Την έντονη ανησυχία του για τις εξελίξεις στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και κυρίως ενόψει της εφαρμογής του προγράμματος ΅Καλλικράτης’ εκφράζει στην σημερινή συνέντευξή του προς την ΅δ’ ο Δήμαρχος Ιαλυσού κ. Σάκης Στάγκας. Με δεδομένη την άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση που διέρχεται η χώρα μας, οι ΟΤΑ βρίσκονται κυριολεκτικά επί ξυρού ακμής και την ώρα που η κυβέρνηση μιλάει για νέα Διοικητική Μεταρρύθμιση, το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχουν χρήματα για να προχωρήσει καμία δράση είτε σε πολιτικό είτε σε αναπτυξιακό επίπεδο. Ο κ. Στάγκας, μιλάει ακόμη για την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι δήμοι στην Ρόδο, εκφράζει τις θέσεις του για τη νέα χωροταξία στο νησί και στην περιφέρεια και προβαίνει σε μία σύντομη, ενημέρωση για τα έργα που έχουν γίνει στην Ιαλυσό.
Οικονομικά&Καλλικράτης
• Κύριε Στάγκα, με δεδομένα τα οικονομικά στοιχεία που πρόσφατα παρουσιάστηκαν στο Συνέδριο της ΤΕΔΚΔ φαίνεται ότι η κατάσταση στους δήμους έχει φτάσει σε αδιέξοδο. Ποια είναι η εκτίμησή σας;
Το μόνο δεδομένο αυτή τη στιγμή είναι ότι δεν υπάρχουν οικονομικά στοιχεία για να προχωρήσει η εφαρμογή του σχεδίου ΅Καλλικράτης’. Οι προτάσεις απορρίφθηκαν και ουδείς γνωρίζει αν θα καταφέρει η κυβέρνηση να βρει αυτούς τους πόρους. Ο υπουργός Εσωτερικών κ. Γιάννης Ραγκούσης υποσχέθηκε στην ΚΕΔΚΕ ότι για να ξεκινήσει η συζήτηση περί νέας Διοικητικής Μεταρρύθμισης, θα δοθούν άμεσα τα 658 εκ. ευρώ που έχουν παρακρατηθεί από τους ΟΤΑ. Ωστόσο, από τα 6,5 δις ευρώ χρέος προς τους ΟΤΑ που με συμφωνία των δύο προηγούμενων κυβερνήσεων επρόκειτο να αποδοθούν στους δήμους τελικά, αποφασίστηκε να δοθούν μειωμένα (μόνο το 1,7 δις ευρώ = 241 εκ. ευρώ ετησίως επί 8 χρόνια). Πέρσι δόθηκαν τον Ιανουάριο ενώ φέτος, δόθηκαν με μείωση 10%. Παράλληλα από τους ΚΑΠ (κεντρικοί αυτοτελείς πόροι) που οι νομαρχίες πληρώνουν τις μισθοδοσίες, εμείς οι δήμοι παίρνουμε το 35% για μισθοδοσίες. Και πάλι, τους ΚΑΠ Φεβρουαρίου δεν τους έχουμε πάρει. Από την άλλη, έχουμε το πρόγραμμα ΘΗΣΕΑΣ (65-35% δήμοι-κράτος) υπογράφτηκαν νομικές δεσμεύσεις ύψους 67 εκ. ευρώ, πληρώθηκαν 1,8 εκ. ευρώ από χρήματα δήμων. Το πρόγραμμα καταργείται και δεν ξέρουμε αν θα αντικατασταθεί. Τα έργα που δεν κατάφεραν να είναι απολύτως ώριμα, χάνονται οριστικά και αυτό δεν το έχει πει ακόμη η κυβέρνηση. Από την άλλη, έχουμε και την μείωση του Τέλους Παρεπιδημούντων· ό,τι απώλειες είχαμε δεν καλύφθηκαν ούτε και αντικαταστάθηκαν. Για παράδειγμα: στο πρόγραμμα Ολυμπιακών Έργων η Ιαλυσός είχε εντάξει ένα έργο που αφορά όλο το νησί· το κολυμβητήριο. Έπρεπε να είχε τελειώσει μέσα στο 2005 με 1.240.000 ευρώ. Πληρώθηκαν 800.000 ευρώ και τα υπόλοιπα δεν μπορούν να εξευρεθούν. Πήραμε μόνον το 1/20 άρα δεν μπορούμε να προχωρήσουμε. Οι απαιτήσεις όμως των εργοληπτικών εταιρειών στρέφονται προς τους δήμους και όχι σε κανέναν άλλον.
Για να κλείσει το ΠΕΠ υπολείπονται 5 εκ. ευρώ πληρωμές για το Νότιο Αιγαίο έργα 2 ετών. Μας έδωσαν 500.000 ευρώ μέχρι τώρα για το Ν. Αιγαίο. Το σύστημα λοιπόν, συμπαρασύρει τα πάντα· από τα Κοινοτικά Πλαίσια έως και το ΕΣΠΑ. Μας αφαιρούν συνεχώς πόρους και δεν μπορούμε να προγραμματίσουμε κανένα αναπτυξιακό έργο ή δράση.
• Τι γίνεται στους δήμους της Ρόδου με τα οικονομικά;
Το 2009 τα έσοδα μειώθηκαν κατά 25% σε σχέση με το 2008. Αυτό και μόνο αντικατοπτρίζει την εικόνα των δήμων του νησιού. Αυτό αποδεικνύεται εύκολα από τα στοιχεία των εργαζομένων.
Για παράδειγμα, το Γενικό Σύνολο Προσωπικού των Δήμων στο νησί της Ρόδου για το 2008, ανέρχεται στα 1.791 άτομα (με στοιχεία για το στενό δημοτικό τομέα και τα ΝΠΔΔ) με 47.763.000 ευρώ ετήσιο κόστος!
Αυτό σημαίνει, ότι τα έσοδα των δήμων διατίθενται σε ένα μεγάλο ποσοστό στις…. μισθοδοσίες. Ο Δήμος Πεταλούδων απασχολεί 147 άτομα, ο Δήμος Καλλιθέας απασχολεί 144 άτομα και ο Δήμος Ροδίων απασχολεί 1.006 υπαλλήλους. Τα τακτικά του έσοδα ήταν 25 εκ. ευρώ για το 2008 ενώ για μισθοδοσίες χρειάζεται…. 27.162.000. πώς θα τα βγάλει λοιπόν πέρα ο κάθε δήμαρχος που δεν μπορεί πλέον να κάνει καμία πρόσληψη αλλά δεν έχει και δυνατότητα να αγοράσει ούτε ένα στιλό; Από αυτά και μόνο τα στοιχεία, προκύπτει ότι τελικά οι Δήμοι αντιμετωπίζουν πλέον, σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης.
Όταν ο Δήμος Ιαλυσού είχε τακτικά έσοδα 7,3 εκ. ευρώ συν 1,5 εκ. ευρώ από τους ΚΑΠ και 970.000 ευρώ από ΔΗΦΟΔΩ για το 2008 και θέλει 2,2 εκ. ευρώ μισθοδοσία το χρόνο, πώς θα μπορέσει να κάνει αναπτυξιακά έργα ή άλλες δράσεις; Και την ίδια ώρα μας δένουν τα χέρια με τις προσλήψεις και τις δημοτικές επιχειρήσεις αφού δεν μπορούμε να ανανεώσουμε τις συμβάσεις.
Οι δήμοι έχουν μείνει ακάλυπτοι από ΅χέρι’ και έχουν πλέον περάσει στην κατηγορία των ΅παταχτσήδων’ ιδιαίτερα μετά την μείωση του τέλους παρεπιδημούντων.
Αυτή είναι με μαθηματική ακρίβεια η κατάσταση. Τουλάχιστον ο Δήμος Ιαλυσού και το Δημοτικό Συμβούλιο δεν είχε πάρει ποτέ παράλογες αποφάσεις ακολουθώντας την δημόσια διοίκηση.
Το σύστημα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης καταρρέει. Όταν ένας δήμος μπορεί να καλύψει ίσα – ίσα τους μισθούς των μονίμων υπαλλήλων, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να κάνει απολύτως τίποτε παραπάνω· ούτε να πληρώσει δάνεια, ούτε άλλες υποχρεώσεις, ούτε να πληρώνει συμβασιούχους, ούτε να κάνει έργα από ίδιους πόρους. Αυτό πρέπει να μας προβληματίσει για το άμεσο μέλλον.
• Εσείς, κύριε Στάγκα, εκτιμάτε ότι με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα θα καταφέρει η κυβέρνηση να προχωρήσει και να εφαρμόσει το σχέδιο ΅Καλλικράτης’;
Ο ΅Καλλικράτης’ μπορεί να κρατάει ο,τιδήποτε άλλο εκτός από…. κάλλη! Το αρχαίο κάλλος, δεν υπάρχει πια. Αυτό είναι δεδομένο!
• Χωροταξικό στο νησί της Ρόδου. Μέσα σε 6 μήνες, πώς θα αλλάξουν τα πάντα σε 1, 3 ή 4 δήμους; Θα είμαστε έτοιμοι για την επόμενη μέρα;
Μέσα σε 6 μήνες το μόνο που μπορώ να σκεφτώ, είναι ότι θα…. καταρρεύσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στο νησί της Ρόδου! Οι εργοληπτικές εταιρείες που έχουν σε εξέλιξη διάφορα έργα, ήδη προβαίνουν σε κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων σε διάφορους δήμους. Δηλαδή, σταματούν τα έργα και απαιτούν το σύνολο
του έργου που επρόκειτο να κατασκευάσει. Εάν ένας εργολάβος έχει υπογράψει π.χ. για 10 και εκτέλεσε το 1 και δεν πληρώθηκε, το κατασχετήριο είναι για παραπάνω από 10.
• Εννοείτε τώρα ότι ξέρετε να υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις σε δήμους του νησιού;
Πλείστες. Το θέμα όμως είναι αλλού. Ότι οσονούπω αναμένονται κατασχέσεις και από τραπεζικά ιδρύματα. Σε κάθε περίπτωση, αυτή η κατάσταση, όπως διαμορφώνεται, λειτουργεί σε βάρος των δημοτών και όχι σε βάρος των δήμων ή των δημάρχων.
• Δεν μου απαντήσατε για το χωροταξικό. Επανέρχομαι και ρωτώ: 1 ή περισσότεροι δήμοι;
Σε καμία των περιπτώσεων δεν υποστηρίζω τον ένα δήμο στο νησί.
Ο δημότης της Ιαλυσού, π.χ. πλήρωσε και πληρώνει από ίδιους πόρους τα έργα στον δήμο του. Δεν είναι υποχρεωμένος να πληρώνει τις υποχρεώσεις άλλων, οι οποίοι τις έκαναν απρόσκοπτα και χωρίς μελέτη. Δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος των άλλων. Και δεν είναι δυνατό να μην έχει το δικαίωμα να τα χρησιμοποιήσει ή να υπάρχει ο κίνδυνος να κατασχεθούν επειδή ο άλλος δήμος χρωστάει κάπου.
Η πρόταση που ψηφίστηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο Ιαλυσού για τον ΅Καλλικράτη’ είναι ότι εφόσον υπάρχουν οι οικονομικοί πόροι και εφόσον προχωρήσει η νέα Διοικητική Μεταρρύθμιση, έχει τα εξής σκέλη: όχι στον ένα δήμο αλλά όχι και στη συνένωση με τον Δήμο Ροδίων. Εάν το ζητούμενο είναι όμορο προϊόν όπως π.χ. στον τουρισμό η συνένωσή μας θα είναι με τον Δήμο Καλλιθέας. Εάν όμως όχι, υποχρεωτικά θα συνενωθούμε με τους Δήμους Πεταλούδων και Καμείρου.
Αυτό όμως δεν θα έρθει τόσο αβασάνιστα. Με τα οικονομικά των δήμων όπως έχουν διαμορφωθεί σήμερα, με τον δημότη να μην μπορεί να πληρώσει τίποτε παραπάνω, η πρότασή μου είναι να μην προχωρήσουμε στον ΅Καλλικράτη’. Δεν υπάρχει οικονομικό περιθώριο και η κυβέρνηση είναι αμφίβολο αν θα καταφέρει να βρει τα χρήματα που απαιτούνται. Και δεν είναι μόνο αυτό. Αφενός δεν υπάρχουν χρήματα για τόσες υποχρεώσεις που θα δημιουργηθούν με τη νέα Διοικητική Μεταρρύθμιση και αφετέρου, το κράτος -διά στόματος υπουργού Εσωτερικών Ραγκούση- δεν μπορεί να καλύψει ούτε ένα ευρώ από τις υποχρεώσεις των σημερινών δήμων!
Παράλληλα, δεν μπορούμε να σχεδιάσουμε έργα ανάπτυξης. ¶ρα ο περίφημος ΅Καλλικράτης’ μόνο αρνητικά αποτελέσματα θα φέρει.
• Αν υποθέσουμε ότι δεν θα προχωρήσουμε σε νέα Διοικητική Μεταρρύθμιση σε δήμους, εκτιμάτε ότι μπορούμε να προχωρήσουμε σε επίπεδο περιφερειών;
Το θέμα με τις περιφέρειες είναι πιο ξεκάθαρο. Υπάρχει η πρόταση να γίνει ανεξάρτητη αιρετή περιφέρεια η Δωδεκάνησος -πράγμα που δεν φαίνεται να είναι εφικτό. Κατατέθηκε η πρόταση για να μείνει ως έχει η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου με τις Κυκλάδες (την οποία και υποστηρίζει και ο Δήμος Ιαλυσού). Κάποια στιγμή ακούστηκε η πρόταση να συνενωθεί το Βόρειο και Νότιο Αιγαίο. Αν γινόταν αυτό, θα πρέπει να αλλάξουν όλα όσα ξέραμε.
Ωστόσο, δεν έχει γίνει ακόμη καμία συζήτηση με τις άλλες ΤΕΔΚ σε επίπεδο Αιγαίου (5 νομοί) για να ακούσουμε τις απόψεις τους.
Θα βάλω κι άλλη μια παράμετρο. Επειδή όμως μιλάμε για το μεταφορικό ισοδύναμο, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να έχουμε κοινή διεκδίκηση. Ως εκ τούτου η Κρήτη έχει μεγάλα συμφέροντα σε επίπεδο ναυτιλίας και σίγουρα δεν θα βγει τόσο εύκολα από το παιχνίδι. Από την άλλη έχουμε το ΕΣΠΑ και το πρόγραμμα Κρήτης και Νήσων Αιγαίου. Αυτό θα βόλευε μία περιφέρεια Αιγαίου και Κρήτης -θεωρητικά. Στην πράξη όμως, σε αυτή την περίπτωση θα είχαμε ΅καταποντισμό’ της Ρόδου και της Δωδεκανήσου! Για μένα, τα πράγματα πρέπει να μείνουν ως έχουν (Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου με Δωδεκάνησα και Κυκλάδες).
Όσο για την έδρα…. Θα μείνει στην Σύρο και το ξέρουμε. Τα λάθη του παρελθόντος θα τα πληρώνουμε μια ζωή ολόκληρη. Αυτό που μας απομένει είναι να διεκδικήσουμε την έδρα της νέας Γενικής Διοίκησης να γίνει στην Ρόδο.
Τα έργα στον Δ. Ιαλυσού
• Μιλήστε μας λίγο για τα βασικά έργα στον Δήμο Ιαλυσού.
Κατ’ αρχήν τα θέματα ύδρευσης. Ο Δήμος Ιαλυσού έδωσε λύση στο πρόβλημα της λειψυδρίας, αποκλειστικά από ίδιους πόρους με τη σύσταση της ΔΕΑ Ιαλυσού που εκτελεί ένα τεράστιο έργο.
Δεύτερον, αποχέτευση. Στο χρόνο – ρεκόρ των 7 ετών κατασκευάσαμε το μεγαλύτερο έργο στο Αιγαίο προϋπολογισμού 18 εκατομμυρίων ευρώ -εμείς το ολοκληρώσαμε με 12 εκατομμύρια ευρώ και χωρίς καμία υπέρβαση. Το έργο εκτελέστηκε με πόρους του Δευτέρου και Τρίτου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Για το έργο, ο Δήμος Ιαλυσού έβαλε 10 εκ. ευρώ από ίδιους πόρους. Τα 4 εκ. ευρώ ήταν μετρητοίς (συμμετοχή στον Δήμο Ροδίων για να έχουμε αποδέκτη των αστικών λυμάτων), 1 εκ. ευρώ στοίχισε η μελέτη και 5 εκ. ευρώ παράπλευρα έργα. Ειδάλλως δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει ένα έργο τέτοιου βεληνεκούς. Και θα σας εξηγήσω αμέσως γιατί το λέω αυτό: Ο Δήμος Ιαλυσού κατασκεύασε 70 χιλιόμετρα κεντρικού αγωγού ενώ η Νομαρχία που ξεκίνησε το ίδιο χρονικό διάστημα, κατασκεύασε 6 χιλιόμετρα μόνον στον αποχετευτικό Αρχάγγελος – Βόδι (από τον Γενάρη του 2000). Ολοκληρώσαμε 7 αντλιοστάσια σε πλήρη λειτουργία και αναβάθμιση ενώ η Νομαρχία δεν μπορεί να προχωρήσει ούτε ένα. Κάναμε 3.000 υποδομές για συνδέσεις και συνδέσαμε οικίες, καταστήματα και ξενοδοχεία ενώ εκεί δεν έγινε ούτε μία υποδομή για σύνδεση.
¶ρα, ποιος φορέας είναι πιο ευέλικτος και αποτελεσματικός; Οι Δήμοι ή η Νομαρχία; Αποδεικνύεται εν τοις πράγμασι ότι οι δήμοι έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες να προχωρήσουν έργα, διότι είναι πάνω από τα έργα. Δεν είναι τυχαίο που οι ειδικοί σύμβουλοι ποιοτικού ελέγχου, έδωσαν συγχαρητήρια στον Δήμο Ιαλυσού μετά από 5 ελέγχους που έκαναν. Το αποχετευτικό του Δήμου Ιαλυσού έχει ολοκληρωθεί στο σύνολό του ενώ εκκρεμούν κάποιες πληρωμές από το ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου.
Δεύτερο μεγάλο έργο για μας, είναι ότι σε συνεργασία με τον Δήμο Καλλιθέας κάναμε έργα ύδρευσης. Όταν παραλάβαμε δεξαμενές χωρητικότητας 2.000 κυβικών εμείς καταφέραμε να φτάσουμε στα 6.500 κυβικά κατασκευάζοντας 3 νέες δεξαμενές. Απλώσαμε πάνω από 25 χιλιόμετρα νέα δίκτυα μεγάλης διατομής από τον Δήμο Καλλιθέας, από την Ιαλυσό, στην περιοχή προς τα Κρητικά και μέχρι τον γειτονικό δήμο Πεταλούδων.
Παράλληλα, εκτελείται αυτή την στιγμή ένα έργο που έχει να κάνει με αντικαταστάσεις δικτύου ύδρευσης σε όλο τον παλιό οικισμό της Ιαλυσού. Από Κρεμαστή έως Αστυνομία Ιαλυσού ολοκληρώθηκε το νέο δίκτυο, αντικαταστήσαμε όλους τους αμιαντοσωλήνες και κάναμε νέες γεωτρήσεις οι οποίες μέχρι στιγμής, θεωρούνται επαρκείς και καλύπτουν τις ανάγκες του δήμου μας (40 γεωτρήσεις).
¶λλα έργα είναι η αποκομιδή απορριμμάτων -καθαριότητα. Τα απορρίμματα στον Δήμο Ιαλυσού κόστιζαν περίπου 2 εκ. ευρώ ετησίως χωρίς να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Επειδή δεν προσλάβαμε νέο προσωπικό και επενδύσεις μηχανημάτων προσπαθήσαμε να κερδίσουμε χρήματα για να μην κάνουμε αυξήσεις στους πολίτες (στην Ιαλυσό κοστίζει 3 ευρώ το τετραγωνικό για τα ξενοδοχεία) αποφασίσαμε να αναθέσουμε να το αναθέσουμε σε ιδιώτη κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού με κόστος 900.000 ευρώ ετησίως. Αρκετά από τα χρήματα που εξοικονομήσαμε τα επενδύουμε στους εργαζόμενους -προσφέρουμε εργασία σε 50 εποχιακά εργαζόμενους σον Δήμο Ιαλυσού. Παράλληλα έχουμε πολύ καλύτερες υπηρεσίες χειμώνα – καλοκαίρι.
Τέλος, υπάρχει η Πλατεία Αποστολίδη ένα πραγματικά μεγάλο έργο. Έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και υπολείπεται ένα κομμάτι της τάξης των 700.000 ευρώ για να γίνει το τελευταίο κομμάτι της Πλατείας (το μεγάλο συντριβάνι 260τ.μ. τα προστατευτικά του αρχαιολογικού χώρου όπου γίνονται ανασκαφές, η ολοκλήρωση της καφετέριας/κέντρου αναψυχής).
Σε αυτό το έργο πληρώσαμε αποκλειστικά από ίδιους πόρους 3 εκ. ευρώ.
