Μετά από σχετική αναφορά των βουλευτών κ.κ. Στάθη Κουσουρνά, Νίκου Ζωΐδη και Δημ. Κρεμαστινού, σε συνέχεια αιτήματος του Συλλόγου Ατόμων με Αναπηρίες Επαρχίας Ρόδου αναφορικά με τη λειτουργία των υγειονομικών επιτροπών και την επανάκριση των ασφαλισμένων και συνταξιούχων του ΙΚΑ, ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Γ. Κουτρουμάνης έδωσε στη Βουλή την ακόλουθη απάντηση (διαδικασία κοινοβουλευτικού ελέγχου):
Σε απάντηση της αρ. πρωτ. 1407/22.02.2010 αναφοράς, η οποία κατατέθηκε στη Βουλή των Ελλήνων από τους βουλευτές κ.κ. Κουσουρνά Ε., Ζωΐδη Ν. και Κρεμαστινό Δ. και αφορά στο αίτημα του Συλλόγου Ατόμων με Αναπηρίες Επαρχίας Ρόδου, σχετικά με τη λειτουργία των Υγειονομικών Επιτροπών και το ζήτημα της επανάκρισης των ασφαλισμένων και συνταξιούχων του Ιδρύματος, προκειμένου για τη διαπίστωση του απαιτούμενου από τη νομοθεσία ποσοστού αναπηρίας, για τη χορήγηση είτε σύνταξης αναπηρίας είτε λοιπών παροχών, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
1. Οι αρμοδιότητες των Υγειονομικών Επιτροπών του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ καθορίζονται από το άρθρο 29 του Κανονισμού περί Ασφαλιστικής Αρμοδιότητας και Διαδικασίας Απονομής των Παροχών του ΙΚΑ (ΑΥΕ 57440/13.1.38 (ΦΕΚ 33 Β’) και το άρθρο 25, παρ. 2, του ν. 2084/1992 (ΦΕΚ 165 Α’). Σύμφωνα με τις εν λόγω διατάξεις, οι Υγειονομικές Επιτροπές του Ιδρύματος ως έργο τους έχουν τη διαπίστωση της φύσης, των αιτίων, της έκτασης και της διάρκειας της σωματικής ή πνευματικής πάθησης, της βλάβης ή εξασθένησης του ασφαλισμένου, ο οποίος αιτείται τη χορήγηση σύνταξης αναπηρίας ή των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία επιδομάτων (π.χ. εξωιδρυματικό επίδομα ή επίδομα απολύτου αναπηρίας).
Από τα παραπάνω, συνάγεται ότι ο καθορισμός της διάρκειας της αναπηρίας των ασφαλισμένων ανήκει στην αποκλειστική αρμοδιότητα των Υγειονομικών Επιτροπών. Στο πλαίσιο αυτό, οι Υγειονομικές Επιτροπές αποφαίνονται για ορισμένο χρονικό διάστημα περί της αναπηρίας του ασφαλισμένου, ο οποίος και επαναπέμπεται στην κρίση τους αμέσως μόλις λήξει το καθορισμένο αρχικά χρονικό διάστημα, προκειμένου για την παράταση ή μη της χορήγησης είτε της σύνταξης αναπηρίας ή των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία επιδομάτων.
2. Ωστόσο, κατανοώντας την ταλαιπωρία που ενδεχομένως υφίστανται βαριά ανάπηρα και πάσχοντα από μη αναστρέψιμες βλάβες άτομα, κατά τη διαδικασία της παραπομπής τους για επανεξέταση, η Διοίκηση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ εξέδωσε το με αριθμ. Π51/263/10.04.2002 Γενικό Εγγραφο, με το οποίο κοινοποίησε πίνακα συγκεκριμένων παθήσεων, όπου στους ασφαλισμένους που πάσχουν από αυτές, η διάρκεια της αναπηρίας είναι δυνατό να προσδιορίζεται εφόρου ζωής, κατά την Τρίτη (3η) εξέτασή τους από την Υγειονομική Επιτροπή, μετά από τέσσερα (4) τουλάχιστον χρόνια συνεχούς συνταξιοδότησης ή επιδότησης, με την προϋπόθεση ότι η κατάσταση της υγείας τους είναι πλέον βαριά και μη αναστρέψιμη.
Η Διοίκηση του Ιδρύματος εξέδωσε, επιπλέον, το με αριθμ. Π51/13/510/16.05.2006 Γενικό Εγγραφο, στο οποίο περιέχεται πίνακας πέντε (5) παθήσεων που επιφέρουν πολύ βαριές και μη αναστρέψιμες βλάβες, για τις οποίες η αναπηρία καθορίζεται επ’ αόριστον κατά την πρώτη εξέταση από την Α/θμια Υγειονομική Επιτροπή και, στη συνέχεια, την Β/θμια Υγειονομική Επιτροπή. Στον πίνακα αυτό, περιλαμβάνονται οι πάσχοντες από τις ακόλουθες παθήσεις:
α) Σύνδρομο Down -αυτισμός -νοητική στέρηση, με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
β) Ακρωτηριασμό άνω ή κάτω άκρων, με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
γ) Φωκομέλειες, με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
δ) Νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου ή μετά από μεταμόσχευση, με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
ε) Μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων, με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
3. Πέραν των ανωτέρω, και σε ό,τι αφορά στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας, σημειώνουμε ότι, σύμφωνα με την ήδη κείμενη νομοθεσία, η σύνταξη αναπηρίας καθίσταται αυτοδικαίως οριστική (δηλαδή χωρίς να απαιτείται περαιτέρω επανεξέταση των συνταξιούχων), εάν συντρέχει μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις.
Ι. Παλαιοί ασφαλισμένοι (δηλαδή υπαγόμενοι στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης για πρώτη φορά έως και την 31.12.1992):
α) Οι άνδρες έχουν συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας τους και οι γυναίκες το 55ο, έχουν συνταξιοδοτηθεί λόγω αναπηρίας συνεχώς για πέντε (5) έτη και έχουν εξετασθεί από τις Υγειονομικές Επιτροπές τουλάχιστον δύο (2) φορές.
β) Οι άνδρες έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους και οι γυναίκες το 50ο, έχουν συνταξιοδοτηθεί λόγω αναπηρίας συνεχώς για επτά (7) έτη και έχουν εξετασθεί από τις Υγειονομικές Επιτροπής τουλάχιστον τρεις (3) φορές.
γ) Ανεξάρτητα από όριο ηλικίας, εφόσον έχουν συνταξιοδοτηθεί λόγω αναπηρίας συνεχώς για δώδεκα (12) έτη.
δ) Ανεξάρτητα από όριο ηλικίας, εφόσον έχουν συνταξιοδοτηθεί λόγω αναπηρίας για είκοσι (20) έτη, συνεχώς ή διακεκομμένα, και, πάντως, τα τελευταία τρία (3) έτη συνεχώς.
ΙΙ. Νέοι ασφαλισμένοι (δηλαδή υπαγόμενοι στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης για πρώτη φορά από 1.1.1993 και εφεξής):
α) Ο συνταξιούχος έχει συμπληρώσει το 60ο έτος της ηλικίας του και χρόνο συνταξιοδότησης πέντε (5) ετών συνεχώς, κατά τη διάρκεια των οποίων υποβλήθηκε σε δύο (2) τουλάχιστον εξετάσεις από τις οικείες Υγειονομικές Επιτροπές.
β) Ο συνταξιούχος έχει συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας του και χρόνο συνταξιοδότησης επτά (7) ετών συνεχώς, κατά τη διάρκεια των οποίων υποβλήθηκε σε τρεις (3) τουλάχιστον εξετάσεις από τις οικείες Υγειονομικές Επιτροπές.
γ) Ανεξάρτητα από όριο ηλικίας, εφόσον ο συνταξιούχος έχει συνταξιοδοτηθεί συνεχώς για δώδεκα (12) έτη.
δ) Ανεξάρτητα από όριο ηλικίας, εφόσον ο συνταξιούχος έχει συνταξιοδοτηθεί για είκοσι (20) έτη, έστω και διακεκομμένα, αλλά, πάντως, τα τελευταία τρία (3) έτη συνεχώς.
4. Επίσης, σας γνωρίζουμε ότι οι Υγειονομικές Επιτροπές του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ καθορίζουν τα απαιτούμενα ποσοστά αναπηρίας βάσει του Κανονισμού Εκτίμησης Βαθμού Αναπηρίας ο οποίος κυρώθηκε με Υπουργική Απόφαση (με αριθμ. Φ.21/2361/1993 [ΦΕΚ 819Β’/07.10.1993] Απόφαση του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, όπως ισχύει σήμερα) και, σύμφωνα με το άρθρο 49 του ν. 2084/1992, ισχύει υποχρεωτικά τόσο για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ όσο και για όλους τους ασφαλιστικούς οργανισμούς που χορηγούν συντάξεις αναπηρίας (συμπεριλαμβανομένου και του ΟΓΑ).
5. Πάντως, επειδή πολλές κατηγορίες βαριά αναπήρων αντιμετωπίζουν προβλήματα στη διαδικασία υγειονομικής κρίσης για τη χορήγηση των προβλεπόμενων παροχών, επανεξετάζεται τοθεσμικό πλαίσιο που διέπει το όλο θέμα, ούτως ώστε, το συντομότερο δυνατόν να επιλυθούν τα υφιστάμενα προβλήματα.
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΗΣ
