχνικά πορίσματα.
Ο ΟΤΕ απάντησε με δήλωση μη αποδοχής του Πρακτικού, επικαλούμενος το άρθρο 27 της σύμβασης που προβλέπει πως σε περίπτωση αδράνειας ή αναίτιας καθυστέρησης, οι λογαριασμοί θεωρούνται αυτοδίκαια εγκεκριμένοι. Στις 14 Μαρτίου 2025, η εταιρεία υπέβαλε τα αντίστοιχα τιμολόγια παροχής υπηρεσιών, με όλα τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά.
Η ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ
Στις 31 Μαρτίου 2025, η COSMOTE και ο ΟΤΕ καταθέτουν αγωγή κατά του Δήμου Ρόδου, ενώπιον του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Ρόδου. Με την αγωγή ζητούν:
• Την καταβολή του ποσού των 2.086.523,49 € για τις υπηρεσίες που παρασχέθηκαν το 2024,
• Την προσθήκη τόκων υπερημερίας βάσει του Ν. 4152/2013,
• Επικουρικά, την αποζημίωση για αδικαιολόγητο πλουτισμό του Δήμου,
• Την ακύρωση του Πρακτικού 2 της ΕΠΠΕ εφόσον κριθεί ως διοικητική πράξη.
ΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Η υπόθεση αποκαλύπτει σημαντικές αδυναμίες στον μηχανισμό παρακολούθησης δημοσίων συμβάσεων. Η ασάφεια ή η κατάχρηση των αρμοδιοτήτων των επιτροπών παρακολούθησης και η έλλειψη σαφών ελέγχων δημιουργούν νομικές γκρίζες ζώνες. Το γεγονός ότι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας της χώρας καταφεύγει στη δικαιοσύνη για να διεκδικήσει δεδουλευμένα, εγείρει ευρύτερα ζητήματα αξιοπιστίας του Δημοσίου.
Παράλληλα, θολώνει η προοπτική υλοποίησης αντίστοιχων έργων smart city, καθώς ενδέχεται οι ιδιώτες να αποθαρρυνθούν να εμπλακούν σε παρόμοιες συνεργασίες αν δεν διασφαλιστούν νομικά και θεσμικά.
