Με “φόβο και δέος” η αγορά ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει το επόμενο διάστημα μία πρωτοφανή έκρηξη της ανεργίας, που θα πλήξει με σφοδρότητα τόσο τη μισθωτή εργασία όσο και τους αυτοαπασχολούμενους επιχειρηματίες. Ιδιαίτερα επώδυνες θα είναι και οι δευτερογενείς επιπτώσεις των απολύσεων και των “λουκέτων”, που θα εκδηλωθούν κυρίως με την περαιτέρω συρρίκνωση του τζίρου των καταστημάτων, ο οποίος το 2009 μειώθηκε σχεδόν κατά 10% σε σταθερές τιμές.
Τα επίσημα στοιχεία της ΕΣΥΕ δείχνουν ότι το 2009 οι θέσεις μισθωτής εργασίας μειώθηκαν κατά 75.200 (σύγκριση δ’ τετραμήνου 2009 προς το αντίστοιχο διάστημα του 2008), ενώ την ίδια περίοδο μειώθηκε και ο αριθμός των επιχειρηματιών κατά 34.800. Συνολικά, δηλαδή, το 2009 χάθηκαν 110.000 θέσεις εργασίας στο δευτερογενή και στον τριτογενή τομέα της οικονομίας.
Εξόχως ανησυχητικά, όμως, είναι τα ευρήματα των ερευνών που πραγματοποίησαν τις τελευταίες εβδομάδες η ΓΣΕΒΕΕ και το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθήνας (ΒΕΑ), τα οποία δείχνουν ότι το “μέγα πρόβλημα” των επόμενων μηνών θα είναι η ανεργία, τα “λουκέτα” και η θεαματική συρρίκνωση της αγοραστικής κίνησης, η οποία θα οδηγήσει ακόμη περισσότερες επιχειρήσεις σε αδιέξοδο.
Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2010 θα χαθούν γύρω στις 60.000 θέσεις μισθωτής εργασίας στο χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, σύμφωνα με ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της έρευνας που πραγματοποίησε η εταιρεία δημοσκοπήσεων MARC AE για λογαριασμό της ΓΣΕΒΕΕ, ενώ από την έρευνα του ΒΕΑ προκύπτει ότι μόνο στις βιοτεχνίες του Λεκανοπεδίου της Αττικής θα απολυθούν γύρω στους 25.000 εργαζόμενους.
Επιπλέον, στελέχη της ΓΣΕΒΕΕ εκτιμούν ότι σήμερα ζουν κυριολεκτικά “λάθρα” περισσότερες από 120.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες -σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat- εξασφαλίζουν εισοδήματα πολύ χαμηλότερα από τα όρια της φτώχειας στους ιδιοκτήτες τους. Απ’ αυτές, τονίζουν τα στελέχη της ΓΣΕΒΕΕ, οι 60.000-70.000 δεν θα αντέξουν και την επόμενη διετία θα βάλουν “λουκέτο”.
Επιπλέον, στο “κόκκινο” βρίσκονται 4 στις 10 βιοτεχνίες-μέλη του ΒΕΑ, δηλαδή περισσότερες από 16.000 μικρές παραγωγικές επιχειρήσεις της Αττικής, οι ιδιοκτήτες των οποίων δηλώνουν ότι θα αντιμετωπίσουν τεράστια προβλήματα μέσα στου 2010, που πιθανότατα θα τις οδηγήσουν στο κλείσιμο.
Ανεργία
Το “θολό τοπίο” μέσα στο οποίο κινείται τους τελευταίους μήνες η τεράστια μάζα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας, ο αριθμός των οποίων πλησιάζουν το 1.000.000, απεικονίζεται παραστατικά και στα επίσημα στοιχεία της ΕΣΥΕ για την εξέλιξη της ανεργίας. Σύμφωνα με την Ερευνα Εργατικού Δυναμικού του δ’ τετραμήνου του 2009, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2008:
• Ο αριθμός των αυτοαπασχολούμενων επιχειρηματιών στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα της οικονομίας (εργοδοτών ή μη), μειώθηκε τον τελευταίο χρόνο από 985.000 σε 950.200. Οι απώλειες ανέρχονται σε 34.800, αριθμός που σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, μεταφράζεται σε κλείσιμο 20.000-25.000 μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
• Οι μεγαλύτερες απώλειες θέσεων εργασίας επιχειρηματιών σημειώθηκαν στον κλάδο του εμπορίου.
Οι εμπορικές επιχειρήσεις απώλεσαν πέρσι 42.200 θέσεις απασχόλησης. Από αυτές οι 14.400 ήταν θέσεις μισθωτής εργασίας, οι 26.100 επιχειρηματίες και οι 1.700 βοηθοί στις οικογενειακές επιχειρήσεις. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι για πρώτη φορά την τελευταία τριετία η συνολική απασχόληση στο εμπόριο έπεσε κάτω από το όριο των 800.000 θέσεων.
Η μεταποίηση είναι ο δεύτερος κλάδος σε απώλειες. Συνολικά το δ’ τρίμηνο του 2009 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2008, οι επιχειρηματίες μειώθηκαν κατά 10.100, ενώ οι μισθωτοί ήταν κατά 29.300 λιγότεροι.
Περισσότερο ανθεκτικοί στις επιπτώσεις της κρίσης εμφανίζονται οι επιχειρηματίες που δεν απασχολούν προσωπικό στις επιχειρήσεις τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, ο αριθμός τους μειώθηκε κατά 9.400, αριθμός που αντισοτιχεί στο 1,5% του συνόλου (από 638.700 μειώθηκαν σε 629.300).
Αντίθετα, ιδιαίτερα βαρύ είναι το τίμημα που πληρώνουν οι εργοδότες επιχειρηματίες. Το 2009 ο αριθμός τους μειώθηκε κατά 25.400, που αντιστοιχεί στο 7,3% του συνόλου (από 346.300 σε 320.900).
Το 2009 ήταν ο χειρότερος χρόνος των τελευταίων δεκετιών για την αγορά. Ομως, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι το 2010 η κατάσταση θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο, λόγω της συρρίκνωσης της αγοραστικής δύναμης των εισοδημάτων, αλλά και λόγω της “φραγής” που έχουν θέσει οι τράπεζες στα δάνεια και στις πιστωτικές κάρτες.
Η εικόνα που παρουσίασε η αγορά το 2009 περιγράφεται με παραστατικό τρόπο από τα επίσημα στοιχεία της ΕΣΥΕ. Ετσι, πέρσι, σε σχέση με το 2008:
• Ο όγκος των λιανικών πωλήσεων μειώθηκε κατά 9,3%, που μεταφράζεται σε απώλεια τζίρου της τάξης των 5 δις ευρώ. Για το 2010 η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου εκτιμά ότι θα απωλεσθεί επιπλέον τζίρος της τάξης των 8,3 δις ευρώ.
• Ο τζίρος των χονδρεμπορικών επιχειρήσεων μειώθηκε κατά 9,3%.
• Η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε κατά 11,4%, ενώ μείωση 23% σημειώθηκε στο τζίρο των βιομηχανιών και 28,6% στις νέες παραγγελίες στις βιομηχανίες.
• Στον τομέα του τουρισμού καταγράφηκε πτώση του τζίρου 9,1%.
• Στον κλάδο των καυσίμων και των λιπαντικών ο τζίρος μειώθηκε κατά 27,7%.
• Η οικοδομική δραστηριότητα μειώθηκε σε όγκο κατά 25,9%%.
• Στον τομέα των μεταφορών είχαμε μειώσεις του τζίρου: 31,5% στις χερσαίες μεταφορές, 22,8% στις πλωτές μεταφορές και 12,6% στις αεροπορικές μεταφορές.
• Οι υποστηρικτικές δραστηριότητες στις μεταφορές και στην αποθήκευση (logistics) κατέγραψαν μείωση του τζίρου 33,3%.
Σημαντικά στοιχεία για το “βάθος” της κρίσης παρέχει η έρευνα του ΒΕΑ στις επιχειρήσεις-μέλη του. Σύμφωνα με αυτή, το 2009 ο τζίρος των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων της Αττικής μειώθηκε κατά 32% σε σχέση με το 2008, ενώ σωρευτικά την τελευταία διετία το ποσοστό μείωσης ξεπερνά το 50%. Στις παρενέργειες της κρίσης μπορούν να συμπεριληφθούν:
• Η αύξηση του μέσου όρου είσπραξης των οφειλών από τους πελάτες τους κατά τουλάχιστον 2 μήνες.
Το 21% των βιοτεχνιών περιμένουν 5-6 μήνες για να πληρωθούν (με μεταχρονολογημένες επιταγές), για το 13% ο χρόνος αναμονής κυμαίνεται από 7-12 μήνες, ενώ το 2,2% παίρνει τα λεφτά του αφού μεσολαβήσει διάστημα πάνω από ένα χρόνο.
• Το 26% των επιχειρήσεων-μελών του ΒΕΑ μείωσαν το προσωπικό τους το 2009, στέλνοντας στην ανεργία περίπου 25.000 άτομα συνολικά. Το ίδιο εκτιμούν ότι θα χρειαστεί να κάνουν και το 2010 το 43% των βιοτεχνών που απασχολούν μισθωτούς, προσθέτοντας στη στρατιά των ανέργων άλλα 25.000 άτομα.
• Στο στένεμα της αγοράς αποδίδουν οι ίδιοι οι βιοτέχνες το γεγονός ότι 4 στους 10 καθυστερούν να καταβάλουν στις ασφαλιστικές εισφορές και τους φόρους τους, ένας στους τρεις τις πληρωμές στους προμηθευτές, ένας στους πέντε να πληρώσει έγκαιρα τους λογαριασμούς των ΔΕΚΟ και τα ενοίκια. Επίσης,α πό τις επιχειρήσεις που απασχολούν προσωπικό οι τρεις στις δέκα καθυστερούν να πληρώσουν τους μισθούς.
“Φως στο τούνελ” βλέπει πλέον μόνο το 7,6% των μελών του ΒΕΑ, που ελπίζει ότι η οικονομία θα ανακάμψει μέσα στο 2010.
https://www.dimokratiki.gr/arxeio/fovos-ke-deos-apo-tin-ekrixi-anergias/
