Έντονη δυσαρέσκεια έχει προκαλέσει στους κόλπους των ιεραρχών που υπάγονται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, το γεγονός ότι ενώ όλοι περίμεναν να δοθεί το “πράσινο φως” για την αλλαγή του υφιστάμενου καθεστώτος εκλογής Πατριάρχη, τώρα δημιουργούνται αλγεινές εντυπώσεις.
Όλα ξεκίνησαν τον περασμένο Νοέμβριο, όταν ο ίδιος ο Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, κατά την επίσημη επίσκεψή του στη Νέα Υόρκη, ανακοίνωσε σε γεύμα που παρέθεσε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος και οι αρχιερείς της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, ότι η κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν “βλέπει” πλέον θετικά το αίτημα του κ. Βαρθολομαίου, να δοθεί Τουρκική Υπηκοότητα σε όσους επιθυμούν από τους ιεράρχες των Μητροπόλεων και Αυτοκέφαλων Εκκλησιών, που υπάγονται στο Φανάρι.
Αυτό έχει τεθεί ξανά στο παρελθόν από τον Πατριάρχη, αφού παραμένει ένα από τα βασικά προβλήματα του Φαναρίου για την διαδοχή σε περίπτωση εκδημίας του κ. Βαρθολομαίου.
Αν και ο διεθνής Τύπος -κυρίως ο ομογενειακός- αντιμετώπισε θετικά τις ανακοινώσεις, μερίδα του αθηναϊκού Τύπου εξαπέλυσε μύδρους κατά των ιεραρχών που δέχτηκαν να υποβάλουν αίτηση για να αποκτήσουν Τουρκική Υπηκοότητα, επικαλούμενοι εθνικούς λόγους.
Οι… μύδροι αφορούσαν και τους Μητροπολίτες της δικής μας περιοχής, αφού Δωδεκανήσιοι και Κρήτες δέχτηκαν να υποβάλουν αιτήσεις.
«Το γεγονός αυτό καθαυτό δεν σημαίνει ότι θα αποποιηθούμε την ελληνική υπηκοότητά μας ή θα γίνουμε… Μουσουλμάνοι!» υπογράμμισε με δηλώσεις του στην “δ” ο Σεβ. Μητροπολίτης Ρόδου κ. Κύριλλος, επικαλούμενος αφενός σοβαρά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει ο Πατριάρχης και αφετέρου, ότι σε κάθε χώρα του κόσμου όπου υπάρχει Ορθόδοξο Πατριαρχείο, δίδεται αυτόματα υπηκοότητα στους προκαθημένους για να μην έχουν προβλήματα νομικά. Όπως προσθέτει:
«Παντού γίνεται αυτό· στην Συρία, στο Ισραήλ, στην Αλεξάνδρεια οι Πατριάρχες μας έχουν και την υπηκοότητα των κρατών όπου διαμένουν.
Αυτό σημαίνει ότι άλλαξαν τα εθνικά τους φρονήματα ή τα θρησκευτικά τους πιστεύω; Μόνο στην Κωνσταντινούπολη δε συμβαίνει αυτό, για λόγους καθαρά πολιτικούς κι επειδή η τουρκική κυβέρνηση αρνείται σθεναρά να “αναγνωρίσει” το Φανάρι».
Σημειώνεται ότι σε μία περίοδο όπου το Οικουμενικό Πατριαρχείο βρίσκεται εν μέσω διασταυρούμενων πυρών και βάλλεται πανταχόθεν είτε από άλλα Πατριαρχεία, είτε από πολιτικές σκοπιμότητες, ο κ. Βαρθολομαίος έχει να αντιμετωπίσει πλείστα όσα προβλήματα και αδιέξοδα. Κατ’ αρχήν έχει σοβαρό πρόβλημα διαδοχής σε περίπτωση εκδημίας του· αν δεν ανοίξει ο δρόμος για την υπηκοότητα, ουδείς γνωρίζει τι θα μπορούσε να συμβεί. Δεύτερον, το Φανάρι έχει μόνιμο πρόβλημα με την Τουρκική κυβέρνηση η οποία δεν αναγνωρίζει το νομικό χαρακτήρα του και περιορίζει τις ελευθερίες των ιεραρχών· γι’ αυτό και όποιος ορθόδοξος ιεράρχης -πλην του Πατριάρχη- βρίσκεται στην Πόλη, αναγκαστικά κυκλοφορεί με µπολιτικά’ και όχι με την ιερατική περιβολή (ράσο)!!! Σε όλα αυτά, προστίθεται και η αμφισβήτηση των περιουσιακών στοιχείων του Φαναρίου, η Επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης που είναι σε εκκρεμότητα εδώ και δεκαετίες και δεν μπορεί να δώσει νέους ιεράρχες που θα υπηρετήσουν τον Πατριαρχικό Θρόνο καθώς και άλλα ζητήματα, αμιγώς εκκλησιαστικά.
Τι θα γίνει αν η Τουρκία τηρήσει τις δεσμεύσεις της;
Με αυτό τον τρόπο -εάν και εφόσον ο Τούρκος πρωθυπουργός κ. Ερντογάν τηρήσει την υπόσχεσή του- μπορούν να διεκδικήσουν την θέση του Οικουμενικού Πατριάρχη: όλοι οι ιεράρχες της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, οι Μητροπολίτες της Ευρώπης, ο Αρχιεπίσκοπος και οι ιεράρχες της Αυστραλίας, ο Αρχιεπίσκοπος και οι ιεράρχες της Αγγλίας, οι Μητροπολίτες Κορέας, Χονγκ – Κονγκ, Καναδά, Νοτίου Αμερικής, ο Αρχιεπίσκοπος και οι ιεράρχες της Κρήτης, καθώς επίσης και ΟΛΟΙ οι ιεράρχες της Δωδεκανήσου. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση εκδημίας του νυν Πατριάρχη στην κούρσα της διαδοχής μπαίνουν και οι Μητροπολίτες της περιοχής μας, ή εκείνοι που βρίσκονται σε Μητροπόλεις του εξωτερικού και είναι Δωδεκανησιακής καταγωγής.
Στα Δωδεκάνησα, η είδηση προκάλεσε ανάμεικτα συναισθήματα, αφού οι ιεράρχες την δέχτηκαν μεν με ανακούφιση αλλά και προβληματισμό· σε άλλη περίπτωση, η κατάσταση θα παραμείνει ως έχει και ουδείς γνωρίζει πώς θα διαμορφωθεί το μέλλον του Πατριαρχείου.
Υπενθυμίζεται ότι μέχρι πριν μερικά χρόνια μόνο ιεράρχες με Τούρκικη Υπηκοότητα είχαν το δικαίωμα να συμμετέχουν στην Ιερά Σύνοδο του Πατριαρχείου.
ημένος ήταν και ο τελικώς εκλεγείς κ. Βαρθολομαίος.
Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος το άλλαξε αυτό σιωπηρώς, όπως και σιωπηρώς έγινε αποδεκτό από τις Τουρκικές Αρχές και σήμερα η σύνθεση της Συνόδου απαρτίζεται από έξι Μητροπολίτες εκ των εντός της Τουρκίας με Τουρκική υπηκοότητα οι οποίοι υπηρετούν στη Σύνοδο επί έξι μήνες και από έξι Μητροπολίτες από τις Επαρχίες του εξωτερικού οι οποίοι υπηρετούν επί ένα χρόνο (μεταξύ αυτών και ένας από τα Δωδεκάνησα κάθε χρόνο).
Προς το παρόν, εκκλησιαστικές πηγές της Κρήτης αναφέρουν ότι μερικοί ιεράρχες της Μεγαλονήσου διατυπώνουν ήδη ανησυχία για την εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου, αν και πολλοί έχουν ήδη δεχτεί να υποβάλουν αίτηση. Οι αρχιερείς της Αμερικής, αρνήθηκαν.
Ερωτηματικά εγείρονται, παράλληλα και από ορισμένα υψηλόβαθμα στελέχη του Φαναρίου όσον αφορά την ομαδική απονομή της Τούρκικης υπηκοότητας στους εκτός Τουρκίας αρχιερείς, διότι κατ¶ αυτόν τον τρόπο αλλάζουν τα συμβεμβηκότα, οι ισορροπίες και οι συμψηφισμοί για την Πατριαρχική εκλογή όταν τεθεί τέτοιο θέμα.
Μέχρι και την εκλογή του σημερινού Πατριάρχη Βαρθολομαίου μόνο οι Τούρκοι υπήκοοι Μητροπολίτες του Θρόνου είχαν το δικαίωμα να είναι υποψήφιοι, αλλά και να συμμετέχουν στην εκλογή με την δομή ενός είδους Ενδημούσας Συνόδου.
Οι εκτός Τουρκίας ιεράρχες του Οικουμενικού Θρόνου παρείχαν απλώς το λεγόμενο «σύμψηφο», που σημαίνει ότι παρείχαν εν λευκώ το δικαίωμα της συμφωνίας και της γνώμης τους σε ό,τι αποφάσιζαν και όποιον ψήφιζαν οι αρχιερείς εκλέκτορες της Ενδημούσας Συνόδου οι οποίοι ήταν Τούρκοι υπήκοοι.
Επί πλέον η Ενδημούσα Σύνοδος ήταν υποχρεωμένη να υποβάλλει στην Τουρκική κυβέρνηση τον κατάλογο των ονομάτων των ιεραρχών υποψηφίων για την Πατριαρχία προς έγκριση.
Η Τουρκική κυβέρνηση διατηρούσε (και ακόμα μέχρι σήμερα) το δικαίωμα διαγραφής από τον κατάλογο των ανεπιθύμητων σ¶ αυτήν ιεραρχών. Στην τελευταία εκλογή του σημερινού Πατριάρχη Βαρθολομαίου οι Τούρκοι δεν διέγραψαν κανέναν από τον κατάλογο. Ο κατ¶ εξοχήν προβεβλ
