Θέμα χρόνου είναι πλέον να ξεκινήσει η διαδικασία ψηφιοποίησης των ιστορικών αρχείων της Δωδεκανήσου, που χρονολογούνται από την περίοδο της Ιταλικής κατοχής και όχι μόνο.
Σημαντικό κομμάτι των αρχείων αυτών φυλάσσονταν μέχρι τώρα στο κτήριο της Υποδιεύθυνσης Ασφαλείας και ουδείς είχε πρόσβαση σε αυτά εξαιτίας του σημαντικού περιεχομένου τους.
Η ψηφιοποίηση του πολύτιμου αυτού υλικού θα φωτίσει καλύτερα την ιστορία του νησιού μας και θα αναδείξει τον ρόλο εκείνων που αγωνίστηκαν για να είναι η Ρόδος ελεύθερη.
Το ζήτημα αυτό κυριάρχησε στη συνάντηση που είχε χθες ο περιφερειάρχης κ. Γιάννης Μαχαιρίδης με το Γενικό Διευθυντή του Μουσείου του Ολοκαυτώματος της Washington D.C. κ. Vadim Altsakan, παρουσία της προϊσταμένης των Γενικών Αρχείων του Κράτους στα Δωδεκάνησα κ. Ειρήνης Τόλιου και του κ. Κων. Σαρίμβεη, ανώτερου στελέχους της εταιρείας AMS (που ασχολείται με την ηλεκτρονική αρχειοθέτηση εγγράφων και τη μικροφωτογράφιση αρχείων).
Συγκεκριμένα, το Μουσείο Ολοκαυτώματος, ομοσπονδιακός κυβερνητικός φορέας, που εξουσιοδοτείται από το Αμερικανικό Κογκρέσσο, όπως εξήγησε χθες ο κ. Vadim Altsakan, υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, προκειμένου να εμπλουτιστεί το υλικό του με έγγραφα και αρχεία (αντίγραφα φυσικά) που αφορούν την τύχη των Ελλήνων Εβραίων.
Το ενδιαφέρον του Μουσείου Ολοκαυτώματος για τη Ρόδο είναι μεγάλο, όχι μόνο γιατί υπήρχε ανάλογη εβραϊκή κοινότητα που ήκμαζε, αλλά και γιατί, λόγω της ιταλικής κατοχής των Δωδεκανήσων, η ιστορία της κοινότητας παραλλάσσει σε σχέση με τις σαφώς μεγαλύτερες κοινότητες π.χ. της Θεσσαλονίκης, ενώ και το αρχειακό υλικό που αφορά τα επίσημα έγγραφα είναι πλουσιότερο και καλύτερα διατηρημένο. Χαρακτηριστικά ειπώθηκε από την κα Τόλιου ότι το αρχειακό υλικό μόνο της περιόδου που ενδιαφέρει τους ερευνητές του Μουσείου ανέρχεται σε 4 εκατομμύρια σελίδες!
“Συζητήσαμε τις προοπτικές συνεργασίας με την υπηρεσία που είναι αρμόδια για τα αρχεία στη Ρόδο. Πρέπει να σας πω ότι για το μουσείο μας τα αρχεία της Ρόδου είναι πολύ σημαντικά λόγω της ιστορίας του νησιού και της ύπαρξης της Εβραϊκής Κοινότητας. Στον προγραμματισμό μας είναι ένα κοινό πρότζεκτ με την υπηρεσία που λειτουργεί στο νησί σας προκειμένου να ψηφιοποιηθούν αρχεία που χρονολογούνται από την περίοδο της Ιταλοκρατίας”, δήλωσε ο κ. Vadim Altsakan και τόνισε πως μόλις ψηφιοποιηθεί το υλικό θα είναι διαθέσιμο σε ερευνητές.
“Το αρχείο θα είναι διαθέσιμο στους ερευνητές, εδώ στη Ρόδο και στην Ουάσιγκτον, που ενδιαφέρονται. Η ψηφιοποίηση θα διασώσει τα έγγραφα αυτά που είναι μοναδικά. Ευχαριστούμε τον κ. Μαχαιρίδη και τους συνεργάτες στα τοπικά αρχεία για την δυνατότητα που μας δίδουν να συνεργαστούμε μαζί τους. Αυτή είναι η πρώτη συνάντηση. Θα συνεργαστούμε και θα είμαστε ξανά εδώ για να ξεκινήσουμε την εφαρμογή του προγράμματος”, τόνισε ο διευθυντής του Μουσείου του Ολοκαυτώματος στην Ουάσιγκτον.
“Υπάρχει συνεργασία και του υπουργείου Παιδείας με το Μουσείο του Ολοκαυτώματος στην Ουάσιγκτον, που είναι κρατικό. Είναι σημαντικό πως στη Ρόδο υπάρχει ένα από τα καλύτερα διατηρημένα αρχεία που αφορούν την εβραϊκή κοινότητα. Συμφωνήθηκε να γίνει ψηφιοποίηση του υλικού που αφορά την περίοδο της Ιταλοκρατίας”, δήλωσε μετά τη συνάντηση ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ. Γιάννης Μαχαιρίδης και πρόσθεσε πως ειδικοί επιστήμονες θα εργασθούν στη Ρόδο για να ψηφιοποιηθούν τα αρχεία.
“Είχαμε συνεννοηθεί με την κ. Τόλιου για το θέμα αυτό πριν από δύο χρόνια. Στον προϋπολογισμό μας εγγράψαμε πίστωση ύψους 100.000 ευρώ με στόχο να ψηφιοποιήσουμε όλο το πολύτιμο υλικό για να μην χαθεί. Είναι μια ευκαιρία και για μας τη στιγμή που γνωρίζουμε και το κόστος”, εξήγησε ο περιφερειάρχης, που αναφέρθηκε και στο έργο που γίνεται στο κτήριο του παλαιού Ναυαρχείου στο οποίο θα φυλαχθούν τα αρχεία.
«Θα δούμε πώς θα λειτουργήσει η υπηρεσία, ο εξοπλισμός και το προσωπικό που χρειάζεται. Έχουμε ένα πλούσιο υλικό που πρέπει να αξιοποιήσουμε», τόνισε ο περιφερειάρχης και πρόσθεσε πως αντίγραφα από τα αρχεία της Ρόδου θα βρίσκονται στο μουσείο του Ολοκαυτώματος στην Ουάσιγκτον.
«Αυτό θα είναι προβολή και της Ρόδου γιατί το μουσείο αυτό έχει μεγάλη επισκεψιμότητα», υπογράμμισε ο κ. Μαχαιρίδης.
Σε ερώτηση αν θα ψηφιοποιηθεί και το τμήμα των αρχείων που φυλάσσονταν στην Υποδιεύθυνση Ασφαλείας και δεν ήταν προσβάσιμα μέχρι τώρα, η κ. Τόλιου δήλωσε:
«Ενα από τα σημαντικά αρχεία που θα ανοίξουν είναι και αυτό. Στόχος μας είναι να το διασώσουμε γιατί είναι σε κακή κατάσταση. Θα ξεκινήσει έρευνα που θα αναδείξει την αντιστασιακή δράση των Δωδεκανησίων. Το υλικό είναι άκρως πολύτιμο και μοναδικό. Θα δοθεί σε αυτό ιδιαίτερη σημασία».
Σε ερώτηση αν κάποια από τα αρχεία αυτά έχουν λεηλατηθεί η κ. Τόλιου δήλωσε πως κατά καιρούς έχουν γίνει ανακοινώσεις, που φέρουν τους Ιταλούς να έχουν μεταφέρει στη χώρα τους σημαντικά έγγραφα.
«Θεωρώ πως σημαντικό κομμάτι του αρχείου έμεινε στη Ρόδο αφού φυλλάσσονταν σε χώρο που δύσκολα θα μπορούσε να εισχωρήσει κανείς», εξήγησε η κ. Τόλιου.
Αξίζει να σημειωθεί πως ο κ. Vadim Altsakan συναντήθηκε χθες και με τον αντιδήμαρχο Οικονομικών κ. Νίκο Τσουκαλά. Στη διάρκεια της συνάντησης εξήγησε για δεύτερη φορά τους λόγους της επίσκεψής του στη Ρόδο.
Ο κ. Τσουκαλάς διαβεβαίωσε τον κ. Altsakan ότι ο Δήμος Ρόδου θα συνδράμει όσο μπορεί στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του, τους ερευνητές του Μουσείου, που θα έλθουν για να μελετήσουν το αχανές αυτό αρχειακό υλικό και να το ψηφιοποιήσουν, ενώ ευχήθηκε να συμβάλει καθοριστικά το Μουσείο, να μη χαθεί η μνήμη, κυρίως από τις νέες γενιές, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «έστω και ένα παιδί στα εκατό να αφυπνιστεί, θα μπορέσει να μεταδώσει το μήνυμα και να συμβάλει στη διατήρηση της μνήμης».
Σημειώνεται ότι το αρχείο που θα δημιουργηθεί από την Ελλάδα και θα ενσωματωθεί στο Μουσείο Ολοκαυτώματος έχει να κάνει όχι μόνο με την τραγική μοίρα των Εβραίων της Ευρώπης, αλλά και με την ανάλογη μοίρα και άλλων ομάδων με δική τους εθνική, πολιτική ή ακόμα και σεξουαλική ταυτότητα (τσιγγάνοι, σλάβοι, κομμουνιστές, ομοφυλόφιλοι κ.λπ.).
Στο τέλος της συνάντησης έγινε συμβολική ανταλλαγή δώρων, με τον κ. Altsakan να δέχεται το άλμπουμ του Νίκου Κασέρη για τη Ρόδο και να προσφέρει στον κ. Τσουκαλά το λεύκωμα του Μουσείου Ολοκαυτώματος, με τίτλο «Ο κόσμος πρέπει να ξέρει».
