Μια μικρή Λαμπεντούζα στα ρηχά της Αιτωλοακαρνανίας… Το ναυάγιο με τους 12 νεκρούς μετανάστες – ανάμεσά τους τέσσερα παιδιά τριών-έξι ετών – που συνέβη νωρίς το πρωί της Παρασκευής στη θαλάσσια περιοχή Πάλαιρος, απέναντι από τη Λευκάδα, επανέφερε το θέμα της διακίνησης αλλοδαπών από τις ακτές της Δυτικής Ελλάδας προς την Ιταλία.
Τραγικό περιστατικό το χαρακτήρισαν αξιωματικοί του Λιμενικού, με δεδομένο ότι αναποδογύρισε το σκάφος στο οποίο επέβαιναν, επισημαίνοντας παράλληλα ότι συνέβη σε απόσταση αναπνοής από την ακτή και με καλές καιρικές συνθήκες. Αν και κατά τις πρώτες ώρες του ναυαγίου δεν έχουν αποσαφηνιστεί τα ακριβή αίτια, από το Λιμενικό έκαναν λόγο για αδίστακτους διακινητές που δεν λογαριάζουν την ανθρώπινη ζωή.
Φοβισμένοι οι ίδιοι οι μετανάστες δεν λένε κουβέντα για το πώς βρέθηκαν στη θάλασσα. Οι λιμενικοί ωστόσο εκτιμούν ότι οι αλλοδαποί εξαναγκάστηκαν από τους «διακινητές» τους να μπουν βεβιασμένα στο πλοιάριο, ένα πλαστικό σκάφος περίπου 7-8 μέτρων. Αποτέλεσμα αυτής της πίεσης θεωρούν ότι ήταν η μετατόπιση βάρους και συνεπώς η πτώση τους στη θάλασσα σε τόσο κοντινό σημείο από την ακτή. Λόγω αυτής της απρόσμενης τροπής οι λιμενικοί αναζητούν ανάμεσα στους επιζώντες επιβάτες της βάρκας τον σύγχρονο δουλέμπορο.
Γιατί αλλάζουν τα πλάνα των διακινητών
Την ιδιαιτερότητα να παρατηρούνται και εισερχόμενες ροές (δηλαδή απευθείας αφίξεις μεταναστών με σκάφη) και εξερχόμενες (απευθείας αναχωρήσεις μεταναστών προς τις ιταλικές ακτές) έχουν οι ακτές της Δυτικής Ελλάδας, από την Πελοπόννησο ως τη Θεσπρωτία. Οπως σημείωναν με νόημα λιμενικοί, υπάρχουν Ελληνες που γνωρίζουν καλά τις περιοχές αυτές και συνεργάζονται με τους διακινητές των μεταναστών που συνήθως είναι αλλοδαποί.
Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, για την πλειονότητα των μεταναστών η Ελλάδα είναι χώρα διέλευσης και όχι τελικού προορισμού, γι’ αυτό αναζητούν τρόπους να φύγουν με κάθε μέσο προς τη γειτονική Ιταλία και κατ’ επέκταση στην Κεντρική Ευρώπη. Οι ασφυκτικοί έλεγχοι όμως στα λιμάνια της Πάτρας και της Ηγουμενίτσας, όπου κάποτε έρχονταν στη δημοσιότητα αποτρόπαιες εικόνες με μετανάστες κρυμμένους σε απίθανα μέρη φορτηγών, έχουν εξωθήσει τους δουλεμπόρους της νέας εποχής να αναζητήσουν νέους δρόμους για να μεταφέρουν μετανάστες προς τις ιταλικές ακτές.
Οπως λένε αξιωματικοί του Λιμενικού, οι υπηρεσίες του Σώματος βρίσκονται σε διαρκή εγρήγορση προκειμένου να αποφεύγονται τέτοια περιστατικά όπως αυτό που συνέβη το πρωί της Παρασκευής και να συλλαμβάνονται οι αδίστακτοι διακινητές των ανθρώπων που προέρχονται από ασιατικές ή αφρικανικές χώρες και αναζητούν ένα καλύτερο αύριο στην Ευρώπη. Σημείωναν ότι το έργο τους είναι εξαιρετικά δύσκολο, καθώς στην ευθύνη τους είναι να επιτηρήσουν μια ακτογραμμή, ηπειρωτικής χώρας και νησιών, που φθάνει τα 18.000 χιλιόμετρα και η μορφολογία της αποτελεί πλεονέκτημα για τους διακινητές.
Τα «εσωτερικά» σύνορα
Οι αξιωματικοί συμπλήρωσαν επιπλέον ότι από τα μέσα του 2012 υπήρξε συμφωνία έτσι ώστε οι περιπολίες του Λιμενικού και της Frontex, της ευρωπαϊκής υπηρεσίας για τη διαχείριση και έλεγχο ροών στα «εξωτερικά» σύνορα της ΕΕ, να επεκταθούν από την Κέρκυρα ως τη Μυτιλήνη. Προηγήθηκε, όπως αναφέρουν, σειρά διαβουλεύσεων για να επιτευχθεί αυτό καθώς στον Οργανισμό θεωρούσαν ότι τα δυτικά σύνορα της Ελλάδας είναι «εσωτερικά» ενώ η φύλαξη πρέπει να γίνεται κυρίως στα «εξωτερικά», εννοώντας σαφώς τα θαλάσσια με την Τουρκία.
Εφέτος πάντως έχει παρατηρηθεί σε σύγκριση με πέρυσι μείωση στον αριθμό των συλλήψεων παράνομων μεταναστών λόγω της αυξημένης παρουσίας αστυνομικών στα χερσαία σύνορα και λιμενικών στα θαλάσσια. Οι έλεγχοι μάλιστα στον Εβρο έχουν εξαναγκάσει τους διακινητές να αλλάξουν «δρομολόγιο» και να μεταφέρουν μετανάστες ξανά προς τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα.
Μιλώντας με αριθμούς, το πρώτο 10μηνο του 2013 έγιναν 35.719 συλλήψεις έναντι 70.227 πέρυσι. Από τις εφετινές συλλήψεις, ενδεικτικά, 8.684 (9.382 πέρυσι) έγιναν στα ελληνοαλβανικά σύνορα, 3.309 (760 πέρυσι) στη Λέσβο, 2.544 (576 πέρυσι) στη Σάμο, 1.130 (30) στη Χίο, 2.029 (638) στα Δωδεκάνησα, 2.296 (2.455) στην Κρήτη και 13.508 (24.704 πέρυσι) στην υπόλοιπη χώρα, ενώ στα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα ήταν 839 (30.284 πέρυσι).
