Προτάσεις για την ενίσχυση της εμπορικής επιχειρηματικότητας

ΜΕΤΑΞΥ των προτάσεων της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ) είναι και οι παρακάτω.
Δημιουργία ζωνών
Συγκεκριμένα, από την ΕΣΕΕ προτείνεται η δημιουργία τοπικών οικοσυστημάτων για μικρούς λιανοπωλητές (κατά τα πρότυπα των θερμοκοιτίδων) με σκοπό την επιχειρηματική τους ενδυνάμωση και γνώση. Μέσα από οικοσυστήματα αυτής της μορφής μπορούν να επιτευχθούν σημαντικές οικονομίες κλίμακος για τις ΜΜΕ, να καλλιεργηθεί η ανάπτυξη συνεργατικού πνεύματος και να στηριχθούν πρωτοβουλίες τύπου clustering (συστάδες ομοειδών επιχειρήσεων).

Θεματικές αγορές
Μια από τις συνέπειες της μακρόχρονης ύφεσης είναι η υποβάθμιση ή και η ερήμωση του κέντρου των πόλεων, που παραδοσιακά λειτουργούσαν ως το κέντρο της τοπικής αγοράς. Η αναβίωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας αλλά και η βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων τέτοιων περιοχών μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την παροχή κινήτρων για τη δημιουργία, διατήρηση ή ανάπτυξη θεματικών αγορών στο εσωτερικό κέντρο των πόλεων (σε τομείς όπου η χώρα διαθέτει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, όπως, π.χ., ο πολιτισμός) και σε συνοικίες όπου υπάρχει μεγάλος αριθμός κενών καταστημάτων.
Συνεργασίες
Σύμφωνα με τη Συνομοσπονδία, η συνεργασία των μικρομεσαίων εμπορικών επιχειρήσεων μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε μεταξύ τους είτε με άλλες μεγαλύτερες και πιο συγκροτημένες επιχειρηματικές μονάδες και αλυσίδες καταστημάτων. Οι συνεργασίες αυτές μπορούν να υλοποιηθούν με τη συγκρότηση κοινών επιχειρήσεων, που σε πρώτη φάση θα πραγματοποιούν κοινές αγορές, κατά τα πρότυπα αντίστοιχων επιτυχημένων παραδειγμάτων από το εξωτερικό (buying groups, centrales d’ achat), τα οποία έχουν ήδη βρει μιμητές και στην ελληνική αγορά, αλλά σε ελάχιστους κλάδους της εμπορικής δραστηριότητας (ενδεικτικά, στον κλάδο εμπορίας ηλεκτρικών συσκευών, στα προϊόντα υδραυλικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων κ.ά.).
Ο δεύτερος δρόμος είναι η εξειδίκευσή τους σε όσο πιο μεγάλο βαθμό τούτο είναι δυνατό, ώστε να εντάσσονται (ενδεχομένως μάλιστα και να τις δημιουργούν μόνες τους) στις ειδικές υποκατηγορίες της αγοράς, που είναι γνωστές ως αγορές-«φωλιές» (niche-markets). Με την εξειδίκευσή τους αποκτούν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, καλύπτοντας απόλυτα κάποιες συγκεκριμένες και εξειδικευμένες ανάγκες των καταναλωτών, είτε προσφέροντας ευρύτατη ποικιλία για ένα περιορισμένο αριθμό ειδών (πχ εξειδίκευση στο εμπόριο ανδρικών υποκαμίσων) είτε προσφέροντας, παράλληλα με τα πωλούμενα εμπορεύματα, και απόλυτα εξειδικευμένες υπηρεσίες σε προσωπικό επίπεδο σε ειδικές κατηγορίες καταναλωτών (π.χ. είδη επί παραγγελία κ.λπ.).
Υποστηρικτικές ενέργειες
Στον τομέα αυτό, η ΕΣΕΕ προτείνει την παροχή στοχευμένων και εξειδικευμένων υποστηρικτικών υπηρεσιών προς εμπορικές επιχειρήσεις, την ανάπτυξη εργαλείων στρατηγικής για τον κλάδο με την συστηματική επισκόπηση των εξελίξεων στο εμπόριο, το σχεδιασμό και την παρακολούθηση μέτρων και πολιτικών, καθώς και στοχευμένων δράσεων με σκοπό την προώθηση της εξωστρέφειας των εμπορικών επιχειρήσεων.
(α) Ενέργειες στήριξης εμπορικών επιχειρήσεων: Στην προτεινόμενη δράση περιλαμβάνονται ενέργειες στήριξης των εμπορικών επιχειρήσεων της χώρας με έμφαση στη βελτίωση της λειτουργίας τους, την ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας και την ενσωμάτωση καινοτομίας και νέων τεχνολογιών.
Η δράση περιλαμβάνει την ανάπτυξη δομής στήριξης νέων καινοτόμων εμπορικών επιχειρήσεων, η οποία αφορά στην παροχή υποστήριξης σε νεοσύστατες εμπορικές επιχειρήσεις που αξιοποιούν τις νέες τεχνολογίες και ιδίως τις τεχνολογίες τηλεπικοινωνιών και πληροφορικής ή και στοχεύουν στην προώθηση προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Στην παροχή υπηρεσιών στήριξης των εμπορικών επιχειρήσεων της χώρας και ιδίως των ΜΜΕ προκειμένου να βελτιώσουν τη λειτουργία τους.
Οι προσφερόμενες υπηρεσίες ενδεικτικά μπορεί να περιλαμβάνουν: • εκπόνηση επιχειρηματικών σχεδίων • υποστήριξη σε ενέργειες marketing • υποστήριξη σε ενέργειες εξωστρέφειας • ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών • ενέργειες ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού • ενέργειες δικτύωσης
Οι υποστηρικτικές υπηρεσίες κρίνεται σκόπιμο να απευθύνονται σε μικρές και μεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις, οι οποίες συνήθως δεν έχουν την ευχέρεια λήψης τέτοιων υπηρεσιών από την αγορά.

(β) Εργαλεία στρατηγικής για το εμπόριο: Στην προτεινόμενη δράση περιλαμβάνονται: • Μια σειρά περιοδικά επαναλαμβανόμενων μελετών, οι οποίες θα επιτρέπουν την ακριβή αποτύπωση της μικροοικονομικής εικόνας του τομέα του εμπορίου. • Η διαμόρφωση στρατηγικής και η κατάρτιση προτάσεων προς την πολιτεία και λοιπούς εμπλεκόμενους φορείς για δράσεις και μέτρα υποστήριξης του εμπορικού τομέα συνολικά ή συγκεκριμένων κλάδων αυτού με βάση τα ευρήματα των μελετών • Η παρακολούθηση της εξέλιξης των εν λόγω δράσεων και προτάσεις βελτίωσης, προσαρμογής ή αναθεώρησης. • Ενέργειες στήριξης δικτύωσης μεταξύ των εμπορικών επιχειρήσεων ή και επιχειρήσεων από τους λοιπούς τομείς της οικονομίας • Μελετητικές ενέργειες σε ό,τι αφορά την πορεία και την εξέλιξη του διαμετακομιστικού εμπορίου όπως ενδεικτικά για τον εντοπισμό των αιτίων που προκάλεσαν την σχετική υστέρηση που παρουσιάζεται στην αγορά αυτή (π.χ. μη δημιουργία εμπορευματικών κέντρων για σημαντικό διάστημα), την πρόταση μέτρων πολιτικής για την άρση πιθανών εμποδίων, καθώς και για τη χαρτογράφηση περιοχών που παρουσιάζουν συγκριτικό πλεονέκτημα.
Προγράμματα ενίσχυσης
Τα προγράμματα ενίσχυσης των εμπορικών επιχειρήσεων με το καθεστώς των κρατικών ενισχύσεων προτείνεται να στοχεύουν στην οργανωμένη διασύνδεση των δομών και την ανάπτυξη συνεργασιών και κοινών προσπαθειών των εταιρειών του κλάδου, την .
προώθηση της ποιότητας, της άρτιας συσκευασίας και της εφαρμογής των προδιαγραφών για τόνωση των εξαγωγών, την εφαρμογή μέτρων που να τονίζουν την εξωστρέφεια, την αύξηση της παραγωγικότητας με εκτεταμένη χρήση των τεχνολογιών της πληροφορικής, και την εξειδίκευση των μέτρων σε υποκλάδους του εμπορίου μέσω ανάλυσης των αλυσίδων αξίας τους.
Στο παραπάνω πλαίσιο προτείνει την υλοποίηση δράσεων κρατικών ενισχύσεων, όπως είναι ενδεικτικά οι ακόλουθες, που αφορούν α) σε ενέργειες ενίσχυσης των εμπορικών επιχειρήσεων, με έμφαση στο λιανικό εμπόριο, το οποίο παρέχει το συντριπτικά μεγαλύτερο τμήμα της απασχόλησης μεταξύ των 3 κλάδων του εμπορίου, β) σε ενέργειες ενίσχυσης του κλάδου του διαμετακομιστικού εμπορίου, ο οποίος μπορεί να υποβοηθήσει και ευρύτερα την εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας, γ) παροχή κινήτρων για την υιοθέτηση της Καινοτομίας στις διαδικασίες και την οργάνωση των εμπορικών επιχειρήσεων – Εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ).
(α) Δράσεις ενίσχυσης εμπορικών επιχειρήσεων: Περιλαμβάνονται ενισχύσεις για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας των εμπορικών επιχειρήσεων μέσω ενεργειών όπως οι ακόλουθες (ενδεικτικά): • Επέκταση σε νέες αγορές με εκμετάλλευση κατάλληλων συνεργείων με την αγορά στην οποία δραστηριοποιούνται ήδη. • Επαναπροσδιορισμός της εμπορικής τους στρατηγικής μέσω κατάλληλης μελέτης / παρακολούθησης της αγοράς. • Παροχή νέων υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας ή επέκταση και σε παραγωγική δραστηριότητα μικρής κλίμακας. • Σύσταση και λειτουργία κοινοπρακτικών-συνεργατικών σχημάτων για την επίτευξη οικονομιών κλίμακας (π.χ. κοινών συστημάτων εφοδιαστικής αλυσίδας) ή άλλων συγκριτικών πλεονεκτημάτων. • Επενδύσεις σε σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα / εφαρμογές. • Αναβάθμιση ή/και μετεγκατάσταση σημείων πώλησης.
Η δράση κρίνεται σκόπιμο να απευθύνεται σε μικρές εμπορικές επιχειρήσεις και να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και κατάλληλα μέτρα για την ενίσχυση της απασχόλησης (π.χ. προτεραιότητα στην επιχορήγηση προτάσεων που περιλαμβάνουν νέες θέσεις εργασίας),
(β) Ενίσχυση διαμετακομιστικού εμπορίου: Ενδεικτικά θα μπορούσαν να περιλαμβάνονται: • Επιχορήγηση της δημιουργίας και έναρξης λειτουργίας νέων διαμετακομιστικών κέντρων. • Ενίσχυση της επέκτασης υπαρχόντων κέντρων logistics και σε διαμετακομιστικό εμπόριο.
Στο ίδιο πλαίσιο, θα έχει αξία η ενίσχυση της δημιουργίας κέντρων χονδρεμπορικών επιχειρήσεων και υποδομών logistics για την υποστήριξή τους.
Ηλεκτρονικό εμπόριο
Σύμφωνα με την ΕΣΕΕ, η ραγδαία εξάπλωση της πρόσβασης σε εφαρμογές ηλεκτρονικού επιχειρείν με χρήση κινητών συσκευών, η ανάπτυξη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η αυξανόμενη σημασία του περιεχομένου που παράγεται από τους χρήστες (user generated content) είναι μερικοί από τους παράγοντες που επιβάλλουν τον εκσυγχρονισμό των εφαρμογών Ηλεκτρονικού Εμπορίου που αναπτύχθηκαν τα προηγούμενα χρόνια.
Συνεπώς, οι εμπορικές επιχειρήσεις μπορούν να αποκτήσουν σημαντική διείσδυση σε νέες, πολλά υποσχόμενες αγορές, αρκεί να προσαρμοστούν στις σύγχρονες τάσεις στον τομέα του ηλεκτρονικού επιχειρείν, υιοθετώντας πρωτοποριακές λύσεις και εφαρμογές που ενισχύουν τη διαδραστικότητα μεταξύ πωλητών και αγοραστών στην παγκόσμια αγορά.
Μηχανισμοί εγγυοδοσίας
Στον τομέα της τόνωσης της ρευστότητας των εμπορικών ΜΜΕ, η ΕΣΕΕ στο πλαίσιο της νέας Προγραμματικής Περιόδου προτείνει: • Το σχεδιασμό στο πλαίσιο του ΣΕΣ ενός εγγυοδοτικού προϊόντος για δάνεια κεφαλαίου κίνησης τα οποία να είναι ελκυστικά για τις τράπεζες και συνάμα χρηστικά για τις επιχειρήσεις.
Αντίστοιχα, το σχεδιασμό ΣΕΣ ενός εγγυοδοτικού προϊόντος για επιχειρηματικά δάνεια προς εμπορικές επιχειρήσεις με εξωστρέφεια, καινοτομία και δυναμισμό στην επιχειρηματική τους δραστηριότητα.
Την απλοποίηση των διαδικασιών που χρησιμοποιούνται σε σύγχρονα χρηματοδοτικά εργαλεία, σε ό,τι αφορά τους πόρους του ΣΕΣ σε σχέση με τις αντίστοιχες του ΕΣΠΑ, καθώς το έως σήμερα σύστημα διακρίνεται από πολυκερματισμό τόσο σε επίπεδο υπουργείων όσο και σε επίπεδο φορέων.
Πρόσθετες δράσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην εξωστρέφεια αλλά και την ανάπτυξη καινοτομιών από δυναμικές εμπορικές επιχειρήσεις, προτείνεται να περιλαμβάνουν: «Δημιουργία Fund Έκδοσης Εγγυητικών Επιστολών για τους εξαγωγείς: Ολόκληρο το σύστημα εισαγωγών / εξαγωγών υποφέρει από την έλλειψη φερεγγυότητας των Ελληνικών τραπεζών λόγω της τρέχουσας κρίσης. Είναι απαραίτητη η δημιουργία ενός Fund το οποίο να μπορεί να εκδίδει εγγυητικές επιστολές. • Διεύρυνση του Επενδυτικού Πεδίου των Venture Capital (VC) Funds με συν-επενδυτή το ΤΑΝΕΟ: Τα VC funds στα οποία έχει επενδύσει το ΤΑΝΕΟ ως Fund of Funds, έχουν περιορισμένο ορίζοντα επενδυτικών δυνατοτήτων. Λόγω του γεγονότος ότι το EIF (European Investment Fund) συμμετέχει στην χρηματοδότηση, η τεχνολογική του φύση περιορίζει τις επενδύσεις σε χώρους οι οποίοι θα μπορούσαν να αποδώσουν σημαντικά οφέλη στην εθνική οικονομία.
Προτείνεται η διεύρυνση του επενδυτικού τους πεδίου, έτσι ώστε να συμπεριληφθούν σύγχρονοι κλάδοι / υποκλάδοι υψηλής προστιθέμενης αξίας στην παγκόσμια αγορά, όπως ενδεικτικά οι υποδομές