Τη νομοθετική ρύθμιση για την προστασία κατά το 2014 της κύριας κατοικίας από πλειστηριασμούς παρουσίασε ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης, επισημαίνοντας ότι δεν υπήρξε συμφωνία με την τρόικα, αλλά ούτε «ρητή τουλάχιστον από την πλευρά τους διαφωνία».
Το νομοσχέδιο θα κατατεθεί σήμερα, Πέμπτη, στη Βουλή. Θα συζητηθεί με τη διαδικασία του κατεπείγοντος την Παρασκευή στην αρμόδια Επιτροπή και το Σάββατο στην Ολομέλεια. Ήδη το μελετούν οι κοινοβουλευτικές ομάδες της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, με τον Κ. Χατζηδάκη να αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο αλλαγών.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, παρατείνεται μέχρι το τέλος του 2014 (έως 31-12-2014) η απαγόρευση των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας υπό τις εξής προϋποθέσεις και κριτήρια που πρέπει να πληρούνται σωρευτικά:
• αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας να μην υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ,
• ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα έως 35.000 ευρώ (δηλαδή χωρίς τις κρατήσεις για ασφαλιστικά ταμεία, φόρο εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης). Το μεικτό φθάνει περίπου στα 50.000 ευρώ.
• συνολική αξία ακίνητης και κινητής περιουσίας μέχρι 270.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και άλλων κινητών αξιών του οφειλέτη δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ.
Για οικογένειες με 3 παιδιά και πάνω ή για άτομα με αναπηρία άνω του 67%, και όσους βαρύνονται φορολογικά από άτομα με αναπηρία άνω του 67%, τα παραπάνω όρια των προϋποθέσεων (αντικειμενική αξία πρώτης κατοικίας, εισόδημα, περιουσία) προσαυξάνονται κατά 10%.
Δηλαδή η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας ορίζεται στις 220.000 ευρώ, το ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα στις 38.500 ευρώ, η συνολική κινητή και ακίνητη περιουσία σε 297.000 ευρώ και οι καταθέσεις να μην είναι πάνω από 16.500 ευρώ.
Θεσπίζεται καταβολή ελάχιστης μηνιαίας δόσης, αναλόγως του εισοδήματος και της οικογενειακής κατάστασης.
Πώς ορίζεται η ελάχιστη μηνιαία δόση
Η ελάχιστη δόση ορίζεται με βάση το εισόδημα και την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη, με ειδικές προβλέψεις για άνεργους.
Μισθωτοί και συνταξιούχοι θα καταβάλουν ετήσια δόση ίση με 10% του καθαρού εισοδήματός τους εφόσον αυτό φτάνει μέχρι τις 15.000 ευρώ. Για εισοδήματα άνω των 15.000 ευρώ, καταβάλλεται ετήσια δόση 1.500 ευρώ +20% του υπερβάλλοντος εισοδήματος από τις 15.000 ευρώ. Δηλαδή για εισόδημα 20.000 ευρώ η ετήσια δόση ορίζεται στα 2.500 ευρώ (10%x15.000 + 20%x5000).
¶νεργοι: Παρέχεται η δυνατότητα μηδενικής καταβολής δόσης, εφόσον έχουν μηδενικό εισόδημα ή λαμβάνουν μόνο το επίδομα ανεργίας.
Ελεύθεροι επαγγελματίες και έμποροι: η δόση θα πρέπει να αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της τελευταίας ενήμερης δόσης.
Πιο αναλυτικά:
• για ετήσιο εισόδημα 5.000 ευρώ η ετήσια δόση είναι 500
ευρώ και η μηνιαία δόση 42 ευρώ
• για ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ, η ετήσια δόση είναι
1000 ευρώ και η μηνιαία δόση 83 ευρώ
• για ετήσιο εισόδημα 15.000 ευρώ η ετήσια δόση είναι
1.500 ευρώ και η μηνιαία δόση 125 ευρώ
• για ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ η ετήσια δόση είναι
2.500 ευρώ και η μηνιαία δόση 208 ευρώ
• για ετήσιο εισόδημα 25.000 ευρώ η ετήσια δόση είναι
3.500 ευρώ και η μηνιαία δόση 292 ευρώ
• για ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ η ετήσια δόση είναι
4.500 ευρώ και η μηνιαία δόση 375 ευρώ
• για ετήσιο εισόδημα 35.000 ευρώ η ετήσια δόση είναι
5.500 ευρώ και η μηνιαία δόση 458 ευρώ
Παράλληλα παραμένουν σε ισχύ οι νόμοι 3869/2010 («νόμος Κατσέλη») και 4161/ 2013 για τη δικαστική προστασία όσων αδυνατούν να εξοφλήσουν τα δάνειά τους, ενώ από το 2015 θα τεθεί σε εφαρμογή μόνιμο πλαίσιο διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων με τη σύσταση Κυβερνητικού Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Χωρίς συμφωνία με τρόικα
Ο κ. Χατζηδάκης επισήμανε ότι παρά την προσπάθεια και τις διαπραγματεύσεις που προηγήθηκαν, δεν υπήρξε συμφωνία με την τρόικα για το περιεχόμενο των μεταβατικών ρυθμίσεων που θα ισχύσουν το 2014.
«Δεν υπήρξε πλήρης συμφωνία με την τρόικα, αλλά δεν έχουμε και ρητή τουλάχιστον διαφωνία από την πλευρά τους» είπε χαρακτηριστικά και τόνισε:
«Εξηγήσαμε από την αρχή των διαπραγματεύσεων ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να δεχθεί γενική άρση της αναστολής των πλειστηριασμών, όπως ζητούσε η τρόικα».
Πρόσθεσε δε ότι κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων η πλευρά των δανειστών έκανε αρκετά βήματα προς τις θέσεις της κυβέρνησης, όμως δεν κατέστη δυνατό να υπάρξει τελική συμφωνία για όλες τις παραμέτρους.
Αναφερόμενος στις τράπεζες είπε ότι δεν διαπραγματεύτηκε μαζί τους, αλλά άκουσε τις απόψεις τους.
«Προστατεύεται το 90%»
«Παρά το γεγονός ότι το πλαίσιο προστασίας που ισχύει με τους νόμους 3869 και 4161 είναι το ισχυρότερο στην Ευρώπη, θεωρούμε ότι οι συνθήκες είναι τέτοιες που επιβάλουν ένα δεύτερο πλέγμα προστασίας, όχι κατ’ ανάγκην μέσω των Δικαστηρίων, για τα χαμηλά και μεσαία εισοδηματικά στρώματα που έχουν πληγεί από την κρίση» επισήμανε ο υπουργός Ανάπτυξης.
Από την άλλη πλευρά, τόνισε, δεν μπορεί να συνεχίζεται το καθεστώς προστασίας για όσους έχουν κατά τεκμήριο τη δυνατότητα να εξυπηρετούν τα δάνειά τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου τα κριτήρια προστασίας που τέθηκαν για το 2014 προστατεύουν τη συντριπτική πλειονότητα των δανειοληπτών που σήμερα έχουν πάψει να εξυπηρετούν τα δάνειά τους, και όχι μόνο τα χαμηλότερα στρώματα, αλλά και τα μεσαία και υψηλότερα εισοδήματα.
«Το 90% προστατεύονται και στο 10% λέμε να πληρώσουν. Θα είναι ενδιαφέρον αν θα δούμε στην Ελλάδα την επανάσταση των πλουσίων και την Αριστερά του χαβιαριού», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηδάκης ενώ εκτίμησε ότι πρακτικά με το συνολικό πλαίσιο που ισχύει μπορεί να μην γίνει και κανένας πλειστηριασμός, καθώς όσοι δεν καλύπτουν τις προϋποθέσεις και δεν έχουν τη δυνατότητα να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους, μπορούν να προσφύγουν στους νόμους 3869 και 4161.
Σημειώνεται ότι με βάση τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Χατζηδάκης, σχεδόν το 93% των καταθετών διατηρούν καταθέσεις έως 10.000 ευρώ στις τράπεζες, ενώ το μέσο ποσό κατάθεσης είναι 3.600 ευρώ και ο μέσος όρος των χρηματοοικονομικών στοιχείων είναι 4.400 ευρώ. Επίσης, το 90% των νοικοκυριών με στεγαστικό δάνειο εμφανίζονται να έχουν καθαρό οικογενειακό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των 35.000 ευρώ.
Ο κ. Χατζηδάκης επισήμανε ότι γίνονται ήδη συζητήσεις με τους βουλευτές της ΝΔ, ότι είναι διαθέσιμος να ενημερώσει τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, καθώς και ότι κάθε χρήσιμη πρόταση θα ενσωματωθεί.
«Η ρύθμιση δεν είναι γραμμένη σε πέτρα, και εννοείται πως κάθε χρήσιμη πρόταση ευχαρίστως θα τη συζητήσουμε και θα την ενσωματώσουμε» είπε χαρακτηριστικά.
Μόνιμο πλαίσιο από το 2015
Από την αρχή του 2015 και μετά η νομοθετική αυτή διάταξη θα καταργηθεί και θα αντικατασταθεί από μόνιμο πλαίσιο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων οφειλών, την κατάρτιση του οποίου θα αναλάβει το υπό σύσταση Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Ειδικότερα, το πρόγραμμα μακροπρόθεσμης διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών που θα ισχύσει από το 2015 περιλαμβάνει τρία στοιχεία:
1. Σύσταση Κυβερνητικού Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου, στο οποίο μετέχουν οι υπουργοί Οικονομικών, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Δικαιοσύνης και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Το Συμβούλιο θα εποπτεύει τη μεταβατική διαδικασία, θα ορίσει με απόφαση του τις αρχές του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και θα προβαίνει ετησίως στην εκτίμηση των «απαραίτητων δαπανών διαβίωσης», με βάση τα ετήσια στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που θα ενσωματωθούν στον Κώδικα Δεοντολογίας προκειμένου να αποτελέσουν σημείο αναφοράς στις απόπειρες εξωδικαστικού συμβιβασμού και ενώπιον των δικαστηρίων.
2. Έκδοση Κώδικα Δεοντολογίας, με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών. Ο κώδικας δεοντολογίας θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, διατάξεις σχετικά με τις διαδικασίες αξιολόγησης κινδύνου, διαδικασίες αξιολόγησης της δυνατότητας αποπληρωμής, δεσμευτικούς κανόνες με σαφή χρονοδιαγράμματα, προϋποθέσεις επικοινωνίας μεταξύ πιστωτικών ιδρυμάτων και δανειστών, την εισαγωγή των ορισμών του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και «απαραίτητων δαπανών διαβίωσης» κ.α.
3. Διαμεσολάβηση Συνηγόρου του Καταναλωτή μεταξύ δανειστών και οφειλετών, με σκοπό τη ρύθμιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ιδίως αναφορικά με θέματα που άπτονται της εφαρμογής του Κώδικας Δεοντολογίας.
