Δύο σενάρια για την αξιοποίηση του ακινήτου της Νέας Αγοράς περιλαμβάνει η πολυσέλιδη μελέτη που εκπόνησε η ένωση εταιρειών Λύσιππος Α.Ε. – Πράξιλλα Α.Ε. που παραδόθηκε στη δημοτική αρχή και που θα έλθει προς διαβούλευση ενώπιον του πολιτικού συμβουλίου και του συμβουλίου ανάπτυξης του Δήμου Ροδίων και κυρίως ενώπιον τον μισθωτών δημοτικών καταστημάτων.
Ο κοινός εκπρόσωπος των δύο εταιρειών κ. Βασίλειος Φωτεινόπουλος και η υπόλοιπη ομάδα έργου κατέληξε μετά από σειρά συζητήσεων, παρουσιάσεων και τροποποίησης εμπορικών και οικονομικών μοντέλων καθώς και ειδικότερων επιχειρησιακών σχεδίων στον μελλοντικό προσανατολισμό του κτηρίου από πλευράς χρήσεων και ειδικότερων λειτουργιών.
Σύμφωνα με την πρόταση που έχει υποβληθεί από την κοινοπραξία τεχνικών συμβούλων «ΛΥΣΙΠΠΟΣ Α.Ε. & ΠΡΑΞΙΛΛΑ Α.Ε.», η Νέα Αγορά θα αναβαθμιστεί σε σύγχρονη Δημοτική Αγορά με χαρακτηριστικά μοντέρνου πολιτιστικού – εμπορικού κέντρου, στην καρδιά της πόλης. Στα πλαίσια της πρότασης, προτείνεται η ανακατανομή των διαφόρων χρήσεων, κατά τρόπο ώστε η νέα λειτουργία του κτιρίου να είναι περισσότερο εύρυθμη, αλλά και η δημιουργία χώρων συγκέντρωσης για τη δυνατότητα πραγματοποίησης εκδηλώσεων.
Τα σενάρια αξιοποίησής του είναι δύο. Το ένα αφορά στη διατήρηση όλων των κτιρίων του Μνημείου με ανακαίνιση και συντήρησή τους. Το άλλο, αφορά στη διατήρηση μόνο του περιμετρικού κτιρίου και της ψαραγοράς με την ταυτόχρονη ανακαίνιση και συντήρησή τους, και τη δημιουργία νέου διώροφου κτιρίου εντός του αύλειου χώρου, με το ισόγειο να χρησιμοποιείται ως χώρος εκθέσεων και τον όροφο ως καταστήματα.
Το πρώτο σενάριο αποτελεί ένα συντηρητικό σενάριο, το οποίο αν ακολουθηθεί θα στερήσει τη δυνατότητα χρήσης του αίθριου από το ευρύ κοινό για εκδηλώσεις πολιτιστικής και εμπορικής σημασίας και δεν βοηθά στην αναβάθμιση των εν δυνάμει δυνατοτήτων που έχει το μνημείο, λόγω της αρχιτεκτονικής, πολιτιστικής και ιστορικής ποιότητας του.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει τη διατήρηση όλων των κρισμάτων παραδοσιακού χαρακτήρα όπως έχουν χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Προτείνεται συγκεκριμένα η κατεδάφιση των 3 μονώροφων κτιρίων που βρίσκονται μέσα στον υπαίθριο χώρο και τα οποία είναι νεώτερα και δεν έχουν σχέση με το μνημείο.
Συγχρόνως προτείνεται η ανέγερση ενός νέου διώροφου κτιρίου μέσα στον αίθριο χώρο, το οποίο θα περιλαμβάνει χώρους καταστημάτων και θα αντικαταστήσει εν μέρει, τα τρία παλαιότερα. Θα αποτελεί διώροφο κτίριο περίπου 35 τ.μ. όπου το κάθε κατάστημα θα είναι διώροφο, με το ισόγειο να χρησιμοποιείται ως χώρος έκθεσης των προϊόντων και τον όροφο ως καταστήματα.
Σε κάποια από τα καταστήματα προβλέπεται η ύπαρξη εσωτερικής σκάλας ενώ ο όροφος θα έχει και περιμετρική βεράντα που θα συνδέεται με εξωτερική σκάλα με το ισόγειο.
Το νέο αυτό κτίριο επείδή θα είναι κάλυψης μικρότερης των 200 μέτρων και πλησίον του παραδοσιακού κτιρίου θα δημιουργεί κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε ο εναπομείνας χώρος της αυλής να αναπτύσσεται ενοποιημένος. Το επιπλέον πλεονέκτημα που δημιουργείται, σύμφωνα με τη μελέτη, είναι η δυνατότητα καλύτερης διαχείρισης του αίθριου χώρου όπου μετά τον κατάλληλο σχεδιασμό του θα είναι δυνατόν να φιλοξενούνται χρήσεις για το ευρύ κοινό.
Και οι δύο προτάσεις υποβλήθηκαν στην Γ’ Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων για γνωμοδότηση.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην ίδια μελέτη στις χρήσεις – λειτουργίες της Νέας Αγοράς. Σκοπός των μελετητών είναι συγκεκριμένα η ανάδειξη του συγκροτήματος ώστε να ανακτήσει την αρχική του αίγλη με χρήσεις προσαρμοσμένες στα σημερινά δεδομένα και η αποκατάσταση του κυρίως κτιρίου και του αίθριου χώρου χωρίς να θίγεται η ιστορική και αρχιτεκτονική του αξία.
Οι μελετητές προτείνουν βασιζόμενοι στο δεύτερο σενάριο αξιοποίησης που προβλέπει την κατεδάφιση των νεωτέρων κτιρίων εντός του αίθριου να υπάρξει μετά την ανέγερση του νέου κτιρίου συνδυαστική λειτουργία εμπορικού, πολιτιστικού, εκθεσιακού κέντρου τοπικού χαρακτήρα, του οποίου οι εγκαταστάσεις θα περιλαμβάνουν καταστήματα, πολυχώρους, καφετέριες, εστιατόρια, χώρους εκθέσεων και εκδηλώσεων και θα απευθύνονται στο ευρύ κοινό.
Στόχος τους είναι η μετατροπή του ακινήτου σε ένα σύγχρονο πολυδύναμο πολιτιστικό και εμπορικό κέντρο με παράλληλη χρήση τουρισμού πολιτισμού και ψυχαγωγίας.
Τονίζουν δε ότι η Νέα Αγορά και ο ευρύτερος χώρος στο Μανδράκι σε συνδυασμό με το κέντρο της πόλης της Ρόδου είναι σκόπιμο να επαναλειτουργήσει ως πολεοδομικό κέντρο πόλης, ως χώρος επαφής μεταξύ των κατοίκων ώστε να είναι λειτουργικό και να παραμένει ζωντανό και πέραν του ωραρίου των καταστημάτων και για ολόκληρο το χρόνο.
Για τον σκοπό αυτό οι μελετητές προτείνουν τη συγκέντρωση της λειτουργίας καταστημάτων και ειδικότερα υποκαταστημάτων διεθνών οίκων, με πιστοποιητικό επώνυμου προϊόντος, ειδικότερα στο βορειοδυτικό τμήμα της Νέας Αγοράς, το οποίο γειτνιάζει με τον οδικό άξονα της οδού Γαλλίας που συνδέει τη Νέα Αγορά με την πλατεία Κύπρου η οποία φιλοξενεί εμπορικές χρήσεις.
Εντός του αίθριου προτείνεται η διενέργεια πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Προβλέπεται επίσης η προώθηση λειτουργίας καταστημάτων που σχετίζονται με την προβολή τοπικών προϊόντων με την αντίστοιχη αφηγηματική η διαδραστική επίξειξη του τρόπου κατασκευής ή χρήσης αυτών.
Υπάρχει ακόμη εισήγηση για τη δημιουργία και λειτουργία υπαίθριου μουσείου τρισδιάστατης απεικόνισης ή διαδραστικής προβολής του Κολοσσού και των υπολοίπων 6 θαυμάτων του κόσμου, μουσείο για τον Ολυμπιονίκη Διαγόρα και προβολή δραστηριοτήτων ιστιοσανίδας, δημιουργία πρατηρίου τοπικών προϊόντων με σήμα το ελάφι της Ρόδου ή το νησί του ηλίου.
Για το χώρο της Ψαραγοράς προτείνεται η χρήση του ως ουζερί snack bar με την μορφοποίηση του ως ενυδρείου με τη διατήρηση των μαρμάρινων πλακών ως βιτρίνα και προσθήκη περιμετικού τραπεζιού μπάρας καθώς και αποκατάσταση των παλιών περιμετρικών καφασωτών σκίασης και του κεντρικού κρεμάμενου διακοσμητικού ψαριού.
Αναφορικά με την κατανομή των διαφόρων χρήσεων στο περιμετρικό κτίριο, η υπάρχουσα κατάσταση καταδεικνύει ότι από το πέρασμα των χρόνων δεν ακολουθούνται συγκεκριμένοι κανόνες χωροθέτησης, αλλά οι χρήσεις τοποθετήθηκαν με πρόχειρη και ευκαιριακή συλλογιστική. Με εξαίρεση αυτή των καφέ-ζαχαροπλαστείων, η πλειονότητα των οποίων χωροθετείται προς την πλευρά της παραλίας (Λεωφόρος 7ης Μαρτίου). Παρατηρείται έντονη πολυδιάσπαση του κτιρίου σε μικρά σε έκταση καταστήματα και ανισορροπία στην κατανομή η οποία συμβάλλει στην γειτνίαση ασύμβατων μεταξύ τους χρήσεων (π.χ. ταχυφαγείο δίπλα σε χρυσοχοείο), πράγμα που μειώνει την εμπορικότητα, τη δυνατότητα εκδηλώσεων και τη συνολική λειτουργία της Αγοράς. ¶λλωστε, είναι εμφανής η μείωση της εμπορικότητας των εσωτερικών καταστημάτων σε σχέση με τα καταστήματα που έχουν πρόσωπο στις εσωτερικές οδούς, καθότι πιο έντονα είναι τα παράπονα των καταστηματαρχών του αίθριου χώρου από αυτούς που διατηρούν μαγαζιά με πρόσωπο στους έξω δρόμους.
Στην υποβληθείσα πρόταση επιχειρείται η αναδιάταξη των χρήσεων με τη λογική του σύγχρονου εμπορικού κέντρου, δηλαδή της ζωνοποίησής – ομαδοποίησής τους κατά τρόπο που θα αυξάνει την εμπορική ένταση και θα προκαλεί το ενδιαφέρον των περαστικών – πελατών και που είναι σύμφωνη με τη σύγχρονη τάση των εμπορικών κέντρων. Η αναδιάταξη λαμβάνει υπόψη δύο βασικές παραμέτρους. Αφενός τη διατήρηση των διαθέσιμων χώρων μίσθωσης, αφετέρου, τη διατήρηση των αξόνων του κτιρίου οι οποίοι καταλήγουν στις 4 πύλες: Την πύλη του λιμανιού (κεντρική πύλη) την πύλη της αγοράς (προς πλατεία Κύπρου), την πύλη ήχου και φωτός και την πύλη μεταφορών.
Με βάση τις λειτουργίες που γειτνιάζουν οι πύλες αυτές, προτείνεται η χωροθέτηση των νέων χρήσεων, οι οποίες είναι κατά το δυνατόν ομαδοποιημένες. Έτσι, στο ισόγειο, στο βόρειο και βορειοδυτικό τμήμα του παραδοσιακού κτιρίου προτείνεται η χωροθέτηση εμπορικών καταστημάτων, στο νότιο και νοτιοδυτικό, η χωροθέτηση λιανεμπορίου, ενώ στο ανατολικό τμήμα, που και αυτό διαθέτει πρόσωπο στο λιμάνι, η χωροθέτηση καφετεριών και εστιατορίων. Στον όροφο, προτείνεται η μεικτή χρήση γραφείων και εμπορικών καταστημάτων στο βόρειο – βορειοδυτικό τμήμα, μεικτή χρήση γραφείων και λιανεμπορίου στο νότιο – νοτιοδυτικό τμήμα και καφετεριών – εστιατορίων στο ανατολικό τμήμα.
