Σοβαρές ευθύνες στη Νομαρχία για τα αντιπλημμυρικά έργα!

Κόλαφο για τη Νομαρχιακή Αρχή Δωδεκανήσου, που παρά τις αποκαλύψεις και τις συνεχείς επισημάνσεις για το διαβλητό των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν στην ανάθεση των αντιπλημμυρικών έργων στο νησί της Ρόδου επέλεξε τακτική παραπληροφόρησης και διάψευσης ακόμη και των καταγγελιών του Προέδρου του ΤΕΕ κ. Γιάννη Αλαβάνου σε ομιλία του σε διημερίδα για τα δημόσια έργα, με τίτλο “Ανάγκη αναμόρφωσης θεσμικού πλαισίου τεχνικών δημοσίων έργων-Διαφάνεια”, αποτελούν τα συμπεράσματα της έκθεσης έκτακτης επιθεώρησης που διενεργήθηκε κατ΄ εντολή του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης κ Λέανδρου Ρακιτζή από τον Επιθεωρητή του Σώματος Επιθεωρητών Δημοσίων Εργων κ Δημήτριο Λούρμα, που φέρνει σήμερα στο φως της δημοσιότητας η “δ”.
Τα συμπεράσματα της 35σέλιδης έκθεσης επιθεώρησης έρχονται να δικαιώσουν τις θέσεις της “δ” επί του θέματος των αντιπλημμυρικών έργων των χειμάρρων Φονιά, Μεριδιάτη και Κηπηριώνα στη Ρόδο αλλά και τη στάση που κράτησε στο ίδιο ζήτημα η μειοψηφία στο Νομαρχιακό Συμβούλιο και μόλις πρόσφατα ενώπιον της Νομαρχιακής Επιτροπής όπου οι κκ Μιχάλης Μπαριανάκης και Ελευθερία Αθένα Βασιλειάδη καταψήφησαν την έγκριση του πρώτου συγκριτικού πίνακα της μελέτης “Αντιπλημμυρικές μελέτες χειμάρρων Μεριδιάτη και Κηπηρίωνα”.
Ενδεικτικό της σοβαρότητας των παρατυπιών που διαπιστώθηκαν είναι το γεγονός ότι ο επιθεωρητής με το πόρισμα του ζητά μεταξύ άλλων τον πειθαρχικό έλεγχο όλων των εμπλεκόμενων οργάνων στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών αλλα και στη Νομαρχιακή Επιτροπή.
Στα συμπεράσματα του πολυσέλιδου πορίσματος αναφέρονται τα εξής:
1) Η νήσος Ρόδος έχει υποστεί σημαντικές καταστροφές από τις πλημμύρες χειμάρρων της και ιδιαίτερα από πλημμύρες των χειμάρρων Φονιά, Μεριδιάτη και Κηπηρίωνα. Το γεγονός αυτό υπέβαλε στο (τότε αρμόδιο) ΥΠΕΧΩΔΕ την εκπόνηση σχετικής μελέτης διευθέτισής του (έτος 1997). Τα μετέπειτα χρόνια επαναλήφθηκαν πλημμύρες, παρά το γεγονός ότι τα ύψη βροχόπτωσης ήταν συνήθη. Από τα προβλεπόμενα έργα της μελέτης που εκπονήθηκε με την εποπτεία του ΥΠΕΧΩΔΕ υλοποιήθηκαν ελάχιστα, πλην ορισμένων στο χείμαρρο Μεριδιάτη και σε τμήμα της αριστερής όχθης του χειμάρρου Κηπηρίωνα.
2) Οι μελέτες του ΥΠΕΧΩΔΕ δεν υλοποιήθηκαν, σχεδόν στο σύνολό τους, με αποτέλεσμα, όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα των επομένων παραγράφων, μετά από παρέλευση μιας δεκαετίας, περίπου, να προκύψει και πάλι η ανάγκη κατασκευής αυτών των έργων υποδομής. Το γεγονός αυτό, δηλαδή η μη ένταξη των απαραίτητων υδραυλικών έργων υποδομής σε προγράμματα των αρμοδίων φορέων, είχε και σαν επιπρόσθετο αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους υλοποίησης των αναγκαίων έργων, αφού οι παραδοχές σχεδιασμού των έργων αυτών κατέστησαν αυστηρότερες και οι διαδικασίες υλοποίησής τους (κατακερματισμός αντικειμένου, τήρηση κλειστών διαδικασιών κλπ) δεν επέτρεψαν την αναζήτηση της οικονομικότερης λύσης (επιλογή ενός αναδόχου ενιαίου έργου που θα προέκυπτε μετά από ανοιχτές διαδικασίες).
3) Μετά την κήρυξη της νήσου Ρόδου σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης Πολιτικής Προστασίας (22-7-2008), την λήξη των σχετικών δυσμενών γεγονότων και την αποτίμηση των βλαβών, προκειμένου η Δ.Τ.Υ. να προβεί στον σχεδιασμό και την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων που θα προέκυπταν για την προστασία οικισμών, ιδιοκτησιών και διερχομένων πολιτών από ενδεχόμενες πλημμύρες, επέλεξε την τήρηση «κλειστών» διαδικασιών τόσο στην ανάθεση των μελετών, όσο και στην υλοποίηση των έργων.
4) Η Ν.Α. Δωδεκανήσου και το αρμόδιο τεχνικό όργανό της (η ΔΤΥ Δωδεκανήσου) ενήργησαν έγκαιρα στον σχεδιασμό των ενεργειών τους για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τις εκτεταμένες πυρκαγιές του Ιουλίου 2008 και ειδικά για την αντιμετώπιση του ενδεχόμενου κινδύνου πλημμυρών.
– Διεπίστωσε ότι δεν είναι εφικτή η εφαρμογή της μελέτης του ΥΠΕΧΩΔΕ χωρίς έλεγχό της με νέα δεδομένα, κυρίως της αυξημένης πλέον υδατοπαροχής και της μεγάλης αναμενόμενης στερεομεταφοράς λόγω της απογυμνωμένης έκτασης των υδραυλικών λεκανών των χειμάρρων.
– Επέλεξε την εφαρμογή των διατάξεων της περίπτωσης γ) της παρ. 2 του άρθρου 9 του Ν. 3316/2005 για την ανάθεση των μελετών, αφού υφίστατο κατεπείγουσα περίπτωση που δεν οφειλόταν σε γεγονότα που είχε την ευθύνη αυτή.
5) Η ΔΤΥ δεν τήρησε τις προβλεπόμενες διαδικασίες του Ν 3316/05 για τη σύνταξη φακέλου του έργου, σύμφωνα με όσα ορίζουν οι διατάξεις του Ν 3316/05 (άρθρο 4 παρ. 1) που επιβάλλουν την σύνταξη και έγκριση φακέλου του έργου πριν από το διαγωνισμό.
Η ΔΤΥ όφειλε, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 3316/05 κατά σειρά:
– να συντάξει ή να αναθέσει με σύμβαση παροχής υπηρεσιών την σύνταξη των φακέλων των έργων,
– να αναθέσει τις προκαταρκτικές μελέτες των έργων,
– να προχωρήσει στη σύνταξη των συμβατικών τευχών για την ανάθεση των μελετών,
– να εγκρίνει τους φακέλους των έργων μαζί με τα συμβατικά τεύχη και την προκαρκτική μελέτη των έργων,
– και μετά να προχωρήσει στην διαδικασία ανάθεσής τους.
Αντίθετα των παραπάνω, προχώρησε σε μη προβλεπόμενες από τις ισχύουσες διατάξεις διαδικασίες διαγωνισμού αφού:
– κατάρτισε μέσω ιδιωτών μηχανικών (μελετητών) δημόσια έγγραφα προσυπογράφοντάς τα,
– προχώρησε σε διαδικασίες διαγωνισμού σε διαπραγμάτευση χωρίς την τήρηση των περισσότερων απαιτήσεων του Ν. 3316/05,
– διενεργήσε διαγωνισμό κενό κανόνων, αφού δεν συμπεριέλαβε τους απαιτούμενους υποχρεωτικούς όρους,
– αποδέχτηκε συμμετοχές στο διαγωνισμό που δεν ήσαν τυπικά αποδεκτές,
– ανέθεσε τις μελέτες στους συγκεκριμένους μελετητές που ήδη είχαν εμπλακεί στις διαδικασίες κατάρτισης των όρων του διαγωνισμού στο πρωταρχικό στάδιο αυτού.
6) Η ΔΤΥ:
– έπρεπε να συμπεριλάβει στο αντικείμενο της ανάθεσης των μελετών και την απαίτηση εκπόνησης προκαταρκτικών μελετών και των φακέλων ΣΑΥ – ΦΑΥ, των έργων και να υπολογίσει την πρόσθετη δαπάνη τους στα πινάκια των προεκτιμώμενων αμοιβών των μελετητών.
– Η ΔΤΥ δεν συνέταξε προκήρυξη και γενικά, συμβατικά τεύχη, και δεν προσδιόρισε τους όρους νομιμοποίησης των καλουμένων, τους κανόνες της διαπραγμάτευσης και τις προϋποθέσεις επιλογής αναδόχου.
7) Η ΔΤΥ δεν εξασφάλισε την έκδοση απόφασης του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας προκειμένου να εκτελέσει τα επείγοντα έργα χωρίς προγενέστερη Περιβαλλοντική Αδειοδότηση.
8) Δεν τεκμηριώνεται το συμφέρον του δημοσίου με την διαδικασία που ακολούθησε η ΔΤΥ και ενέκρινε το Νομαρχιακό Συμβούλιο για την ανάθεση της εκτέλεσης των έργων, δηλαδή για την απ’ ευθείας ανάθεση δεκαέξι εργολαβιών με έκπτωση 1% ή και μικρότερη. Δεν τεκμαίρεται από τα σχετικά έγγραφα και τους φακέλους των έργων ότι αναζητήθηκαν στοιχεία κόστους από άλλες εργολαβίες που εκτελέστηκαν ή εκτελούνται στο νομό.
9) Δεν διενεργήθηκαν όλοι οι αριθμητικά απαιτούμενοι από τον κανονισμό, έλεγχοι σκυροδεμάτων.
10) Η ΔΤΥ Δωδεκανήσου διαθέτει πιστοποιητικό διαχειριστικής επάρκειας για την υλοποίηση έργων δημοσίου χαρακτήρα.
ΙV. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1) Η ΝΑ Δωδεκανήσου πρέπει να δρομολογήσει και να ολοκληρώσει, με ανοικτές πλέον διαδικασίες, την ολοκλήρωση ανεκτέλεστων τμημάτων των έργων, το συντομότερο δυνατό.
– Να ολοκληρώσει τα έργα στο τελευταίο τμήμα του χειμάρρου Φονιά (απομένουν 700 μ. διευθέτησης της κοίτης του μέχρι την εκβολή του στη θάλασσα),
– Να προβεί στην κατασκευή των δύο γεφυρών (την εκπόνηση μελέτης και την ανακατασκευή της γέφυρας Φονιά στην παλαιά Επαρχιακή οδό έξω από τον οικισμό Λάρδου, και την ανακατασκευή της γέφυρας του χειμάρρου Κόνταρη στην επαρχιακή οδό Λαέρμων – Προφύλια, για την οποία υπάρχει σχετική μελέτη).
– Να προβεί στην εκπόνηση των μελετών και τη δρομολόγηση των έργων περιβαλλοντικής αποκατάστασης.
2) Η ΝΑ Δωδεκανήσου πρέπει να φροντίσει
α) Για τον πειθαρχικό έλεγχο όλων των εμπλεκομένων οργάνων (Δ.Τ.Υ. και αρμόδια Νομ. Επιτροπή) για τα συμπεράσματα 2) έως 8) όπως αυτά προαναφέρονται στο κεφ. ΙΙΙ.
β) Για την ένταξη διαδικασιών στο Σύστημα Διαχειριστικής Επάρκειας (ΣΔΕΠ) της ΔΤΥ, σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ 1429 για το σύνολο των έργων και όχι μόνον του ΕΣΠΑ:
– Διαδικασιών δημοπράτησης έργων (μελετών και δημοσίων έργων υποδομής) όπως: σύνταξης συμβατικών τευχών, δημοσιοποίησης, διενέργειας διαγωνισμών, έγκρισης αποτελέσματος, τήρησης, κανόνων διαφάνειας και ίσης μεταχείρισης κλπ.
– Διαδικασιών ανάθεσης έργων (μελετών και δημοσίων έργων υποδομής), με διαπραγμάτευση και απευθείας ανάθεση.
Διαδικασίας ελέγχου τήρησής τους.
γ) Για την αποτελεσματικότερη νομιμή στήριξη της Δ.Τ.Υ. και της Νομ. Επιτροπής.
δ) Η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου και η Ν.Α. Δωδεκανήσου, να φροντίσουν για την χωροθέτηση των χειμάρρων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1650/86, όπως τροποποιήθηκε με τον Ν. 3010/02, καθώς και για την διοικητική εξέταση – έλεγχο των θεμάτων αρμοδιότητάς της, όπως αυτά εκτίθενται στο κεφάλαιο ΙΙΙ.
3) Η ΝΑ Δωδεκανήσου πρέπει να εποπτεύσει την Δ.Τ.Υ. για τις υποχρεώσεις της για την συμπλήρωση των απαιτούμενων εργαστηριακών ελέγχων σκυροδεμάτων των τεχνικών έργων πριν την διενέργεια της παραλαβής τους και η Δ.Τ.Υ. πρέπει να φροντίσει για τις διοικητικές ενέργειες για την πλήρη τεκμηρίωση της ποιοτικής επάρκειας των σκυροδεμάτων των κατασκευών.
4) Η ΝΑ Δωδεκανήσου πρέπει να φροντίσει για την κλήση του Σώματος Επιθεωρητών Δημ. Εργων εντός ενός έτους για επιθεώρηση της υλοποίησης των παραπάνω.
Σε κάθε περίπτωση, η ως άνω Επιθεώρηση να διενεργεί (ως τακτική) με πρωτοβουλία του ΣΕΔΕ.