Οι νέοι όροι στη δόμηση εκτός σχεδίου

Φρένο στην οικοδόμηση κατοικιών στις εκτός σχεδίου περιοχές βάζει σχέδιο νόμου για τη χωροταξική και πολεοδομική ανασυγκρότηση της χώρας που επεξεργάζεται το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και αναμένεται να φέρει τα πάνω κάτω στην οικιστική ανάπτυξη και τις χρήσεις γης σε ολόκληρη την επικράτεια.
Με το νομοσχέδιο αλλάζει άρδην η φιλοσοφία του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, καθώς οι σχετικές αρμοδιότητες μεταβιβάζονται σχεδόν καθ’ ολοκληρίαν στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, οι οποίες πλέον θα έχουν τον πρώτο λόγο για την εκπόνηση των σχεδίων. Τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια αντικαθίστανται από τα Δημοτικά Πολεοδομικά Σχέδια Ανάπτυξης (ΔΗΠΟΣΑ), τα οποία θα εκπονούνται από τους καλλικρατικούς δήμους για τις περιοχές που ανήκουν σε αυτούς. Στόχος είναι αφενός μεν να επισπευσθεί ο χρόνος ολοκλήρωσης του σχεδιασμού (εντός 3-7 ετών), αφετέρου δε να διευκολυνθεί η ανάπτυξη περιοχών με τον καθορισμό χρήσεων γης σε όλους τους δήμους της χώρας. Σημειώνεται ότι η ένταξη στα σχέδια πόλεως σήμερα «παίρνει» 8-25 χρόνια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η επέκταση του σχεδίου πόλεως του Αργους, η οποία «πήρε» 20 χρόνια μέχρι την ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών.
Οι επεκτάσεις των σχεδίων πόλεως θα προτείνονται υποχρεωτικά μέσω ΔΗΠΟΣΑ, εφόσον υπάρξουν μελέτες δημογραφικής εξέλιξης πληθυσμού και αναγκών σε κοινωφελείς και κοινόχρηστους χώρους. Παράλληλα, μεταβιβάζεται από το ΥΠΕΚΑ η αρμοδιότητα έγκρισης των Περιφερειακών Πλαισίων, τα οποία με το προτεινόμενο πλαίσιο ονομάζονται Περιφερειακές Στρατηγικές, στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις.
Επιτυγχάνεται έτσι σημαντική μείωση φόρτου εργασίας στο ΥΠΕΚΑ και καταμερισμός αυτού στις αρμόδιες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Θα υπάρξει επίσης σημαντικό όφελος από το σύντομο χρόνο έγκρισης των Περιφερειακών Στρατηγικών, αλλά και από τη συντόμευση της διαδικασίας αναθεώρησής τους.
Ο νέος σχεδιασμός θα γίνει με κατάργηση των περισσότερων παρεκκλίσεων που ισχύουν μέχρι σήμερα, ενώ προβλέπεται η δημιουργία νέων, ώστε να διευκολυνθεί η οικονομική ανάπτυξη περιοχών, στο πλαίσιο πάντα του περιορισμού της χρήσης κατοικίας.
Περιβάλλον
Με το προτεινόμενο πλαίσιο δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην αρμονική ανάπτυξη του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, συνδυάζοντας την προστασία του περιβάλλοντος με την προώθηση των αναπτυξιακών χαρακτηριστικών της χώρας.
Επιχειρείται η δημιουργία κλίματος προσέλκυσης επενδύσεων μέσω ενός σταθερού πλαισίου σχεδιασμού χωροθέτησης και χρήσεων γης και θεσμοθετείται η δυνατότητα ανάδρασης υποκείμενων επιπέδων σχεδιασμού προς υπερκείμενα επίπεδα, με στόχο την αναγνώριση και αξιοποίηση αναπτυξιακών χαρακτηριστικών. Υπάρχει ρητή πρόβλεψη για σύνδεση και συντονισμό του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού με τα υπό εξέλιξη και μελλοντικά αναπτυξιακά χρηματοοικονομικά προγράμματα (Επιχειρησιακά Προγράμματα-ΠΕΠ, ΕΣΠΑ, Πράσινο Ταμείο κ.λπ.).
ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ
Το νομοσχέδιο φέρνει ριζικές αλλαγές στο χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό ως ακολούθως:
• Εντός 3-7 ετών θα ολοκληρώνονται οι εντάξεις στο σχέδιο πόλεως από 8-25 χρόνια που ισχύει σήμερα.
• Καταργείται η παρέκκλιση της αρτιότητας οικοπέδων 2 στρεμμάτων που βρίσκονται εντός ζώνης ακτίνας 120 μέτρων από τα όρια οικισμού. Αυτό σημαίνει ότι όσοι έχουν οικόπεδα άνω των 2 στρεμμάτων που βρίσκονται εντός της προαναφερόμενης ζώνης δεν θα έχουν πλέον αρτιότητα για να οικοδομήσουν. Απαιτούνται τουλάχιστον 4 στρέμματα για να είναι άρτια και οικοδομήσιμα. Ετσι αποφεύγεται και η κατάτμηση οικοπέδων εντός ζώνης προκειμένου να δημιουργηθούν περισσότερες ιδιοκτησίες.
• Δίνεται η δυνατότητα εγκατάστασης οικονομικών δραστηριοτήτων, πλην κατοικιών, σε βάθος 200 μέτρων από εθνικό ή επαρχιακό οδικό δίκτυο. Οσα οικόπεδα έχουν πρόσωπο σε κύριους οδικούς άξονες δεν θα εντάσσονται σε περιοχές αμιγούς κατοικίας.
Ο στόχος
Στόχος της ρύθμισης αυτής είναι να αποτραπεί το ενδεχόμενο ανέγερσης κατοικιών σε οικόπεδα που εφάπτονται κεντρικών οδικών αρτηριών, όπως για παράδειγμα οι λεωφόροι Κηφισίας, Αλεξάνδρας ή Μεσογείων στην Αθήνα, που χαρακτηρίζονται ως υψηλής όχλησης.
• Δεν καταργείται η αρτιότητα των 4 στρεμμάτων στα εκτός σχεδίου οικόπεδα, αλλά μειώνεται η δομήσιμη επιφάνεια και από 200 τ.μ. που ισχύουν σήμερα για τα τέσσερα στρέμματα περιορίζονται σε 100, το πολύ σε 150 τ.μ.
• Στο νομοσχέδιο καθορίζονται οι Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (ΖΥΣΔ), οι οποίες οριοθετούνται σε τρεις κατηγορίες:
1. Εγκαταλελειμμένοι οικισμοί
2. Οικισμοί με πληθυσμό άνω των 200 κατοίκων ή με περισσότερες από 300 οικίες.
3. Εξαιρετικές περιπτώσεις που θα καθορίζονται από το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
• Κάθε καλλικρατικός δήμος υποχρεούται να έχει ΖΥΣΔ. Εξαιρούνται η Αττική, η Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο Κρήτης και περιοχές που χαρακτηρίζονται ως υψηλής πολεοδομικής επιβάρυνσης. Επισημαίνεται ότι περιοχές όπου έχουν ανεγερθεί πολλά αυθαίρετα κτίσματα θα χαρακτηρίζονται ως υψηλής πολεοδομικής επιβάρυνσης και ως εκ τούτου δεν θα δημιουργείται εκεί ΖΥΣΔ.
• Στις Ζώνες αυτές ορίζονται μέγιστη αρτιότητα τα 400 τ.μ. με μέγιστο συντελεστή δόμησης 0,5. Ελάχιστο εμβαδό της κάθε Ζώνης Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης καθορίζονται τα 5.000 στρέμματα.
• Οι συναλλαγές συντελεστή δόμησης θα γίνονται μέσω της Τράπεζας Γης. Ετσι, θα έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν Σ.Δ. σε ΖΥΣΔ ιδιοκτήτες τα οικόπεδα των οποίων έχουν χαρακτηριστεί ως κοινόχρηστοι χώροι και δεν έχουν αποζημιωθεί από τους κατά τόπους δήμους, ιδιοκτήτες διατηρητέων που έχουν υπολειπόμενο συντελεστή δόμησης, το Δημόσιο εισφέροντας παλιά στρατόπεδα, εγκαταλελειμμένες βιομηχανικές μονάδες, αλλά και οικοδομικοί συνεταιρισμοί που βρίσκονται εντός δασικών εκτάσεων.