Παρουσιάζοντας τους άξονες της νέας αρχιτεκτονικής, ο κ. Ραγκούσης επεσήμανε τη δραστική μείωση των δήμων της χώρας και τη θεμελίωση της δευτεροβάθμιας περιφερειακής αυτοδιοίκησης με αιρετούς περιφερειάρχες και περιφερειακά συμβούλια.
Ειδικότερα, με τον «Καλλικράτη»:
Θεμελιώνονται λιγότεροι από 370 ισχυροί δήμοι από τους 1.034 δήμους και κοινότητες που υπάρχουν σήμερα και έως 7 γενικές διοικήσεις που θα αντικαταστήσουν τις 13 σημερινές κρατικές περιφέρειες.
Τα περίπου 6.000 νομικά πρόσωπα και δημοτικές επιχειρήσεις των δήμων περιορίζονται σε λιγότερα από 2.000, καταργούνται δηλαδή περίπου 4.000 νομικά πρόσωπα και δημοτικές επιχειρήσεις των δήμων.
Στη θέση των 76 Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου που αποτελούν τις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις δημιουργούνται αιρετές περιφέρειες σε αριθμό ανάλογο των 13 κρατικών σημερινών περιφερειών.
Θεμελιώνεται η αιρετή περιφερειακή αυτοδιοίκηση. Εισάγεται έτσι ο θεσμός του αιρετού περιφερειάρχη, καθιερώνεται θεσμός του αντιπεριφερειάρχη, θεματικού και τοπικού, καθώς και η περιφερειακή εκτελεστική επιτροπή.
Η περιφερειακή αυτοδιοίκηση καθίσταται το θεσμικό όχημα της πράσινης ανάπτυξης και αναλαμβάνει τον ενιαίο στρατηγικό αναπτυξιακό σχεδιασμό της περιφέρειας, η οποία πρέπει να βασίζεται στη συμμετοχή του πολίτη και στη διαχείριση των ΠΕΠ του ΕΣΠΑ.
Ειδικές ρυθμίσεις
Ειδικά στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη αντιμετωπίζονται με ειδικές ρυθμίσεις τα ζητήματα μητροπολιτικού χαρακτήρα.
Θεσπίζεται συνήγορος του δημότη και της επιχείρησης σε κάθε δήμο και σε κάθε περιφέρεια. Ο συνήγορος θα είναι πρόσωπο υψηλού κύρους, εκλεγμένος με αυξημένη πλειοψηφία, με ορισμένη θητεία και υπό τον έλεγχο του Συνηγόρου του Πολίτη.
Στο πλαίσιο αξιοποίησης των δυνατοτήτων της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης:
Ενισχύεται και εκσυγχρονίζεται ο θεσμός των δημοτικών ΚΕΠ με τη δημιουργία μικρών «Δημοτικών e-ΚΕΠ» σε κάθε γειτονιά ή χωριό ανάλογα με τις ανάγκες εξυπηρέτησης, με τα οποία παρέχονται οι βασικές υπηρεσίες της δημοτικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης όσο το δυνατόν εγγύτερα στο πολίτη.
Εισάγεται η έξυπνη «κάρτα του δημότη», με την οποία περνούν οι δήμοι στην αυτόματη εξυπηρέτηση (π.χ. έκδοση πιστοποιητικών), αλλά και διευκολύνεται η συμμετοχή σε δημοκρατικές διαδικασίες (π.χ. τοπικά δημοψηφίσματα).
Οι δήμοι, εξοπλιζόμενοι με τις απαραίτητες υποδομές (μηχανήματα αυτόματης εξυπηρέτησης – «δημοτικά ΑΤΜ»), που θα εγκατασταθούν στα δημοτικά e-ΚΕΠ, θα έχουν τη δυνατότητα αυτόματης εξυπηρέτησης 24 ώρες το 24ώρο, 365 ημέρες το χρόνο.
Στο επίπεδο της αποκεντρωμένης κρατικής διοίκησης οι γενικές διοικήσεις θα διατηρήσουν όσες αρμοδιότητες προβλέπονται ρητά στο Σύνταγμα ότι δεν μπορούν να παραχωρηθούν στην αυτοδιοίκηση, αλλά και ευαίσθητες αρμοδιότητες, όπως της μετανάστευσης.
Για τη δραστική μείωση των δήμων ο κ. Ραγκούσης έδωσε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία:
– Μόνο 213 δήμοι από τους 1.034 απέκτησαν την πιστοποίηση ότι έχουν τη διαχειριστική επάρκεια για την υλοποίηση έργων του ΕΣΠΑ.
– Το 44%, δηλαδή 500 δήμοι, λειτουργεί το πολύ με ένα μηχανικό, 250 δήμοι δεν έχουν ούτε ένα οικονομολόγο να εργάζεται σε αυτούς, ενώ 500 δήμοι έχουν 1-2 οικονομολόγους. Διαπιστώνεται επίσης σημαντική απουσία νομικών που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ορθή και νομότυπη λειτουργία των δήμων.
Ελεγχοι ΟΤΑ
Αναφερόμενος ο κ. Ραγκούσης στους ΟΤΑ που κατηγορούνται συχνά, άλλες φορές δικαιολογημένα άλλες φορές όχι, όπως είπε, ως εστίες διαφθοράς, τόνισε ότι θα αλλάξει συνολικά ο τρόπος ελέγχου, ενώ ταυτόχρονα θα απαλλαγεί η αυτοδιοίκηση από περιττούς ελέγχους που προκαλούν εν τέλει γραφειοκρατικά βάρη στη λειτουργία τους. Θα θεσπιστεί η υποχρεωτική ανάρτηση στο Διαδίκτυο όλων των διοικητικών αποφάσεων και πράξεων αυτοδιοικητικών οργάνων και οργάνων διοίκησης φορέων, οι οποίες δεν θα ισχύουν εάν δεν έχουν δημοσιευθεί.
Θα καθιερωθεί Ειδική Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας των ΟΤΑ.
Επίσης, προληπτικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου σε όλους τους ΟΤΑ, τους δήμους και τις περιφέρειες. Κάθε δαπάνη θα ελέγχεται προληπτικά πριν από την εκτέλεσή της.
Οι πόροι των ΟΤΑ
Οι πόροι της τοπικής αυτοδιοίκησης έως τώρα βασίζονταν κυρίως στο φόρο εισοδήματος και στα τέλη κυκλοφορίας. Πλέον, όπως είπε ο υπουργός, προχωράμε στη σύνδεση των πόρων της τοπικής αυτοδιοίκησης με το ΦΠΑ
Ο κ. Ραγκούσης χαρακτήρισε την απόφαση κρίσιμη, που ενισχύει ουσιαστικά τα οικονομικά των ΟΤΑ. Ταυτόχρονα όμως καθιστά σύμμαχο την αυτοδιοίκηση, τις δυνάμεις που δραστηριοποιούνται γύρω από αυτή και τις τοπικές κοινωνίες στη μεγάλη εθνική προσπάθεια της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.
Επιπλέον:
• Σε παράλληλη διαβούλευση με τη φορολογική μεταρρύθμιση, στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του Συντάγματος, θα υπάρξει εξοπλισμός των δήμων και των περιφερειών με επαρκείς οικονομικούς πόρους.
• Θα εξορθολογιστεί στη βάση διαφανών, αντικειμενικών και αδιάβλητων κριτηρίων το σύνολο των χρηματοδοτήσεων της κεντρικής διοίκησης προς την αυτοδιοίκηση. Ο υπουργός διαβεβαίωσε ότι θα τεθεί οριστικό τέλος στην πελατειακή κατανομή κονδυλίων με στόχο τη χειραγώγηση της αυτοδιοίκησης.
Τρεις πυλώνες
Για τη μετάβαση στη νέα αρχιτεκτονική, ο κ. Ραγκούσης επεσήμανε ότι είναι απαραίτητο ένα επιχειρησιακό πρόγραμμα στήριξης, το οποίο διαρθρώνεται σε τρεις πυλώνες:
• Το πρόγραμμα Διοικητική Μεταρρύθμιση, οι πόροι του ΕΣΠΑ που έχει στη διαχείρισή του το υπουργείο Εσωτερικών, προϋπολογισμού περίπου 650 εκατομμυρίων ευρώ, αναθεωρείται για να προσαρμοστεί στις ανάγκες της νέας αρχιτεκτονικής.
• Τη χρηματοδότηση του κόστους για την πρόσληψη ειδικού επιστημονικού προσωπικού (μηχανικοί, οικονομολόγοι, νομικοί κτλ) που είναι απαραίτητο για την προβλεπόμενη στελέχωση των υπηρεσιών των ΟΤΑ και το οποίο παραμένει στους ΟΤΑ για τουλάχιστον 10 χρόνια.
• Την καθιέρωση ενός αναπτυξιακού προγράμματος τουλάχιστον ισοδύναμου του σημερινού προγράμματος για την αυτοδιοίκηση.
Ο υπουργός αναφέρθηκε στην Αττική των 4 εκατομμυρίων και στη Θεσσαλονίκη του 1 εκατομμυρίου που επιβιώνουν ακόμα 20 κοινότητες, καθώς και αρκετοί μικροί και αδύναμοι δήμοι. Τόνισε ότι θα υπάρξει ειδική πρόβλεψη για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νησιωτικών και ορεινών περιοχών (οι νησιωτικοί δήμοι της χώρας αποτελούν το 25% των σημερινών), προσθέτοντας ότι δεν θα υπάρξει περιοχή, γειτονιά, χωριό η οποία δεν θα απολαμβάνει τους πόρους που απορρέουν από τις ανάγκες.
ΕΚΤΑΚΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Εκτάκτως θα συνεδριάσει αύριο το βράδυ το δημοτικό συμβούλιο Ρόδου, ύστερα από πρωτοβουλία του δημάρχου Ροδίων κ. Χατζή Χατζηευθυμίου, ενόψει και του «Καλλικράτη», με τα ακόλουθα θέματα στην ημερήσιά του διάταξη:
1. «Πρόγραμμα «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ»: Συζήτηση και κατάθεση προτάσεων ενόψει και της Συνεδρίασης της ΚΕΔΚΕ.
2. Προγραμματισμός προσλήψεων εποχιακού έτους 2010.
3. Προέγκριση μετάβασης Δημάρχου και Δημοτικών Συμβούλων στην Αθήνα προκειμένου να παρευρεθούν στη Συνεδρίαση της ΚΕΔΚΕ.
Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να συνεχίσει τον «Καλλικράτη», τόνισε ο Γ.Παπανδρέου
Αποφασισμένη να συνεχίζει το σχέδιο «Καλλικράτης» που θα επιφέρει ριζικές αλλαγές στον διοικητικό χάρτη της χώρας εμφανίζεται η κυβέρνηση, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός Γ.Παπανδρέου στο περιθώριο της ορκωμοσίας του νέου υφυπουργού Εσωτερικών, Γ.Ντόλιου στο Προεδρικό Μέγαρο.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι υπάρχει «ευρύτερη συναίνεση» και πρόσθεσε ότι το σχέδιο αυτό το είχε εξαγγείλει και η ΝΔ, αλλά δεν το έκανε ποτέ.
«Ο ελληνικός λαός μάς ψήφισε για να κάνουμε αλλαγές και όχι μερεμέτια», τόνισε και πρόσθεσε ότι το σχέδιο «έχει μεγάλη απήχηση στον κόσμο και είναι μια απαραίτητη αλλαγή που όλοι λένε ότι πρέπει να γίνει».
Απευθυνόμενος στον νέο υφυπουργό Εσωτερικών, ο οποίος ορκίστηκε ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κάρολου Παπούλια, ο πρωθυπουργός του ευχήθηκε καλή επιτυχία στα νέα του καθήκοντα σε ένα υπουργείο, το οποίο βρίσκεται στην «πρωτοπορία των αλλαγών για το Κράτος».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γ.Πεταλωτής, τόνισε ότι όλες οι ενστάσεις που υπάρχουν θα ληφθούν υπόψη μετά τη δημόσια διαβούλευση.
Από τη ΝΔ ο κ. Γκιουλέκας υπογράμμισε ότι ο νέος διοικητικός χάρτης θα πρέπει να τονώσει περισσότερο τις τοπικές κοινωνίες.
«Δεν μπορεί να λαμβάνονται αποσπασματικά μέτρα χωρίς μάλιστα, έναν κρίσιμο διάλογο με την ίδια την κοινωνία. Οι μέθοδοι του ΅αποφασίζομεν και διατάζομεν’ μας γυρίζουν πολλές δεκαετίες πίσω», δήλωσε.
Ριζικά αντίθετη προς τον «Καλλικράτη» δηλώνει η γενική γραμματέας του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, τονίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο «επιχειρείται ισχυροποίηση του κράτους».
«Διαμορφώνονται συγκεντρωτικοί, κρατικοί, τοπικοί μηχανισμοί οι οποίοι απαλλάσσουν το κράτος από όποια ευθύνη έχει για την Παιδεία, την Υγεία, τις υποδομές για τις κοινωνικές υπηρεσίες. Είναι το μέσο εκείνο που θα προχωρήσει την ιδιωτικοποίηση και την εμπορευματοποίηση πολύ πιο βαθιά στους τομείς της Παιδείας και της Υγείας», τόνισε.
Η υπερνομάρχης Αθηνών-Πειραιώς Ντίνα Μπέη τόνισε ότι η κυβέρνηση σωστά έδωσε σε δημόσια διαβούλευση την πρόταση γιατί θα πρέπει να ακουστούν και να αξιολογηθούν γνώμες και εισηγήσεις, κομμάτων αρμοδίων φορέων και των πολιτών.
«Στο πλαίσιο της διαβούλευσης είναι σημαντικό επίσης να αποσαφηνιστούν οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης σε σχέση με τη θεσμοθέτηση της Μητροπολιτικής Αυτοδιοίκησης, καθώς ειδικά για το Λεκανοπέδιο με τα μεγάλα συσσωρευμένα προβλήματα του η Μητροπολιτική Αυτοδιοίκηση είναι η πλέον ενδεδειγμένη λύση» κατέληξε.
Ο δήμαρχος Πειραιά Παναγιώτης Φασούλας, είπε ότι η διοικητική μεταρρύθμιση είναι απαραίτητη, εκφράζοντας την άποψη ότι σωστά κινείται η κυβέρνηση να αναδιατάξει τους Δήμους, τις Νομαρχίες και να επιβάλλει την αιρετή Περιφέρεια.
«Εκείνο που θέλω να τονίσω ως δήμαρχος Πειραιά, είναι ότι ο Πειραιάς δεν πρέπει να χάσει τη μητροπολιτική του θέση στον Αυτοδιοικητικό χάρτη της χώρας και είμαι σίγουρος ότι οι προτάσεις των Δήμων θα ληφθούν πολύ σοβαρά υπόψη» κατέληξε.
Τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια ενημέρωσε τη Δευτέρα, ο υπουργός Εσωτερικών Γιάννης Ραγκούσης αναφορικά με το νέο πρόγραμμα «Καλλικράτης», που επιφέρει ριζικές αλλαγές στον διοικητικό χάρτη της χώρας.
Κατά τη σύντομη συνομιλία τους ενώπιον των δημοσιογράφων ο κ. Παπούλιας εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι οι αλλαγές που προωθούνται θα έχουν θετική κατάληξη, «όσο υπάρχει θέληση».
Εξερχόμενος του Προεδρικού Μεγάρου, ο κ. Ραγκούσης δήλωσε ότι είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει το σχέδιο «Καλλικράτης», αυτή «τη μεγάλη δομική αλλαγή και για την Αυτοδιοίκηση, αλλά και για την αποκεντρωμένη κρατική διοίκηση».
Σε ερώτηση εάν θα επανέλθει το 42%, ο κ. Ραγκούσης απάντησε ότι «περιλαμβάνεται στις προτάσεις μας, που από χθες έχουν τεθεί σε διαβούλευση και προς την Αυτοδιοίκηση και προς τους πολίτες και τα κόμματα».
Σύμφωνα με τα Νέα, οι πρώτες αντιδράσεις προήλθαν από μέλη της κυβέρνησης, τα οποία στο τέλος της συνεδρίασης του Υπουργικού Συμβουλίου, την Κυριακή, εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για το γεγονός ότι στη σύνταξη του νομοσχεδίου δεν ελήφθησαν υπ’ όψιν οι παρατηρήσεις τους.
Κριτική στο νομοσχέδιο άσκησαν οι υπουργοί Προστασίας του Πολίτη Μιχ. Χρυσοχοΐδης, Παιδείας Α. Διαμαντοπούλου, Εθν. Αμυνας Ε. Βενιζέλος, Δικαιοσύνης Χ. Καστανίδης και ο αναπληρωτής υπουργός Εθν. Αμυνας Παν. Μπεγλίτης.
