Πρόγραμμα Leader για το νομό με 6.300.000 ευρώ

Η δημόσια δαπάνη για το πρόγραμμα ανέρχεται σε 6.300.000 ευρώ και στην περιοχή παρέμβασης περιλαμβάνονται οι Δήμοι: Αρχαγγέλου, Αφάντου, Καλλιθέας, Λινδίων, Πεταλούδων, Δικαίου, Ηρακλειδών, Λειψών, Λέρου, Πάτμου και η Κοινότητα Αγαθονησίου. Στους υπόλοιπους δήμους του νομού (πλην των Δήμων Ροδίων και Κω) θα υλοποιηθούν παρόμοιες δράσεις από τον Αξονα 3 του ΠΑΑ και το Leader Αλιείας.
Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται δράσεις που αφορούν τον αγροτικό τουρισμό, τις μικρές βιοτεχνίες, τη μεταποίηση της φυτικής και ζωικής παραγωγής, μικρά δημόσια έργα, μικρά έργα περιβάλλοντος και πολιτισμού. Δικαιούχοι του προγράμματος -ανάλογα με τις δράσεις- είναι φυσικά πρόσωπα, νομικά πρόσωπα, ΟΤΑ και ιδιωτικοί φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Στο προσεχές διάστημα, θα ακολουθήσει η προκήρυξη του τοπικού προγράμματος και η διάθεση όλου του πληροφοριακού υλικού.
Για πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στα γραφεία της Αναπτυξιακής Δωδεκανήσου (ΑΝ.ΔΩ. Α.Ε.), 28ης Οκτωβρίου 72, Ρόδος, και στα τηλέφωνα 2241075323, 2241078230, κ. Κώστας Ζήφος.
Οι βασικές δράσεις που θα προκηρυχθούν και οι επιλέξιμες δαπάνες είναι οι εξής:
Ομάδα Υπομέτρων 411
Υπομέτρο L123 “Αύξηση της αξίας των γεωργικών και δασοκομικών
προϊόντων”
Δράση L123α “Αύξηση της αξίας των γεωργικών προϊόντων”
α) Επιλέξιμες δαπάνες:
1. διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου.
2. κατασκευή ή βελτίωση ακινήτων.
3. προμήθεια και εγκατάσταση νέου μηχανολογικού εξοπλισμού συμπεριλαμβανομένου και του λογισμικού πληροφορικής και του εξοπλισμού των εργαστηρίων στο βαθμό που εξυπηρετεί τη λειτουργία της μονάδας.
4. εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού όχι ως μεμονωμένη δράση αλλά ως τμήμα της συνολικής επένδυσης.
5. αγορά καινούργιων οχημάτων – ισοθερμικών βυτίων, αναγκαίων για τη μεταφορά του γάλακτος προς το χώρο τυποποίησης – μεταποίησης, καθώς και αγορά καινούργιων οχημάτων ψυγείων μόνο για τα νησιά του Αιγαίου.
6. γενικά έξοδα, όπως αμοιβές μηχανικών και συμβούλων, λοιπές δαπάνες έκδοσης άδειας δόμησης, δαπάνες για μελέτες σκοπιμότητας, δαπάνες για τη δημιουργία αναγνωρίσιμου σήματος (ετικέτας) του προϊόντος, απόκτηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, έρευνα αγοράς για τη διαμόρφωση της εικόνας του προϊόντος (συσκευασία, επισήμανση) και άδειες πέραν των παραπάνω δαπανών και μέχρι ορίου 10% του συνόλου του προϋπολογισμού.
7. δαπάνες για την κάλυψη του κόστους μελέτης-εγκατάστασης συστημάτων διασφάλισης ποιότητας και ποιοτικών σημάτων (συμπεριλαμβανομένων των δαπανών για την εκπαίδευση του προσωπικού), καθώς επίσης και δαπάνες που καταβάλλονται από τους δικαιούχους σε αναγνωρισμένους, από τα αρμόδια εθνικά όργανα, οργανισμούς πιστοποίησης για την αρχική πιστοποίηση των συστημάτων αυτών.
8. αγορά fax, τηλεφωνικών εγκαταστάσεων, επίπλων γραφείου και εξοπλισμού για σύνδεση με ευρυζωνικές υποδομές διαδικτύου, δικτύων ενδοεπικοινωνίας και ηλεκτρονικών υπολογιστών και συστημάτων ασφαλείας των εγκαταστάσεων.
9. κατασκευή κατοικίας φύλαξης των εγκαταστάσεων μέχρι του ποσού των ¤50.000.
β) Μη επιλέξιμες δαπάνες:
1. Αγορά οικοπέδου.
2. Αγορά ή απόκτηση κτιριακών εγκαταστάσεων, ανεξάρτητα αν πρόκειται για παλιές ή καινούργιες και την πιθανή προηγούμενη χρήση τους.
3. Προσωρινά έργα μη αμέσως συνδεόμενα με την εκτέλεση της πράξης (π.χ. προσωρινό υπόστεγο για τη φύλαξη υλικών, κ.λπ.).
4. Συμβολαιογραφικά έξοδα και πάσης φύσεως φόροι και δημοσιονομικές επιβαρύνσεις του δικαιούχου της επένδυσης.
5. Εξοπλισμό αναψυχής (τηλεοράσεις, video, κ.λπ.).
6. Αγορά οχημάτων εν γένει εκτός των ειδικών και αναγκαίων όπως αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο.
7. Λοιπός εξοπλισμός γραφείων (αριθμομηχανές, φωτοτυπικά, έπιπλα κ.λπ.) εκτός των αναφερομένων στο σημείο 8 της παραγράφου (α) ανωτέρω.
8. Αγορά υλικών αποσβέσιμων σε διάρκεια μικρότερη του έτους.
9. Μη φυσικές επενδύσεις συμπεριλαμβανομένων των δημοσιονομικών επιβαρύνσεων κάθε είδους σε βάρος των δικαιούχων.
10. Εκπαίδευση προσωπικού εκτός των αναφερομένων στο σημείο 7 της παραγράφου (α) ανωτέρω.
11. Διευκρινίζεται ότι η άδεια ανέγερσης των κτιρίων, οι αμοιβές των μηχανικών και αρχιτεκτόνων για τις μελέτες, καθώς και οι εδαφοτεχνικές μελέτες είναι επιλέξιμες και δύνανται να ενισχύονται, ενώ η ασφάλιση του μηχανολογικού εξοπλισμού δεν είναι επιλέξιμη δαπάνη.
12. Αποζημιώσεις που πληρώνονται από τους δικαιούχους σε τρίτους για απαλλοτριώσεις, εκκρεμότητες κ.λπ.
13. Ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) εκτός από τις περιπτώσεις που ορίζονται στο άρθρο 71, παρ. 3(α) του Καν(ΕΚ) 1698/2005, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
14. Έργα συντήρησης κτιριακών εγκαταστάσεων και μηχανολογικού εξοπλισμού.
15. Αγορά μεταχειρισμένων μηχανημάτων και εξοπλισμού.
16. Εργασίες πράσινου (δενδροφυτεύσεις, γκαζόν, κ.λπ.) καθώς και έργα διακόσμησης.
17. Έργα οδοποιίας εκτός των ορίων του οικοπέδου εγκατάστασης της μονάδας πέραν των απολύτως αναγκαίων για την εξυπηρέτηση της μονάδας.
18. Αμοιβές προσωπικού, συμπεριλαμβανομένων των επιβαρύνσεων της κοινωνικής ασφάλισης, πληρωτέες από το δικαιούχο στο προσωπικό του, εκτός αν αυτό προσλαμβάνεται ειδικά για να εργαστεί αποκλειστικά για την υλοποίηση της επένδυσης και να απολυθεί με την ολοκλήρωσή της.
19. Γενικά έξοδα άνω του 10% επί του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών.
20. Δαπάνες που αφορούν την αύξηση της δυναμικότητας σε τομείς όπου υπάρχει περιορισμός στην παραγωγή από τις ΚΟΑ γεωργικών προϊόντων.
21. Δαπάνες που αφορούν την απλή αντικατάσταση.
22. Δαπάνες για τον καθαρισμό της αρχικής θέσης σε περιπτώσεις μετεγκατάστασης και κόστος αποξήλωσης και μεταφοράς του παλαιού εξοπλισμού ή μέρος αυτού στη νέα θέση.
Ομάδα Υπομέτρων 413
α) Επιλέξιμες δαπάνες:
Υπομέτρο L312: “Στήριξη της δημιουργίας και ανάπτυξης πολύ μικρών επιχειρήσεων” και αντίστοιχες δράσεις του υπομέτρου L311
1. Δαπάνες κτιριακών εγκαταστάσεων, όπως δαπάνες οικοδομικών εργασιών, υδραυλικών εργασιών, ηλεκτρομηχανολογικών εργασιών, θέρμανσης κ.λπ.
2. Δαπάνες διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου προκειμένου να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις λειτουργίας της επιχείρησης, όπως ισοπεδώσεις, διαμορφώσεις, συνδέσεις με δίκτυα κοινής ωφέλειας, περιφράξεις, φωτισμός, φυτεύσεις, κ.λπ.
3. Δαπάνες αγοράς καινούργιου μηχανολογικού εξοπλισμού, περιλαμβανομένου του λογισμικού ηλεκτρονικών υπολογιστών, μέχρι την αγοραστική του αξία.
Περιλαμβάνονται οι δαπάνες μεταφοράς και εγκατάστασης.
4. Δαπάνες αγοράς λοιπού εξοπλισμού απαραίτητου για τη λειτουργία της επιχείρησης.
5. Γενικές δαπάνες συνδεόμενες με τα ανωτέρω όπως, αμοιβές μηχανικών και συμβούλων, δαπάνες έκδοσης των απαραίτητων αδειών, όπως οικοδομική άδεια, δαπάνες για μελέτες σκοπιμότητας και οικονομοτεχνικές μελέτες για την εγκατάσταση ΑΠΕ κ.λπ. Οι ανωτέρω δαπάνες δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 12% του συνολικού κόστους της επένδυσης.
6. Δαπάνες προβολής και προώθησης, όπως η έκδοση διαφημιστικών φυλλαδίων, η αξιοποίηση του διαδικτύου και σε ποσοστό μέχρι 5% του συνολικού κόστους.
7. Δαπάνες αγοράς ειδικών επαγγελματικών μέσων μεταφοράς προϊόντων και πρώτων υλών εντός της επιχείρησης (π.χ. ανυψωτικά μηχανήματα κ.λπ.), στην περίπτωση που η χρήση τους είναι πλήρως αιτιολογημένη από το είδος της επένδυσης.
8. Δαπάνες για την κάλυψη του κόστους μελέτης-εγκατάστασης συστημάτων διασφάλισης ποιότητας και ποιοτικών σημάτων, καθώς επίσης και δαπάνες που καταβάλλονται από τους δικαιούχους σε αναγνωρισμένους, από τα αρμόδια εθνικά όργανα, οργανισμούς πιστοποίησης για την αρχική πιστοποίηση των συστημάτων αυτών και σε ποσοστό μέχρι 3% του συνολικού κόστους.
Δράση L312-5: “Δικτύωση ομοειδών ή συμπληρωματικών επιχειρήσεων όλων των κλάδων της τοπικής οικονομίας”
1. Ενέργειες ενημέρωσης, εμψύχωσης, υποστήριξης επιχειρήσεων – μελών
2. Κτιριακές εγκαταστάσεις, διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου, ηλεκτρομηχανολογικός και λοιπός απαραίτητος εξοπλισμός για την εγκατάσταση και λειτουργία του νομικού προσώπου.
3. Δημιουργία κοινών εργαστηρίων ποιοτικού ελέγχου των προϊόντων ή των πρώτων υλών, εξοπλισμός εξασφάλισης ποιότητας (π.χ. παγολεκάνες), συστήματα διανομής, αυτοκίνητα μεταφοράς α΄ ύλης κ.λπ.
4. Εκπόνηση μελέτης έρευνας της αγοράς, μελέτης μάρκετινγκ για προώθηση των προϊόντων των συνεργαζόμενων επιχειρήσεων και μέχρι ποσοστού 5% του συνολικού προϋπολογισμού του έργου.
5. Δαπάνες προβολής και προώθησης, όπως η έκδοση διαφημιστικών φυλλαδίων, αξιοποίηση του διαδικτύου, συμμετοχή σε εκθέσεις κ.λπ. του δικτύου και των μελών του.
6. Διοργάνωση διαγωνισμών και βράβευση καλών πρακτικών και πρωτότυπων εφαρμογών.
Υπομέτρο L313 “Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων”
Δράση L313-2: “Σήμανση αξιοθέατων και μνημείων”
1. Δαπάνες εκπόνησης απαιτούμενων μελετών.
2. Δαπάνες κατασκευής και τοποθέτησης.
Δράση L313-4: “Προβολή και προώθηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των περιοχών”
1. Σχεδιασμός και παραγωγή πληροφοριακού και διαφημιστικού υλικού, καθώς και δημιουργία ντοκιμαντέρ.
2. Διαφημιστικές καταχωρήσεις σε έντυπα μέσα μαζικής ενημέρωσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και σε τουριστικούς οδηγούς.
3. Αξιοποίηση του διαδικτύου.
4. Συμμετοχή σε αναγνωρισμένες θεματικές τουριστικές εκθέσεις στην Ελλάδα ή άλλα σε κράτη μέλη της Ε.Ε, όπως επίσης και σε ημερίδες-εκδηλώσεις κ.λπ. στην Ελλάδα και με ποσοστό μέχρι 20% του συνολικού κόστους της πρότασης.
5. Διεξαγωγή ημερίδων – εκδηλώσεων ενημέρωσης και προβολής.
6. Οργάνωση συνεντεύξεων Τύπου.
7. Δαπάνες μετακίνησης και διαμονής δημοσιογράφων γενικού και ειδικού Τύπου.
Δράσεις L313-5 έως L313-8 και αντίστοιχες δράσεις του υπομέτρου L311
1. Δαπάνες κτιριακών εγκαταστάσεων, όπως δαπάνες οικοδομικών, υδραυλικών και ηλεκτρομηχανολογικών εργασιών, θέρμανσης κ.λπ.
2. Δαπάνες διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου προκειμένου να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις λειτουργίας της επιχείρησης, όπως ισοπεδώσεις, διαμορφώσεις, συνδέσεις με δίκτυα κοινής ωφέλειας, περιφράξεις, φωτισμός, φυτεύσεις, κ.λπ.
3. Δαπάνες αγοράς καινούργιου μηχανολογικού εξοπλισμού, περιλαμβανομένου του λογισμικού ηλεκτρονικών υπολογιστών, μέχρι την αγοραστική του αξία.
Περιλαμβάνονται οι δαπάνες μεταφοράς και εγκατάστασης.
4. Δαπάνες αγοράς λοιπού εξοπλισμού απαραίτητου για τη λειτουργία της επιχείρησης συμπεριλαμβανομένης της αγοράς παραδοσιακών ξύλινων σκαφών, λοιπών σκαφών μόνο για τις περιπτώσεις επιχειρήσεων καταδυτικού τουρισμού, καθώς και δαπάνες για την αγορά αλόγων για δραστηριότητες περιήγησης.
5. Δαπάνες αγοράς οχημάτων για τις επιχειρήσεις εναλλακτικού τουρισμού με σκοπό τη μεταφορά ειδικού εξοπλισμού και εφόσον τεκμηριώνεται πλήρως η αναγκαιότητά τους.
6. Γενικές δαπάνες συνδεόμενες με τα ανωτέρω όπως, αμοιβές μηχανικών και συμβούλων, δαπάνες έκδοσης των απαραίτητων αδειών, όπως οικοδομική άδεια, δαπάνες για

μελέτες σκοπιμότητας και οικονομοτεχνικές μελέτες για την εγκατάσταση ΑΠΕ κ.λπ. Οι ανωτέρω δαπάνες δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 12% του συνολικού κόστους της επένδυσης.
7. Δαπάνες προβολής και προώθησης, όπως η έκδοση διαφημιστικών φυλλαδίων, η αξιοποίηση του διαδικτύου και με ποσοστό μέχρι 5% του συνολικού κόστους.
8. Δαπάνες για την κάλυψη του κόστους μελέτης-εγκατάστασης συστημάτων διασφάλισης ποιότητας και ποιοτικών σημάτων, καθώς επίσης και δαπάνες που καταβάλλονται από τους δικαιούχους σε αναγνωρισμένους οργανισμούς πιστοποίησης για την αρχική πιστοποίηση των συστημάτων αυτών και σε ποσοστό μέχρι 3% του συνολικού κόστους.
Δράση L311-3: “Ίδρυση – επέκταση – εκσυγχρονισμός επισκέψιμων αγροκτημάτων”:
Εκτός των ανωτέρω επιλέξιμες δαπάνες είναι οι ακόλουθες:
1. Εγκαταστάσεις που σχετίζονται με την καθετοποίηση της παραγωγής του αγροκτήματος. Στην περίπτωση που η καθετοποίηση αφορά μεταποίηση προϊόντων του παραρτήματος Ι της Συνθήκης, ισχύουν τα αναφερόμενα στο υπομέτρο 123 και σε ποσοστό μέχρι 30% του συνολικού κόστους.
2. Δημιουργία χώρου προβολής των προϊόντων του αγροκτήματος.
3. Δημιουργία μουσειακού χώρου για έκθεση μηχανημάτων, εργαλείων και τεχνικών με στόχο την ανάδειξη της αγροτικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένης κατ΄ εξαίρεση της αγοράς παλαιού εξοπλισμού για την εξυπηρέτηση του συγκεκριμένου στόχου.
Υπομέτρο L321: “Βασικές υπηρεσίες για την οικονομία και τον αγροτικό πληθυσμό”
Δράση L321-1: “Έργα υποδομής μικρής κλίμακας (μικρά εγγειοβελτιωτικά έργα, έργα διαχείρισης υδατικών πόρων, μικρά έργα πρόσβασης στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις)”
1. Δαπάνες εκπόνησης απαιτούμενων μελετών.
2. Δαπάνες κατασκευής.
3. Δαπάνες προμήθειας και εγκατάστασης σχετικού εξοπλισμού.
Δράση L321-2: “Χώροι άσκησης πολιτιστικών, αθλητικών, εκπαιδευτικών, περιβαλλοντικών δραστηριοτήτων, καθώς και δραστηριοτήτων κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης, όπως κέντρα φροντίδας παιδιών προσχολικής ηλικίας, δημοτικές βιβλιοθήκες, ωδεία κ.λπ.”
1. Δαπάνες εκπόνησης απαιτούμενων μελετών.
2. Δαπάνες κατασκευής κτιριακών εγκαταστάσεων.
3. Δαπάνες διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου προκειμένου να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις λειτουργίας του έργου, όπως ισοπεδώσεις, διαμορφώσεις, συνδέσεις με δίκτυα κοινής ωφέλειας, περιφράξεις, φωτισμός, φυτεύσεις, κ.λπ.
4. Δαπάνες αγοράς καινούργιου μηχανολογικού εξοπλισμού, περιλαμβανομένου του λογισμικού ηλεκτρονικών υπολογιστών.
5. Δαπάνες αγοράς λοιπού εξοπλισμού.
6. Αγορά ειδικών επαγγελματικών οχημάτων στην περίπτωση που η χρήση τους είναι πλήρως αιτιολογημένη από το είδος του έργου.
Δράση L321-3: “Ενίσχυση πολιτιστικών εκδηλώσεων και εκδηλώσεων ανάδειξης και διατήρησης της τοπικής κληρονομιάς – στήριξη πολιτιστικών φορέων για μικρής κλίμακας υποδομή, προμήθεια εξοπλισμού, μουσικών οργάνων, στολών”
1. Δαπάνες σχεδιασμού, παραγωγής και διακίνησης υλικού δημοσιοποίησης και προβολής των εκδηλώσεων (φυλλάδια, αφίσες κ.α.).
2. Έξοδα δημιουργίας και καταχώρησης διαφημίσεων για την εκδήλωση σε έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ.
3. Έξοδα μίσθωσης χώρων και εξοπλισμού για την οργάνωση των εκδηλώσεων.
4. Δαπάνες διαμόρφωσης των χώρων αυτών (κινητά χωρίσματα, προθήκες, φωτισμοί, περίπτερα προβολής και πληροφόρησης κ.λπ.).
5. Αγορά εξοπλισμού και οπτικοακουστικών μέσων για τις ανάγκες των εκδηλώσεων (video, οθόνες προβολής, μηχανήματα ήχου κ.λπ.).
6. Παραγωγή εκθεσιακού υλικού (μακέτες, φωτογραφήσεις κ.λπ.).
7. Έρευνα / Καταγραφή πολιτιστικών, λαογραφικών και ιστορικών στοιχείων κληρονομιάς με στόχο τη διατήρηση και ανάδειξή τους.
8. Έξοδα για τη συμμετοχή παραδοσιακών μουσικών, χορευτικών και θεατρικών συγκροτημάτων ή την οργάνωση πολιτιστικών δρώμενων (θέατρο, χορός, φωτογραφία κ.α.), εφόσον εντάσσονται στο πρόγραμμα των εκδηλώσεων, με την προϋπόθεση ότι το κόστος των δαπανών αυτών δεν θα υπερβαίνει το 20% του συνολικού κόστους της εκδήλωσης.
9. Δαπάνες για την κατασκευή – αγορά παραδοσιακών στολών και για την κατασκευή – αγορά παραδοσιακών μουσικών οργάνων για τις ανάγκες των εκδηλώσεων αυτών.
10. Δαπάνες για μικρής κλίμακας υποδομή ως προς την προμήθεια εξοπλισμού γραφείου (Η/Υ, fax, έπιπλα γραφείου – βιβλιοθήκες) μόνο από συλλογικούς φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και με την προϋπόθεση ότι ο φορέας έχει την έδρα του (με βάση το καταστατικό του) στην περιοχή παρέμβασης του υπομέτρου και σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 10% του συνολικού κόστους της εκδήλωσης.
Υπομέτρο 322 “Ανακαίνιση και ανάπτυξη των χωριών”
Δράση L322-1: “Βελτίωση και ανάπλαση κοινόχρηστων χώρων”
1. Δαπάνες εκπόνησης απαιτούμενων μελετών.
2. Δαπάνες κατασκευής.
3. Δαπάνες προμήθειας και εγκατάστασης σχετικού εξοπλισμού.
Δράση L322-2: “Αποκατάσταση κτιρίων για κοινωφελή χρήση”
1. Δαπάνες εκπόνησης απαιτούμενων μελετών.
2. Δαπάνες κτιριακών εγκαταστάσεων, όπως δαπάνες οικοδομικών εργασιών, υδραυλικών εργασιών και ηλεκτρομηχανολογικών εργασιών, θέρμανσης κ.λπ.
3. Δαπάνες διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου προκειμένου να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις λειτουργίας του έργου, όπως ισοπεδώσεις, διαμορφώσεις, συνδέσεις με δίκτυα κοινής ωφέλειας, περιφράξεις, φωτισμός, φυτεύσεις, κ.λπ.
4. Δαπάνες αγοράς καινούργιου μηχανολογικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, περιλαμβανομένου του λογισμικού ηλεκτρονικών υπολογιστών. Περιλαμβάνονται οι δαπάνες μεταφοράς και εγκατάστασης.
5. Δαπάνες αγοράς λοιπού εξοπλισμού απαραίτητου για τη λειτουργία του έργου.
Δράση L322-3: “Αποκατάσταση εξωτερικών όψεων κτισμάτων με ιδιαίτερα στοιχεία αισθητικής και ιστορικής αξίας”
1. Δαπάνες για μελέτες. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται το σύνολο των δαπανών για την εκπόνηση των απαιτουμένων μελετών για την ολοκληρωμένη αποκατάσταση και ανάδειξη των κτισμάτων και λοιπών αρχιτεκτονικών στοιχείων.
Ενδεικτικά αναφέρονται μελέτες αποτύπωσης, αρχιτεκτονικές, στατικές, ηλεκτρομηχανολογικές, διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου, μελέτες φωτισμού κ.λπ. Στην κατηγορία των μελετών εντάσσονται επίσης ειδικές μελέτες οι οποίες απαιτούνται λόγω της ιδιομορφίας του έργου αποκατάστασης – προστασίας όπως εδαφοτεχνικές μελέτες (ειδικές περιπτώσεις θεμελιώσεων) κ.λπ.
2. Δαπάνες κατασκευών. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται το σύνολο των δαπανών το οποίο αφορά την εκτέλεση εργασιών, στα πλαίσια υλοποίησης της αντίστοιχης εγκεκριμένης μελέτης καθώς και οι αντίστοιχες δαπάνες επίβλεψης των εργασιών αυτών. Ενδεικτικά αναφέρονται καθαιρέσεις, αποκατάσταση στατικής επάρκειας – ενίσχυση φέροντα οργανισμού, εξωτερικές τοιχοποιίες και επιχρίσματα, αντικατάσταση στέγης, εξωτερικών κουφωμάτων, χρωματισμοί των όψεων και γενικότερα το σύνολο των εργασιών αποκατάστασης των όψεων του κτιρίου. Επίσης δαπάνες που αφορούν την αποκατάσταση του προαύλιου χώρου του κτιρίου.
Υπομέτρο 323 “Διατήρηση και αναβάθμιση της αγροτικής κληρονομιάς”
Δράση L323-1: “Διατήρηση, αποκατάσταση και αναβάθμιση περιοχών, όπως βελτίωση – σήμανση μονοπατιών, φυτοτεχνικές εργασίες, τεχνικά έργα μικρής κλίμακας για την προστασία του εδάφους, διαμόρφωση θέσεων θέας, καθώς και δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης”
1. Δαπάνες εκπόνησης απαιτούμενων μελετών.
2. Δαπάνες για εργασίες διαμόρφωσης υφιστάμενων μονοπατιών, θέσεων θέας – παρατήρησης και χώρων δασικής αναψυχής, φυτοτεχνικές εργασίες.
3. Δαπάνες προμήθειας εξοπλισμού απαραίτητου για τη λειτουργία του έργου (όπως πινακίδες, εξοπλισμός παρατήρησης, εξοπλισμός δασικής αναψυχής)
4. Ενέργειες περιβαλλοντικής ενημέρωσης / ευαισθητοποίησης: δαπάνες εισηγητών, δαπάνες σχεδιασμού και αναπαραγωγής ενημερωτικού – εκπαιδευτικού – πληροφοριακού υλικού, δαπάνες διοργάνωσης ημερίδων και άλλων εκδηλώσεων ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης, καταχωρήσεις σε τοπικά μέσα ενημέρωσης, δαπάνες μίσθωσης χώρου για την πραγματοποίηση ενημερωτικών εκδηλώσεων, δαπάνες μίσθωσης εποπτικού υλικού, εξοπλισμού για τις ανάγκες εκδηλώσεων ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης (μικροφωνικές εγκαταστάσεις, προβολείς, video κ.λπ.).
Δράση L323-2: “Διατήρηση, αποκατάσταση και αναβάθμιση πολιτιστικών χαρακτηριστικών της αγροτικής υπαίθρου (όπως μύλοι, λιοτρίβια, πατητήρια, βρύσες, γεφύρια)”
1. Δαπάνες για μελέτες. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται το σύνολο των δαπανών για την εκπόνηση των απαιτουμένων μελετών για την ολοκληρωμένη αποκατάσταση και ανάδειξη των κτισμάτων και λοιπών αρχιτεκτονικών στοιχείων.
Ενδεικτικά αναφέρονται μελέτες αποτύπωσης, αρχιτεκτονικές, στατικές, ηλεκτρομηχανολογικές, διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου, μελέτες φωτισμού κ.λπ. Στην κατηγορία των μελετών εντάσσονται επίσης ειδικές μελέτες που απαιτούνται λόγω της ιδιομορφίας του έργου αποκατάστασης – προστασίας όπως εδαφοτεχνικές μελέτες (ειδικές περιπτώσεις θεμελιώσεων) κ.λπ.

2. Δαπάνες κατασκευών. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται το σύνολο των δαπανών το οποίο αφορά την εκτέλεση εργασιών, στα πλαίσια υλοποίησης της αντίστοιχης εγκεκριμένης μελέτης καθώς και οι αντίστοιχες δαπάνες επίβλεψης των εργασιών αυτών. Ενδεικτικά αναφέρονται καθαιρέσεις, αποκατάσταση στατικής επάρκειας – ενίσχυση φέροντα οργανισμού, εξωτερικές τοιχοποιίες και επιχρίσματα, αντικατάσταση στέγης, εξωτερικών κουφωμάτων, χρωματισμοί των όψεων και γενικότερα το σύνολο των εργασιών αποκατάστασης των όψεων του κτιρίου. Επίσης δαπάνες για την αποκατάσταση των εσωτερικών χώρων των κτιρίων και συγκεκριμένα αντικατάσταση δαπέδων, εσωτερικών επιχρισμάτων, εσωτερικών κουφωμάτων, εσωτερικών χρωματισμών, αντικατάσταση ηλεκτρικών και υδραυλικών εγκαταστάσεων κ.λπ.
• Δράση L323-2β (παραγωγικά κατά το παρελθόν) εκτός των ανωτέρω:
• Δαπάνες εξοπλισμού. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται δαπάνες προμήθειας και αποκατάστασης – συντήρησης του εξοπλισμού παραγωγής, προμήθειας και εγκατάστασης του αναγκαίου ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού για την αναβίωση της παραδοσιακής παραγωγικής διαδικασίας, στα πλαίσια υλοποίησης της αντίστοιχης εγκεκριμένης μελέτης. Στον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό περιλαμβάνονται επίσης δαπάνες για θέρμανση – κλιματισμό.
Δράση L323-3: “Διατήρηση, αποκατάσταση και αναβάθμιση τοπίου της υπαίθρου (όπως αποκατάσταση περιβαλλοντικά υποβαθμισμένων περιοχών, δενδροφυτεύσεις με ενδημικά είδη)”
1. Δαπάνες εκπόνησης απαιτούμενων μελετών
2. Καθαρισμοί απορριμμάτων και μπάζων σε περιοχές υγροτόπων, κοιτών ρεμάτων, σημείων διαδρομών κ.λπ.)
3. Εργασίες αποκατάστασης (χωματουργικές εργασίες, φυτοτεχνικά έργα κ.λπ.)
Δράση L323-4: “Παρεμβάσεις σε υφιστάμενα κτίρια για τη μετατροπή τους σε μουσεία-συλλογές-εκθετήρια που σχετίζονται με τη λαογραφική / αγροτική / πολιτιστική κληρονομιά”
1. Δαπάνες εκπόνησης απαιτούμενων μελετών.
2. Δαπάνες κτιριακών εγκαταστάσεων, όπως δαπάνες οικοδομικών, υδραυλικών και ηλεκτρομηχανολογικών εργασιών, θέρμανσης κ.λπ.
3. Δαπάνες διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου προκειμένου να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις λειτουργίας του έργου, όπως ισοπεδώσεις, διαμορφώσεις, συνδέσεις με δίκτυα κοινής ωφέλειας, περιφράξεις, φωτισμός, φυτεύσεις, κ.λπ.
4. Δαπάνες προμήθειας καινούργιου μηχανολογικού εξοπλισμού, περιλαμβανομένου του λογισμικού ηλεκτρονικών υπολογιστών. Περιλαμβάνονται οι δαπάνες μεταφοράς και εγκατάστασης.
5. Δαπάνες προμήθειας λοιπού εξοπλισμού απαραίτητου για τη λειτουργία του έργου.
β) Μη επιλέξιμες δαπάνες:
1. Απόκτηση οικοπέδων, εδαφικών εκτάσεων και κτιριακών εγκαταστάσεων (αγορά, μίσθωση κ.λπ.).
2. Κόστος σύνταξης φακέλου υποψηφιότητας.
3. Συμβολαιογραφικά έξοδα και πάσης φύσεως φόροι και δημοσιονομικές επιβαρύνσεις του δικαιούχου.
4. Ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) εκτός από τις περιπτώσεις που ορίζονται στο άρθρο 71, παρ. 3(α) του Καν(ΕΚ) 1698/2005, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
5. Η αγορά μεταχειρισμένου εξοπλισμού. Για τις δράσεις ενθάρρυνσης τουριστικών δραστηριοτήτων των υπομέτρου L311 και L313 και αποκλειστικά και μόνο για κτίσματα τα οποία έχουν χαρακτηρισθεί ως παραδοσιακά και διατηρητέα είναι επιλέξιμη η αγορά ή επισκευή παλαιού εξοπλισμού και μέχρι ποσοστού 20% του συνολικού προϋπολογισμού του επενδυτικού σχεδίου.
6. Δαπάνες για την εκπόνηση μελετών οι οποίες δεν εφαρμόζονται κατά την υλοποίηση του έργου.

7. Λειτουργικές δαπάνες των δικαιούχων και των έργων (αμοιβές προσωπικού, αναλώσιμα κ.λπ.).
8. Βελτιωτικές παρεμβάσεις που απαιτούνται στις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις για την προσαρμογή τους σε τυχόν απαιτήσεις της δικτύωσης.
9. Δαπάνες συντήρησης των παρεμβάσεων που ενισχύονται.
10. Δαπάνη για τη μελέτη συνολικής θεώρησης αισθητικής και λειτουργικής αναβάθμισης και ανάδειξης του οικισμού ή για το σχέδιο αναβάθμισης.
11. Αγορά οχημάτων πλην των περιπτώσεων για τις οποίες γίνεται ρητή αναφορά στις κατηγορίες επιλέξιμων δαπάνες.
12. Προμήθεια εξοπλισμού από χώρες εκτός Ε.Ε., εξαιρουμένων των περιπτώσεων που τεκμηριώνεται ότι δεν είναι δυνατή η προμήθεια του συγκεκριμένου εξοπλισμού από χώρες της Ε.Ε.
13. Δαπάνες προβολής και προώθησης γεωργικών προϊόντων.