«Σε απάντηση της με αριθμ. πρωτοκόλλου 4362/7-11-2014 ερώτησης των βουλευτών κ.κ. Δημητρίου Γάκη, Γεωργίου Πάντζα, Άννας Χατζησοφιά, Μαρίας Διακάκη και Μάνιας Παπαδημητρίου και σύμφωνα με τα στοιχεία που έθεσαν υπόψη μας οι αρμόδιες Υπηρεσίες μας, σας γνωρίζουμε τα εξής:
Το βυζαντινό κάστρο της Μονολίθου βρίσκεται σε απόκρημνο βράχο ύψους 120 μ., με μία μόνο απότομη πρόσβαση, και εποπτεύει τμήμα της δυτικής ακτογραμμής του νησιού σε απόσταση 70χλμ. ΝΔ της πόλης της Ρόδου. Μέρος τουλάχιστον του οχυρού περιβόλου (+13 στρέμματα) χρονολογείται στην ιπποτοκρατία ενώ στο εσωτερικό του διατηρούνται ναός, στέρνες και άλλες ερειπωμένες κατασκευές.
Οι λιθοδομές του φρουρίου είναι σε κακή κατάσταση, με πολλές ετοιμορροπίες, και η ιδιομορφία του εδάφους (ιδιαίτερα απόκρημνο) δυσχεραίνει το έργο της αντιμετώπισης των πολλαπλών προβλημάτων, όπως και την αποτύπωση/μελέτη- αποκατάσταση, εφόσον μέρος από τα ικριώματα εργασίας θα πρέπει να αγκυρωθούν στο εσωτερικό του κάστρου λόγω της απουσίας ερεισμάτων εξωτερικά.
Η πρόσβαση στο κάστρο είναι δυνατή μόνο με τα πόδια, από μονοπάτι διαμορφωμένο κλιμακωτά και εν μέρει λαξευμένο στο σκληρό φυσικό βράχο. Το μνημείο δέχεται ικανό αριθμό επισκεπτών κατά την τουριστική περίοδο, τόσο οργανωμένων όσο και ανεξάρτητων εκδρομέων, λόγω της ελκυστικής θέσης του και της εξαιρετικής θέας, αν και δεν είναι κατάλληλο για άτομα που δεν διαθέτουν καλή φυσική κατάσταση και είναι επικίνδυνο για τα παιδιά.
Προκειμένου το μνημείο να καταστεί περισσότερο προσβάσιμο στον επισκέπτη απαιτούνται τα ακόλουθα:
α) Αποτύπωση και καταγραφή της παθολογίας των λιθοδομών στον περίμετρο του κάστρου και στο εσωτερικό όπου ελλοχεύουν διάφορα απρόοπτα (ανώμαλο έδαφος, κρυμμένες στέρνες κ.ά.)
β) Μελέτη που θα περιλαμβάνει στερέωση και μερική συμπλήρωση των περιμετρικών λιθοδομών καθώς και αποκατάσταση τουλάχιστον μίας στέρνας για την εξυπηρέτηση των αναγκών νερού για τις υπόλοιπες οικοδομικές εργασίες και
γ) Διαμόρφωση διαδρομών και πρόσβασης που θα μειώνουν τον κίνδυνο για τους επισκέπτες.
Ομοίως, στα άλλα δύο σημαντικά κάστρα της ροδιακής υπαίθρου, Φέρακλο και Ασκληπειό, οι δυσχέρειες που έχουν ως τώρα εμποδίσει την αξιοποίησή τους δεν έχουν εκλείψει.
Η απομακρυσμένη θέση τους και η κλίμακα των παρεμβάσεων που απαιτούνται για τη διάσωση, αποκατάσταση και την ασφαλή απόδοσή τους στο κοινό απαιτούν μεγάλης κλίμακας προγράμματα με υψηλό κόστος και διάρκεια ετών.
Πάντως, στην πρόταση της Υπηρεσίας για τα νέα ΕΣΠΑ περιλαμβάνεται η «Προετοιμασία υποδομής για σωστικά μέτρα και ερευνητικό πρόγραμμα για το κάστρο του Φερακλού και τους περί αυτό αρχαιολογικούς χώρους», εφόσον το 2013 ολοκληρώθηκε η διαδικασία της θεσμοθέτησης Ζώνης Προστασίας Α’ και οριοθέτησης Ζώνης Προστασίας Β’ του αρχαιολογικού χώρου (ΥΠΑΙΘΠΑ/ ΓΔΑΠΚ/ ΔΒΜΑ/ ΤΑΧΜΑΕ/ 83552/41374/ 3004/1366/ 21-5-2013, ΦΕΚ 220/ΑΠΠ/12-6-2013) στο Χαράκι Μαλώνας νήσου Ρόδου, Περιφερειακής Ενότητας Νοτίου Αιγαίου.
Κατά τις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους, ανακαινίσθηκαν και αναβαθμίστηκαν τόσο οι κτηριακές υποδομές όσο και οι εκθέσεις του Αρχαιολογικού Μουσείου Ρόδου. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., η επισκεψιμότητα του συνόλου των μουσείων της Ρόδου παρουσίασε τον Ιούνιο του 2014 αύξηση κατά 25,4% σε σχέση με αυτή του 2013, γεγονός που αποδεικνύει το έργο που επιτελείται στον τομέα του πολιτιστικού τουρισμού από τις Υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ.Α.
Σε ό,τι αφορά την αρχαία ακρόπολη της Ρόδου, η ένταξη της διαμόρφωσης, ανάπλασης και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου του λόφου του Μόντε Σμιθ στο πρόγραμμα ΣΕΣ 2014-2020 έχει προταθεί ως πρώτη προτεραιότητα.
Στη μεσαιωνική πόλη της Ρόδου, το 2014-20158 θα αποδοθούν στο κοινό τα υπό εξέλιξη έργα της Παναγίας του Κάστρου και της αποκατάστασης του κτηρίου που στεγάζει την Κοσμητική Συλλογή Ρόδου καθώς και πέντε ακόμα έργα.
Στον προγραμματισμό για τα νέα ΕΣΠΑ (ΣΕΣ), έχουν ήδη περιληφθεί έξι μνημεία ενώ επίσης σχεδιάζεται πρόταση διαχείρισης των μνημείων της μεσαιωνικής πόλης και σύσταση ενιαίας βάσης δεδομένων για τα ακίνητα διαχείρισης ΤΑΠΑ.
Η Ρόδος χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα πλούσια και αξιόλογη μνημειακή πολιτιστική κληρονομιά που σηματοδοτεί όλες τις ιστορικές περιόδους του νησιού. Οι Υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού έχουν πραγματοποιήσει τα προηγούμενα έτη και υλοποιούν στο τρέχον διάστημα προγράμματα και εργασίες υψηλής μέριμνας για την αποκατάσταση και την ανάδειξη μνημείων και την καλύτερη δυνατή επικοινωνία τους με το κοινό.
Σημειώνεται ότι το υπουργείο καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια και προβαίνει σε ενέργειες για την προστασία, την αναστήλωση, την αξιοποίηση και την προβολή των μνημείων και των αρχαιολογικών χώρων του κράτους, στο πλαίσιο των δημοσιονομικών συνθηκών που ισχύουν και τις δυνατότητες που απορρέουν από αυτές.
Ο υπουργός
Kωνσταντίνος Tασούλας».
