Ελεγχόμενη είναι παραβατικότητα των ανηλίκων στην ζώνη ευθύνης της Δικαστικής Αρχής Ρόδου σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων. Οι ανήλικοι παραβάτες στην συντριπτική τους πλειοψηφία αδιαφορούν για τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις κλοπών με δράστες ανήλικους άνω των 13 ετών.
Οι μορφές της παραβατικότητας ανηλίκων είναι γενικά ήπιες στο νησί της Ρόδου και όπως δείχνουν τα στοιχεία δεν λείπουν περιπτώσεις παραβάσεως του νόμου περί ναρκωτικών.
Οι παραβάτες έφηβοι είναι στην πλειονότητά τους Ελληνόπουλα αγόρια, προέρχονται από πολυπροβληματικές οικογένειες ενώ διαπιστώνεται μεγάλη τάση υποτροπής αδικημάτων.
Σε μια κοινωνία που οι νέοι ακούνε για διαφθορά, για δυσοίωνο εργασιακό μέλλον, για πελατειακές σχέσεις και για κοινωνική καταξίωση εκφυλισμένων ηθικά ατόμων, εύκολα μπορούν να υιοθετήσουν μηδενιστικές μορφές συμπεριφοράς χωρίς κανένα ιδιαίτερο ιδεολογικό κίνητρο.
Σε καμία περίπτωση δε νομιμοποιείται ωστόσο η παραβατικότητα των ανηλίκων, αλλά για τη στάση αυτή ενός ανθρώπου με μόλις 4-5 χρόνια κοινωνικού προβληματισμού. Ως υπαίτιοι θεωρούνται αποκλειστικά οι γονείς.
Σήμερα που ο μύθος της εγκληματικής προσωπικότητας του ”γεννημένου” εγκληματία με προδιαθέσεις γεννητικά προκαθορισμένες, έχει πια καταρριφθεί, είναι ευρέως αποδεκτό ότι η παραβατική συμπεριφορά σχετίζεται άμεσα με τους όρους ζωής του ατόμου, είναι προϊόν του περιβάλλοντός του και ”ατυχών” συγκυριών.
«Τα οικονομικά και άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλές οικογένειες, αποτελούν βασικούς παράγοντες που αυξάνουν την παραβατικότητα των ανηλίκων».
Την επισήμανση αυτή κάνει η προϊσταμένη της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων του Δικαστηρίου Ρόδου κ Ειρήνη Σκουφετζή – Βιτζιλαίου, μετά από επεξεργασία των στατιστικών στοιχείων της υπηρεσίας για το έτος 2009.
Προσθέτει ότι «στην εξέλιξη αυτή συμβάλλει η κρίση του οικογενειακού θεσμού, τα αρνητικά κοινωνικά πρότυπα και η ανεξέλεγκτη προβολή τους από τα ΜΜΕ και κυρίως την τηλεόραση, η ελάττωση της γονεϊκής μέριμνας λόγω εργασίας, η χρήση βίας στην οικογένεια».
Από τη στιγμή που τόσο άνισα είναι κατανεμημένος ο πλούτος στη γη, τα αγαθά, δεν είναι δυνατόν τα παιδιά αυτά που δεν έχουν την πνευματική ωριμότητα, να βλέπουν τον πλούτο γύρω τους και όταν δεν μπορούν να τον αποκτήσουν, να μην απλώνουν το χέρι τους, παρανόμως, να τον πάρουν.
Τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά, στερούνται οικογενειών με στοιχειώδη δομή. Αλλού δεν υπάρχει καθόλου πατέρας, αλλού υπάρχει μεν αλλά η σχέση μεταξύ του αντρόγυνου είναι κακή, αλλού υπάρχει πνευματική καθυστέρηση.
Όπως τονίζει η κ Σκουφετζή «σε επιμέλεια της υπηρεσίας έχουν τεθεί 30 παιδιά που λόγω των δυσμενών οικογενειακών συνθηκών τις οποίες βιώνουν έχουν υποπέσει σε παραπτώματα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ανηλίκων που διακόπτουν την φοίτηση τους από το σχολείο, ξενυχτούν και φεύγουν από τα σπίτια τους και άλλων που υποτροπιάζουν».
Επισημαίνει εξάλλου ότι «η υπηρεσία προλαμβάνει επίσης ορισμένες καταστάσεις μετά από καταγγελίες δασκάλων και παράπονα γονέων και επιχειρεί να βοηθήσει ανήλικους να κοινωνικοποιηθούν με το περιβάλλον»
Η κ Σκουφετζή εκτιμά πως «η παραβατικότητα σε μικρές ηλικίες αυξάνεται αλματωδώς κυρίως σε αδικήματα που αφορούν σε παραβάσεις του ΚΟΚ λόγω της λανθασμένης αντίληψης γονέων να επιτρέπουν στα ανήλικα τέκνα τους να οδηγούν οχήματα, κυρίως μοτοποδήλατα, χωρίς δίπλωμα και χωρίς μέτρα προστασίας».
Συνολικά κατά την διάρκεια του έτους 2009 απασχόλησαν την δικαιοσύνη σε τοπικό επίπεδο 434 υποθέσεις ανηλίκων παραβατών σε επίπεδο Μονομελούς Δικαστηρίου Ανηλίκων.
Υπήρξαν και 8 περιπτώσεις ανηλίκων που παραπέμφθηκαν στο Τριμελές Ανηλίκων αντιμέτωποι με αδικήματα που αφορούν σε παράβαση του νόμου περί ναρκωτικών αλλά και σε εμπρησμούς.
348 υποθέσεις αφορούν σε παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας ενώ 73 παραβάτες ήταν υπότροποι.
57 περιπτώσεις αφορούν σε κλοπές με 19 από τους παραβάτες να είναι υπότροποι.
Υπήρξαν ακόμη 7 περιπτώσεις πρόκλησης σωματικών βλαβών και 3 περιπτώσεις παράνομης οπλοφορίας.
Σκοπός της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων είναι η αποτελεσματική αντιμετώπιση της παραβατικότητας των ανηλίκων, χωρίς ποινικές διώξεις και κατασταλτικά μέτρα προκειμένου:
*Να συνειδητοποιήσουν το άδικο της πράξης τους και να αντιμετωπίσουν θετικά τις συνέπειές της, αναλαμβάνοντας την ευθύνη και το κόστος για αποκατάσταση του θύματος.
*Να αντιληφθούν την αξία του περιουσιακού αγαθού και της εργασίας.
*Να αποκτήσουν γνώσεις, δεξιότητες και επαγγελματικό προσανατολισμό.
*Να συνεισφέρουν με κοινωφελές έργο στο σύνολο.
Κυρίαρχος τρόπος αντιμετώπισης της νεανικής παραβατικότητας από το Δικαστήριο Ανηλίκων Ρόδου είναι η επιβολή αναμορφωτικών μέτρων. Ειδικότερα προηγείται το μέτρο της ανάθεσης του δράστη στην επιμέλεια των γονέων ενώ ακολουθεί το μέτρο της επιμέλειας στην υπηρεσία επιμελητών ανηλίκων.
H κεντρική φιλοσοφία των μέτρων για την καταπολέμηση της παραβατικής συμπεριφοράς των ανηλίκων, είναι ότι η φυλακή για τους ανηλίκους είναι μέτρο έσχατης ανάγκης. Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, για βίαιες συμπεριφορές που εκδηλώνονται εξακολουθητικά και ενέχουν το στοιχείο της επικινδυνότητας, ο ανήλικος περνά το κατώφλι των ειδικών καταστημάτων κράτησης.
Τα μέτρα περιλαμβάνουν ειδικότερα:
• Ανάθεση της ευθύνης για την επιμέλεια του ανηλίκου που έχει εκδηλώσει παραβατική συμπεριφορά σε ανάδοχη οικογένεια, η οποία θα αναλαμβάνει την επιτήρησή του αλλά και το δύσκολο εγχείρημα της κοινωνικής του επανένταξης.
• Διαμεσολάβηση ανάμεσα στον ανήλικο παραβάτη και στο θύμα με πρωτοβουλία της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων, με στόχο βεβαίως να δοθούν οι αναγκαίες διευκρινίσεις, να λυθεί το θέμα, να δοθούν εξηγήσεις και να γίνει κατανοητή κυρίως από την πλευρά του παθόντος η αναγκαιότητα για άλλη μεταχείριση του δράστη εκτός από τη συνέχιση της ποινικής διαδρομής. Για παράδειγμα, σε υποθέσεις κλοπών η διαμεσολάβηση θύματος και ανήλικου δράστη προσδοκάται ότι μπορεί να έχει αποτελέσματα.
• H έκφραση συγγνώμης πάλι με τη μέθοδο της διαμεσολάβησης για αδικήματα που προσφέρονται για τέτοιου είδους αντιμετώπιση, καθώς και η πλήρης αποζημίωση προς το θύμα που μπορεί να βάλει μια τελεία και στη δικαστική συνέχεια αλλά και στην παραβατικότητα του ανηλίκου. Και εδώ το παράδειγμα μπορεί να είναι πάλι οι κλοπές, οι φθορές ή αδικήματα που σε κάθε περίπτωση στρέφονται κατά της περιουσίας.
• H εξώδικη διευθέτηση των συνεπειών που προκλήθηκαν από την παραβατική συμπεριφορά του ανηλίκου.
• H παροχή – και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό – κοινωφελούς εργασίας στον παραβατικό ανήλικο αντί του εγκλεισμού του στα ειδικά καταστήματα που προορίζονται για την κράτησή του. Το μέτρο αυτό, το οποίο αποτελεί από χρόνια κατάκτηση και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, είναι σίγουρο ότι και εδώ σε εμάς θα αποδώσει. Βεβαίως την κοινωφελή εργασία ή τα άλλα μέτρα για τις εναλλακτικές ποινές θα τα αποφασίζει το δικαστήριο.
• H παρακολούθηση ειδικών ψυχολογικών και προγραμμάτων κοινωνικής επανένταξης επίσης για ορισμένα αδικήματα, που δεν ανήκουν σε εκείνα τα οποία θα χαρακτηρίζαμε σοβαρά, είναι μια λύση.
• H φοίτηση σε σχολές επαγγελματικές ή και άλλες για εκπαίδευση και κατάρτιση ως μέτρο που μπορεί να προκρίνεται για ανήλικους παραβάτες.
https://www.dimokratiki.gr/arxeio/elegchomeni-sto-nisi-mas-i-paravatikotita-anilikon/
