Στις Καλένδες το Γκολφ-Αφάντου!

Εν αμφιβόλω τίθενται τα σχέδια για την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής του Γκόλφ Αφάντου από την Εταιρία Τουριστικής Ανάπτυξης μετά την έκδοση απόφασης “βόμβα” του Συμβουλίου της Επικρατείας για τη μερική άρση της συντελεσμένης από την 8η Ιουνίου 1972 απαλλοτρίωσης ιδιωτικών ακινήτων που περιήλθαν αρχικά στην ιδιοκτησία του ΕΟΤ και την επιστροφή έκτασης 11,5 στρεμμάτων στους αρχικούς ιδιοκτήτες της!!!
Σκοπός της απαλλοτρίωσης, που συντελέστηκε πριν από 35 έτη, ήταν η κατασκευή έργων τουριστικής ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή της παραλίας Αφάντου συμπεριλαμβανομένων και αυτών του γηπέδου γκόλφ.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε, όπως και σε άλλες περιπτώσεις ανά την επικράτεια, ότι υπήρξε παρατεταμένη αδράνεια της δημόσιας διοίκησης να εκτελέσει το έργο για το οποίο συντελέστηκε η απαλλοτρίωση και υποχρέωσε την ΕΤΑ να επιστρέψει το απαλλοτριωθέν ακίνητο στους ιδιοκτήτες του.
Μετά την έκδοση της υπ’ αρίθμ. 2216/2009 απόφασης του ΣτΕ, της πρώτης απόφασης του είδους, το γεγονός ότι όμοια προσφυγή εκκρεμεί ενώπιον του ίδιου δικαστηρίου μετά από προσφυγή Αφαντενού δικηγόρου αλλά και την δεδηλωμένη πρόθεση κι άλλων πρώην ιδιοκτητών ακινήτων στην περιοχή να διεκδικήσουν δικαστικώς τα ακίνητα τους, το μέλλον των εξαγγελιών για την τουριστική ανάπτυξη του Γκόλφ Αφάντου προδιαγράφεται δυσοίωνο!
Εν πάση περιπτώσει στη δίκη επί της αιτήσεως ακυρώσεως ενώπιον του ΣτΕ παρενέβη ο ΕΟΤ, ως ιδιοκτήτης της έκτασης και η Ε.Τ.Α. Α.Ε. ως διαχειριστής αυτής.
Το δικαστήριο έκρινε ότι οι απαλλοτριώσεις που κηρύχθηκαν από 1.2.1971 και εφεξής διέπονται από το ν. 2882/2001, από την έναρξη της ισχύος του, και ως προς τα παρεπόμενα της κηρύξεώς τους θέματα. Η ανάκληση μιας τέτοιας απαλλοτριώσεως που ήδη συντελέσθηκε, διέπεται από τις διατάξεις του νόμου αυτού. Η ανάκληση συντελεσμένης απαλλοτριώσεως αφίεται στη διακριτική εξουσία της Διοικήσεως, ασχέτως, κατ’ αρχήν, του χρονικού διαστήματος το οποίο παρήλθε από της συντελέσεως της απαλλοτριώσεως. Δεν αποκλείεται όμως υποχρέωση της Διοικήσεως να άρει την συντελεσμένη απαλλοτρίωση, όταν εκδηλώθηκε σαφώς και ανενδοιάστως βούληση να μη χρησιμοποιηθεί το απαλλοτριωθέν για το σκοπό για τον οποίο απαλλοτριώθηκε ή για άλλο σκοπό δημοσίας ωφελείας, καθώς και όταν παρήλθε μακρό, πέραν του ευλόγου, χρονικό διάστημα και η Διοίκηση αδράνησε αδικαιολόγητα για την πραγματοποίηση του αρχικού σκοπού της απαλλοτριώσεως ή άλλου σκοπού δημοσίας ωφελείας.
Το ΣτΕ διαπίστωσε παραπέρα ότι από τη συντέλεση της επίμαχης απαλλοτριώσεως μέχρι την εκδήλωση της προσβαλλομένης παραλείψεως παρήλθε τριακονταετία και πλέον μέσα στην οποία στη συγκεκριμένη έκταση δεν πραγματοποιήθηκαν συγκεκριμένα έργα και συνεπώς παρήλθε μακρό, πέραν του ευλόγου, χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια του οποίου ο υπέρ ου η απαλλοτρίωση αδράνησε αδικαιολόγητα για την πραγματοποίηση του σκοπού της.
Κρίνοντας εξάλλου τις μεταγενέστερες του κρίσιμου χρόνου εκδηλώσεως της προσβαλλομένης παραλείψεως ενέργειες που επικαλούνται ο ΕΟΤ και η ΕΤΑ κρίθηκε ότι δεν ασκούν επιρροή στην προκειμένη περίπτωση.
Ειδικότερα το ΣτΕ εκδίκασε την από 25 Σεπτεμβρίου 2002 αίτηση ενός κατοίκου Πειραιώς και τεσσάρων κληρονόμων συνιδιοκτήτη του ίδιου ακινήτου, κατοίκων Αφάντου κατά των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Ανάπτυξης.
Στο σκεπτικό της απόφασης του δικαστηρίου αναφέρονται τα εξής:
«Προς το σκοπό της τουριστικής αξιοποιήσεως της όλης περιοχής Αφάντου Ρόδου ο Ε.Ο.Τ. επιδίωξε και απέκτησε με διάφορες πράξεις (απαλλοτριώσεις, αγορά, παραχώρηση από το Ελληνικό Δημόσιο και με ανακήρυξη εκτάσεων ως Τουριστικών Δημοσίων Κτημάτων) διάφορες όμορες εκτάσεις, που αποτέλεσαν μια ενιαία έκταση συνολικής επιφάνειας 1.992.978τ.μ., στην οποία περιλαμβάνεται και το επίδικο ακίνητο. Εντός της προαναφερθείσας συνολικής εκτάσεως ο Ε.Ο.Τ. έχει εκτελέσει σταδιακά τα εξής έργα και εγκαταστάσεις: γήπεδο γκολφ 18 οπών εκτάσεως 550 στρεμμάτων, χώρο στάθμευσης οχημάτων 40 θέσεων, club house κτίριο 3.600τ.μ., προσωρινές εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης μονάδας γκολφ 300τ.μ. (γραφεία, κυλικείο, αποδυτήρια, χώρο φύλαξης αθλητικού εξοπλισμού και WC), ξενοδοχείο, κτίριο 1.500τ.μ. που λειτούργησε ως ξενοδοχείο και ως σχολή τουριστικών επαγγελμάτων, εγκαταστάσεις κολύμβησης και αποδυτηρίων και εγκαταστάσεις στην παραλία για εξυπηρέτηση των λουομένων. Επίσης, εντός της όλης ιδιοκτησίας λειτουργούν δίκτυα ηλεκτροδότησης, υδροδότησης από 3 γεωτρήσεις και αποχέτευσης ομβρίων υδάτων και λυμάτων.
Από το 1993 ολόκληρη η ιδιοκτησία του Ε.Ο.Τ. θεσμοθετήθηκε ως ζώνη τουρισμού και αναψυχής με καθορισμένες χρήσεις γης (άρθρο 6 παρ. 18β του ν. 2160/1993, Α’ 118), η οποία περιλαμβάνει τουριστικές εγκαταστάσεις, κατοικίες, εμπορικές χρήσεις και συναφείς χρήσεις (τουριστικός λιμένας, υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις κλπ).
Ο Ε.Ο.Τ. προσπάθησε δύο φορές κατά τη δεκαετία 1980-1990 να ολοκληρώσει την αξιοποίηση της έκτασης μέσω μακροχρόνιας εκμίσθωσης σε ιδιώτη επενδυτή, που θα επιλεγόταν κατόπιν διαγωνισμού, όμως, ο προκηρυχθείς δημόσιος διαγωνισμός, ελλείψει προσφορών, και εγκρίσεως χωροθετήσεως της περιοχής και μη ύπαρξης κινήτρων για επενδύσεις σ’ αυτήν από τον ισχύοντα αναπτυξιακό νόμο, κηρύχθηκε και τις δύο φορές άγονος. Η ΕΤΑ αφότου ανέλαβε τη διοίκηση, διαχείριση και εκμετάλλευση της ιδιοκτησίας του Ε.Ο.Τ. έθεσε σε άμεση εφαρμογή πρόγραμμα τουριστικής αξιοποίησης αυτής.
Κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού της 22.9.1999, προσέλαβε ως χρηματοοικονομικό σύμβουλο εταιρία για να καταρτίσει στρατηγικό σχέδιο αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του Ε.Ο.Τ. Η σύμβαση υπεγράφη το Φεβρουάριο 2001. Το πρόγραμμα αξιοποίησης βασίζεται στο στρατηγικό σχέδιο που εκπονήθηκε από το χρηματοοικονομικό σύμβουλο.
Η έκταση Γκολφ Αφάντου Ρόδου προσφέρεται για ολοκληρωμένη τουριστική ανάπτυξη, όπως προβλέπει το στρατηγικό σχέδιο. Συμπεριλήφθηκε λοιπόν στα 10 ακίνητα, που εντάχθηκαν σε καθεστώς επιτάχυνσης, αξιοποίησης με ταχείες διαδικασίες. Προς το σκοπό της τουριστικής αξιοποίησης της έκτασης με συμμετοχή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων και τεχνογνωσίας αποφασίσθηκε η ιδιωτικοποίηση της έκτασης μέσω διεθνούς διαγωνισμού (με τις 806/17.10.2001 και 59/14.2.2002 αποφάσεις της Διυπουργικής Επιτροπής Αποκρατικοποιήσεων). Με την 70/15.3.2002 απόφαση του Δ.Σ. της ΕΤΑ προκηρύχθηκε διεθνής διαγωνισμός για ανάδειξη στρατηγικού συνεργάτη, που θα αναλάβει την ανάπτυξη της υφιστάμενης υποδομής γκολφ.
Την 23.9.2002 δύο μεγάλα επιχειρηματικά σχήματα κατέθεσαν τις προσφορές τους, περαιτέρω, όμως, την 16.1.2004 μόνο μία προσφορά κατατέθηκε. Τελικά δε ο διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος με την 47/10.1.2005 απόφαση της ΔΕΑ και την 180/24.1.2005 απόφαση του Δ.Σ. της ΕΤΑ.
Επειδή, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, από τη συντέλεση της επίμαχης απαλλοτριώσεως (7.10.1971), που είχε κηρυχθεί για την εκτέλεση έργων τουριστικής αξιοποιήσεως, μέχρι την εκδήλωση της προσβαλλομένης παραλείψεως (12.9.2002), παρήλθε ολόκληρη τριακονταετία και πλέον μέσα στην οποία στη συγκεκριμένη έκταση δεν πραγματοποιήθηκαν συγκεκριμένα έργα. Επομένως, παρήλθε μακρό, πέραν του ευλόγου, χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια του οποίου ο υπέρ ου η απαλλοτρίωση αδράνησε αδικαιολόγητα για την πραγματοποίηση του σκοπού της, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα.
Οι μεταγενέστερες δε του κρίσιμου εν προκειμένω χρόνου εκδηλώσεως της προσβαλλομένης παραλείψεως ενέργειες που επικαλούνται οι παρεμβαίνοντες (όπως ο ορισμός με την 58/18.10.2005 απόφαση της Δ.Ε.Α. ως χρηματοοικονομικού συμβούλου αυτής, η επικύρωση με την 16768/18.11.2005 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Νότιου Αιγαίου της από 6.6.2005 έκθεσης καθορισμού ορίων αιγιαλού και παραλίας, με την οποία τμήμα της έκτασης, όπου η επίδικη ιδιοκτησία, χαρακτηρίσθηκε ως παραλία, το ΔΚ1151/25.5.2006 έγγραφο της Κτηματικής Υπηρεσίας Δωδεκανήσου, σύμφωνα με το οποίο επιτρέπεται πλέον η κατασκευή επέκτασης του υφισταμένου γηπέδου γκολφ εντός της κοινόχρηστης ζώνης της παραλίας, η εγγραφή τίτλων ιδιοκτησίας και η ενοποίηση επί μέρους κτηματομερίδων ομόρων ακινήτων σε μία μερίδα, ο χαρακτηρισμός εκτάσεως ως τουριστικού δημοσίου κτήματος με το π.δ.12/14.1.2003 κ. άλ.) δεν ασκούν επιρροή στην προκειμένη περίπτωση, κατά τα ήδη εκτεθέντα.
Συνεπώς, η Διοίκηση, ενόψει όσων αναφέρθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις, είχε την υποχρέωση να άρει, κατόπιν της αιτήσεως των αιτούντων, την ως άνω συντετελεσμένη απαλλοτρίωση κατά το μέρος που αφορά τις ιδιοκτησίες τους, εκτάσεως 11.500τ.μ., με αποτέλεσμα, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα, να πρέπει, κατ’ αποδοχή της υπό κρίση αιτήσεως κατά το μέρος αυτό, να ακυρωθεί η σχετική παράλειψή της».