Τις απόψεις του, σχετικά με την επικείμενη διοικητική μεταρρύθμιση της χώρας (σχέδιο “Καλλικράτης”) διατύπωσε χθες, ομιλώντας στο ετήσιο τακτικό συνέδριο της ΤΕΔΚ, ο δήμαρχος Ροδίων κ. Χατζής Χατζηευθυμίου.
Ο δήμαρχος Ροδίων, αφού αναφέρθηκε στη διοικητική μεταρρύθμιση ως έννοια και έκανε τις παρατηρήσεις του επί του κειμένου δημόσιας διαβούλευσης που δημοσιοποίησε η Κυβέρνηση, στάθηκε με ιδιαίτερη προσοχή α) στην ανάγκη διασφάλισης και θεσμοθέτησης πόρων και β) στον χωροταξικό σχεδιασμό.
Για τα δύο αυτά επιμέρους θέματα ανέπτυξε τις ακόλουθες απόψεις:
ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ
ΚΑΙ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΣΗ ΠΟΡΩΝ
Είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να συζητάμε για νέα αρχιτεκτονική στην αυτοδιοίκηση αν δε βάλουμε τον απαραίτητο θεμέλιο λίθο. Και αυτός είναι η διασφάλιση και θεσμοθέτηση των αναγκαίων πόρων που θα στηρίξουν το εγχείρημα και τη λειτουργία των νέων δήμων. Πρέπει να μην επιτρέψουμε να συμβεί ότι έγινε με το πρόγραμμα “Καποδίστριας” που έχει να κάνει και με την παρακράτηση πόρων που την πρώτη τετραετία έφτασε τα 2,7 δις ευρώ.
Υπενθυμίζω ότι το ΕΠΤΑ που υποθετικά θα αποτελούσε μια “προίκα” για τους νέους δήμους, χρηματοδοτήθηκε κατά 50% από τους πόρους της αυτοδιοίκησης.
Εγινε δηλαδή μια αναδιανομή εις βάρος μας.
Προκύπτει συνεπώς ως αδιαπραγμάτευτη αρχή και προϋπόθεση η διασφάλιση και θεσμοθέτηση νέων πόρων που θα εγγυηθούν την οικονομική αυτοτέλεια των δήμων.
Πριν προχωρήσω στην κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων για τους πόρους και για τις πηγές από τις οποίες θα αντληθούν, θέλω να κάνω τρεις αναφορές σε τοπικό επίπεδο.
Οπως γνωρίζετε ο ΔΗΦΟΔΩ είναι ένας θεσμοθετημένος φόρος στα όρια του νομού μας με συγκεκριμένη κοινωνική στόχευση και χαρακτήρα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι χρήζει βελτιωτικών παρεμβάσεων, χρειάζεται να εξορθολογιστούν κάποια δεδομένα και να προσαρμοστούν στις συνθήκες που επικρατούν. Ηδη έχει ξεκινήσει η σχετική διαδικασία και ευελπιστώ ότι σε λίγο καιρό θα είμαστε έτοιμοι να καταθέσουμε μια ολοκληρωμένη πρόταση και να ξεκινήσει μια διαβούλευση με τον εμπορικό και επιχειρηματικό κόσμο.
Ο λαϊκισμός είναι ο εύκολος δρόμος, συνδέεται με μια κοινωνικά ανεύθυνη συμπεριφορά που ζητά την κατάργηση του ΔΗΦΟΔΩ.
Τι σημαίνει όμως πρακτικά η κατάργησή του.
Σημαίνει ότι δε θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν έργα και δράσεις που έχουν ως αποδέκτη το κοινωνικό σύνολο. Γιατί ο ΔΗ.ΦΟ.ΔΩ έχει κοινωνικό χαρακτήρα, καταβάλλεται από τους πολίτες και επιστρέφεται σε αυτούς με τη μορφή έργων και υπηρεσιών.
Σημαίνει ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει ο ΠΡΟΤΟΥΡ, να προβληθεί η Ρόδος ως τουριστικός προορισμός, να διατηρήσει τη δυναμική της η τοπική οικονομία.
Αντιλαμβάνεστε τι σημαίνει η αναστολή των δραστηριοτήτων του ΠΡΟΤΟΥΡ σε μια εποχή που ο ΕΟΤ περιστέλλει δραματικά τις δραστηριότητές του.
Ζήτημα υπάρχει επίσης με την κατάργηση του 2% του τέλους παρεπιδημούντων, που αποτέλεσε καίριο πλήγμα για τους δήμους της περιοχής μας. Η απώλεια εσόδων ήταν δραματική, ήταν πάγια έσοδα που στήριζαν το ετήσιο προϋπολογισμό και τη λειτουργία των δήμων και δεν αναπληρώθηκαν παρά τις υποσχέσεις και δεσμεύσεις της προηγούμενης κυβέρνησης.
Τρίτο ζήτημα είναι ο ΦΠΑ και η έντονη τοπική διάσταση που υπάρχει λόγω του ειδικού καθεστώτος μειωμένου ΦΠΑ που υπάρχει στα Δωδεκάνησα. Οπως έχω ξαναπεί ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ δεν αποτελεί ρύθμιση που εκφράζει προνομιακή μεταχείριση ούτε είναι κάτι που μας χαρίστηκε.
Αποτελεί έμπρακτη αναγνώριση από την πλευρά της Πολιτείας, των ιδιαιτεροτήτων του νησιωτικού χώρου, των δυσκολιών που υπάρχουν στην επικοινωνία, στην μεταφορά αγαθών, στην άσκηση οικονομικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ τονώνει την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού μας προϊόντος, συνέβαλε και συμβάλλει στην τόνωση και στην ανταγωνιστικότητα της τοπικής οικονομίας, στην επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης.
Ενδεχόμενη κατάργηση του καθεστώτος αυτού ή αύξηση του ΦΠΑ θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις και θα είναι εξαιρετικά οξύμωρο να ενισχύεται η αυτοδιοίκηση με ένα πόρο μέσα από το ποσοστό αύξησης του ΦΠΑ, και την ίδια στιγμή να οδηγηθεί σε ύφεση και μαρασμό η τοπική οικονομία.
Ενας Δήμος, ο οποιοσδήποτε Δήμος, αναπτύσσεται και αποκτά νέες υποδομές όταν υπάρχει μια πόλη που σφύζει από ζωή, οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα.
Ολοι οι άνθρωποι της αυτοδιοίκησης έχουμε εκφράσει την αντίθεσή μας στη θεσμοθέτηση νέων πόρων για τους δήμους που θα προέλθουν μέσα από νέους φόρους η την αύξηση της φορολογίας. Είναι μια βαθειά εδραιωμένη αντίληψη που πηγάζει από την κοινωνική ευαισθησία, τη συναίσθηση της πραγματικότητας και την κατανόηση των δυσκολιών που βιώνουν οι συμπολίτες μας.
Το συνέδριο της ΤΕΔΚ πρέπει να πάρει ξεκάθαρη θέση και να στείλει ένα σαφέστατο και ισχυρό μήνυμα.
Η συναίνεση μας στο εγχείρημα της διοικητικής μεταρρύθμισης συνδέεται ευθέως με την διατήρηση του ΔΗΦΟΔΩ και του ειδικού καθεστώτος για τον ΦΠΑ και το φόρο εισοδήματος που ισχύει στο νομό μας.
+ Η διοικητική μεταρρύθμιση οφείλει να συμπεριλάβει και να συνυπολογίσει την ιδέα της νησιωτικότητας για την οποία δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη αναφορά στο Κείμενο Δημόσιας Διαβούλευσης.
Από εκεί και πέρα πρέπει να θεσμοθετηθούν πάγιοι πόροι για τους νέους δήμους, αναγκαίοι πόροι για να ασκηθούν οι νέες αρμοδιότητες και να υποστηριχθεί το σύνολο των νέων υπηρεσιών προς τους πολίτες.
Οι πόροι αυτοί μπορούν να προέλθουν από:
• Την αναμόρφωση της φιλοσοφίας και του περιεχομένου των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ) με την απόδοση ποσοστού από το ΦΠΑ στους Δήμους
• Ενα μεγάλο ποσοστό αρχικά από το Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας που θα αποδίδεται στους δήμους.
Μελλοντικά θα πρέπει ο Φόρος Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας να ανήκει στην αυτοδιοίκηση όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης.
• Στα πλαίσια ενός κυοφορούμενου επανασχεδιασμού του ΕΣΠΑ πρέπει να δημιουργηθούν Περιφερειακά Υποπρογράμματα που θα απευθύνονται στην αυτοδιοίκηση.
• Οι κοινωνικές υπηρεσίες, τα κοινωνικά προγράμματα και οι δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας που εκχωρούνται, ως αρμοδιότητα, στους δήμους χρειάζονται πόρους. Αυτοί μπορούν να προέλθουν από την εκχώρηση στους Δήμους ποσοστού 30% από το φόρο καπνού.
• Οι πόροι για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής, την προστασία του περιβάλλοντος μπορούν να προέλθουν από την εκχώρηση στους δήμους θεσμοθετημένου ποσοστού 1,5% από το φόρο εισοδήματος.
• Επιπλέον χρηματοδότηση μπορεί να προέλθει από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ”. Σε κάθε περίπτωση το νέο Επιχειρησιακό Σχέδιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του ΕΣΠΑ και κρατικούς πόρους, κοστολογείται σε 4 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό είναι το κόστος στήριξης των νέων δήμων και του εγχειρήματος της διοικητικής μεταρρύθμισης σε πρώτη φάση.
Φυσικά το μείζον και το σημαντικό είναι η θεσμοθέτηση πάγιων όρων που θα διασφαλίζουν την οικονομική ανεξαρτησία των δήμων, όπως ο 2% έως 4% του Φ.Π.Α., το 40%, αρχικά, του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, το 1,5% από τη φορολογία εισοδήματος, και το 30% από το Φόρο Καπνού.
Να περάσουμε, συνεπώς, από το πεδίο της ασάφειας στο πεδίο του συγκεκριμένου.
Θέτω την πρότασή μου για τη διασφάλιση και θεσμοθέτηση νέων πόρων για την αυτοδιοίκηση στην κρίση του συνεδρίου. Σας ζητώ να την εμπλουτίσετε με τις δικές σας ιδέες και προτάσεις, σας ζητώ να την καταστήσουμε πρόταση του συνεδρίου της ΤΕΔΚ. Να την αναγάγουμε σε προαπαιτούμενο και αναγκαία προϋπόθεση. Να διεκδικήσουμε, όλοι μαζί, την προοπτική μιας οικονομικά ισχυρής και αυτοδύναμης αυτοδιοίκησης.
Ο ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
Κλείνοντας, στην τελευταία ενότητα της ομιλίας μου, θα ήθελα να αναφερθώ στον χωροταξικό σχεδιασμό. Να καταθέσω τους προβληματισμού μου, τις ιδέες μου, να ξεκαθαρίσω ορισμένα πράγματα.
Πρωτίστως πιστεύω ότι θα έπρεπε ήδη η κυβέρνηση να είχε δώσει στη δημοσιότητα τον χωροταξικό σχεδιασμό. Με τον τρόπο αυτό θα ήταν πιο αποδοτικό το συνέδριο της ΚΕΔΚΕ, που προηγήθηκε αλλά και το δικό μας.
Μπορώ να αντιληφθώ τους τακτικούς χειρισμούς που επέβαλλαν στην κυβέρνηση να μην δημοσιοποιήσει το χάρτη με τους νέους δήμους που θα προκύψουν από τις συνενώσεις.
Δεν αντιλαμβάνομαι όμως τις διαρροές και τη φημολογία, αν και διακρίνω τη σκοπιμότητά τους. Οσοι προχωρούν σε έντεχνες διαρροές, αφήνουν να εννοηθεί ότι “έχουν άκρες” και πρόσβαση στα κέντρα αποφάσεων, προσφέρουν κακές υπηρεσίες. Υπονομεύουν την ουσία, το περιεχόμενο την ίδια την ιδέα της διοικητικής μεταρρύθμισης.
Μία κορυφαία τομή στο χώρο της αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να συνδέεται με ασκήσεις κομματικής και εκλογικής αριθμητικής. Οσοι σχεδιάζουν ερήμην των πολιτών θα δουν τα σχέδιά τους να ανατρέπονται από τη δυναμική της κοινωνίας.
Τα κόμματα έχουν τη δική τους αυτόνομη λειτουργία, παίζουν το δικό τους ρόλο στο πολιτικό μας σύστημα. Επιτέλους όμως, ας κάνουν πράξη αυτό που προτάσσουν εδώ και χρόνια, μόνο στα λόγια όμως.
Την αδέσμευτη και ακηδεμόνευτη αυτοδιοίκηση.
Το κρίσιμο διακύβευμα δεν είναι αν θα γίνει μπλε ή πράσινος ο χάρτης των δήμων την βραδιά των εκλογών αλλά το αν την επόμενη ημέρα θα μπορεί να λειτουργήσει αυτός ο δήμος, αν θα μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες στους πολίτες.
Ολοι γνωρίζετε τις θέσεις και τις απόψεις μου για τον χωροταξικό σχεδιασμό, τις έχω δημοσιοποιήσει εδώ και ένα χρόνο.
Ακόμα και όταν η προηγούμενη κυβέρνηση, λόγω της οικονομικής κρίσης ανέβαλλε το εγχείρημα της διοικητικής μεταρρύθμισης, κατέθεσα ολοκληρωμένη πρόταση για ένα σύστημα μητροπολιτικής διακυβέρνησης και συνεργασιών στο νησί μας.
Την πρόταση αυτή την υποστηρίζω και σήμερα.
Oι τρεις ή οι τέσσερεις δήμοι που θα προκύψουν πρέπει να αναπτύξουν συνεργασίες μητροπολιτικού χαρακτήρα γιατί υπάρχουν προβλήματα με υπερτοπική σημασία και εμβέλεια.
Σέβομαι όλες τις απόψεις αρκεί να διαθέτουν επαρκή τεκμηρίωση.
Οσοι υποστηρίζουν την ιδέα του ενός δήμου αγνοούν την πραγματικότητα, παραβλέπουν εσκεμμένα την ανομοιογένεια των γεωγραφικών συνόλων που υπάρχουν στο νησί μας, τις αντικρουόμενες προτεραιότητες, τις διαφορετικές ανάγκες κάθε περιοχής.
Κάποιοι ίσως κάνουν υπολογισμούς και ασκήσεις κομματικής αριθμητικής συγκολλώντας δήμους. Κάποιοι άλλοι αναζητούν ρόλο.
Τα τρία αυτά χρόνια που είμαι Δήμαρχος Ροδίων πήραμε όλοι μαζί ή συμμετείχαμε με ορισμένους σε μία σειρά πρωτοβουλιών για προβλήματα κοινά με υπερτοπικό ενδιαφέρον.
Γιατί τα προβλήματα δεν έχουν χρώμα.
Ενα από αυτά είναι η διαχείριση των απορριμμάτων αφού το υφιστάμενο μοντέλο έχει ήδη εξαντλήσει τα όριά του. Το πρόβλημα αυτό μας αφορά όλους.
Η λύση πρέπει να προκύψει μέσα από τη συνεργασία και τη συναντίληψη όλων μας.
Το εργοστάσιο διαχείρισης των στερεών αποβλήτων και οι συνακόλουθες υποδομές που θα το συνοδεύουν, είναι μία λύση που εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα.
Επιλύει το πρόβλημα ανοίγει νέους ορίζοντες, μετατρέπει τη Ρόδο σε πρότυπο, μπορεί να παράγει ενέργεια αποτελεί μία κορυφαία υποδομή για την προστασία του περιβάλλοντος και για την ποιότητα ζωής.
Εμείς είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε. Όσοι διστάζουν όμως, όσοι αντιδρούν σε αυτή τη συνέργεια κατά περίεργο τρόπο τοποθετούνται υπέρ της δημιουργίας ενός δήμου με το πρόσχημα ότι χρειάζεται ένας ισχυρός δήμος για να παίρνει αποφάσεις.
Μα για να συνεργαστεί κανείς στην επίλυση προβλημάτων που μας απασχολούν όλους δεν χρειάζεται να είναι ή να νιώθει ισχυρός.
Πρέπει να πιστεύεις στη συνεργασία. Να την κάνεις πράξη, αντίληψη και στάση ζωής.
Η χωροθέτηση των ορίων των νέων δήμων δεν μπορεί να είναι προϊόν κομματικών σκοπιμοτήτων και προσωπικών φιλοδοξιών. Δεν μπορεί να γίνει με όρους παρελθόντος, ξεπερασμένες νοοτροπίες και αγκυλώσεις.
Οι νέοι δήμοι θα προκύψουν μέσα από ενιαία και αντικειμενικά κριτήρια. Δεν είναι ούτε μπορούν να γίνουν ίδιοι όλοι οι δήμοι.
Θα υπάρχουν Δήμοι μεγάλων πολεοδομικών συγκροτημάτων, Δήμοι με αστικό χαρακτήρα, Δήμοι ανοιχτές πόλεις, αγροτικοί και ορεινοί δήμοι, Δήμοι μικρά και μεσαία νησιά.
Η διοικητική μεταρρύθμιση πρέπει να οδηγήσει σε δήμους με επαρκή και όχι υπέρμετρη χωρική διάσταση. Με πληθυσμιακή ισορροπία, κοινές αναπτυξιακές προτεραιότητες, ομοιογένεια, συνάφεια οικονομικών, κοινωνικών και πολιτισμικών δεδομένων.
Δήμους που θα έχουν συγκεκριμένο αναπτυξιακό πρότυπο και θα προσφέρουν υπηρεσίες.
Το νησί μας διαθέτει σήμερα 10 Δήμους κατανεμημένους σε διαφορετικά γεωγραφικά σύνολα, με ουσιαστικές διαφορές στις δομές της οικονομικής δραστηριότητας σε κάθε περιοχή αλλά και κοινωνικές, περιβαλλοντικές και πολιτισμικές διαφοροποιήσεις.
Αυτή είναι μία σταθερά που κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει.
Δικαίωμα στην ανάπτυξη έχουν όλοι. Η ανάπτυξη έρχεται μέσα από την επιλογή προτύπων που δεν μπορεί να είναι κοινό για όλους, για κάθε γεωγραφικό σύνολο, για κάθε δήμο.
Εκτός από τον τομέα του τουρισμού και των υπηρεσιών που αποτελεί τον τριτογενή τομέα της οικονομίας και κυρίαρχη δομή οικονομικής δραστηριότητας σε περιοχές και γεωγραφικά σύνολα της Ρόδου, υπάρχουν προοπτικές ανάπτυξης και σε άλλους τομείς και περιοχές.
Ο αγροτουρισμός, η αναδιάρθρωση των καλλιεργειών με την παραγωγή τοπικών προϊόντων με ποιότητα και πιστοποίηση, η αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων κάθε περιοχής, μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη περιοχών που δεν έχουν δομές οικονομικής δραστηριότητας με αναφορές στον τουρισμό και στις υπηρεσίες.
Προαπαιτούμενο για όλα αυτά είναι δήμοι που θα υπηρετούν συγκεκριμένο αναπτυξιακό πρότυπο, θα απευθύνονται σε πολίτες με τις ίδιες ανάγκες και προτεραιότητες.
Τα διαφορετικά αναπτυξιακά πρότυπα λειτουργούν σαν αλυσίδα.
Το τουριστικό προϊόν στη Ρόδο, στην Καλλιθέα και στην Ιαλυσό αναβαθμίζεται και αποκτά ξεχωριστή αξία όταν συνδέεται με τοπικά αγροτικά προϊόντα από τον Αττάβυρο.
Ή όταν συνδέεται με αναφορές στον πολιτισμό από τη Λίνδο και την Κάμειρο.
Χρειαζόμαστε ισχυρούς Δήμους που θα ενισχύουν και θα υπηρετούν το δικό τους τοπικό πρότυπο ανάπτυξης.
Θα προβάλλουν και θα στηρίζουν τη διαφορετικότητά τους με έργα και νέες υποδομές.
Οι Δήμοι που θα απευθύνονται σε διαφορετικές ομάδες πληθυσμού με αντικρουόμενες ανάγκες και προτεραιότητες είναι βέβαιο ότι δεν θα είναι σε θέση να αξιοποιήσουν τις νέες ευκαιρίες.
Ο χωροταξικός σχεδιασμός θα προκύψει μέσα από τη συσσωρευμένη εμπειρία όλων μας, από ενιαία και αντικειμενικά κριτήρια.
Μέσα από διάλογο στον οποίο θα συμμετέχουν και οι πολίτες.
Ο διάλογος με την κοινωνία είναι υπόθεση όλων μας.
Αυτό σημαίνει ισχυρή τοπική δημοκρατία.
Η κάθε απόφαση αποκτά ξεχωριστή δυναμική και βαρύτητα όταν μετατρέπεται σε συναπόφαση.
https://www.dimokratiki.gr/arxeio/i-thesis-tou-dimarchou-rodion-gia-tin-diikitiki-metarrithmisi/
