Η αγορά έχει νεκρώσει, οι επιχειρήσεις κλείνουν, οι καταναλωτές δεν αγοράζουν και η ακρίβεια όχι μόνο παραμένει, αλλά μετά τις περικοπές των εισοδημάτων έρχεται να πνίξει την αγορά, βρίσκοντας τους καταναλωτές φτωχότερους.
Καύσιμα, ποτά, τσιγάρα και δεκάδες άλλα είδη και υπηρεσίες, επιβαρημένα από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης και τον ΦΠΑ, έρχονται να πάρουν και το τελευταίο ευρώ από τα νοικοκυριά, οδηγώντας σε στάση αγορών και θάνατο επιχειρήσεων.
Ηδη, λόγω φόρου, η τιμή της αμόλυβδης αυξήθηκε ακαριαία περίπου κατά 7-10 λεπτά και οι φθηνότερες τιμές ανήλθαν στο 1,47 το λίτρο, ενώ στα περισσότερα πρατήρια ξεπέρασαν το 1,50 και σε ακραίες περιπτώσεις έφθασαν το 1,77 ευρώ το λίτρο. Και αυτά πριν ακόμα επιβληθεί ο ΦΠΑ από την 1η Ιουλίου, οπότε και εκτιμάται ότι η αμόλυβδη θα ξεπέράσει το 1,80 ευρώ το λίτρο. Εκατοντάδες ακόμα είδη και υπηρεσίες έχουν πάρει σειρά για ανατιμήσεις, αφαιμάσσοντας ακόμη περισσότερο το εισόδημα των καταναλωτών.
Στα όρια τους φτάνουν οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί μετά και τις νέες αυξήσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης σε τσιγάρα και ποτά, ενώ με τον νέο ΦΠΑ απλησίαστα θα γίνουν μέχρι και τα βασικά είδη διατροφής.
Τζούρα και ευρώ…
Σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου των καπνικών προϊόντων, η τιμή των ακριβών τσιγάρων μπορεί να αυξηθεί έως 0,80 ευρώ και το πακέτο που σήμερα πωλείται προς 3,80 ευρώ να φθάσει τα 4,40 ευρώ, και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και τα 4,60 ευρώ. Τα σήματα της μεσαίας κατηγορίας από 2,50 ευρώ θα αγγίξουν τα 3,50 ευρώ και τα φθηνά τα 3 ευρώ το πακέτο.
Για υπέρογκη φορολόγηση κάνουν λόγο οι εκπρόσωποι των καπνιοβιομηχανιών, κρούοντας των κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον του κλάδου. Να σημειωθεί ότι με σημερινή τιμή ενός πακέτου τσιγάρων και ενός φακέλου καπνού για στριφτά στα 3,80 ευρώ και βάσει της τρίτης φετινής αύξησης – ρεκόρ στη φορολογία, ο Ελληνας καταναλωτής πληρώνει σε φόρους του κράτους τα 3,26 ευρώ (συνολικός φόρος 85,7% και 88,7% για τα τσιγάρα και τα στριφτά αντίστοιχα, ποσοστά – ρεκόρ στην Ευρωπαϊκή Ενωση). Στην εκτίναξη της φορολογίας συντελεί και η διπλή αύξηση στον ΦΠΑ μέσα σε δύο μόλις μήνες, από το 19% σε 23%.
«Απειλείται η βιωσιμότητα όλου του κλάδου, λόγω της μείωσης της κατανάλωσης και της ασφυκτικής συμπίεσης των περιθωρίων που πλέον αφήνουν στο δίκτυο διανομής και στις εταιρείες. Διακυβεύεται άμεσα η βιωσιμότητα μικρομεσαίων επιχειρήσεων και σε συνδυασμό με την αναπόφευκτη μείωση των επιχειρηματικών επενδύσεων, οδηγούμαστε σε αύξηση της ανεργίας», σχολίασε σχετικά ο πρόεδρος της JT International στην Ελλάδα, κ. Γιώργος Μπλέτσας.
Την ίδια στιγμή, παρατηρείται περαιτέρω αύξηση του παράνομου εμπορίου τσιγάρων, ενώ η αγορά έχει «γεμίσει» και με προϊόντα από τις γειτονικές χώρες Βουλγαρία, Σκόπια, Αλβανία, όπου πωλούνται στις μισές σχεδόν τιμές.
«Τσούζουν» τα ποτά
Πολύ πιο ακριβά πωλούνται και τα ποτά, αφού ο ειδικός φόρος κατανάλωσης που επιβάλλεται στα αλκοολούχα ποτά διαμορφώθηκε σε 30%. Τη στιγμή λοιπόν που η κατανάλωση έχει μειωθεί σημαντικά εξαιτίας της κλιμακούμενης ύφεσης, με τη νέα φορολογική επιβάρυνση το ουίσκι, το τζιν, η βότκα κλπ. πωλούνται ακριβότεραα κατά 2,14 ευρώ ανά φιάλη, το ούζο, το τσίπουρο και η τσικουδιά, με τιμές αυξημένες κατά 1,07 ευρώ, ενώ η φιάλη της μπίρας ακριβότερα κατά 5,2 λεπτά.
Οσον αφορά τα είδη σούπερ μάρκετ, ο λογιαρασμός για ένα καλάθι 15 βασικών προϊόντων με τους συντελεστές του ΦΠΑ στο 9% και το 19% ήταν στα 60,03 ευρώ, με την προηγούμενη αύξησή τους στο 10% και το 21% ανέβηκε στα 60,8 ευρώ και με την τελευταία στο 11% και το 23% το κόστος θα εκτιναχθεί στα 61,57 ευρώ.
Οι επιχειρηματίες σε όλους τους κλάδους καταγράφουν «ελεύθερη πτώση» του τζίρου τους, που ξεκινά από 30% και υπερβαίνει ακόμα και το 80%. Μπροστά στη μειούμενη καταναλωτική κίνηση, δηλώνουν ανήμποροι να συνεχίσουν, διαβλέπουν λουκέτα και ανεργία και ζητούν «λογαριασμό» από την κυβέρνηση για το πού θα πάνε τα έσοδα από τα μέτρα και ποιες αποφάσεις λαμβάνονται για την περικοπή εξόδων.
Σε μια ύστατη προσπάθεια διάσωσης, οι εκπρόσωποι των εμπόρων καλούν σε «άμεση πτώση των τιμών», ενώ οι εκπρόσωποι των βιοτεχνών μιλούν για εξοντωτική μείωση των παραγγελιών άνω του 50% και καλούν τους συναδέλφους τους να «πουλάνε σε τιμές επιβίωσης», προκειμένου να κρατηθούν σε λειτουργία. Στο πλαίσιο αυτό κινείται σήμερα η ελληνική αγορά, έχοντας παράλληλα έντονη την ανησυχία ότι η καταιγίδα τώρα αρχίζει.
Την ανασφάλεια διογκώνουν η συνεχής απώλεια θέσεων εργασίας, τα ανεξόφλητα δάνεια και οι λογαριασμοί των ΔΕΚΟ, τα νοίκια που δεν καταβάλλονται, τα απλήρωτα ασφάλιστρα, τα ιδιωτικά σχολεία που χάνουν μαθητές, τα οχήματα που ακινητοποιούνται από την ακρίβεια των καυσίμων.
Την ίδια ώρα, περισσότερες από 100.000 επιχειρήσεις μετρούν τον χρόνο αντίστροφα μέχρι τον Ιούνιο και χιλιάδες άλλες ακολουθούν. Περισσότεροι από 3 εκατομμύρια μισθωτοί και συνταξιούχοι του Δημοσίου που έχασαν 13ο και 14ο μισθό και επιδόματα, πολύτεκνοι, χαμηλά και μεσαία οικονομικά και κοινωνικά στρώματα βιώνουν δυσκολίες από τις περικοπές. Οι οικονομικές εξελίξεις προκαλούν σύστοιχες κοινωνικές βλάβες, καθώς ανυπολόγιστος αριθμός οικονομικών μεταναστών είναι άνεργοι και δεν μπορούν να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, και χιλιάδες νέοι αναζητούν μια θέση εργασίας από αυτές που δεν δημιουργούνται. Η ανεργία ξεπέρασε το 12%, ενώ ο πληθωρισμός επιβαρύνεται εξοντωτικά. Ηδη έφτασε στο 4,9% και αναμένεται να κάνει νέο άλμα τους επόμενους μήνες.
Δραματική κατάσταση
Σε αυτό το “πέτρινο” κλίμα που διαμορφώνεται στην αγορά, οι καταναλωτές ζουν χωρίς ελπίδα για το αύριο, με αμφιβολία για τη διασφάλιση της εργασίας τους, χάνουν εισοδήματα, πληρώνουν έκτακτα χαράτσια, συμπιέζοντας από την ακρίβεια και καθίστανται ανήμποροι να αντεπεξέλθουν στα βασικά τους έξοδα.
Ολοένα και περισσότεροι καταναλωτές λαμβάνουν την απόφαση να απέχουν των αγορών, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς των εμπόρων, εντείνοντας την ασφυξία στην αγορά. Με τη διαδικασία της καραμπόλας, οι απώλειες 13ου και 14ου μισθού, καθώς και οι περικοπές των επιδομάτων και η προσπάθεια είσπραξης φόρων, προκαλούν τραύμα στην κατανάλωση.
«Εξι μήνες έχω να πληρώσω το στεγαστικό δάνειο, γιατί αυτό το διάστημα είναι άνεργος ο άντρας μου και οι τράπεζες, παρά το χαρτί απόλυσης που τους πήγαμε, μας παίρνουν συνεχώς τηλέφωνο», αναφέρει εργαζόμενη στο Δημόσιο τομέα. Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το πώς αντιμετωπίζει την κατάσταση, λέει: «Μαύρη θλίψη. Πληρώνω στεγαστικό, θα ψάξω για δουλειά του ποδαριού, ό,τι να’ ναι. Σήμερα τρώω στους συγγενείς μου, θα ψωνίζω από τα μαγαζιά που όλα κάνουν 1 ευρώ και θα κόψω και τη μία έξοδο την εβδομάδα. Δεν θα ξοδεύω τίποτα, αλλιώς δεν θα μπορώ να πληρώσω λογιαρασμούς».
«Πιστεύω ότι θα χάσω τη δουλειά μου. Εχω ανασφάλεια, δεν πιστεύω τίποτα, δεν ξέρω τι μου ξημερώνει», δηλώνει υπάλληλος με σύμβαση αορίστου χρόνου και τονίζει: «Να πάρουν πίσω τα λεφτά από αυτούς που τα κλέψανε και όχι από εμάς. Εγώ θα κόψω και τις ελάχιστες εξόδους που κάνω το μήνα. Είναι αδικία αυτό που γίνεται και συνεχίζει παρά τις δηλώσεις περί ίσων μέτρων. Απόδειξη οι υπάλληλοι της Βουλής».
Οπως αναφέρουν εκπρόσωποι της αγοράς, η μοναδική πηγή ανάπτυξης, που είναι η κατανάλωση, μηδενίζεται, οι παραγγελίες εμπορευμάτων ακυρώνονται στην αγορά πωλούνται αποθέματα, οι τράπεζες δεν ανοίγουν τους «κρουνούς» του χρήματος και η ασφυξία εντείνεται. Ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου κ. Βασίλης Κορκίδης επισημαίνει ότι «επικρατεί αναστάτωση και οργή. Οι πελάτες δεν μπαίνουν στα μαγαζιά και δεν γίνεται τίποτα για να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις. Ακόμα δεν έχουν “τρέξει” στην αγορά ούτε οι εξαγγελθείσες πρωτοβουλίες για το ΤΕΜΠΜΕ, το ΕΣΠΑ δεν έχει ξεκινήσει, η επιδότηση εργασίας από τον ΟΑΕΔ είναι ακόμα στα χαρτιά, και αναπτυξιακές προοπτικές δεν διαφαίνονται. Δεν βλέπουμε καμία αναπτυξιακή προοπτική. Η μείωση των εισοδημάτων επιτάσσει και μείωση των τιμών, γι’ αυτό και τα καταστήματα πρέπει να ρίξουν τις τιμές όσο αντέχουν. Βέβαια, πρέπει και η κυβέρνηση για να μας βοηθήσει να παγώσει νοίκια, λογαριασμούς ΔΕΚΟ, ασφαλιστικές εισφορές και ό,τι άλλο απαιτεί η χρονική συγκυρία. Διαφορετικά έρχεται καταιγίδα λουκέτων».
«Πουλήστε σε τιμές επιβίωσης για να μην κλείσουν οι επιχειρήσεις». Το μήνυμα αυτό στέλνει στην αγορά οι πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας κ. Παύλος Ραβάνης, επισημαίνοντας: «Βρισκόμαστε σε πολύ δύσκολη στιγμή, καθώς επικρατεί ύφεση και κακή ψυχολογία. Καλούμαστε να πληρώσουμε χωρίς να μας λένε πώς θα κλείσουν τα έξοδα. Μιλάμε μόνο για έσοδα, χωρίς να διαφαίνεται κίνηση, ανάπτυξης. Οι επιχειρήσεις είτε απολύουν είτε κλείνουν με ολοένα αυξανόμενο ρυθμό. Οι παραγγελίες πέφτουν συνεχώς. Η συνταγή επιβίωσης είναι να πουλάμε σε τιμές μόνο για να μη βάλουμε λουκέτο».
Καταιγίδα λουκέτων
Σύμφωνα με τους εκπροσώπους των εμπόρων, 65.000 επιχειρήσεις βρίσκονται ένα βήμα πριν από το κλείσιμο, ενώ ακόμα 35.000 αποτελούν το επόμενο θύμα της κρίσης, σε περίπτωση που δεν ληφθούν μέτρα. Επίσης, σύμφωνα με έρευνα της ΕΣΕΕ, 7 στις 10 εμπορικές επιχειρήσεις εκτιμούν ότι οι πωλήσεις τους το 2010 θα είναι μειωμένες, ενώ ανάλογη εκτίμηση ισχύει και για τα κέρδη τους. Παράλληλα, σχεδόν οι μισές εμπορικές επιχειρήσεις δήλωσαν ότι δεν έχουν τραπεζικές υποχρεώσεις, και 9 στις 10 Ο.Ε., Ε.Ε. και ατομικές επιχειρήσεις δεν προβλέπουν για το 2010 ότι θα κάνουν επενδύσεις. Επίσης κατά την έρευνα, το 2009 οι εμπορικές Α.Ε. και ΕΠΕ έχασαν περίπου το 7% του τζίρου τους και το 35% των κερδών τους, ενώ οι μεσομακροπρόθεσμες υποχρεώσεις τους παρουσιάζουν αύξηση κατά 12,66% και οι οφειλές σε τράπεζες, (δόσεις μεγάλων δανείων, βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις) παρουσιάζουν μείωση 6,78%. Η κατάσταση δεν είναι ίδια για τις εμπορικές Ο.Ε., Ε.Ε. και ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις, καθώς στην πλειονότητά τους (60%) οι πωλήσεις το 2009 ήταν μειωμένες, ενώ η ίδια εικόνα παρουσιάζεται και στα κέρδη τους.
Σειρά μέτρων για τη μάχη της ακρίβειας παρουσίασε την Τετάρτη στο υπουργικό συμβούλιο η αρμόδια υπουργός Λούκα Κατσέλη. Μεταξύ αυτών η διασταύρωση των τιμών που πουλάνε στην Ελλάδα τα προϊόντα τους οι πολυεθνικές, η θέσπιση του δικαιώματος διεκδίκησης αποζημίωσης των καταναλωτών από καρτέλ, η διαφάνεια στην αναγραφή των τιμών.
https://www.dimokratiki.gr/arxeio/dramatiki-i-katastasi/
