Παρουσιάστηκε χθες το πρωί η μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και φέρει τον τίτλο “Διαμόρφωση ισοζυγίου απολαβών και αποδόσεων, για το νομό Δωδεκανήσου”. Η μελέτη εκπονήθηκε, από το Οικονομικό Επιμελητήριο σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πειραιά.
Η παρουσίαση της μελέτης έγινε από τους καθηγητές
του Πανεπιστήμιου Πειραιά κκ. Αγγελο Κόττιο, Ν. Γαλανό, Νίκο Κουτουλάκη, Νίκο Φαραντούρη και τον Γραμματέα του Οικονομικού Επιμελητηρίου Παντελή Γεωργάκη. Την παρουσίαση παρακολούθησαν αρκετοί φορείς της περιοχής μας, οι πρόεδροι του ΤΕΕ του ΕΒΕΔ, του ΕΚΡ, της ΤΕΔΚ, Πάνος Βενέρης, Γιώργος Χατζημάρκος, Σάββας Χατζησάββας και Μιχάλης Κορδίνας, οι δήμαρχοι Ροδίων Χατζής Χατζηευθυμίου, Καμείρου Δημήτρης Κρητικός και Αφάντου Σάββας Διακοσταματίου. Παρέστησαν επίσης ο επικεφαλής της παράταξης της μείζονος μειοψηφίας του Νομαρχιακού Συμβουλίου Βασίλης Υψηλάντης και ο προϊστάμενος της εφορίας κ Γιώργος Παυλούς.
Η παρουσίαση ξεκίνησε με την τοποθέτηση του νομάρχη Γιάννη Μαχαιρίδη, ο οποίος τόνισε μεταξύ άλλων, πως η μελέτη είναι εργαλείο, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλους τους φορείς και να γίνει όπλο διεκδίκησης, για την περιοχή μας. Η πρόταση για την εκπόνηση της μελέτης όπως είπε ο νομάρχης, έγινε αποδεκτή από το Οικονομικό Επιμελητήριο το 2008.
Στην συνέχεια πήρε το λόγο ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου Λάζαρος Κασέκας, που τόνισε πως η μελέτη είναι πρωτοποριακή και μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο για όλους.
“Η δική μας συμμετοχή εστιάστηκε στο να αξιολογήσουμε τις πληροφορίες που συνέλεγε το Πανεπιστήμιο και αυτό δεν ήταν εύκολο” τόνισε ο κ. Λάζαρος Κασέκας προσθέτοντας, πως “το όπλο που απέκτησε η περιοχή, θα έχει σημασία αν καταστεί εφικτό να συγκεντρωθούν στοιχεία και άλλων περιοχών προκειμένου να γίνουν και οι συγκρίσεις”. Η πρόταση αυτή θα υποβληθεί στην Ένωση Οικονομικών Επιμελητηρίων. “Τα αποτελέσματα είναι σημαντικά για όποιον ενδιαφέρεται για οικονομικά στοιχεία. Στην μελέτη αναφέρονται, είπε ο κ. Κασέκας, αρκετά στοιχεία, για τον αριθμό των φορολογουμένων και για τα χρήματα που καταβάλλουν” . Χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Κασέκας πως ένας Δωδεκανήσιος, για να πληρώσει τους φόρους του, θα πρέπει να εργάζεται από την αρχή του έτους μέχρι και τις 22 Απριλίου.
Στην συνέχεια τον λόγο πήρε ο καθηγητής κ. Γαλανός, που αναφέρθηκε στα χαρακτηριστικά της μελέτης την οποία χαρακτήρισε πρωτότυπη, αφού περιλαμβάνει αρκετά στοιχεία που δεν ήταν γνωστά μέχρι σήμερα. Στη διάρκεια της μελέτης, όπως είπε, προέκυψε ότι το υπουργείο Παιδείας, δεν εγνώριζε το κόστος για τη μισθοδοσία των εκπαιδευτικών! Εντυπωσιακά χαρακτήρισε τα στοιχεία που αφορούν στο σπατόσημο, καθώς η Δωδεκάνησος εισφέρει 54,5 εκατομμύρια ευρώ στο κράτος από το συγκεκριμένο τέλος.
Εν συνεχεία πήρε το λόγο ο αντιπρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου και Επιστημονικός Σύμβουλος της Τράπεζας Δωδεκανήσου Παντελής Γεωργάκης, που αναφέρθηκε στα στοιχεία της μελέτης αλλά και σε άλλα ζητήματα, όπως το ενεργειακό και το σχέδιο Καλλικράτης. Στις ιδιαιτερότητες του νησιωτικού χώρου, αναφέρθηκε ο κ. Εμμ. Κουτουλάκης και στις θεσμικές προκλήσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ο επίκουρος Καθηγητής κ. Νίκος Φαραντούρης. Για μια σωστή στοχευμένη μελέτη έκανε λόγο ο δήμαρχος Ροδίων Χατζής Χατζηευθυμίου προσθέτοντας πως το υλικό που τώρα υπάρχει πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο μεγάλης διαβούλευσης.
Τα συμπεράσματα της μελέτης ανέλυσε ο κ. Καθηγητής κ. Αγγελος Κότιος.
Αναλυτικά η μελέτη έχει ως εξής:
ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Tα οικονομικά στοιχεία στα οποία κατέληξαν οι μελετητές απεικονίζονται στον ακόλουθο πίνακα:
Αριθμός
φορολογουμένων
91.888,33 ¤
Μέσο εισόδημα
12.994,25 ¤
Φόροι
καταβληθέντες
ΚΑΕ 0000 ¶μεσοι
ΚΑΕ 0100
Φόρος στο εισόδημα
φυσικών προσώπων
87.970.666,67 ¤
ΚΑΕ 0120
Φόρος στο εισόδημα νοµικών προσώπων
24.491.254,27 ¤
ΚΑΕ 0200
Φόροι στην περιουσία
5.312.122,82 ¤
Λοιποί Κωδικοί
¶μεσων Φόρων
52.402.472,38 ¤
ΣΥΝΟΛΟ ΑΜΕΣΩΝ ΦΟΡΩΝ
170.176.516,14 ¤
ΚΑΕ 1000
Έμμεσοι
ΚΑΕ 1100
Φόρος Προστιθέμενης Αξίας
62.925.954,29 ¤
ΚΑΕ 1200
Λοιποί φόροι συναλλαγών
20.348.591,45 ¤
ΚΑΕ 1300
Λοιποί φόροι κατανάλωσης
27.733.521,07 ¤
Λοιποί Κωδικοί
Έμμεσων Φόρων
32.036.485,60 ¤
Εχοντας ακριβώς υπ’ όψιν τα παραπάνω οικονομικά στοιχεία, οι μελετητές οδηγήθηκαν στις ακόλουθες παρατηρήσεις και συμπεράσματα:
• Ενώ στο σύνολο της χώρας τα έσοδα από έμμεσους φόρους υπερβαίνουν κατά πολύ τα έσοδα από άμεσους φόρους, στην περίπτωση της Δωδεκανήσου οι πληρωμές άμεσων φόρων προς το Δημόσιο είναι υψηλότερες των πληρωμών από έμμεσους φόρους. Η διαπίστωση αυτή ερμηνεύεται από το γεγονός ότι πολλοί έμμεσοι φόροι, όπως ο ΦΠΑ, που επιβαρύνουν την κατανάλωση στο Νομό Δωδεκανήσου καταβάλλονται στις ΔΟΥ της έδρας πολλών επιχειρήσεων που είναι κυρίως η Αττική. Επίσης, ένας άλλος λόγος των συγκριτικά χαμηλών εσόδων από ΦΠΑ οφείλεται στο γεγονός ότι στα Δωδεκάνησα και στα άλλα νησιά του Β. Αιγαίου ισχύουν συντελεστές ΦΠΑ κατά 30% χαμηλότεροι έναντι του υπολοίπου της χώρας. Από την άλλη, ο μεγάλος αριθμός επισκεπτών στην περιοχή και η συγκριτικά αυξημένη ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες αυξάνουν τις τοπικές εισπράξεις ΦΠΑ. Συνεπώς, αποτελεί κεντρική διαπίστωση ότι οι πραγματικές πληρωμές προς το Δημόσιο από έμμεσους φόρους των πολιτών και των επιχειρήσεων του Νομού είναι κατά περίπου 70% χαμηλότερες των πραγματικών. Εάν εφαρμόσουμε την εθνική κατανομή (40% άμεσοι φόροι, 60% έμμεσοι), τότε οι πραγματικές έμμεσες δαπάνες της Δωδεκανήσου ανέρχονται σε περίπου 290 εκ. ευρώ και όχι 167 εκ ευρώ, οι δε συνολικές σε 475 εκ ευρώ (190 εκ ή 40% άμεσοι φόροι, 290 εκ ευρώ έμμεσοι φόροι).
• Το ίδιο ισχύει και για τη φορολογία νομικών προσώπων, δεδομένου ότι πολλές επιχειρήσεις και μέτοχοι, μεριδιούχοι ή εταίροι επιχειρήσεων έχουν έδρα την Αττική και καταβάλουν εκεί τους άμεσους φόρους τους.
• Το ποσοστό των υποεκτιμημένων φορολογικών πληρωμών του Ν. Δωδεκανήσου προς το Δημόσιο αυξήθηκε σημαντικά κατά την περίοδο 2003 – 2007 και συγκεκριμένα από 0,67% σε 0,75%. Εάν υπολογίσουμε τις πραγματικές δαπάνες (βλέπε παραπάνω) τότε για το 2007 το ποσοστό συμμετοχής του ν. Δωδεκανήσου στα συνολικά έσοδα του Δημοσίου ανέρχονταν σε 1,3%.
• Το γενικό συμπέρασμα από τα παραπάνω είναι ότι ο Νομός Δωδεκανήσου συμβάλλει ουσιαστικά στα φορολογικά έσοδα του κράτους, ενώ οι καταγεγραμμένες φορολογικές πληρωμές είναι υποτιμημένες. Η ομάδα έργου με βάση τις παραπάνω διαπιστώσεις καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η πραγματική φορολογική επιβάρυνση του Νομού ανέρχονταν το 2007 σε περίπου 500 εκ. ευρώ ή 1,5% των συνολικών εσόδων του Ελληνικού κράτους (μαζί με τους άμεσους και έμμεσους φόρους που πληρώνονται στην Αττική ή άλλα μέρη της χώρας).
• Οι σημαντικότερες πηγές εισπράξεις πόρων του Νομού από το Δημόσιο ήταν το ΕΤΠΑ, Ο ΘΗΣΕΑΣ, οι ΚΑΠ των ΟΤΑ και οι εισπράξεις της Νομαρχίας. Γενικώς, τα συγχρηματοδοτούμενα έργα αποτελούν τη κυρίαρχη πηγή εισροής δημόσιων πόρων.
• Οι μέσες ετήσιες εισροές δημόσιων πόρων και επιδοτήσεων-επιχορηγήσεων (π.χ. ΔΕΗ, Νοσοκομεία) στο Νομό ανέρχονταν σε 292,75 εκ ευρώ. Οι καθαρές επιδοτήσεις ηλεκτρικού ρεύματος προκύπτουν μετά την αφαίρεση των εσόδων της ΔΕΗ από το συγκριτικά υψηλότερο κόστος παραγωγής στα Δωδεκάνησα.
• Κατά μέσο όρο της οι εισπράξεις του Νομού από αμιγώς εθνικούς πόρους ανέρχονταν σε περίπου 131 εκ. ευρώ (ΚΑΠ, ΣΑΤΑ, ΘΗΣΕΑΣ, ΔΕΗ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ).
• Οι συγχρηματοδοτούμενες δαπάνες (μεγαλύτερο ποσοστό Κοινοτική επιχορήγησης) ανέρχονταν σε περίπου 161 εκ. ευρώ.
• Εάν θεωρήσουμε ότι η εθνική συμμετοχή στις συγχρηματοδοτούμενες δαπάνες ανέρχονταν σε περίπου 40%, τότε η μέση ετήσια εθνική δαπάνη για τα συγχρηματοδοτούμενα ανέρχονταν σε περίπου 65 εκ ευρώ.
• Συνεπώς, η συνολική εθνική δαπάνη στο Ν. Δωδεκανήσου ανέρχονταν κατά μέσο όρο σε περίπου 196 εκ. ευρώ. Τα υπόλοιπα ήταν Κοινοτικοί πόροι.
Ο Πίνακας παρουσιάζει το τελικό ισοζύγιο των καταγεγραμμένων μέσων ετήσιων φορολογικών πληρωμών και των μικτών εισπράξεων του Νομού. Διαπιστώνεται ότι παρά την μεγάλη υποεκτίμηση των φορολογικών βαρών του Νομού και παρά τη συμπερίληψη των συγχρηματοδοτούμενων έργων το συνολικό ισοζύγιο είναι ελλειμματικό για το Νομό, δηλαδή ο Νομός Δωδεκανήσων είναι ένας καθαρός πληρωτής προς το Δημόσιο, παρά τον ακριτικό και νησιώτικο χαρακτήρα του και τη μεγάλη εξάρτησή του από έναν κλάδο παραγωγής, τον τουρισμό. Το μέσο ετήσιο έλλειμμα του Νομού κατά την περίοδο 2004-2007 ανέρχονταν σε 75 εκ. ευρώ.
Τέλος, σύμφωνα με παραπάνω Πίνακα, εάν εκτιμηθούν οι μέσες πραγματικές φορολογικές δαπάνες του Νομού προς το Δημόσιο (γύρω στα 500 εκ. ευρώ/έτος μ.ο.) και οι πραγματικές εθνικές και όχι Κοινοτικές δαπάνες του Δημοσίου προς το Νομό (196 εκ. ευρώ / έτος μ.ο.), τότε προκύπτει ένα σημαντικό έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών/εισπράξεων του Νομού με το Ελληνικό Δημόσιο που ανέρχεται σε περίπου 300 εκ. ευρώ ετησίως (μ.ο. της τριετίας 2004-2007).
